Σημαντικές ανακατατάξεις, οι οποίες αλλάζουν τις ισορροπίες και τους συσχετισμούς συντελούνται στον χάρτη των Eλληνικών εξαγωγών, μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού.
Η Γαλλία, η Ισπανία και η Ρουμανία κερδίζουν σταδιακά έδαφος, ενώ η Τουρκία και η Μεγάλη Βρετανία υποχωρούν.
Την ίδια ώρα, οι Eλληνικές εξαγωγές κόντρα στο αντίξοο περιβάλλον διατηρούν τη δυναμική τους, πετυχαίνοντας να συγκρατήσουν τις απώλειες από την επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας, με αιχμή τα αγροτικά προϊόντα και τα χημικά είδη.
Μάλιστα, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020, εξαιρώντας τα πετρελαιοειδή, πέτυχαν -έστω και οριακά- να παραμείνουν σε θετικό έδαφος.
Ειδικότερα, σύμφωνα με ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων της ΕΛ-ΣΤΑΤ, οι εξαγωγές κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, μειώθηκαν κατά -2,02 δισ. ευρώ ή κατά -12,2% και διαμορφώθηκαν σε 14,61 δισ. ευρώ από 16,63 δισ. ευρώ, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή ουσιαστικά παραμένουν στα ίδια επίπεδα με το 2019 στα 11,32 δισ. ευρώ από 11,28 δισ. ευρώ, ελάχιστα αυξημένες δηλαδή κατά 50,4 εκατ. ευρώ.
Αξίζει να σημειωθεί το γεγονός, ότι η μεγάλη υποχώρηση της αξίας των εξαγωγών (αλλά και των εισαγωγών κατ’ αντιστοιχία) των πετρελαιοειδών, οφείλεται στην πολύ μεγάλη πτώση των διεθνών τιμών του πετρελαίου, λόγω της μεγάλης μείωσης της παγκόσμιας ζήτησης πετρελαίου, ως συνέπεια της πανδημίας. Την ίδια ώρα, συμβάλλουν σημαντικά στις αντοχές που επιδεικνύουν οι ελληνικές εξαγωγές, οι αυξήσεις των αποστολών των αγροτικών προϊόντων, που κυρίως κατευθύνονται προς χώρες της Ε.Ε. αλλά και αυτές των χημικών προϊόντων, που επίσης κατευθύνονται κυρίως προς χώρες της Ε.Ε. και ορισμένες από τις Τρίτες Χώρες (για παράδειγμα σε Τουρκία, ΗΑΕ, Αυστραλία κ.ά.).
Η Ιταλία εξακολουθεί και κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020 να αποτελεί το σημαντικότερο προορισμό των Eλληνικών εξαγωγών, παρότι καταγράφεται σημαντική μείωση (-14,9%) των ελληνικών αποστολών. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Γερμανία σημειώνοντας αύξηση για το εξεταζόμενο εξάμηνο. Ακολουθούν 3η η Κύπρος και στην 4η θέση η Βουλγαρία με άνοδο μίας θέσης στη σχετική κατάταξη από το 2019, παρά την ελαφρά μείωση των εξαγωγών.
Η εντυπωσιακή αύξηση των αποστολών ελληνικων προϊόντων προς τη Γαλλία (+36,2%) την οδήγησε σε άνοδο κατά 5 θέσεις, από τη 10η στην 5η θέση στη λίστα των κυριότερων προορισμών ελληνικών προϊόντων, ενώ στην 6η θέση βρίσκεται η Τουρκία, προς την οποία η μεγάλη μείωση των εξαγωγών ελληνικών προϊόντων, οδήγησε στην απώλεια δύο θέσεων στη σχετική λίστα. Στην 7η θέση, με άνοδο δύο (από την 9η) βρίσκεται η Ισπανία ενώ στην 8η θέση υποχώρησαν οι ΗΠΑ, χάνοντας 2 θέσεις (από την 6η). Η Ρουμανία καταλαμβάνει την 9η έναντι της 11ης θέσης που κατείχε στο πρώτο εξάμηνο του 2019. Την πρώτη δεκάδα συμπληρώνει το Ηνωμένο Βασίλειο το οποίο υποχώρησε από την 8η στη 10η θέση.
Πλην της πρώτης δεκάδας των χωρών-πελατών των Eλληνικών προϊόντων για το πρώτο τρίμηνο του 2020, αξίζει να σημειωθεί, η άνοδος στην κατάταξη της Πολωνίας (14η θέση από 21η) της Ιαπωνίας (22η θέση από 42η) καθώς και της Νότιας Κορέας (30η θέση από 50η) σε σχέση με το αντίστοιχο εξάμηνο του 2019. Από την άλλη, σημαντική υποχώρηση εμφανίζει στην κατάταξη ο Λίβανος (13η θέση από 7η) και η Βραζιλία (76η θέση από 38η).
Ως προς τους προορισμούς των Eλληνικών εξαγωγών ανά οικονομική ένωση, σημειώνεται μείωση κατά -2,4% προς την Ε.Ε., οι αποστολές προς τις 18 χώρες της Ευρωζώνης, μειώθηκαν κατά -4,4%, ενώ πτωτικά κινήθηκαν και οι εξαγωγές προς τις χώρες του ΟΟΣΑ, κατά -5% και προς τις χώρες του G7 κατά -1,3%.
Οι εξαγωγές προς τις αναδυόμενες BRICS μειώθηκαν σημαντικά κατά -29%, όπως και προς τις πετρελαιοπαραγωγικές χώρες του OPEC κατά -36,1%. Προς τις χώρες του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου η συρρίκνωση ήταν της τάξεως του -46,1%.
Στην ίδια κατεύθυνση, πτωτικά, κινήθηκαν οι αποστολές Eλληνικών προϊόντων στις χώρες της Οικονομικής Συνεργασίας Μαύρης Θάλασσας (ΟΣΕΠ) κατά -10,3% αλλά και προς τις χώρες της Ευρασιατικής Οικονομικής Ένωσης (-14%). Τέλος, οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές προς τις χώρες της MERCOSUR μειώθηκαν κατά -44,7%.
Η σύνθεση των εξαγωγών
Ως προς τη σύνθεση των εξαγωγών κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, η μείωση (-12,2%) οφείλεται στο μεγαλύτερο βαθμό στην πολύ μεγάλη υποχώρηση της αξίας των εξαγωγών των πετρελαιοειδών/καυσίμων κατά -38,6%.
Σημαντική μείωση εμφανίζουν και οι εξαγωγές των πρώτων υλών κατά -24,3%, ενώ μικρή υποχώρηση καταγράφεται και για τις εξαγωγές των βιομηχανικών προϊόντων (κατά -1,2%) αλλά και των, χαμηλών σε αξία, ειδών και συναλλαγών μη ταξινομημένων κατά κατηγορίες κατά -7,1%.
Η μόνη κατηγορία προϊόντων που οι εξαγωγές τους στο πρώτο εξάμηνο του 2020 κινήθηκαν ανοδικά, είναι τα αγροτικά προϊόντα, με αύξηση 11,7%.
Τα προϊόντα πετρελαίου αποτελούν και για το εξάμηνο Ιανουάριος-Ιούνιος 2020, το κυριότερο εξαγώγιμο προϊόν της χώρας, παρά τη μεγάλη μείωση (-39,7%) που σημείωσαν οι εξαγωγές τους.
Στη 2η θέση, με τεράστια αύξηση 59,7% ακολουθούν τα φάρμακα, στην 3η θέση βρίσκονται, όπως και το αντίστοιχο εξάμηνο του 2019, τα προϊόντα αλουμινίου, ενώ στην 4η θέση «σκαρφάλωσαν» (από τη 14η) τα άλλα τυριά (των οποίων το μεγαλύτερο μέρος των εξαγωγών είναι η φέτα).
Στην 5η θέση (από 6η) στη λίστα των κυριότερων εξαγώγιμων Ελληνικών προϊόντων βρίσκονται οι εξαγωγές μη κατεψυγμένων λαχανικών, στην 6η ανέρχεται (από τη 14η θέση) το παρθένο ελαιόλαδο και στην 7η παραμένουν τα ιχθυηρά.
Τις θέσεις 8 έως 10 συμπληρώνουν κατά σειρά, οι εξαγωγές σωλήνων κάθε είδους (από την 5η θέση), οι αυτόματες μηχανές επεξεργασίας πληροφοριών (ήταν στην 9η θέση και το πρώτο εξάμηνο του 2019) και τα εμπιστευτικά προϊόντα, τα οποία καταγράφουν άνοδο μίας θέσεις (από 11η).
Οι εισαγωγές στο διάστημα Ιανουαρίου – Ιουνίου 2020 μειώθηκαν κατά 4,22 δισ. ευρώ ή κατά -15,5%, με τη συνολική τους αξία να διαμορφώνεται στα 22,98 δισ. ευρώ έναντι 27,19 δισ. ευρώ κατά το αντίστοιχο εξάμηνο του 2019. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, οι εισαγωγές μειώθηκαν στα 18,06 δισ. ευρώ από 19,52 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 1,45 δισ. ευρώ ή κατά -7,4%.
Ως αποτέλεσμα των παραπάνω κινήσεων, το εμπορικό έλλειμμα υποχώρησε το πρώτο εξάμηνο του 2020 κατά 2,19 δισ. ευρώ ή κατά -20,8%, στα 8,37 δισ. ευρώ από 10,56 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2019. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, το εμπορικό έλλειμμα μειώθηκε στα 6,74 δισ. ευρώ από 8,25 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 1,5 δισ. ευρώ, ή κατά -18,2%.
Οι εξελίξεις κατά γεωγραφικές περιοχές και χώρες
Σημαντικά μειωμένες καταγράφονται οι εξαγωγές της χώρας κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020 συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών. Η μείωση αυτή οφείλεται τόσο στην πτωτική τους τάση προς την ΕΕ, αλλά ακόμα περισσότερο μειωμένες είναι οι εξαγωγικές επιδόσεις προς τις Τρίτες Χώρες. Συγκεκριμένα, η μείωση προς την ΕΕ, είναι στο -2,4%, ενώ η μείωση προς Τρίτες Χώρες είναι της τάξης του -22,5%. Οι εξαγωγές που κατευθύνονται προς χώρες της ΕΕ είναι πλέον το 57,2% του συνόλου των Ελληνικών εξαγωγών, έναντι 42,8% που κατευθύνονται προς Τρίτες Χώρες.
Α) Οι εξαγωγές προς την Ευρωπαϊκή Ένωση
Πιο αναλυτικά, οι αποστολές προς την Ε.Ε. διαμορφώθηκαν στα 8.356,7 εκ.€ το πρώτο εξάμηνο του 2020, από 8.558,6 εκ.€ κατά το αντίστοιχο εξάμηνο του 2019.
Η μείωση κατά -4,4% (από 6.571,5 εκ.€ σε 6.282,8 εκ.€) των εξαγωγών προς την Ευρωζώνη (18), που απορρόφησε το 43% των συνολικών εξαγωγών στο εξεταζόμενο εξάμηνο, προκύπτει μέσα από μια αυξητική τάση προς μόλις 5 από τους προορισμούς της Ευρωζώνης και μια πτωτική τάση –σε κάποιες περιπτώσεις μεγάλη- για τους υπόλοιπους.
Πιο συγκεκριμένα, για τους έντεκα κυριότερους προορισμούς εντός Ευρωζώνης: οι εξαγωγές προς την Ιταλία – κυριότερη χώρα προορισμού Ελληνικών εξαγωγών – εμφανίζουν σημαντική πτώση κατά -14,9% (από 1.839,7 εκ.€ σε 1.564,7 εκ.€), προς τη Γερμανία σημειώνουν σημαντική άνοδο κατά 11,7% (από 1.070,8 εκ.€ σε 1.196,1 εκ.€) ενώ μικρή πτώση καταγράφεται προς την Κύπρο -4,9% (από 936,4 εκ.€ σε 890,5 εκ.€).
Ακολουθούν στη σειρά – με κριτήριο την αξία εξαγωγών – η Γαλλία με μεγάλη αύξηση εξαγωγών κατά 36,7% (από 551,2 εκ.€ σε 753,6 εκ.€), στην οποία σημαντικό ρόλο παίζουν οι εξαγωγές χημικών προϊόντων. Η Ισπανία εμφανίζει σταθερότητα στις αποστολές στα 563 εκ.€ και η Ολλανδία αύξηση 10,3% (από 325,2 εκ.€ σε 358,7 εκ.€). Την 7η θέση στη σχετική λίστα, καταλαμβάνουν οι εξαγωγές προς το Βέλγιο οι οποίες όμως μειώθηκαν σημαντικά κατά -18,9% (από 267,1 εκ.€ σε 216,5 εκ.€), σε αντίθεση με τις αποστολές προς την Αυστρία οι οποίες αυξήθηκαν κατά 17,1% (από 148,8 εκ.€ σε 174,2 εκ.€).
Τον κατάλογο με τις κυριότερες αγορές ελληνικών προϊόντων από τις χώρες της Ευρωζώνης συμπληρώνουν τρεις ακόμη προορισμοί. Συγκεκριμένα, οι ελληνικές εξαγωγές προς τη Σλοβενία μειώθηκαν πάρα πολύ, κατά -59% (από 321,7 εκ.€ σε 132 εκ.€), προς τη Μάλτα μειώθηκαν κατά -23,9% (από 159,3 εκ.€ σε 121,1 εκ.€) και τέλος προς την Πορτογαλία υπάρχει επίσης πτώση κατά -17,2% (από 100,9 εκ.€ σε 83,5 εκ.€).
Όσον αφορά στις χώρες-μέλη της Ε.Ε. που δεν ανήκουν στην Ευρωζώνη, οι εξαγωγές κινήθηκαν ανοδικά προς αυτές κατά 4,4% και ανήλθαν στα 2.073,9 εκ.€ από 1.987 εκ.€. Η Βουλγαρία – κυριότερος πελάτης για τα ελληνικά προϊόντα στην εν λόγω κατηγορία χωρών – εμφανίζει ουσιαστικά στασιμότητα των εξαγωγών (-0,9%) από 745,8 εκ.€ σε 739 εκ.€ και ακολουθούν (με βάση το μέγεθος των εξαγωγών): η Ρουμανία με αύξηση κατά 4,6% (από 497 εκ.€ σε 519,8 εκ.€), η Πολωνία με σημαντική άνοδο κατά 14,5% (από 244,1 εκ.€ σε 279,3 εκ.€), η Τσεχία οι εξαγωγές προς την οποία κατέγραψαν μεγάλη αύξηση της τάξεως του 32% (από 112,9 εκ.€ σε 149 εκ.€) και η Ουγγαρία επίσης με μεγάλη αύξηση (26,4%, από 99,7 εκ. σε 125,9 εκ.€).
Πολύ μεγάλη άνοδος των εξαγωγών καταγράφεται προς το Γιβραλτάρ
Στα ίδια σχεδόν επίπεδα με το πρώτο εξάμηνο του 2019, καταγράφονται οι εξαγωγές προς Σουηδία (στα 100 εκ.€) και προς Δανία (στα 93,1 εκ.€). Τέλος, σημαντική υποχώρηση (-29%) σημειώνουν οι εξαγωγές προς την Κροατία (από 95,4 εκ.€ σε 67,7 εκ.€).
Β) Οι εξαγωγές προς Τρίτες Χώρες (εκτός ΕΕ)
Τα μεγαλύτερα μερίδια ελληνικών εξαγωγών εκτός προορισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αφορούν αποστολές προς τις Λοιπές Χώρες της Ευρώπης (πλην Ε.Ε.) με μερίδιο 17%, αλλά σημαντικά μειωμένες στο πρώτο εξάμηνο του 2020 κατά -16,5% και προς την περιοχή της Μ. Ανατολής & Β. Αφρικής (μερίδιο 10,5% στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών), η υποχώρηση των οποίων είναι ακόμα μεγαλύτερη (-38,7%). Αξιοσημείωτα μερίδια διατηρούν οι εξαγωγές προς τις Χώρες της Ασίας (πλην Μ.Ανατολής) (6,7%) και προς τη Β. Αμερική (4,8%) παρά την καταγραφόμενη μείωση των εξαγωγών κατά -4,5% και -15,1%, αντιστοίχως.
Οι εξαγωγές προς τις Λοιπές Χώρες της Ευρώπης (πλην Ε.Ε.) καταγράφουν σημαντική μείωση για το πρώτο εξάμηνο του 2020, της τάξης του -16,5%. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι στους 4 κυριότερους προορισμούς, παρατηρούνται μειώσεις των ελληνικών εξαγωγών. Συγκεκριμένα, οι εξαγωγές προς την Τουρκία συρρικνώθηκαν κατά -23,6% (σε 675,7 εκ.€ από 884,6 εκ.€), γεγονός που οδήγησε στην υποχώρησή της από την 4η θέση στην 6η στην κατάταξη των κυριότερων προορισμών ελληνικών προϊόντων. Μικρότερη αλλά σημαντική ποσοστιαία μείωση, καταγράφουν οι εξαγωγές προς το Ηνωμένο Βασίλειο (-14,6%), στα 515,2 εκ.€ από 603,6 εκ.€. Κατά πολύ μειωμένες είναι και οι εξαγωγικές επιδόσεις της χώρας μας προς τη Βόρεια Μακεδονία κατά -29% (σε 269,7 εκ.€ από 379,8 εκ.€), ενώ μικρότερη μείωση καταγράφεται και προς την Αλβανία κατά -14,2% (σε 255,2 εκ.€ από 297,5 εκ.€).
Από την άλλη, πολύ μεγάλη άνοδος των εξαγωγών καταγράφεται προς το Γιβραλτάρ κατά 30% (σε 237,7 εκ.€ από 182,8 εκ.€) και μικρότερη αύξηση προς τη Σερβία κατά 5,8% (σε 134,4 εκ.€ από 127 εκ.€), ενώ οι εξαγωγές προς την Ουκρανία, από τους προορισμούς με αξία εξαγωγών άνω των 100 εκ.€, υποχωρούν οριακά (-1,6%, από 113,5 εκ.€ σε 111,7 εκ.€).
Οι Ελληνικές εξαγωγές προς την περιοχή της Μ. Ανατολής & Β. Αφρικής σημειώνουν πολύ μεγάλη πτώση κατά -38,7% (από 2.501,5 εκ.€ σε 1.534,5 εκ.€). Συγκεκριμένα, και για τις 9 χώρες που αποτελούν τους κυριότερους πελάτες ελληνικών προϊόντων στην περιοχή, εμφανίζονται πτωτικές τάσεις των εξαγωγών, οι περισσότερες εξ αυτών σε μεγάλα ποσοστά. Σημαντικό ρόλο στην υποχώρηση των ελληνικών εξαγωγών στην εν λόγω περιοχή παίζει η μεγάλη μείωση των διεθνών τιμών του πετρελαίου, καθώς στους κύριους προορισμούς ελληνικών προϊόντων της Μ. Ανατολής & Β.Αφρικής (για παράδειγμα Λίβανος και Αίγυπτος), κατευθύνονται σημαντικές ποσότητες πετρελαιοειδών.
Πιο αναλυτικά, με κριτήριο την αξία των εξαγωγών κατά το διάστημα Ιανουάριος-Ιούνιος του 2020, πρώτος πελάτης των ελληνικών προϊόντων για την περιοχή αναδεικνύεται ο Λίβανος με πολύ μεγάλη όμως μείωση -50,2% των αποστολών (στα 301,6 εκ.€ από 606 εκ.€). Ακολουθεί η Αίγυπτος με επίσης μεγάλη πτώση -41,2% (στα 257,9 εκ.€ από 438,7 εκ.€) και η Λιβύη η οποία όμως καταγράφει μικρότερη μείωση των ελληνικών εξαγωγών κατά -10,8% (στα 210,9 εκ.€ από 236,5 εκ.€).
Την 4η θέση της σχετικής λίστας συνεχίζει να κατέχει το Ισραήλ με σημαντική μείωση των εξαγωγών -36,4% (στα 170,1 εκ.€ από 267,6 εκ.€), ενώ στην 5η θέση – από την 3η που κατείχε στο 2019 – υποχώρησε η Σαουδική Αραβία προς την οποία δεν εξήχθει ούτε το ήμισυ των αποστολών του πρώτου εξαμήνου του 2019 (-62,8%, στα 158,3 εκ.€ από 425,4 εκ.€). Ακολουθούν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα προς τα οποία οι ελληνικές αποστολές μειώθηκαν ελαφρά κατά -5,1% (στα 111,9 εκ.€ από τα 117,9 εκ.€), η Τυνησία, με μικρή πτώση των εξαγωγών κατά -7,8% (στα 98,9 εκ.€ από 107,3 εκ.€), και η Αλγερία με μεγάλη υποχώρηση -38,7% (στα 72,7 εκ.€ από 118,5 εκ.€). Ο σχετικός κατάλογος κλείνει με τις εξαγωγές προς το Μαρόκο που καταγράφουν επίσης πολύ μεγάλη μείωση -48,7% (στα 32,6 εκ.€ από τα 63,5 εκ.€).
Οι εξαγωγές προς τις Χώρες της Ασίας (πλην Μέσης Ανατολής) κατά το διάστημα Ιανουάριος-Ιούνιος 2020 εμφάνισαν μικρή μείωση της τάξης του -4,5% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό εξάμηνο. Ανήλθαν στα 978,4 εκ.€ από 1.024,1 εκ.€.
Πιο αναλυτικά, με σειρά βάσει αξίας εξαγωγών, πρώτος πελάτης των Ελληνικών προϊόντων στην εξεταζόμενη περιοχή αναδεικνύεται για το πρώτο εξάμηνο 2020 η Κίνα με μείωση όμως των εξαγωγών κατά -19,5% (από 481,2 εκ.€ σε 387,4 εκ.€), γεγονός το οποίο δεν επηρέασε αρνητικά τη σειρά κατάταξης της, αντιθέτως ανήλθε στην 11η θέση των κυριότερων προορισμών ελληνικών εξαγώγιμων προϊόντων, σε σχέση με τη 12η που βρισκόταν στο πρώτο εξάμηνο του 2019.
Στη 2η θέση της σχετικής κατάταξης, βρίσκεται η Ιαπωνία, οι εξαγωγές προς την οποία σχεδόν διπλασιάστηκαν στο εξεταζόμενο εξάμηνο και έφτασαν στα 170,2 εκ.€ από 86,9 εκ.€ το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Ακολουθεί η Νότια Κορέα, οι εξαγωγές προς την οποία αυξήθηκαν πάρα πολύ, κατά 69,3% (από 70,2 εκ.€ σε 118,8 εκ.€).
Άξιες αναφοράς, είναι οι αυξήσεις στις εξαγωγές προς την Ταϊβάν (σχεδόν τετραπλασιασμός) στα 31,4 εκ.€ από 7,6 εκ.€ και προς την Ταϊλάνδη κατά +18,5% (από 26,8 εκ.€ σε 31,7 εκ.€). Από την άλλη, καταγράφονται οι σημαντικές μειώσεις των εξαγωγών προς το Χογκ Κογκ κατά -23,8% (από 43,7 εκ.€ σε 33,3 εκ.€), προς την Ινδία κατά -26,3% (από 43,1 εκ.€ σε 31,8 εκ.€), προς την Ινδονησία κατά -45,7% (από 46,6 εκ.€ σε 25,3 εκ.€) και προς τη Γεωργία κατά -47,2% (από 43,4 εκ.€ σε 22,9 εκ.€).
Η πτωτική πορεία κατά -15,1% των εξαγωγών προς τη Β. Αμερική (από 831,8 εκ.€ σε 706,4 εκ.€), οφείλεται στη μείωση των αποστολών προς όλους τους πελάτες των ελληνικών προϊόντων στην εν λόγω περιοχή. Ο περιορισμός των εξαγωγών προς τις ΗΠΑ, κατά ποσοστό -15,9% (από 671,6 εκ.€ σε 565 εκ.€), οφείλεται στη μείωση της αξίας των αποστολών πετρελαιοειδών αλλά και της υποκατηγορίας «βιομηχανικά είδη κυρίως ταξινομημένα κατά πρώτη ύλη». Όσον αφορά στους λοιπούς προορισμούς, οι εξαγωγές προς το Μεξικό υποχωρούν κατά -17,2% (από 87,4 εκ.€ σε 72,4 εκ.€) και προς τον Καναδά κατά -5,1% (από 72,8 εκ.€ σε 69,1 εκ.€).
Προκειμένου να ολοκληρωθεί ο χάρτης των προορισμών των ελληνικών εξαγωγών, παρατίθενται παρακάτω τα στοιχεία για τις αποστολές προς τις υπόλοιπες περιοχές, οι οποίες όμως συγκεντρώνουν πολύ μικρό μερίδιο των ελληνικών εξαγωγών.
Συγκεκριμένα, οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές προς τις Λοιπές Χώρες της Αμερικής, μειώθηκαν σχεδόν στο ήμισυ της αξίας τους κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020 (-51,1%) και ανήλθαν στα 113,2 εκ.€ από 231,7 εκ.€ το αντίστοιχο περσινό πρώτο εξάμηνο. Η πτώση αυτή οφείλεται στις μεγάλες μειώσεις των αποστολών προς τον Παναμά (από 95,9 εκ.€ στα 51,3 εκ.€) και προς τη Βραζιλία (από 93 εκ.€ στα 12,7 εκ.€) και αφορούν σχεδόν αποκλειστικά εξαγωγές πετρελαιοειδών. Η μείωση των εξαγωγών προς τις δύο προαναφερόμενες χώρες, υπερκάλυψαν τη μεγάλη αύξηση των εξαγωγών προς τη Χιλή (από 9,2 εκ.€ στα 23,3 εκ.€).
Οι εξαγωγές προς τις Χώρες της Αφρικής (πλην Βόρειας Αφρικής) κατά το διάστημα Ιανουάριος-Ιούνιος 2020 συρρικνώθηκαν κατά -45,9% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό εξάμηνο και παρέμειναν πολύ χαμηλές σε αξία, αφού ανήλθαν στα 57,4 εκ.€ από 106 εκ.€. Ως προς τους κύριους πελάτες των ελληνικών προϊόντων στην εν λόγω περιοχή, αξίζει να αναφερθεί ότι οι εξαγωγικές επιδόσεις κατέγραψαν σημαντικές πτωτικές τάσεις. Πιο συγκεκριμένα, οι εξαγωγές προς τη Δημ. Νοτίου Αφρικής μειώθηκαν κατά -38,8% και έφτασαν τα 24,1 εκ.€ από 39,4 εκ.€ και προς τη Νιγηρία στα 13,9 εκ.€ από 37,1 εκ.€.
Οι, επίσης χαμηλές σε αξία, ελληνικές εξαγωγές προς την Ωκεανία, σημείωσαν αύξηση 9,8% (από 100,6 εκ.€ σε 110,4 εκ.€). Η αύξηση αυτή οφείλεται στην άνοδο των εξαγωγών προς την Αυστραλία κατά 11,4% (από 89,9 εκ.€ στα 100,1 εκ.€), ενώ αυτές προς τη Νέα Ζηλανδία κυμάνθηκαν στα ίδια περίπου χαμηλά επίπεδα (από 10,7 εκ.€ σε 10,3 εκ.€).
Οι εισαγωγές
Όσον αφορά στις εισαγωγές, παρατηρείται σημαντική υποχώρηση (-15,5%) για το πρώτο εξάμηνο του 2020. Η αξία τους διαμορφώθηκε σε 22.979,4 εκ.€ από 27.195,5 εκ.€.
Μειωμένες, κατά -6,9%, καταγράφονται οι εισαγωγές από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι εισαγωγές από τις 18 χώρες της Ευρωζώνης εμφανίζουν πτώση -6%, ενώ αυτές από τις χώρες μέλη της ΕΕ που δεν είναι ενταγμένες στη ζώνη του ευρώ, εμφανίζουν υποχώρηση της τάξης του -10,5%. Άξια αναφοράς, σχετικά με τις τάσεις των εισαγωγών, είναι ο διπλασιασμός των εισαγωγών από την Ιρλανδία (που κατά βάση αφορά χημικά προϊόντα), αλλά και η μείωση των εισαγωγών από σχεδόν όλους τους βασικούς «προμηθευτές» της χώρας μας (Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Βέλγιο) πλην Ολλανδίας.
Οι εισαγωγές από τις λοιπές χώρες της Ευρώπης (εκτός ΕΕ) εμφανίζουν υποχώρηση της τάξης του -20,4%, όπου εδώ βαραίνει η μείωση των εισαγωγών από τη Ρωσία (κυρίως πετρελαιοειδή).
Σημαντικότατη υποχώρηση των εισαγωγών παρατηρείται από τη Μ. Ανατολή & Β. Αφρική (-49,3%), με αξιοσημείωτη την τεράστια μείωση των εισαγωγών από το Ιράκ, την Αίγυπτο, τη Σαουδική Αραβία και τη Λιβύη που δεν κατάφερε να αντισταθμιστεί από τις αυξημένες εισαγωγές από την Αλγερία. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, κυριότερος λόγος των αναφερόμενων μεταβολών, είναι η μείωση των διεθνών τιμών του πετρελαίου, που επιδρούν στην αξία των εισαγόμενων προϊόντων.
Μικρή μείωση στις εισαγωγές καταγράφεται από τις χώρες της Β. Αμερικής (-3,9%) εξαιτίας της αντίστοιχης υποχώρησης των εισαγωγών από τις ΗΠΑ κατά -3%. Μειωμένες είναι οι εισαγωγές και από τις λοιπές (πλην Μ. Ανατολής) χώρες της Ασίας (-7%).
Τέλος, ενισχυμένες είναι οι εισαγωγές από τις Λοιπές Χώρες της Αμερικής (23,1%) καθώς και από τις χώρες της Ωκεανίας (8,3%). Μεγάλη ποσοστιαία πτώση καταγράφεται – για τις πολύ χαμηλές όμως σε αξία – εισαγωγές από τις λοιπές χώρες της Αφρικής (πλην Β. Αφρικής) που αποτελούν μόλις το 0,2% του συνόλου των εισαγωγών έναντι του 0,7% που αποτελούσαν στο πρώτο εξάμηνο του 2019.
Οι επιδόσεις κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων
Με βάση τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το πρώτο εξάμηνο του 2020 για τις εξαγωγές κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, η μείωση των ελληνικών αποστολών προκύπτει από τη μεγάλη υποχώρηση της αξίας των εξαγωγών κυρίως των καυσίμων και δευτερευόντως των πρώτων υλών που υπερκαλύπτουν την αύξηση των εξαγωγών των αγροτικών προϊόντων και της υποκατηγορίας των βιομηχανικών προϊόντων «χημικά προϊόντα & συναφή (μ.α.κ.)».
Αναλυτικότερα, όσον αφορά στα αγροτικά προϊόντα, η αύξηση (11,7%) των εξαγωγών, σε 3.238,2 εκ.€ από 2.899 εκ.€, οφείλεται στη σημαντική άνοδο των αποστολών όλων των υποκατηγοριών. Πιο συγκεκριμένα, καταγράφηκε αύξηση των εξαγωγών της σημαντικότερης υποκατηγορίας «τρόφιμα και ζώα ζωντανά», σε 2.546,5 εκ.€ από 2.314,9 εκ.€ (10%), Η εν λόγω υποκατηγορία αφορά στο 17,4% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020. Σημαντική ποσοστιαία άνοδος (+40,3%) καταγράφεται στις αποστολές της υποκατηγορίας «λάδια & λίπη ζωικής ή φυτικής προέλευσης» (287,5 εκ.€ από 205 εκ.€), ενώ αυξημένες κατά 6,6% παρουσιάζονται και οι εξαγωγές της υποκατηγορίας «ποτά & καπνός» από 379,1 εκ.€ σε 404,2 εκ.€ στο πρώτο εξάμηνο του 2020.
Οι εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων σημειώνουν μικρή υποχώρηση -1,2%, με την αξία τους να ανέρχεται σε 7.280,9 εκ.€ το πρώτο εξάμηνο του 2020, από 3.369,9 εκ.€ κατά το αντίστοιχο περσινό εξάμηνο. Η υποχώρηση αυτή προκύπτει από τη μείωση των αποστολών για τις τρεις υποκατηγορίες των βιομηχανικών προϊόντων, που υπερκαλύπτουν τη μεγάλη αύξηση των εξαγωγών στην υποκατηγορία «χημικά προϊόντα & συναφή (μ.α.κ.)» κατά 21,6% (σε 2.368,6 εκ.€ από 1.948,5 εκ.€).
Συγκεκριμένα, μείωση καταγράφουν οι εξαγωγές της υποκατηγορίας «βιομηχανικά είδη ταξινομημένα κατά πρώτη ύλη» κατά -8,9% (σε 2.387,2 εκ.€ από 2.621,8 εκ.€), οι εξαγωγές της υποκατηγορίας «μηχανήματα & υλικό μεταφορών» κατά -2,2% (σε 1.455,1 εκ.€ από 1.487,4 εκ.€) και οι εξαγωγές της υποκατηγορίας «διάφορα βιομηχανικά είδη» κατά -18,5% (σε 1.070 εκ.€ από 1.312,3 εκ.€).
Ως προς τις υπόλοιπες μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, όπως προαναφέρθηκε, μεγάλη υποχώρηση καταγράφουν οι αποστολές των «καυσίμων» κατά -38,6% (σε 3.292 εκ.€ από 5.363,5 εκ.€), οι οποίες κατά το διάστημα Ιανουαρίου-Ιουνίου του 2020, καταλαμβάνουν μερίδιο 22,5% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών, από 32,3% το αντίστοιχο περσινό εξάμηνο. Το γεγονός ότι το καθοριστικό στοιχείο αυτής της μείωσης στην αξία των εξαγωγών καυσίμων, είναι η πτώση στις διεθνείς τιμές του πετρελαίου, φαίνεται από το γεγονός ότι σε όρους ποσότητας, οι εξαγωγές μειώθηκαν κατά μόλις -2,6% και συγκεκριμένα από 10,95 εκατ. τόνους το πρώτο εξάμηνο του 2019, σε 10,67 εκατ. τόνους το πρώτο εξάμηνο του 2020.
Οι εξαγωγές των πρώτων υλών εμφανίζουν μείωση κατά -24,3% και ανήλθαν σε 568,7 εκ.€ από 750,8 εκ.€. Τέλος, οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές της κατηγορίας «είδη και συναλλαγές μη ταξινομημένα κατά κατηγορίες» εμφανίζουν μείωση της τάξης του -7,1% (σε 230,2 εκ.€ από 247,8 εκ.€).
Όσον αφορά στις εισαγωγές, η μείωση κατά -15,5% (από 27.195,5 εκ.€ σε 22.979,4 εκ.€) κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020, οφείλεται στην υποχώρηση των εισαγωγών όλων των υποκατηγοριών προϊόντων αλλά και εδώ, σημαντικότερο ρόλο παίζει η μεγάλη υποχώρηση των εισαγωγών καυσίμων.
Οι εισαγωγές βιομηχανικών προϊόντων που αποτελούν και κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020 τη σημαντικότερη κατηγορία εισαγόμενων προϊόντων (62,2% του συνόλου των ελληνικών εισαγωγών), μειώθηκαν κατά -6,4%, (σε 14.303,9 εκ.€ από 15.289,7 εκ.€).
Πιο αναλυτικά στα βιομηχανικά προϊόντα, σε κυριότερη υποκατηγορία αναδεικνύονται τα «χημικά προϊόντα & συναφή (μ.α.κ.)», η οποία είναι η μόνη που παρουσιάζει αύξηση των εισαγωγών κατά 12,9% (σε 4.861,2 εκ.€ από 4.304,4 εκ.€), ενώ πτωτικά κινούνται οι εισαγωγές για τις τρεις άλλες υποκατηγορίες. Συγκεκριμένα, τα «μηχανήματα & υλικό μεταφορών» κατέγραψαν μείωση της τάξεως του -14,7% (από 4.986,2 εκ.€ σε 4.253,4 εκ.€), τα «βιομηχανικά είδη ταξινομημένα κατά πρώτη ύλη» -8,5% (από 3.025,5 εκ.€ σε 2.768 εκ.€) και τα «διάφορα βιομηχανικά είδη» -18,6% (από 2.973,7 εκ.€ σε 2.421,4 εκ.€).
Οι εισαγωγές καυσίμων κινούνται πολύ έντονα μειούμενες κατά -36% και ανήλθαν σε 4.918 εκ.€ από 7.680,5 εκ.€. Το μερίδιό τους στο σύνολο των εισαγωγών, περιορίστηκε στο 21,4%, από 28,2% που ήταν το αντίστοιχο περσινό πρώτο εξάμηνο του 2019.
Οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων, καταγράφουν μείωση (-6,7%) και έφτασαν στα 3.097,4 εκ.€ από 3.319 εκ.€. Η πτωτική αυτή τάση οφείλεται στην υποχώρηση των εισαγωγών (-5,1%) της σημαντικότερης υποκατηγορίας «τρόφιμα και ζώα ζωντανά» (2.762,2 εκ.€ από 2.873,6 εκ.€), αλλά και στο γεγονός ότι περιορίζονται οι εισαγωγές τόσο της υποκατηγορίας «ποτά και καπνός» κατά -21,6% (264,5 εκ.€ από 337,5 εκ.€), όσο και της υποκατηγορίας «λάδια & λίπη ζωικής ή φυτικής προέλευσης», σε 106,8 εκ.€ από 107,9 εκ.€ (-1%).
Τέλος, οι εισαγωγές πρώτων υλών μειώθηκαν κατά -17,1% και έφτασαν τα 593,3 εκ.€ από 715,9 εκ.€., ενώ οι εισαγωγές της πολύ χαμηλής σε αξία κατηγορίας «είδη και συναλλαγές μη ταξινομημένα κατά κατηγορίες» υποχωρούν σε εντυπωσιακό ποσοστό (-64,9%) φτάνοντας τα 66,7 εκ.€ έναντι 190,3 εκ.€ το αντίστοιχο πρώτο εξάμηνο του 2019.
Πηγή: agrotypos.gr
