Είναι γεγονός ότι δεν υπάρχει δυνατότητα να γίνει ακριβής πρόβλεψη για την έκταση των οικονομικών επιπτώσεων της πανδημίας. Απόδειξη είναι ότι όλοι οι οργανισμοί στην Ελλάδα και το εξωτερικό διατυπώνουν διαφορετικά σενάρια τα οποία, μάλιστα, έχουν μεγάλη απόσταση μεταξύ τους.
του Γ.Χ. Παπαγεωργίου
Η Τράπεζα της Ελλάδος, για παράδειγμα, προβλέπει ύφεση από 4,4% έως 9,4% για φέτος, ενώ, σύμφωνα με το βασικό -δηλαδή το πιθανότερο- σενάριο, οι απώλειες είναι 5,8% για την οικονομική δραστηριότητα φέτος και η ανάκαμψη 5,6% το 2021.
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, από την πλευρά του, έχει διατυπώσει την εκτίμηση ότι η ύφεση φέτος θα περιοριστεί στο 8%, ενώ η Κομισιόν προβλέπει για την Ελλάδα υποχώρηση 9,7% της οικονομικής δραστηριότητας φέτος στη χώρα μας.
Οι προβλέψεις των Αρχών πρέπει πάντα να λαμβάνονται υπό το πρίσμα της σχετικότητας, καθώς έχουν την ιδιότητα να επηρεάζουν το αποτέλεσμα. Οταν η κυβέρνηση ή η κεντρική τράπεζα διατυπώνει μια αρνητική πρόβλεψη για το ΑΕΠ, αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά να «μαζευτούν» προετοιμαζόμενοι για το χειρότερο και η κίνηση αυτή θα έχει ως αποτέλεσμα να επιδεινώσει την ύφεση.
Ετσι, συχνά, οι αρμόδιοι βάζουν νερό στο κρασί τους για να μην επιδεινώσουν τα πράγματα. Από την άλλη πλευρά, οι ίδιοι παράγοντες δεν μπορούν να εξωραΐζουν την κατάσταση, διότι από κάποιο σημείο και μετά χάνουν σε αξιοπιστία και αυτό μπορεί να αποτελέσει από μόνο του παράγοντα αβεβαιότητας και τελικά οικονομικής αστάθειας.
Αυτό το είδαμε από την αρχή της κρίσης, καθώς όλοι, από το ΔΝΤ μέχρι το τελευταίο ίδρυμα προγνώσεων και σχεδόν όλες οι κυβερνήσεις, ξεκίνησαν από εκτιμήσεις για μικρή οικονομική ζημιά λόγω κορωνοϊού, αλλά διατυπώνουν όλο και χειρότερες οικονομικές προβλέψεις στην πορεία του χρόνου.
Είναι λογικό οι προβλέψεις να είναι αβέβαιες, αφού ουδείς γνωρίζει πώς θα εξελιχθεί η πανδημία, εάν θα υπάρξει υποχώρηση ή δεύτερο κύμα, εάν θα υπάρξει εμβόλιο και πότε.
Από την άλλη πλευρά, είναι βέβαιο ότι… θαύματα δεν γίνονται και ότι ακόμα και στο καλύτερο δυνατό σενάριο το οικονομικό χτύπημα, ειδικά για την Ελλάδα, αναμένεται να γίνει αισθητό με μεγάλη ένταση καθώς θα τελειώνει το καλοκαίρι και θα μπαίνει το φθινόπωρο. Μέχρι τώρα τα έκτακτα μέτρα που πήρε η κυβέρνηση, τα επιδόματα αλλά και η απαγόρευση των απολύσεων για όσες επιχειρήσεις έλαβαν ενισχύσεις άμβλυναν τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας. Στην ίδια κατεύθυνση συνετέλεσαν και οι αναστολές πληρωμών φόρων, εισφορών και δανείων, που ισχύουν σε ορισμένες περιπτώσεις.
Ωστόσο τα μηνύματα είναι ξεκάθαρα και ιδιαίτερα ανησυχητικά. Πολλές επιχειρήσεις που εξαρτώνται από τον τουρισμό δεν πρόκειται να ανοίξουν φέτος το καλοκαίρι και, κατά συνέπεια, δεν θα προσλάβουν τους εργαζομένους. Οι εκπρόσωποι των ξενοδοχείων υπολογίζουν ότι -υπό σχετικά καλές συνθήκες- θα προσλάβουν έναν στους τρεις εργαζομένους φέτος. Οι υπόλοιποι θα εξαρτηθούν από τα μικρά επιδόματα που θα δοθούν εφόσον τεθούν σε καθεστώς αναστολής.
Στον κλάδο της εστίασης αλλά και του λιανεμπορίου, οι πρώτες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για απολύσεις, ήδη από τον Ιούλιο, μέσα στον οποίο λήγει η περίοδος προστασίας στο πλαίσιο του καθεστώτος αναστολής.
Με λίγα λόγια, τα έσοδα που μπαίνουν στην οικονομία το καλοκαίρι, που συνήθως παράγεται ένα σημαντικό τμήμα του ελληνικού ΑΕΠ, φέτος δεν θα έρθουν. Δεν θα μπουν στον οικονομικό κύκλο και δεν θα συντηρήσουν την κατανάλωση, τη στιγμή ακριβώς που θα εξανεμίζεται και η θετική επίδραση των επιδομάτων που δόθηκαν μέχρι τώρα. Και δυστυχώς, παρά την κυβερνητική ρητορική περί νέων μέτρων στήριξης εάν αυτά χρειαστούν, οι οικονομικές δυνατότητες του Προϋπολογισμού δεν φαίνεται να αφήνουν περιθώρια για ουσιαστικές κινήσεις.
