Υποστήριξη του κράτους προς τον οφειλέτη με επιδότηση σε δύο στάδια – και στην εξωδικαστική ρύθμιση της οφειλής και στην πτώχευση -, προβλέπει ο Κώδικας Διευθέτησης Οφειλών και Παροχής Δεύτερης Ευκαιρίας που αναμένεται να ψηφιστεί τον Σεπτέμβριο.
Με ΚΥΑ που θα ακολουθήσει την ψήφιση του Κώδικα, θα θεσπιστεί η σύσταση φορέα, ο οποίος θα υποχρεούται να αποκτήσει το ακίνητο που συνιστά την πρώτη κατοικία ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, η οποία έχει δρομολογηθεί σε διαδικασία πλειστηριασμού. Επιπρόσθετα, ο φορέας θα υποχρεούται να παραχωρήσει την κατοικία προς χρήση στο ευάλωτο νοικοκυριό για 12 έτη, κατόπιν της καταβολής μισθώματος, το οποίο θα υποστηρίζεται από το κράτος, με τη μορφή επιδόματος ενοικίου.
Η δυνατότητα ρύθμισης
Φυσικά πρόσωπα, με οφειλές σε Τράπεζες – Servicers – Δημόσιο – ΕΦΚΑ (ή/και σε έναν από αυτούς τους πιστωτές) θα μπορούν να ρυθμίσουν εξωδικαστικά τις οφειλές τους, αποφεύγοντας την πτώχευση και διατηρώντας την περιουσία τους.
Ειδικότερα, ο οφειλέτης θα μπορεί να υποβάλει αίτηση στον εξωδικαστικό μηχανισμό ρύθμισης οφειλών και συγκεκριμένα σε ηλεκτρονική πλατφόρμα μέσω της οποίας θα γίνεται ηλεκτρονικά η ανάκτηση δικαιολογητικών και λοιπών πληροφοριών. Με την υποβολή της αίτησης, ο οφειλέτης θα πρέπει να αποδεχτεί άρση του τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου του.
Η αίτηση θα δρομολογείται ηλεκτρονικά στους χρηματοπιστωτικούς φορείς (τράπεζες και servicers). Για να ξεκινήσει η διαδικασία της εξωδικαστικής ρύθμισης της οφειλής θα πρέπει να συναινέσει η πλειοψηφία των πιστωτών (τράπεζες και servicers), ενώ η διαδικασία θα πρέπει να ολοκληρωθεί εντός δύο μηνών. Αν δεν προκύψει αποτέλεσμα (συμφωνία για ρύθμιση της οφειλής), η αίτηση του οφειλέτη θα απορρίπτεται ως άκαρπη.
Στην περίπτωση που δεχτεί η πλειοψηφία των πιστωτών να εξετάσουν την αίτηση, θα αναστέλλονται κατασχέσεις και πλειστηριασμοί. Οι πιστωτές θα παρέχουν στον οφειλέτη πρόταση ρύθμισης συνολικών οφειλών, η οποία θα προκύπτει από υπολογιστικό εργαλείο (αλγόριθμος). Αν δεν υπάρχει οφειλή προς το Δημόσιο, τότε οι τράπεζες – servicers θα μπορούν να καταθέσουν μια άλλη πρόταση, χωρίς το υπολογιστικό εργαλείο. Εναλλακτικά θα μπορούν να προβούν και σε διαμεσολάβηση.
Αν ο οφειλέτης που αποδεχθεί τη ρύθμιση ανήκει ταυτόχρονα σε ευάλωτη κοινωνικά ομάδα (πληροί τις εισοδηματικές και περιουσιακές προϋποθέσεις αυτών που δικαιούνται στεγαστικό επίδομα ενοικίου), τότε θα λαμβάνει από το κράτος και επιδότηση του ρυθμισμένου δανείου πρώτης κατοικίας.
Σε περίπτωση άρνησης εξέτασης της αίτησης από την πλειοψηφία των πιστωτών, δεν θα προχωρά η εξωδικαστική διαδικασία ρύθμισης οφειλών και η αίτηση του οφειλέτη θα απορρίπτεται ως άκαρπη.
Η πτώχευση
Φυσικά πρόσωπα, με οφειλές σε Τράπεζες – Servicers – Δημόσιο – ΕΦΚΑ (ή/και σε έναν από αυτούς τους πιστωτές), που δεν έχουν κανένα τρόπο να εξυπηρετήσουν τις οφειλές τους ή έχει αποτύχει η εξωδικαστική διαδικασία ρύθμισης οφειλών τους, θα ακολουθούν την πτωχευτική διαδικασία.
Δικαίωμα κατάθεσης αίτησης πτώχευσης, όταν ο οφειλέτης βρίσκεται σε “παύση πληρωμών” θα έχουν τόσο ο ίδιος ο οφειλέτης, όσο και πιστωτές του, καθώς και ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών.
Η κήρυξη της πτώχευσης θα γίνεται από το αρμόδιο Δικαστήριο (προβλέπεται και απλοποιημένη διαδικασία πτωχεύσεων “μικρού αντικειμένου”, στην οποία είναι απλοποιημένη η αίτηση και η διαδικασία).
Μετά την κήρυξη της πτώχευσης, πιστοποιημένος διαχειριστής αφερεγγυότητας θα αναλαμβάνει τα περιουσιακά στοιχεία του οφειλέτη και θα προβαίνει στη ρευστοποίηση αυτών, στη συγκέντρωση των απαιτήσεων των πιστωτών και στη διανομή των ποσών που προκύπτουν από τη ρευστοποίηση στους πιστωτές.
– σε ένα έτος για οφειλέτες που πρόκειται να ρευστοποιηθεί η κύρια κατοικία τους ή άλλα περιουσιακά στοιχεία που υπερβαίνουν το 10% των υποχρεώσεών τους και είναι αξίας τουλάχιστον 100.000 ευρώ, ή
– σε τρία έτη για όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες οφειλετών, με υποχρέωση του οφειλέτη (μέχρι να επέλθει η απαλλαγή του) να συνεισφέρει με τα εισοδήματά του, τα οποία υπερβαίνουν τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, στην κάλυψη του εναπομείναντος χρέους.
Προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών και της πρώτης κατοικίας
Τόσο στο στάδιο της εξωδικαστικής ρύθμισης, όσο και στο στάδιο της πτώχευσης, το κράτος θα μεριμνά για τα ευάλωτα νοικοκυριά. Ειδικότερα:
– Παρέχοντας επιδότηση των δανείων πρώτης κατοικίας, στο στάδιο της συνολικής ρύθμισης οφειλών, έτσι ώστε να διασώσουν το σπίτι τους. Η επιδότηση θα συνιστά κίνητρο στον οφειλέτη για την επαναφορά στη συνέπεια κάλυψης όλων των υποχρεώσεων.
– Εφόσον οι πιστωτές προβούν σε ενέργειες ρευστοποίησης της πρώτης κατοικίας, τότε το κράτος θα παρεμβαίνει με σκοπό να αποφευχθεί η έξωση.
Στο στάδιο της ρευστοποίησης από τους πιστωτές, παρέχεται ουσιαστική στήριξη από την πολιτεία, μέσω της δημιουργίας ενός ιδιωτικού φορέα για την απόκτηση των ακινήτων, ο οποίος θα επιλεγεί από το κράτος, μέσω διαγωνιστικής διαδικασίας. Ο εν λόγω φορέας θα υποχρεούται να αποκτήσει το ακίνητο που συνιστά την πρώτη κατοικία ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, η οποία έχει δρομολογηθεί σε διαδικασία πλειστηριασμού, κατόπιν κήρυξης πτώχευσης ή αναγκαστικής εκτέλεσης.
Επιπρόσθετα, ο φορέας υποχρεούται να παραχωρήσει την κατοικία προς χρήση στο ευάλωτο νοικοκυριό για 12 έτη, κατόπιν της καταβολής μισθώματος, το οποίο θα υποστηρίζεται από το κράτος, με τη μορφή επιδόματος ενοικίου. Έτσι, αποφεύγεται μια έξωση που θα επερχόταν εάν αποκτούσε κάποιος τρίτος το ακίνητο. Επίσης, ο φορέας υποχρεούται να προσφέρει στον οφειλέτη τη δυνατότητα επαναπόκτησης του ακινήτου εντός 12 ετών.
www.capital.gr