Στο κατάμεστο αμφιθέατρο του Δημοτικού Πνευματικού Κέντρου Καλαμάτας, πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση του δωδέκατου βιβλίου έκδοσης των Γενικών Αρχείων του Κράτους – Αρχείων Νομού Μεσσηνίας, το οποίο φέρει τον τίτλο: «Τα γλυπτά μνημεία του Κοιμητηρίου Καλαμάτας αφηγούνται την ιστορία τους 1870 – 1940». Πρόκειται για έργο της Προϊσταμένης των Αρχείων του Νομού Μεσσηνίας, Αναστασίας Μηλίτση – Νίκα και είναι ένα βιβλίο 180 σελίδων, εμπλουτισμένο με πλήθος φωτογραφιών, που για πρώτη φορά παρουσιάζει με τρόπο ολοκληρωμένο το Κοιμητήριο Καλαμάτας.
Η παρουσίαση του βιβλίου, που εκδόθηκε με την υποστήριξη του Δήμου Καλαμάτας κατόπιν ομόφωνης Απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου, έγινε το βράδυ της Τετάρτης 18 Απριλίου 2018.
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΥ
Ο Δήμαρχος, σε χαιρετισμό του, ανέφερε πως για τη συγγραφή του βιβλίου αυτού απαιτήθηκαν 3 χρόνια δουλειάς και ότι ανήκει στη συγγραφέα ο δίκαιος έπαινος. Επίσης, ευχαρίστησε το Δημοτικό Συμβούλιο, διότι έλαβε ομόφωνη απόφαση να υποστηρίξει οικονομικά την έκδοση του βιβλίου που παρουσιάσθηκε χθες βράδυ. Η συνεργασία Δήμου Καλαμάτας και Γενικών Αρχείων του Κράτους είναι σταθερή και καλή, ο δε Δήμος έχει δωρεάν παραχωρήσει τη χρήση δημοτικού κτηρίου για τη στέγαση των Αρχείων Νομού Μεσσηνίας, κάτι που έχει κάνει και για άλλους κρατικούς και κοινωφελείς φορείς.
Ο Δήμος Καλαμάτας έχει στην ευθύνη του 40 Κοιμητήρια – επεσήμανε ο Δήμαρχος- και μεριμνά συνεχώς ώστε να βρίσκονται σε καλό επίπεδο, έχοντας στο επίκεντρο το Κεντρικό Κοιμητήριο Καλαμάτας, διότι η φροντίδα για τους κεκοιμημένους δείχνει το επίπεδο του πολιτισμού μας.
Ο Π. Νίκας ανέφερε πως το συγκεκριμένο βιβλίο θα διατίθεται στην τιμή των 10 ευρώ, κάτι που θα επιτρέψει την επανέκδοση και άλλων πονημάτων των ΓΑΚ, όπως αυτό για την εγκατάσταση των Μικρασιατών στην Καλαμάτα.
Επίσης, χαιρετισμό απηύθυνε εκ μέρους του Μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσοστόμου ο Αρχιμανδρίτης Φίλιππος Χαμαργιάς.
ΟΙ ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ
ΤΩΝ ΟΜΙΛΗΤΩΝ
Το βιβλίο παρουσίασαν οι εξής ομιλητές, καθένας από τους οποίους ανέπτυξε ένα θέμα συναφές με το αντικείμενο του πονήματος:
• ο Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης Πέτρος Θέμελης, με θέμα: «Το κίνημα του Νεοκλασικισμού». Ο Καθηγητής ανέδειξε τις αφετηριακές καταβολές της μορφολογίας των μνημείων του Κοιμητηρίου Καλαμάτας, οι οποίες ανάγονται στη Δύση. Η Δυτική Ευρώπη είχε σταθερά στραμμένο το βλέμμα στην ελληνική αρχαιότητα, ως πηγή της Δημοκρατίας και εχθρό της απολυταρχίας, και αντλούσε από αυτήν έμπνευση σε αρχιτεκτονικό και καλλιτεχνικό επίπεδο
• Η συγγραφέας του βιβλίου Αναστασία Μηλίτση – Νίκα ανέπτυξε το θέμα: «Το Κοιμητήριο Καλαμάτας τόπος συλλογικής μνήμης. Τόπος των απόντων (1870-1940)». Η Προϊσταμένη των Αρχείων Νομού Μεσσηνίας δεν έμεινε μόνο στα μνημεία, αλλά ερεύνησε και βρήκε τους ανθρώπους πίσω από αυτά, την καταγωγή τους, τις δραστηριότητές τους, τις κατοικίες τους και άλλα πολλά. Μέσα από το βιβλίο της, αυτοί οι απόντες γίνονται στον αναγνώστη οικείοι. Πρόκειται για ένα πόνημα, του οποίου η συγγραφή απαίτησε εις βάθος έρευνα, κόπο για την τιθάσευση της ύλης, αναλυτική και συνθετική ικανότητα
• Η Πέπη Γαβαλά, Προϊσταμένη των ΓΑΚ / Αρχείων Νομού Λακωνίας, η οποία έχει εντρυφήσει στο ζήτημα, καθώς κατέγραψε τα γλυπτά μνημεία του κοιμητηρίου Ερμούπολης στη Σύρο, εισηγήθηκε το θέμα: «Τα γλυπτά μνημεία του Κοιμητηρίου της Καλαμάτας (19ος – 20ός αιώνας)». Η κυρία Γαβαλά απάντησε στα ερωτήματα: «Τι είδους είναι τα μαρμάρινα μνημεία του Κοιμητηρίου Καλαμάτας; Ποιοι είναι οι τύποι τους; Πώς διασώζουν τις μορφές των τεθνεώτων; Ποιος είναι ο διάκοσμός τους και πώς πλαισιώνει το σταυρό του Χριστιανισμού; Υπάρχουν μνημεία που είναι έργα τέχνης;», αναδεικνύοντας τον πλούτο των μνημείων του Κοιμητηρίου Καλαμάτας.
• Ο Παναγιώτης Λαμπρινίδης, γλύπτης και Διευθυντής του Δημοτικού Εικαστικού Εργαστηρίου Καλαμάτας, μίλησε με θέμα: «Η δημιουργία των νεοκλασικών ταφικών μνημείων του Κοιμητηρίου Καλαμάτας. Νεοελληνική γλυπτική – Τηνιακή μαρμαρογλυφία». Ο ομιλητής αναφέρθηκε στους δημιουργούς των γλυπτών μνημείων του Κοιμητηρίου Καλαμάτας, που ήσαν κατά συντριπτική πλειονότητα Τηνιακοί μαρμαρογλύπτες, καθώς στην Καλαμάτα δεν υπήρχε σχετική παράδοση. Το αντιδάνειο της αρχαιοελληνικής, κλασικής αρχιτεκτονικής και πλαστικής τέχνης, που ήλθε στην Ελλάδα από τη Δύση και εγκαθιδρύθηκε από τους Βαυαρούς, οδήγησε στην ανάπτυξη της νεοελληνικής γλυπτικής και μαρμαροτεχνίας, όπως έδειξε ο κ. Λαμπρινίδης.
Το βιβλίο της Αναστασίας Μηλίτση – Νίκα μιλά για τον κόσμο των τεθνεώτων, για τα μνημεία του που αποτελούν εμπόδιο στη λησμονιά, για την ανάγκη του ανθρώπου να διαλεχθεί με το θάνατο και να συμβιβασθεί μαζί του, στήνοντας ως ανάχωμα στην ισοπεδωτική ισχύ της κοινής ανθρώπινης μοίρας ένα σύμβολο ή ένα συνδυασμό συμβόλων.
ΠΟΥ ΔΙΑΤΙΘΕΤΑΙ
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ
Σημειώνεται ότι ένα μέρος των αντιτύπων του βιβλίου κρατούν τα Αρχεία Νομού Μεσσηνίας, για να τα αποστείλουν δωρεάν σε βιβλιοθήκες, Αρχεία, σχολεία και δημόσιους φορείς. Τα υπόλοιπα αντίτυπα πωλούνται από το Δήμο Καλαμάτας στη συμβολική τιμή των 10 ευρώ. Όποιος επιθυμεί, μπορεί να προμηθευθεί το βιβλίο στο ΚΕΠ, που βρίσκεται στο ιστορικό Δημαρχείο (ισόγειο).
Είναι, μάλιστα, χαρακτηριστικό ότι πολλοί απ’ όσους παρακολούθησαν τη χθεσινή παρουσίαση, αγόρασαν το βιβλίο, με αποτέλεσμα να εξαντληθούν τα αντίτυπα που είχαν μεταφερθεί στο Δημοτικό Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας.
