Μέχρι 2.100 ένσημα ή 7 χρόνια μπορεί να αναγνωρίσει κάποιος για να βγει νωρίτερα στην σύνταξη ενώ η εξόφληση του ποσού εξαγοράς μπορεί να γίνει εφάπαξ ή με δόσεις.
Σύμφωνα με την ασφαλιστική νομοθεσία, ο χρόνος τον οποίο μπορεί να προσμετρήσει ή να αναγνωρίσει κάθε ασφαλισμένος περιλαμβάνει την ασθένεια (300 μέρες), την ανεργία (300 μέρες), τα έτη σπουδών του ΑΕΙ ή ΤΕΙ που φοίτησε, τον χρόνο των απεργιών, την κύηση και λοχεία για τις μητέρες, τον χρόνο μαθητείας (έως ένα έτος), τον πλασματικό χρόνο για κάθε παιδί (1 έτος για το πρώτο, 2 για το δεύτερο και συνολικά 3 έτη για όλα, καθώς και 5 συνολικά έτη για την τρίτεκνη μητέρα), ενώ για τους ασφαλισμένους ελεύθερους επαγγελματίες στον ΟΑΕΕ λαμβάνεται υπόψη ο χρόνος αποδεδειγμένης άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας πριν από την εγγραφή στα μητρώα του οικείου οργανισμού, εφόσον δεν έχουν καταβληθεί οι αναλογούσες εισφορές έως πέντε έτη.
Η προσμέτρηση του χρόνου απουσίας από την εργασία λόγω κύησης και λοχείας, και των ημερών επιδότησης λόγω ασθένειας ή τακτικής ανεργίας, λαμβάνεται υπόψη αποκλειστικά για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος και όχι για τον προσδιορισμό του δικαιούμενου ποσού σύνταξης. Συνεπώς, σε αυτήν την περίπτωση, δεν απαιτείται η καταβολή οποιουδήποτε ποσού εκ μέρους του ασφαλισμένου.
Από την 01/01/2020, έχει αυξηθεί η εξαγορά πλασματικών ετών για συνταξιοδότηση στους δημοσίους υπαλλήλους, ενώ το κόστος διαμορφώνεται στο 20% του τελευταίου μισθού, όπως ισχύει για όλους τους μισθωτούς. Με την εξαγορά πλασματικών χρόνων, ο ασφαλισμένος μπορεί να βγει νωρίτερα στη σύνταξη και να αυξήσει σημαντικά τις μηνιαίες αποδοχές του.
Η εξαγορά πλασματικών ετών αποτελεί ένα πολύ σημαντικό εργαλείο για όσους βρίσκονται στην ηλικία των 62 ετών και θέλουν να συμπληρώσουν 40 έτη εργασίας με την αναγνώριση των ετών για σπουδές, στρατιωτική θητεία, αριθμό τέκνων, ανεργία κ.λπ. Σημειώνεται ότι στο Δημόσιο μπορούν να εξαγοραστούν 7 πλασματικά έτη από Στρατό, σπουδές, κ.ά., και επιπλέον έως 5 έτη λόγω τέκνων (για 3 παιδιά), ενώ στον ιδιωτικό τομέα συνολικά αναγνωρίζονται έως 7 πλασματικά έτη.
Πότε συμφέρει
Η υποβολή αιτημάτων για εξαγορά πλασματικών ετών αποβαίνει με ιδιαίτερο όφελος για τις εξής κατηγορίες:
– Γονείς ανηλίκων στο Δημόσιο που με τη χρήση αυτών θεμελιώνουν αναδρομικά το 2010, το 2011 ή το 2012.
– Μητέρες ανηλίκων στο ΙΚΑ που συμπληρώνουν με την εξαγορά 5.500 ημέρες αναδρομικά το 2010 ή το 2011 για τη θεμελίωση του δικαιώματος.
– Μητέρες ανηλίκων σε ΔΕΚΟ – τράπεζες που συμπληρώνουν αναδρομικά 25ετία το 2011 ή το 2012.
– Ανδρες δημόσιοι υπάλληλοι για τη συμπλήρωση 35ετίας.
– Ανδρες ασφαλισμένοι σε ΙΚΑ και ΟΑΕΕ που με την εξαγορά συμπληρώνουν 35ετία (10.500 ημέρες ασφάλισης) έως τις 31/12/2012.
– Ασφαλισμένοι σε ΕΤΑΑ ή ΟΑΕΕ για τη συμπλήρωση 35ετίας αναδρομικά το 2011 ή το 2012.
– Ασφαλισμένοι όλων των Ταμείων που συμπληρώνουν 40ετία με την εξαγορά.
– Αγρότες που μπορούν να «μεταφέρουν» χρόνια από τον κλάδο πρόσθετης στον κλάδο κύριας ασφάλισης εξαγοράζοντας τις οφειλές τους και κερδίζοντας έως και 10 χρόνια ασφάλισης.
Μέχρι το 2022 (και με τη χρήση των πλασματικών ετών) υπάρχουν δυνατότητες για ευνοϊκότερα όρια ηλικίας εφόσον έχουν κατοχυρωθεί κάποια συνταξιοδοτικά και ασφαλιστικά δικαιώματα. Από το 2022 και μετά έχουμε 67 όριο ηλικίας για 15 έτη ασφάλισης και 62 για 40 έτη ασφάλισης. Πάντως, επειδή υπάρχει σύγχυση σχετικά με την κατάργηση, από 1/1/2022, των μεταβατικών ορίων για τη χορήγηση συντάξεων, θα πρέπει να διευκρινιστούν τα εξής:
Α. Οι ασφαλισμένοι οι οποίοι μέχρι 31/12/21 έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης (δηλαδή όριο ηλικίας και έτη ασφάλισης) δεν θίγονται από τις ρυθμίσεις που επιβάλλει η ισχύουσα νομοθεσία και μπορούν να συνταξιοδοτηθούν και μετά την 1/1/2022 οποτεδήποτε χωρίς κανέναν περιορισμό.
Β. Η κατάργηση αφορά όσους δεν έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης μέχρι 31/12/2021 (όριο ηλικίας και έτη ασφάλισης)
Πώς γίνεται η εξαγορά
Οι ασφαλισμένοι που θα αποφασίσουν να εξαγοράσουν πλασματικά έτη, προκειμένου να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα, έχουν τις εξής επιλογές για την καταβολή των ποσών:
1. Εφάπαξ, μέσα σε τρεις μήνες από την κοινοποίηση της απόφασης αναγνώρισης με έκπτωση 2% για κάθε έτος εξαγοράς. Να σημειωθεί ότι δεν δίδεται έκπτωση για εξαγορά χρόνου, μικρότερου του ενός έτους.
2. Σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις, ανάλογα με τον αριθμό των μηνών που αναγνωρίζονται (τόσες δόσεις όσοι οι μήνες που αναγνωρίζονται). Σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής δόσης, το ποσό αυτής επιβαρύνεται με τα προβλεπόμενα πρόσθετα τέλη.
3. Σε περίπτωση θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή προσαύξησης του ποσού της σύνταξης, παρακρατείται το 25% αυτής, μέχρι να εξοφληθεί ολοσχερώς το οφειλόμενο ποσό.
Η αναγνώριση πλασματικών ετών γίνεται είτε πριν είτε μετά το έτος όπου κατοχυρώνονται οι προϋποθέσεις που επιθυμεί ο ασφαλισμένος ή ακόμη και όταν καταθέτει την αίτηση συνταξιοδότησης. Αν η αίτηση κατατεθεί μεταγενέστερα της ημερομηνίας αιτήσεως αναγνώρισης των πλασματικών ετών, τότε δεν γίνεται δεκτή, εκτός αν αυτό προβλέπεται από κάποιο κριτήριο σε συγκεκριμένη περίπτωση.
Το τελικό ποσό εξαγοράς αποτελεί ο τελευταίος μισθός κατά την αίτηση συνταξιοδότησης, καθώς και ο συνολικός αριθμός των μηνών που θέλει να αναγνωρίσει ο ενδιαφερόμενος.
