Ο Κυριάκος Μητσοτάκης απέφυγε να πέσει στον πειρασμό να διατυπώσει πρόγραμμα 100 ημερών. Άλλωστε, σε μια κυβερνητική θητεία που ξεκινά με δύο θερινούς μήνες αυτό μπορεί και να ακουγόταν κάπως παράξενο. Γι’ αυτό και προτίμησε να δώσει τους «μπλε φακέλους» (που αναμένεται να κατακτήσουν μια θέση ανάλογη με το περίφημο μπλοκάκι του Κώστα Σημίτη) στους υπουργούς του με ορίζοντα εξαμήνου.
Ωστόσο, ως πολιτικός που ανήκει στη γενιά που κατανοεί την σημασία της επικοινωνίας και την ισχύ της εικόνας είναι σαφές ότι εξαρχής έκανε μια προσπάθεια η κυβέρνησή του να δώσει συγκεκριμένα μηνύματα από την πρώτη στιγμή, τονίζοντας αυτά που θεωρεί ότι κατοχυρώνουν τη θέση και ενισχύουν την απήχησή του και αφήνοντας άλλα για πιο εύθετο χρόνο.
Η κυβέρνηση που κάνει τα ραντεβού στην ώρα της
Ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει μια επιμονή με την ορθή διαχείριση του χρόνου είναι γνωστό. Την ίδια στιγμή κατανοεί ότι οι πολίτες έχουν ταυτίσει το δημόσιο, συμπεριλαμβανομένης της κυβέρνησης με τη στενή έννοια, με την καθυστέρηση και την αναβολή.
Αυτό μπορεί να εξηγήσει γιατί θέλησε εξαρχής να τονίσει ότι η κυβέρνηση αυτή θα λειτουργεί με βάση το πρόγραμμα και οι συνεδριάσεις και τα ραντεβού θα ξεκινούν την ώρα που έχει ανακοινωθεί.
Η λογική της συνεχούς παρακολούθησης του κυβερνητικού έργου
Παρότι δέχτηκε έντονη κριτική από την αξιωματική αντιπολίτευση, η αναβάθμιση του πρωθυπουργικού γραφείου σε επιτελικό κέντρο για την παρακολούθηση του κυβερνητικού έργου, δεν είναι καινούρια, ούτε αποτελεί απλώς αντιγραφή του προτύπου της Γερμανικής καγκελαρίας. Ούτε προέρχεται μόνο από την κουλτούρα του μάνατζμεντ που αντιπροσωπεύει ο αρμόδιος υφυπουργός Άκης Σκέρτσο.
Παράλληλα, με αυτά είναι και ένα πάγιο αίτημα των ευρωπαϊκών θεσμών που θεωρούν ότι μόνο με αυτό τον τρόπο μπορεί και να συντονιστεί το κυβερνητικό έργο πιο αποτελεσματικά και να εξασφαλιστεί ότι υπάρχει ένα κέντρο που εξετάζει διαρκώς εάν και σε ποιο βαθμό υλοποιούνται οι μνημονιακές δεσμεύσεις της χώρας.
Αυτό εξηγεί και τη νέα δομή και τους νέους μηχανισμούς παρακολούθησης του κυβερνητικού έργου «σε πραγματικό χρόνο».
Ας μην ξεχνάμε και κάτι ακόμη. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης προφανώς θεωρεί την εκλογική της Νέας Δημοκρατίας και προσωπική επιτυχία του. Ταυτόχρονα, γνωρίζει καλά και από την πολιτική διαδρομή του και από την θεσμική μνήμη της οικογένειάς του, πόσο χάνει σε νομιμοποίηση μια κυβέρνηση που δίνει την εικόνα ότι είναι ένα άθροισμα βαρονιών και ανεξάρτητων υπουργικών φέουδων, ακόμη και εάν όταν αυτό ήταν το αποτέλεσμα της επιθυμίας των πρωθυπουργών να μην ταυτίζονται με τους υπουργούς τους για να μην κινδυνεύουν να εισπράξουν και άμεσα το πολιτικό κόστος από τις επιλογές των υπουργών τους.
Με αυτή την έννοια ο πρωθυπουργός εμφανώς επιδιώκει την εικόνα ενός «πρωθυπουργοκεντρικού» συστήματος να τη χρησιμοποιεί υπέρ του, ως τεκμήριο αυξημένου συντονισμού του κυβερνητικού έργου.
Η άμεση ανταπόκριση σε κρίσεις
Η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη είχε την ατυχία να αντιμετωπίσει μια φυσική καταστροφή τις πρώτες μέρες που άσκησε διακυβέρνηση και προσπάθησε να δώσει έναν τόνο ότι μπορεί να το χειριστεί, κύρια μέσα από την άμεση μετακίνηση επιτόπου του υπουργού Προστασίας Πολίτη Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, την έγκαιρη διαβεβαίωση για αποζημιώσεις και την επιτάχυνση της διαδικασίας εκκίνησης της λειτουργίας του συστήματος 112, παράλληλα με την αποφυγή μιας αμιγώς «επικοινωνιακής» επίσκεψης του ίδιου του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Η έμφαση στην παιδεία
Ο συμβολισμός της πρώτης επίσκεψης στο υπουργείο Παιδείας ήταν αρκετά προφανής. Πάντως έχει ενδιαφέρον ότι πέραν του ζητήματος του πανεπιστημιακού ασύλου, που έχει μια ιδιαίτερη φόρτιση για τη Νέα Δημοκρατία, αφού το έχει αναγάγει σε βασικό ζήτημα «ανομίας», έστω και εάν περιστατικά παραβατικότητας συμβαίνουν και εκτός πανεπιστημιακών χώρων, ούτε ο πρωθυπουργός ούτε η αρμόδια υπουργός Νίκη Κεραμέως επικέντρωσαν σε θέματα εκπαιδευτικού οράματος προκρίνοντας την εκπαιδευτική καθημερινότητα. Εξ ου και η έμφαση στο ότι τα σχολεία θα ανοίξουν κανονικά, άρα τα βιβλία θα φτάσουν έγκαιρα και θα γίνουν και οι προσλήψεις, παράλληλα με την ολοκλήρωση των 4500 διορισμών στην ειδική αγωγή. Ούτε ήταν τυχαία η επιλογή αποσαφηνίσουν ότι δεν αλλάζει για φέτος το εξεταστικό σύστημα για την πρόσβαση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση και ότι απλώς θα γίνουν βελτιωτικές παρεμβάσεις στην ύλη.
Η επιτάχυνση των επενδύσεων
Η κυβέρνηση ανήγαγε τις επενδύσεις σε κομβική αιχμή κατηγορώντας ουσιαστικά την προηγούμενη κυβέρνηση για εχθρότητα προς την ιδιωτική επιχειρηματικότητα. Από όλες δε τις επενδύσεις πρόκρινε συμβολικά αυτή του Ελληνικού, όπου έχει προαναγγείλει και κατάργηση της σχετικής ΚΥΑ, που προβλέπει την τήρηση της περιβαλλοντικής και αρχαιολογικής νομοθεσίας.
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι ενδεικτική η επιλογή του υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων κ. Γεωργιάδη να κάνει την πρώτη του συνάντηση με την υπουργική του ιδιότητα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Lamda Development Οδυσσέα Αθανασίου, παρά τις αντιδράσεις που προκάλεσε, εφόσον η κυβέρνηση έχει προκρίνει την επένδυσή αυτή και θεωρεί ότι όσοι αντιδρούν δεν θέλουν ανάπτυξη.
Βέβαια, άνθρωποι της αγοράς επισημαίνουν ότι η προσέλκυση επενδύσεων δεν μπορεί να περιοριστεί απλώς σε αυτή την επένδυση, όποιος και εάν είναι ο συμβολισμός της, αλλά απαιτεί πολύ συνολικότερο σχεδιασμό.
Ο γιατρός στην Ακρόπολη και η μάχη της καθημερινότητας
Την ίδια στιγμή είναι προφανές ότι η νέα κυβέρνηση θέλει να δείξει ότι μπορεί χωρίς καθυστερήσεις να λύνει προβλήματα. Χαρακτηριστική η απόφαση της υπουργού Πολιτισμού κ. Λίνας Μενδώνη να εξασφαλίσει την παρουσία ιατρού στην Ακρόπολη (προερχόμενου από τους στρατεύσιμους που υπηρετούν τη θητεία τους στο 251 ΓΝΑ). Παρότι η πρακτική ελάμβανε χώρα και σε προηγούμενα χρόνια, ήταν ένα χαρακτηριστικό δείγμα επικοινωνιακής διαχείρισης μικρών αλλά συμβολικών ζητημάτων.
Η αναγνώριση Γκουαϊδό ως δείγμα γραφής της νέας κυβέρνησης
Παρότι η εξωτερική πολιτική δεν ήταν από τα σημεία μεγάλης αντιπαράθεσης στην προεκλογική περίοδο, εφόσον ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ έχουν μια κοινή ευρωατλαντική τοποθέτηση και φιλοαμερικανική στάση, ενώ η ΝΔ εξαρχής είχε ξεκαθαρίσει ότι θα εφαρμόσει την Συμφωνία των Πρεσπών, η κυβέρνηση θέλησε και εκεί να δώσει δείγμα γραφής.
Αυτό έγινε με τη δήλωση του υπουργού Εξωτερικών ότι η Ελλάδα συντάσσεται με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες αναγνωρίζοντας τον κ. Γκουαϊδό ως μεταβατικό πρόεδρο της Βενεζουέλας, κάτι που είχε αρνηθεί να κάνει η προηγούμενη κυβέρνηση, δεδομένης και των ιστορικών δεσμών της με την κυβέρνηση Μαδούρο.
Βέβαια, η καθυστερημένη αναγνώριση ήρθε σε μια περίοδο όπου η δυναμική της αντιπολίτευσης στη Βενεζουέλα έχει κάπως υποχωρήσει και το βάρος κυρίως έχει μεταφερθεί στην προσπάθεια να ανοίξει ένας δρόμος πολιτικής λύσης και μέσα από διάλογο ανάμεσα στην κυβέρνηση και την αντιπολίτευση.
Οι ανοιχτές προκλήσεις
Η κυβέρνηση θέλει να δείξει έργο από την πρώτη στιγμή. Την ίδια στιγμή γνωρίζει ότι ειδικά η χαλάρωση στο θέμα των πρωτογενών πλεονασμάτων κάθε άλλο παρά δεδομένη, όπως φάνηκε και από τις δηλώσεις των εταίρων μας στην ΕΕ. Με αυτή την έννοια μένει να δούμε ποια θα είναι η τελική μορφή του φορολογικού νομοσχεδίου και σε ποια κλίμακα θα προχωρήσει η κυβέρνηση στη μείωση των φορολογικών συντελεστών για την οποία έχει δεσμευτεί.
Αντίστοιχα, μένει να δούμε με ποιο τρόπο θα προωθηθούν μια σειρά από άλλες «καυτές πατάτες» όπως είναι το ζήτημα των ιδιωτικοποιήσεων, ξεκινώντας από αυτή της ΔΕΗ.
Παράλληλα, μένει να δούμε με ποιο ρυθμό θα προωθηθούν μια σειρά πιο στρατηγικές τοποθετήσεις της νέας κυβέρνησης. Για παράδειγμα ο κ. Μηταράκης μίλησε για «κεφαλαιοποιητικό» σύστημα στις επικουρικές συντάξεις, χωρίς να δείξει με ποιο τρόπο θα θεσπιστεί. Πάντως ο κ. Βρούτσης προτίμησε να δώσει βάρος στην επιτάχυνση της εκκαθάρισης των εκκρεμών αιτήσεων για συντάξεις, ζήτημα που αφορά πολύ περισσότερο τους συνταξιούχους.
