Στα χρόνια που δέσποζε στον χάρτη ως ευημερούσα και κοσμοπολίτισσα δεχόταν σπουδαίους γλύπτες από τη Μακεδονία ως την Αλεξάνδρεια που την κοσμούσαν με τα έργα της. Μόνο στον εξωτερικό χώρο του φημισμένου της Ασκληπιείου ήταν στημένοι 140 χάλκινοι ανδριάντες, ενώ μέσα στους ναούς και τις στοές της αναρίθμητα ήταν τα πολυτιμότερα λόγω υλικού μαρμάρινα έργα τέχνης.
Ένα βήμα πιο κοντά στην αρχαία της εικόνα έρχεται λοιπόν η πόλη του ίδρυσε ο θηβαίος στρατηγός Επαμεινώνδας το 370/369 π.Χ. και ανασκάπτει εδώ και τρεις δεκαετίες ο ομότιμος καθηγητής Πέτρος Θέμελης, η αρχαία Μεσσήνη. Κι αυτό διότι 22 γλυπτά από διαφορετικά είδη μετάλλου – ανοξείδωτο χάλυβα, ορείχαλκο και σίδηρο – με την υπογραφή δύο σημαντικών ελλήνων δημιουργών, του Γιώργου Ζογγολόπουλου (σε συνεργασία με το Ίδρυμα Ζογγολόπουλου και τον διευθυντή του, Άγγελο Μωρέτη) και του Γιώργου Χουλιαρά, απλώνονται μέσα στο υποδειγματικό αρχαιολογικό πάρκο στο πλαίσιο της έκθεσης έκθεση «Ζογγολόπουλος – Χουλιαράς: Μεσσάνα» που επιμελείται η ιστορικός τέχνης, Ίρις Κρητικού.
«Ως τώρα είχαμε φιλοξενήσει στη Μεσσήνη ακούσματα και θεάματα, ήρθε η ώρα και για τα έργα τέχνης», λέει ο Πέτρος Θέμελης, ο οποίος αγωνίζεται για την «κοινωνικοποίηση», όπως λέει των μνημείων, προσπαθώντας να αλλάξει τη συντηρητική νοοτροπία της τοπικής κοινωνίας. «Ήδη έχω δεχθεί τηλεφωνήματα με σχόλια ότι τα γλυπτά δεν ταιριάζουν στον χώρο. Πρέπει όμως να μάθουμε να συμβιώνουμε με τη σύγχρονη τέχνη, όπως συμβαίνει άλλωστε από τον Δυτικό κόσμο ως την Κίνα», συνεχίζει ο ανασκαφέας, που είχε κάνει την αρχή με τις εικαστικές παρεμβάσεις ήδη προ διετίας με την έκθεση των Αλεξάνδρας Αθανασιάδου και Ιόλης Ξιφαρά.
Μεγάλης κυρίως κλίμακας τα γλυπτά που επιλέχθηκαν με βάση και το υλικό τους, ώστε να αντέχουν στις συνθήκες ανοιχτού χώρου, αλλά και τις απλές, γεμάτες φόρμες τους που μπορούν να αντισταθούν στη δύναμη του φωτός, είναι απλωμένα από τη Βόρεια Στοά της Αγοράς (έργα του Γ. Ζογγολόπουλου) ως το Ασκληπιείο (έργα του Γ. Χουλιαρά) και από τη δυτική περιοχή της Αγοράς ως την Παλαίστρα (παρουσιάζονται αναμεμειγμένα γλυπτά και των δύο δημιουργών). «Είναι η πρώτη φορά που φιλοξενούμε μια έκθεση σε τέτοια έκταση», λέει ο κ. Θέμελης και αποκαλύπτει ότι θα επιθυμούσε να παραμείνουν μόνιμα κάποιες εικαστικές δημιουργίες στον χώρο όπως και να δημιουργηθούν έργα ad hoc για την αρχαία Μεσσήνη.
Και μπορεί τα έργα των δύο γλυπτών να έχουν ήδη βρει τη θέση τους στην καλύτερα διατηρημένη ελληνιστική πόλη στην Ελλάδα, ωστόσο εισιτήριο για τον χώρο δεν κατάφερε να «πάρει» από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο το μιούζικαλ Mamma Mia με πρωταγωνίστρια τη Δέσποινα Βανδή, το οποίο περιοδεύει ανά την Ελλάδα.
Πίσω από την άρνηση βρίσκονται οι αρχαιοφύλακες, σύμφωνα με τον ανασκαφέα, οι οποίοι επιθυμούν να πληρώνονται για την υπερωριακή εργασία τους νομίμως και όχι «μαύρα» από την εκάστοτε παραγωγή. Δεδομένου ότι η σχετική ρύθμιση δεν έχει προχωρήσει από το Υπουργείο Πολιτισμού η εκκρεμότητα παραμένει.
Στο μεταξύ ο δραστήριος ανασκαφέας της Μεσσήνης δεν αρκείται μόνο στο να μετατρέψει τον αρχαιολογικό χώρο για τον οποίο είναι υπεύθυνος σε ένα υπαίθριο πάρκο γλυπτικής. Βρίσκεται ήδη σε συζητήσεις με την Εθνική Λυρική Σκηνή και συνεργάζεται με τους αρμοδίους για τη σύνταξη σχετικής νομοθετικής ρύθμισης που θα αναδείξουν την αρχαία Μεσσήνη σε δεύτερη έδρα – δεύτερο στέκι, όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά – της ΕΛΣ.
www.tanea.gr
