Μάχη κατά των εξαρτήσεων δίνει το υπουργείο Υγείας καθώς, εκτός από το κάπνισμα, ψηλά στην ατζέντα του – σύμφωνα με τις προτεραιότητες που θέτει το νομοσχέδιο για τη δημόσια υγεία – μπαίνει και ο περιορισμός των παραγόντων κινδύνου από την έκθεση στο αλκοόλ. Μάλιστα, στα σχέδια της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας είναι η άμεση εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων κυρίως στα σχολεία για τις βλαπτικές συνέπειες της έκθεσης των νέων στο αλκοόλ και της κατάχρησής του, αλλά και η εντατικοποίηση ελέγχων στα σημεία διάθεσης αλκοόλ – με βασικό στόχο να μπει φρένο σε κάθε πράξη παράνομης διάθεσης σε ανηλίκους.
Σημαντικό ρόλο για την εφαρμογή των μέτρων αναμένεται να παίξει και η αυστηροποίηση των κυρώσεων για τις παραβάσεις που προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία, μέτρο που, όπως διαπιστώθηκε στην πράξη, διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου.
Επιπρόσθετα και με το ίδιο νομοσχέδιο, δρομολογούνται η ενίσχυση των κέντρων απεξάρτησης και η εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του πληθυσμού με έμφαση στην… εκπαίδευση – πέραν του ανήλικου πληθυσμού – των οδηγών και των εγκύων.
Μάλιστα, προβλέπεται και η διαμόρφωση δομών τηλεφωνικής υποστήριξης και επικοινωνίας ως προς την εξάρτηση από το αλκοόλ, παρέχοντας έτσι ένα ακόμη «εργαλείο» βοήθειας για τους πολίτες που αναζητούν διέξοδο από τις εξαρτήσεις.
Ειδικότερα, στο πολυσέλιδο νομοσχέδιο ξεδιπλώνεται παράγραφο – παράγραφο το εγχείρημα της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας να εισαγάγει για πρώτη φορά ένα εθνικό σχέδιο δράσης για την προαγωγή και την προάσπιση της δημόσιας υγείας, που θα είναι πενταετές, θα είναι δεσμευτικό για τις υπηρεσίες υγείας, θα περιλαμβάνει μετρήσιμους στόχους και θα είναι κοστολογημένο αφενός για λόγους διαφάνειας και αφετέρου για τη σταδιακή αύξηση της δαπάνης για τη δημόσια υγεία στον μέσο όρο των χωρών – μελών της ΕΕ.
Σημαντικό «εργαλείο» για την εφαρμογή του σχεδίου δράσης είναι το πρόγραμμα «Σπύρος Δοξιάδης», που αποτελείται από συντονισμένες δράσεις δημόσιας υγείας στα πεδία της πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς πρόληψης.
Μάλιστα, στο πλαίσιο αυτό προβλέπονται και ενδεχόμενες συμπράξεις μεταξύ φορέων του Δημοσίου, εθελοντικών οργανώσεων και άλλων φορέων, ενώ σημαντικό ρόλο αναλαμβάνει και η Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Ελεγχοι
Ετσι, στο στόχαστρο του υπουργείου Υγείας μπαίνει και το πρόβλημα της παχυσαρκίας, τόσο στον ενήλικο όσο και στον παιδικό πληθυσμό της χώρας, αλλά και της έλλειψης σωματικής άσκησης.
Οπως υπογραμμίζεται, μεταξύ άλλων, στην αιτιολογική έκθεση, βασικός άξονας είναι «η συνεργασία της πολιτείας με τη βιομηχανία τροφίμων για τη βελτίωση της σύστασης κατά την παραγωγή τυποποιημένων βιομηχανικών τροφών με στόχο τη μείωση προσθήκης άλατος, σακχάρων, κορεσμένων λιπαρών οξέων, βιομηχανικώς παραγόμενων trans λιπαρών οξέων».
Παράλληλα, στόχος είναι και η εντατικοποίηση των ελέγχων στα κυλικεία – σε σχολεία αλλά και σε εργασιακούς χώρους – καθώς επίσης και η υλοποίηση ενημερωτικών προγραμμάτων σε εκπαιδευτικούς παιδιών σχολικής και προσχολικής ηλικίας αλλά και στους γονείς για τα οφέλη της υγιεινής διατροφής.
Ο νομοθέτης όμως δίνει ιδιαίτερη έμφαση και στη φυσική άσκηση προβλέποντας ακόμη και την «παροχή δυνατότητας χρήσης ανοιχτών χώρων άθλησης στο σχολικό περιβάλλον και εκτός του χρονικά καθορισμένου ωραρίου εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων υπό τους αναγκαίους όρους επίβλεψης».
Σε ό,τι αφορά δε το μάθημα γυμναστικής, ο νομοθέτης διαπιστώνει ότι είναι αναγκαία η «επικαιροποίηση των προγραμμάτων φυσικής αγωγής στα σχολεία με βάση τη σύγχρονη γνώση», ενώ παράλληλα αναφέρεται και η «διαμόρφωση κινήτρων για την ανάπτυξη ή την επέκταση προγραμμάτων φυσικής αγωγής και άσκησης στους χώρους εργασίας».
Εν τω μεταξύ, το «πράσινο φως» για υποχρεωτικό εμβολιασμό σε περιπτώσεις κινδύνου διάδοσης μεταδοτικού νοσήματος – όπως για παράδειγμα συνέβη πρόσφατα με την ιλαρά – ανάβει το ίδιο νομοσχέδιο.
Ειδικότερα και όπως αναφέρεται, «σε περιπτώσεις εμφάνισης κινδύνου διάδοσης μεταδοτικού νοσήματος, που ενδέχεται να έχει σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, μπορεί να επιβάλλεται δυνάμει απόφασης του υπουργού Υγείας, μετά από σχετική γνωμοδότηση της ΕΕΔΥ, υποχρεωτικότητα του εμβολιασμού με σκοπό την αποτροπή της διάδοσης της νόσου».
Στην υπουργική απόφαση, όπως αποσαφηνίζεται, θα ορίζονται μεταξύ άλλων η ομάδα του πληθυσμού ως προς την οποία θα καθίσταται υποχρεωτικός ο εμβολιασμός με καθορισμένο εμβόλιο, η τυχόν καθορισμένη περιοχή υπαγωγής στην υποχρεωτικότητα, το χρονικό διάστημα ισχύος της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού κ.ο.κ., επιχειρώντας με τον τρόπο αυτό να μπει φρένο σε εν δυνάμει ενδημίες ή πανδημίες.
Είναι σημαντικό δε να σημειωθεί, όπως σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση, ότι στο μέλλον οι πολίτες θα λαμβάνουν προσωποποιημένη ενημέρωση – δηλαδή SMS, ηλεκτρονικό μήνυμα ή τηλεφώνημα – όχι μόνον για τις εξετάσεις στις οποίες πρέπει να υποβληθούν, αλλά και για τα εμβόλια που πρέπει να κάνουν ανάλογα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού.
Προληπτικές εξετάσεις για τον καρκίνο
Πόλεμο κατά του καρκίνου κηρύσσει το υπουργείο Υγείας καθώς στο Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου καθιερώνονται (σε πρώτη φάση) προληπτικές, διαγνωστικές εξετάσεις για τον καρκίνο του μαστού, του τραχήλου της μήτρας και του παχέος εντέρου.
Μάλιστα και σύμφωνα με το οργανόγραμμα των ιθυνόντων στην οδό Αριστοτέλους, έως τον ερχόμενο Ιούνιο αναμένεται να έχει ξεκινήσει η υλοποίηση των δωρεάν μαστογραφιών σε γυναίκες 39 ετών και άνω (ο πληθυσμός – στόχος υπολογίζεται σε 2,5 εκατομμύρια Ελληνίδες), με στελέχη να αναφέρουν στα «ΝΕΑ» ότι ήδη δρομολογείται η έγκριση σχετικού προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ για τη διενέργειά τους.
Επιπλέον, στον προσυμπτωματικό έλεγχο συμπεριλαμβάνονται εξετάσεις για τον καρδιαγγειακό κίνδυνο και την έγκαιρη διάγνωση του ανευρύσματος της κοιλιακής αορτής.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται και στη σημασία του συστηματικού προγεννητικού και περιγεννητικού ελέγχου, με στόχο «η πρώιμη διάγνωση να αφορά το σύνολο των σπάνιων αλλά σοβαρών νοσημάτων που επιδέχονται θεραπείες και μπορούν να καταστούν ελεγχόμενα».
Τέλος, και αναφορικά με τα προγράμματα τριτογενούς πρόληψης, περιλαμβάνονται παρεμβάσεις που αφορούν την εργασιακή ένταξη των ατόμων με σοβαρά ψυχοκοινωνικά προβλήματα, «στοχεύοντας στη μείωση του φορτίου των ψυχικών διαταραχών στους πάσχοντες, τις οικογένειές τους και την κοινότητα γενικά».
