Τα ακραία καιρικά φαινόμενα σε συνδυασμό με την άναρχη δόμηση και το μπάζωμα των ρεμάτων πλημμυρίζουν περιοχές με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις περιουσίες και τις ανθρώπινες ζωές. Διδάκτωρ που Πανεπιστημίου Αθηνών προτείνει τη σωστή ενημέρωση και την εκπαίδευση κατοίκων στις περιοχές αυτές, αλλά και το «ξήλωμα» κάθε κατασκευής εντός των ρεμάτων.
Με δεκάδες χωριά, πόλεις και νησιά να παλεύουν ακόμα με τις λάσπες και τις ανοιχτές πληγές που άφησε πίσω του ο μεσογειακός κυκλώνας στην Ελλάδα και τον χειμώνα να καταφτάνει μαζί με προειδοποιήσεις για έντονα και ακραία πλημμυρικά φαινόμενα, πολλές περιοχές βρίσκονται στο «κόκκινο» και κινδυνεύουν να πλημμυρίσουν.
Όπως δηλώνει στο Sputnik ο διδάκτωρ του τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Πανεπιστημίου Αθηνών, Μιχάλης Διακάκης, στο τμήμα του «υπάρχει από το 2012 ένας χάρτης ο οποίος δείχνει τις περιοχές οι οποίες παρουσιάζουν μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης πλημμυρικών φαινομένων».
«Δεν μπορεί κανείς να πει ότι φέτος περιμένω μια πλημμύρα, για παράδειγμα, στον Έβρο ή στην Πελοπόννησο, αλλά αυτό που μπορεί να κάνει είναι να χαρτογραφήσει αυτές τις περιοχές και να πει ότι οι συγκεκριμένες παρουσιάζουν συνήθως ή πιο συχνά πλημμυρικά φαινόμενα και να υπάρχει εγρήγορση μεγαλύτερη σε αυτές τις περιοχές» ανέφερε ο ειδικός.
Μεταξύ των περιοχών αυτών που καταγράφονται πλημμυρικά φαινόμενα και που μπορεί να παρουσιαστούν εκ νέου, όπως είπε ο κ. Διακάκης, είναι η Δυτική και η Ανατολική Αττική, τα δυτικά προάστια της Αθήνας, το κέντρο της Θεσσαλονίκης και κάποια τμήματα της πόλης, περιοχές της Πελοποννήσου, της Εύβοιας και της Ρόδου.
Στο τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος, εξηγεί ο κ. Διακάκης, έχουν αναλυτικά στοιχεία για περίπου 600 ξεχωριστά πλημμυρικά συμβάντα που έχουν σημειωθεί σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας και τα οποία έγιναν «από τις αρχές του αιώνα έως σήμερα».
Οι αιτίες για τις πλημμύρες
Άναρχη δόμηση, μπάζωμα ρεμάτων και δάση που κάηκαν είναι μεταξύ των αιτιών που ενισχύουν τα δραματικά αποτελέσματα στις πλημμύρες.
«Στο Μουζάκι, για παράδειγμα, έχουμε έναν χάρτη που δείχνει πώς ήταν το ρέμα ανοικτό και πώς μίκρυνε σιγά-σιγά με τα χρόνια. Αυτό είναι που λέμε ότι το να “χτίζουμε μέσα στα ρέματα” είναι μία από τις χρόνιες παθήσεις και είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα το Μουζάκι. Υπάρχει όμως και η αιτία από τις φωτιές σε δάση σε κάποιες περιοχές, ενώ σε κάποιες άλλες υπάρχουν πιο εξόφθαλμες αιτίες με κατασκευές και κτίρια ακριβώς μέσα στα ρέματα» ανέφερε χαρακτηριστικά ο ίδιος.
Η Πολιτεία, όπως εξηγεί ο διδάκτωρ του ΕΚΠΑ, ενημερώνεται από την επιστημονική κοινότητα μέσω δύο οδών: Είτε με τις επίσημες ανακοινώσεις που πραγματοποιούν οι επιστήμονες μέσα από συνέδρια και άλλα φόρα είτε με απευθείας ενημερώσεις που πραγματοποιούν διάφορα επιστημονικά κέντρα.
Δρόμοι και γέφυρες σε περιοχές υψηλού πλημμυρικού κινδύνου
Στα στοιχεία που διαθέτει ο κ. Διακάκης δείχνουν επίσης ότι τα τελευταία χρόνια σε πλημμυρικά φαινόμενα έχουν μειωθεί οι θάνατοι εντός των σπιτιών και έχουν αυξηθεί οι θάνατοι εκτός αυτών, όπως την ώρα που άνθρωποι βρίσκονται μέσα στο αυτοκίνητό τους.
«Η μία αιτία είναι ότι οι κατασκευές μας έχουν γίνει αρκετά πιο καλές, δηλαδή έχουμε πάει από φτωχού τύπου κατασκευές που είχαμε τις δεκαετίες του ’50, του ’60 και του ’70 σε κατασκευές που μας προστατεύουν από σεισμούς και πλημμύρες, δηλαδή δεν καταρρέουν εύκολα τα σπίτια. Δεν λέω ότι δεν συμβαίνει ποτέ, αλλά ότι συμβαίνει σπάνια. Το δεύτερο είναι ότι έχει επεκταθεί πολύ το οδικό δίκτυο και έχει αυξηθεί πολύ η χρήση του αυτοκινήτου με αποτέλεσμα να έχουμε πολλές οδικές υποδομές, γέφυρες και δρόμους σε περιοχές υψηλού πλημμυρικού κινδύνου» δηλώνει ο κ. Διακάκης προσθέτοντας ότι μια τέτοια χαρακτηριστική περίπτωση ήταν «οι θάνατοι που συνέβησαν το 2013 στη Ρόδο».
Εκπαίδευση των κατοίκων σε επικίνδυνες περιοχές
Ο κ. Διακάκης θεωρεί υψίστης σημασίας την ενημέρωση του κοινού προκειμένου να προφυλάσσεται κατά τη διάρκεια των πλημμυρών τονίζοντας μάλιστα ότι «πρέπει να βελτιωθεί ο τρόπος προειδοποίησης».
«Να γίνει πολύ καλή ενημέρωση και εκπαίδευση των κατοίκων που βρίσκονται σε περιοχές που υπάρχει κίνδυνος. Μπορεί επίσης να βελτιωθεί ο τρόπος που επικοινωνείται η προειδοποίηση. Δηλαδή να πάμε από το κλασικό δελτίο τύπου που βγάζει η Πολιτική Προστασία ή η περιφέρεια σε κάτι που να είναι πιο σωστό επικοινωνιακά. Υπάρχουν τεχνικές, όπως χρωματικοί κώδικες ώστε ο πολίτης να λαμβάνει πιο καλά το μήνυμα και να ξέρει πότε τον αφορά. Είναι σημαντικό να καταλαβαίνει ο πολίτης αν τον αφορά μια προειδοποίηση γιατί αν ανά δύο ημέρες ακούμε ένα έκτακτο δελτίο και δεν διαβάζουμε τις λεπτομέρειες αρχίζει ο πολίτης να έχει την ψευδαίσθηση ότι δεν τον αφορά ποτέ» επισήμανε ο κ. Διακάκης προσθέτοντας ότι προς την σωστή κατεύθυνση είναι οι ειδοποιήσεις από το 112.
Ο κ. Διακάκης υποστηρίζει ότι πρέπει να γίνουν μια σειρά από παρεμβάσεις έτσι ώστε να μειωθούν οι κίνδυνοι και τα πλημμυρικά φαινόμενα.
«Να δώσουμε χώρο στο νερό να πάει απρόσκοπτα στη θάλασσα. Δηλαδή να άρουμε οπωσδήποτε οποιεσδήποτε ανθρώπινες παρεμβάσεις οι οποίες δυσχεραίνουν τη ροή του νερού, να δώσουμε χώρο στα ρέματα εκεί που τα έχουμε καταπατήσει ή μπαζώσει για να επανέλθουν στην πρότερη μορφή που είχαν. Πάλι εδώ είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα το Μουζάκι που είχε μια κοίτη η οποία στο ύψος του Κέντρου Υγείας ήταν 180 μέτρα και έχει γίνει 60 μέτρα. Αυτό το ρέμα θέλει χώρο έτσι ώστε όταν γίνεται πλημμύρα να έχει τον χώρο που χρειάζεται για να μην πλήττονται υποδομές» ανέφερε.
Το σχέδιο «Δάρδανος»
Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας έχει εκπονήσει το σχέδιο «Δάρδανος» το οποίο ενεργοποιεί τους εμπλεκόμενους φορείς καθορίζοντας τις αρμοδιότητες τους σε περίπτωση πλημμυρικών φαινομένων. Μάλιστα δήμοι και περιφέρειες έχουν στα χέρια τους, τους απαραίτητους χάρτες που δείχνουν κατά τόπους τις επικίνδυνες περιοχές προκειμένου να προχωρήσουν σε καθαρισμό ρεμάτων και στα απαραίτητα αντιπλημμυρικά έργα, ενώ οι αρμόδιες τοπικές υπηρεσίες έχουν στη διάθεσή τους και τα απαραίτητα πρωτόκολλα επεμβάσεων που τους διανεμήθηκαν από τη Πολιτική Προστασία.
Να σημειωθεί ότι η κωδική ονομασία «Δάρδανος» δόθηκε από έναν ήρωα της μυθολογίας που ήταν βασιλιάς της Αρκαδίας. Ο Δάρδανος βρέθηκε στη Σαμοθράκη μαζί με τον μεγαλύτερο αδελφό του Ιασίωνα και την αδελφή του Αρμονία κατά τη διάρκεια ενός κατακλυσμού που βούλιαξε το μεγαλύτερο τμήμα του νησιού. Ο ίδιος επέζησε και έζησε στο νησί για μεγάλο χρονικό διάστημα.
https://sputniknews.gr/
