Τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν οι κληρονόμοι συνταξιούχων που απεβίωσαν και δεν πρόλαβαν να πάρουν τα αναδρομικά από τις παράνομες μνημονιακές περικοπές αποκαλύπτει η γενική γραμματέας του Ενιαίου Δικτύου Συνταξιούχων (ΕΝΔΙΣΥ) Πόπη Μουρίκη.
- Συνέντευξη της γ.γ. του ΕΝΔΙΣΥ, Ενιαίου Δικτύου Συνταξιούχων, Πόπης Μουρίκη στον Σπύρο Γεράρδη
Η κυρία Μουρίκη, με τη συνέντευξή της στην «κυριακάτικη δημοκρατία», παρουσιάζει το πλαίσιο που διαμορφώνεται βάσει της κείμενης νομοθεσίας για όσους/ες συζύγους, τέκνα ή λοιπούς συγγενείς ζητήσουν τις επιστροφές που δικαιούνταν οι άμεσοι/ες δικαιούχοι/ες και δίνει «χρυσές» συμβουλές, τη στιγμή που η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και η διοίκηση του ΕΦΚΑ κάνουν ότι «δεν είδαν, δεν ξέρουν, δεν άκουσαν» (με στόχο, όπως φαίνεται, να περιορίσουν ακόμη περισσότερο τα «ψίχουλα» σε σχέση με τις περικοπές ύψους 80 δισ. ευρώ που υπέστησαν οι «απόμαχοι της εργασίας» στα χρόνια των Μνημονίων).
- Το ζήτημα των αναδρομικών εξακολουθεί να ταλανίζει τους συνταξιούχους. Θα μπορούσατε να μας πείτε ποιες υποθέσεις αναδρομικών είναι ανοιχτές (π.χ. αναδρομικών 11 μηνών περιόδου 2015-2016 κ.λπ.) και τι έχουν να περιμένουν οι «απόμαχοι της εργασίας»;
Εμείς, ως ΕΝΔΙΣΥ, γνωρίζετε πολύ καλά ότι διεκδικούμε αναδρομικά έως τον Δεκέμβριο του 2018, διότι από την 1η Ιανουαρίου του 2019 έγινε επανυπολογισμός των συντάξεων. Σύμφωνα με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) έχουν δικαίωμα όσοι δεν έχουν καταθέσει αγωγές να καταθέσουν έως το τέλος του 2020 και αυτό για να μην παραγραφεί το έτος 2015 (σε ό,τι αφορά το ενδεκάμηνο).
- Στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από την πραγματοποίηση των παράνομων περικοπών μέχρι σήμερα πολλοί δικαιούχοι των αναδρομικών συνταξιούχοι δυστυχώς δεν βρίσκονται πλέον στη ζωή. Υπάρχει, καταρχάς, μια εκτίμηση για τον αριθμό των άμεσων δικαιούχων που έχουν αποβιώσει;
Ακριβής αριθμός δεν υπάρχει. Ομως μπορώ να σας δηλώσω ότι το χρονικό διάστημα των 10 χρόνων κρίσης είχαμε ρεκόρ θανάτων συνταξιούχων.
- Δεδομένου, λοιπόν, ότι αρκετοί άμεσοι δικαιούχοι δεν βρίσκονται πλέον στη ζωή, τι δικαιούνται οι κληρονόμοι τους και υπό ποιες προϋποθέσεις;
Οι κληρονόμοι δικαιούνται να λάβουν τα αναδρομικά που δεν πρόλαβαν να πάρουν οι άμεσοι δικαιούχοι, υπό τις εξής προϋποθέσεις:
A) Εάν ο δικαιούχος είχε καταθέσει αγωγές εν ζωή και δεν έχουν δικαστεί ήδη οι αγωγές του, συνεχίζουν οι κληρονόμοι τη διεκδίκηση.
Β) Αν ο θάνατος του συνταξιούχου υπήρξε μετά το 2016, μπορούν οι κληρονόμοι να καταθέσουν αγωγές, αν δεν υπάρχει αποποίηση κληρονομιάς. Αν υπάρχει αποποίηση κληρονομιάς, δυστυχώς και να είχε καταθέσει αγωγές ο θανών στο παρελθόν, οι κληρονόμοι δεν δικαιούνται να λάβουν τα συγκεκριμένα ποσά.
- Ποιες είναι οι βασικές προϋποθέσεις για να αναζητήσουν οι κληρονόμοι τα αναδρομικά που δικαιούνταν οι άμεσοι δικαιούχοι που έχουν αποβιώσει;
Θα δώσουμε ένα παράδειγμα για να γίνει κατανοητό. Αν ο συνταξιούχος απεβίωσε μετά το 2016 και δεν είχε καταθέσει ο ίδιος αγωγές, έχουν δικαίωμα διεκδίκησης οι κληρονόμοι (παιδιά και ο/η σύζυγος ή όποιον έχει ορίσει κληρονόμο ο ίδιος ο θανών ή η θανούσα) με τις αρχικές αποφάσεις συνταξιοδότησης του θανόντος και ενημερωτικά σημειώματα των συντάξεων από το 2013 και μετά (ανάλογα με το πότε βγήκε στη σύνταξη ο θανών ή η θανούσα). Βασική προϋπόθεση, όπως αναφέραμε και πιο πάνω, η μη αποποίηση κληρονομιάς.
- Τυπικά, ποια διαδικασία πρέπει να ακολουθήσουν για την υποβολή του αιτήματος και σε ποιες υπηρεσίες;
Η υποβολή αιτήματος αφορά μόνο την περίπτωση που ο θανών δεν έχει καταθέσει αγωγές και η κυβέρνηση ψηφίσει διάταξη που προβλέπει επιστροφή αναδρομικών σε συντάξεις. Σε αντίθετη περίπτωση μιλάμε για δικαστική διεκδίκηση.
Αν υπάρξει λοιπόν διάταξη και ο θανών είναι μέσα στα συγκεκριμένα αναδρομικά (που ορίζει η διάταξη), τότε οι κληρονόμοι θα πρέπει να προσκομίσουν: ληξιαρχική πράξη θανάτου, πιστοποιητικό εγγύτερων συγγενών, δημοσίευση διαθήκης, εάν υπάρχει, περί μη δημοσιεύσεως της διαθήκης (αν δεν υπάρχει διαθήκη), περί μη αποποίησης κληρονομιάς (από το Ειρηνοδικείο), αποφάσεις σύνταξης του θανόντος ή της θανούσης, ενημερωτικά σημειώματα της σύνταξης του θανόντος ή της θανούσης, φωτοτυπίες ταυτότητας των κληρονόμων και ΑΜΚΑ.
Επίσης, πρέπει να καταθέσουν αίτηση προς τον ΕΦΚΑ. Σημειώνω ότι η λίστα με τα παραπάνω δικαιολογητικά χρειάζεται και για τους κληρονόμους που θα κινηθούν δικαστικά έως τον Δεκέμβριο του 2020.
- Υπάρχει κίνδυνος να χάσουν τα αναδρομικά οι κληρονόμοι, εφόσον δεν τηρήσουν κάποιες προθεσμίες; Τίθεται θέμα παραγραφής των επιστροφών που έπρεπε να είχαν δοθεί στους άμεσους δικαιούχους;
Η απόφαση του ΣτΕ αφορά τους 11 μήνες από τον Ιούνιο του 2015 έως τον Μάιο του 2016 (και πάντα μιλάμε για εκείνους που δεν έχουν καταθέσει αγωγές) και ήταν συνταξιούχοι το 2015. Από τη στιγμή που η νομοθετική ρύθμιση δεν περιλαμβάνει κάποιον περιορισμό, δεν υπάρχει καμία προθεσμία.
- Λόγω των μεγάλων προβλημάτων που παρουσιάζονται στο επίπεδο της εξυπηρέτησης του κοινού από τον ΕΦΚΑ, υπάρχει τρόπος οι αιτήσεις των κληρονόμων να γίνουν με ηλεκτρονικό τρόπο, μέσω διαδικτύου;
Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει τίποτα. Αν υπάρξει διάταξη νόμου, θα πρέπει να φτιαχτεί μια σχετική πλατφόρμα για το θέμα των κληρονόμων από τον ΕΦΚΑ.
- Κανονικά, με δεδομένο ότι μέρος από τα αναδρομικά δικαιούνται οι κληρονόμοι, δεν θα έπρεπε ο ΕΦΚΑ να έχει προνοήσει και να έχει εκδώσει οδηγίες για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να κινηθούν για να πάρουν τις επιστροφές που θα έπρεπε να είχαν πάρει τα αγαπημένα τους πρόσωπα;
Το θέμα των κληρονόμων χωρίζεται σε δύο κομμάτια για τον ΕΦΚΑ: Στον διάδοχο της σύνταξης, ο/η σύζυγος καθώς και τα τέκνα αυτού/ής ή όποιος κληρονομεί τον θανόντα. Ο ΕΦΚΑ γνωρίζει μόνο τον διάδοχο της σύνταξης, τους κληρονόμους δεν τους γνωρίζει. Επομένως πρέπει, με τα παραπάνω δικαιολογητικά που αναφέραμε στην προηγούμενη παράγραφο, να το αποδείξει.
- Τελικά, μήπως κάποιοι από τους ιθύνοντες νόες του υπουργείου Οικονομικών και του ΕΦΚΑ υπολογίζουν ότι λόγω… άγνοιας νόμου τα ποσά που θα επιστραφούν θα είναι σημαντικά πιο μειωμένα απ’ όσο προβλεπόταν, ακριβώς επειδή αρκετοί κληρονόμοι, με τις αρμόδιες υπηρεσίες να κάνουν ότι «δεν είδαν, δεν άκουσαν, δεν ξέρουν», δεν θα διεκδικήσουν τα ποσά που θα έπρεπε να έχουν πάρει οι άμεσοι δικαιούχοι που απεβίωσαν;
Το υπουργείο Οικονομικών και η διοίκηση του ΕΦΚΑ σαφώς θα θέλουν να δώσουν όσο το δυνατόν λιγότερα χρήματα. Αυτό τους ενδιαφέρει.
