Με τον αφρικανικό ελέφαντα να θεωρείται πλέον απειλούμενο είδος, έπειτα από δεκαετίες αποδεκατισμού λόγω της λαθροθηρίας, πολλές προστατευόμενες περιοχές βασίζονται σε δασοφύλακες για την καταμέτρηση και την προστασία των ευγενικών παχυδέρμων.
Οι δορυφόροι γεωσκόπησης προσφέρουν τώρα μια πολύτιμη χείρα βοηθείας.
Ερευνητές πανεπιστημίων της Βρετανίας και της Ολλανδίας ανέπτυξαν έναν αλγόριθμο τεχνητής νημοσύνης που αναγνωρίζει και μετρά τους ελέφαντες σε δορυφορικές εικόνες υψηλής ανάλυσης.
Το σύστημα αξιοποιεί δεδομένα του δορυφόρου Worldview3, ο οποίος μπορεί να φωτογραφίζει συνολική έκταση 5.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων μέσα σε λίγα λεπτά, αποτρέποντας έτσι τη διπλή καταμέτρηση ελεφάντων που μετακινούνται σε διαφορετικά πάρκα ή διαφορετικές χώρες.
Σε περίπτωση που η νέφωση εμποδίζει τη φωτογράφηση, η διαδικασία μπορεί να επαναληφθεί την επόμενη ημέρα, όταν ο δορυφόρος περνά και πάλι από το ίδιο σημείο.
Τα πράσινα τετράγωνα αντιστοιχούν σε ελέφαντες που εντόπισε ο αλγόριθμος, τα κόκκινα σημειώνουν τους ελέφαντες που επιβεβαίωσαν οι ερευνητές (Maxar Technologies)
«Η ακριβής καταμέτρηση έχει κρίσιμη σημασία αν θέλουμε να σώσουμε το είδος. Πρέπει να γνωρίζουμε πού βρίσκονται τα ζώα και ποιος είναι ο αριθμός τους» λέει η Όλγκα Ισούποβα του Πανεπιστημίου του Μπαθ, η οποία ανέπτυξε τον αλγόριθμο τεχνητής νοημοσύνης.
Όπως επισήμανε, μόλις 40 με 50 χιλιάδες ελέφαντες απομένουν στα δάση και τη σαβάνα της Αφρικής.
Για να εκπαιδεύσουν τον αλγόριθμο, οι ερευνητές τον τροφοδότησαν με δορυφορικές εικόνες ελεφάντων και μεγάλων αντικειμένων. «Δώσαμε παραδείγματα στον αλγόριθμο και του είπαμε ‘Αυτό είναι ελέφαντας, αυτό δεν είναι» εξήγησε η Ισούποβα.
Ένα επιπλέον πλεονέκτημα της μεθόδου είναι ότι καταργεί τον κίνδυνο επίθεσης των ελεφάντων σε δασοφύλακες, όπως έχει συμβεί σε παλαιότερα θανάσιμα περιστατικά.
Ανάλογοι αλγόριθμοι, επισήμανε η Ισούποβα, έχουν χρησιμοποιηθεί για την καταμέτρηση φαλαινών στους ωκεανούς. Είναι ένα πολύ πιο εύκολο εγχείρημα, δεδομένου ότι ο ωκεανός έχει ομοιόμορφο μπλε χρώμα και τα κήτη ξεχωρίζουν πιο εύκολα.
Αντίθετα, ο νέος αλγόριθμος εκπαιδεύτηκε να λειτουργεί σε ετερογενή περιβάλλοντα όπως οι σαβάνες, οι νερόλακκοι και τα δάση.
Στο μέλλον, λένε οι ερευνητές, η πρόοδος της τεχνολογίας τεχνητής νοημοσύνης, σε συνδυασμό με την αύξηση της ανάλυσης των δορυφορικών εικόνων, θα μπορούσαν να επιτρέψουν την παρακολούθηση μικρότερων ζώων όπως για παράδειγμα οι αντιλόπες.
Δεδομένου ότι η Γη βρίσκεται σήμερα στην αρχή ενός κύματος μαζικής εξαφάνισης ειδών, οι δορυφόροι θα μπορούσαν να αποδειχθούν πολύτιμο εργαλείο για την προστασία των οικοσυστημάτων.
Η έρευνα δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Remote Sensing in Ecology and Conservation.
