Στον παράδεισο, πόσα είναι τα χωρικά ύδατα; 6 μίλια ή 12; Δύσκολο να απαντήσεις. Άλλωστε ο παράδεισος είναι μακριά.
του Μανόλη Καψή από το www.capital.gr
Δεν έχει σημασία αν διαφωνεί κανείς ή συμφωνεί με την αιρετική άποψη του Χαράρι -η αγροτική επανάσταση επέτρεψε τη δημιουργία των πόλεων και των βασιλείων, τις μεγάλες αυτοκρατορίες και τις τεχνολογικές επαναστάσεις- αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι η οπτική γωνία. Ένα γεγονός έχει σημασία, ανάλογα με την οπτική γωνία που το βλέπει κανείς. Από την άποψη της ανθρώπινης ευτυχίας, η αγροτική επανάσταση για τον Χαράρι έφερε τη δυστυχία στο ανθρώπινο γένος.
Στον παράδεισο λοιπόν, πόσα είναι τα χωρικά ύδατα; 6 η 12 μίλια; Δύσκολο να απαντήσεις;
Οι ‘Ελληνες σχολιαστές στο θέμα των χωρικών υδάτων -που έχει άμεση σχέση με την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ- χωρίζονται σε 3 κατηγορίες. Υπάρχουν εκείνοι που θεωρούν ότι το Διεθνές Δίκαιο επιτρέπει στη χώρα μας την επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια και αυτό οφείλουμε να πράξουμε. Η Τουρκία ας πρόσεχε. Υπάρχουν αυτοί που θεωρούν ότι η επέκταση προκαλεί δυσβάσταχτο κόστος για την Τουρκία, μετατρέπει το Αιγαίο σε κλειστή ελληνική λίμνη και οδηγεί σε σύγκρουση με τη γειτονική χώρα. Υποστηρίζουν λοιπόν ότι τα χωρικά ύδατα είναι απλώς ένα καλό χαρτί για τις διαπραγματεύσεις που θα κάνουμε, αργά ή γρήγορα με την Τουρκία για την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ, και ότι είναι ένα διαπραγματευτικό asset για έναν καλό συμβιβασμό. Εντάξει υπάρχουν και αυτοί που θεωρούν ότι το Αιγαίο ανήκει στα ψάρια του και δεν δίνουν καμία σημασία στο θέμα, αλλά αυτοί είναι ειδική περίπτωση.
Ποια είναι η σωστή θέση; Στον παράδεισο Ελλάδα, πόσα πρέπει να είναι τα χωρικά ύδατα; 6 ή 12; Αν μιμηθούμε τη μεθοδολογία Χαράρι, θα πρέπει να συμφωνήσουμε πρώτα από ποια οπτική γωνία βλέπουμε το θέμα. Στην κλίμακα της πατριδογνωσίας και της εθνικής υπερηφάνειας, υποθέτω οι υποστηρικτές της άποψης ότι πρέπει να επεκτείνουμε και μάλιστα άμεσα τα χωρικά ύδατα στα 12 μίλια -έστω και αν αυτό υποχρεώνει τα τουρκικά πλοία, αλλά και όλα τα άλλα πλοία της διεθνούς ναυσιπλοΐας (είτε πολεμικά είτε εμπορικά), να διέρχονται “αβλαβώς” από τα ελληνικά χωρικά ύδατα για να βγουν στην ανοιχτή θάλασσα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε δυσκολία- κερδίζουν κατά κράτος.
Αν βλέπουμε τα πράγματα με μια πιο ευρωπαϊκή οπτική γωνία, αν στόχος μας είναι να βρεθεί μια λύση στα προβλήματα με τη γειτονική Τουρκία, αν απώτερος στόχος των επιδιώξεών μας είναι μια ειρηνική και εποικοδομητική συμβίωση με τη γείτονα χώρα, προφανώς η απάντηση είναι διαφορετική. Το όπλο των 12 μιλίων είναι απλά ένα χαρτί για τη διαπραγμάτευση. Θέλουμε να ζήσουμε ειρηνικά με την Τουρκία, άρα αποδεχόμαστε ότι δεν θέλουμε να την αποκλείσουμε από την έξοδο στην ανοιχτή θάλασσα, αποδεχόμαστε ότι η Τουρκία με τα 3.000 χλμ ακτογραμμής δεν μπορεί να περιοριστεί σε μια γωνίτσα της υφαλοκρηπίδας κάπου κοντά στην Αττάλεια και διαπραγματευόμαστε για έναν συμβιβασμό win win. Μπορεί τώρα -με τον παραληρηματικό Ερντογάν να απειλεί με πόλεμο και να στέλνει τα πλοία του στην Ανατολική Μεσόγειο- να φαντάζει δύσκολο, αλλά δεν είναι αδύνατο.
Αλλωστε στις αρχές τις δεκαετίας του 2000 οι διαπραγματεύσεις είχαν φθάσει αρκετά κοντά και οι δύο πλευρές είχαν πλησιάσει σε έναν έντιμο συμβιβασμό.
Οκ, ο συλλογισμός μπορεί να φαίνεται λίγο απλοϊκός και σίγουρα στις διαπραγματεύσεις και στις διακρατικές σχέσεις υπεισέρχονται και άλλες παράμετροι. Εσχάτως ένας φόβος μήπως η Ελλάδα μετατραπεί σε Φινλανδία και εξελιχθεί σε δορυφόρο της Τουρκίας -όπως η Φινλανδία μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν ουσιαστικά ένας δορυφόρος της Σοβιετικής Ένωσης- εμφανίζεται σε διάφορα σχόλια. Προφανώς η αξιοπρέπεια και η ανεξαρτησία της χώρας, τα εθνικά συμφέροντα και οι οικονομικές παράμετροι υπεισέρχονται στην εξίσωση.
Η ουσία όμως είναι τι επιδιώκουμε. Θέλουμε να κερδίσουμε έναν συμβολικό “πόλεμο” με τη γειτονική χώρα, με τη χρήση διπλωματικών μέσων έστω, ή θέλουμε να βρεθούν αμοιβαία αποδεκτές λύσεις και να συμβιώσουμε ειρηνικά; Αυτό είναι το κρίσιμο ερώτημα.
Πάντως η σημερινή κατάσταση όπου η Ελλάδα δεν είναι σε θέση να ασκήσει πλήρως τα δικαιώματά της, λόγω του φόβου της σύρραξης με την Τουρκία, δεν επιτρέπει να ισχυριστούμε ότι ακολουθούμε μια σούπερ υπερήφανη εξωτερική πολιτική. Ή κάνω λάθος;
