Για πρώτη φορά αστρονόμοι ήταν σε θέση να χρησιμοποιήσουν παρατηρήσεις από ένα ραδιοτηλεσκόπιο και ένα ζευγάρι αστεροσκοπείων στο Μαουνακέα για να ανακαλύψουν και να κατηγοριοποιήσουν/ χαρακτηρίσουν ένα ψυχρό «καφέ νάνο», γνωστό επίσης ως «σούπερ πλανήτη» ή «αποτυχημένο άστρο».
Η ανακάλυψη αυτή, που έλαβε τον χαρακτηρισμό BDR J1750+3809, είναι το πρώτο «υποαστρικό» αντικείμενο που εντοπίζεται μέσω ραδιοπαρατήρησης, καθώς, μέχρι τώρα, οι καφέ νάνοι σε μεγάλο βαθμό ανακαλύπτονταν μέσω μελέτης του ουρανού στο υπέρυθρο φάσμα.
Ο BDR J1750+3809 (του δόθηκε η ονομασία «Elegast») εντοπίστηκε αρχικά μέσω δεδομένων από το τηλεσκόπιο LOFAR (Low-Frequency Array) στην Ευρώπη και μετά επιβεβαιώθηκε μέσω της χρήσης τηλεσκοπίων στο Μαουνακέα- συγκεκριμένα το International Gemini Observatory και το NASA Infrared Telescope Facility. Η ανακάλυψη αυτή μέσω ευαίσθητων ραδιοτηλεσκοπίων όπως το LOFAR είναι μια σημαντική εξέλιξη, καθώς επιδεικνύει πως οι αστρονόμοι μπορούν να εντοπίζουν αντικείμενα που είναι πολύ ψυχρά και αχνά για να βρεθούν σε έρευνες στο υπέρυθρο φάσμα- και ενδεχομένως να βρουν και εξωπλανήτες- γίγαντες αερίων.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο The Astrophysical Journal Letters, και το επιστημονικό άρθρο συνέγραψαν οι Μάικλ Λιου και Ζουτζιάν Ζανγκ.
Οι καφέ νάνοι βρίσκονται στο όριο μεταξύ των μεγαλύτερων πλανητών και των μικρότερων άστρων. Ενίοτε χαρακτηρίζονται «αποτυχημένα άστρα» (failed stars), καθώς δεν έχουν τη μάζα που απαιτείται για να εκκινήσουν σύντηξη υδρογόνου στους πυρήνες τους και αντ’αυτού λάμπουν στο υπέρυθρο φάσμα με θερμότητα που απομένει από τον σχηματισμό τους. Αποκαλούνται επίσης «σούπερ πλανήτες» καθώς διαθέτου ατμόσφαιρες παρόμοιες με αυτές των γιγάντων αερίων στο ηλιακό μας σύστημα.
Αν και δεν έχουν τις αντιδράσεις σύντηξης που επιτρέπουν στον Ήλιο να συνεχίζει να λάμπει, μπορούν να εκπέμπουν φως σε μήκη κύματος ραδιοκυμάτων. Η διαδικασία αυτή μας είναι γνωστή, καθώς λαμβάνει χώρα και στον Δία: Το ισχυρό του μαγνητικό πεδίο επιταχύνει φορτισμένα σωματίδια όπως τα ηλεκτρόνια, κάτι που με τη σειρά του παράγει ακτινοβολία.
Το γεγονός πως οι καφέ νάνοι εκπέμπουν ραδιοκύματα επέτρεψε την ανάπτυξη μιας πρωτοποριακής στρατηγικής παρατήρησης. Τέτοιες εκπομπές είχαν στο παρελθόν εντοπιστεί μόνο από μερικούς ψυχρούς νάνους, που εντοπίστηκαν και καταχωρήθηκαν μέσω ερευνών στο υπέρυθρο φάσμα, πριν παρατηρηθούν με ραδιοτηλεσκόπια. Επί της προκειμένης οι επιστήμονες αντέστρεψαν την στρατηγική αυτή, χρησιμοποιώντας ένα ευαίσθητο ραδιοτηλεσκόπιο για την ανακάλυψη ψυχρών, αχνών πηγών ραδιοκυμάτων και μετά τη διεξαγωγή παρατηρήσεων με τηλεσκόπια του Μαουνακέα για την κατηγοριοποίησή τους.
https://www.huffingtonpost.gr/
