Με την ελαιοκομική σεζόν να βρίσκεται πλέον στο φόρτε της και με δεδομένο ότι οι αλλαγές στη νομοθεσία των τελευταίων χρόνων έχουν προκαλέσει σύγχυση σε παραγωγούς, ελαιοτριβείς, ακόμα και φοροτεχνικούς, είναι σκόπιμο να επανέλθουμε στο ζήτημα των φορολογικών υποχρεώσεων όσων εμπλέκονται στην αλυσίδα παραγωγής του προϊόντος.
της Φωτεινής Μακρή, Λογιστή- Φοροτεχνικού από το ypaithros.gr
Ας ξεκινήσουμε διευκρινίζοντας ορισμένες έννοιες-ορισμούς αναφορικά με τις πράξεις που διενεργούνται μεταξύ επιχείρησης (ελαιοτριβείο) και ελαιοπαραγωγών.
-Εκθλιπτικό δικαίωμα. Πρόκειται για το δικαίωμα από την παραγωγή ελαιολάδου. Εδώ έχουμε καταρχήν την παροχή υπηρεσιών από το ελαιοτριβείο στον παραγωγό και, παράλληλα, την παράδοση ή κράτηση αντί δικαιώματος του ελαιολάδου.
-Εισφορά δακοκτονίας: Είναι μια ειδική ασφαλιστική εισφορά (2%) την οποία, σύμφωνα με την εγκύκλιο Σ.4309/159/1.12.1983, το ελαιοτριβείο έχει την υποχρέωση να παρακρατεί επί της αξίας όμως που απομένει ΜΕΤΑ την αφαίρεση της αμοιβής του.
Υπογραμμίζουμε στο σημείο αυτό ότι το ελαιόλαδο που παραδίδεται στο ελαιοτριβείο ως εκθλιπτικό δικαίωμα δεν υπόκειται σε εισφορά δακοκτονίας.
Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι αν ο αγρότης του κανονικού καθεστώτος αποδίδει ο ίδιος την εισφορά δακοκτονίας και εφόσον το τιμολόγιο εκδίδεται από τον ίδιο, δεν είναι απαραίτητο να αναγραφεί στο παραστατικό το ποσό της εισφοράς. (βλ. Σ.ΛΟ.Τ 36 ΕΞ 20.3.2018).
Αναφορικά με την έκδοση παραστατικών και σύμφωνα με τη διευκρινιστική ∆15 1039443 ΕΞ 2015/23.3.2015 επί του νόμου 4308/2014 (Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα) -συγκεκριμένα, το άρθρο 39- ο αγρότης του ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ δεν υποχρεούται στην τήρηση λογιστικών βιβλίων και ούτε στην έκδοση παραστατικών πωλήσεων. Ο νόμος τονίζει πως όταν ο αγρότης του ειδικού συναλλάσσεται με οντότητες που υπόκεινται στις ρυθμίσεις των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων, όπως είναι οι εκμεταλλευτές ελαιοτριβείων, τότε και για τις πωλήσεις και για τις αγορές τα παραστατικά εκδίδονται από το ελαιοτριβείο.
Αντίθετα, οι αγρότες του κανονικού καθεστώτος (σύμφωνα με την ΠΟΛ 1007/2015) είναι υπόχρεοι στην τήρηση λογιστικών βιβλίων και στην έκδοση παραστατικών πώλησης, στην προκείμενη περίπτωση για το ελαιόλαδο και τον ελαιοπυρήνα που πωλούν σε άλλες οντότητες.
Στον αγρότη ειδικού καθεστώτος, το ελαιοτριβείο εκδίδει Τιμολόγιο Αγοράς σύμφωνα με την ΠΟΛ 1003/2014, συνενωμένο με τιμολόγιο πώλησης (για την παροχή υπηρεσιών που παρείχε), αρκεί να υπάρχουν όλες οι πληροφορίες που αφορούν τις συναλλαγές. Όσον αφορά το τιμολόγιο πώλησης, είτε θα το εκδώσει ο ίδιος ο αγρότης του ειδικού καθεστώτος, είτε το ελαιοτριβείο θα κάνει αυτοτιμολόγηση. (άρθρο 5.13.1).
Αδιαμφισβήτητα, όποιος ιδιώτης θέλει το ελαιόλαδο για το σπίτι του (ιδιοκατανάλωση) θα πρέπει να πληρώσει το ελαιοτριβείο με μετρητά και όχι με λάδι. Πρέπει να τονιστεί ότι η πώληση ελαιολάδου από τον κάτοχο ελαιώνα προς το ελαιοτριβείο είναι αγροτική δραστηριότητα και αγροτικό έσοδο. Επομένως, όποιος δεν επιθυμεί να ενταχθεί σε κάποιο καθεστώς ΦΠΑ, θα πρέπει να πληρώσει το ελαιοτριβείο με μετρητά και η επιχείρηση να του εκδώσει Απόδειξη Παροχής Υπηρεσιών.
Τέλος, να αναφέρουμε ότι η παροχή υπηρεσιών του ελαιοτριβείου προς τον αγρότη είναι έξοδο για τον αγρότη και ως έσοδο λογίζεται η πώληση του ελαιοπυρήνα και του λαδιού.
