Νεαρός, με μαύρα κατσαρά μακριά μαλλιά, καστανά μάτια και φρύδια, όμορφος, αρχοντικός, ήταν ο «Γρύπας Πολεμιστής», που βρέθηκε το 2015 σε τάφο του 1.500 π.Χ. στον ‘Ανω Εγκλιανό της Πύλου, δίπλα από το μυκηναϊκό ανάκτορο του Νέστορος. Το πρόσωπό του, που ανασυστάθηκε από τα οστά του κρανίου του, είδαμε στην Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών, όπου παρουσιάστηκαν από τους αρχαιολόγους Τζακ Ντέιβις και Σάρον Στόκερ του Πανεπιστημίου Σινσινάτι.
Οι δύο, είναι οι ανασκαφείς που βρήκαν κάτι μοναδικό: Έναν ασύλητο, λακκοειδή τάφο με τον σκελετό άνδρα, ηλικίας 30 με 35 ετών, καθώς και περισσότερα από 1.400 μοναδικά αντικείμενα ως κτερίσματα για τη μετά θάνατο ζωή του. Ο πρώτος, πήρε φέτος Χρυσό Μετάλλιο από το Αμερικανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο για τα επιτεύγματά του στον τομέα της Αρχαιολογίας.
Το βραβείο απονέμεται κατ’ έτος στο ετήσιο συνέδριο του Ινστιτούτου και είναι η υψηλότερη τιμή που αυτό απονέμει. Το επόμενο θα γίνει στις αρχές του 2020 και κατά τη διάρκειά του θα υπάρξει αφιέρωμα στο έργο του δρα Ντέιβις όπως και της συζύγου του, Σάρον Στόκερ. Ο δρ Ντέιβις έχει ερευνήσει ανάμεσα στα άλλα τη Νεμέα και τη Μεσσηνία, ενσωματώνοντας συχνά στο ανασκαφικό «γίγνεσθαι» στοιχεία των νέων τεχνολογιών. Η ανακάλυψη του τάφου του νεαρού πολεμιστή, λόγω της σημασίας και των πλούσιων κτερισμάτων του, είχε διεθνή απήχηση.
Ο νεκρός της Πύλου είχε πλούτο, που φαίνεται από το ότι όλα τα αγγεία που τοποθετήθηκαν στον τάφο του, πάνω και γύρω από το φέρετρό του, ήταν μεταλλικά. Μπρούτζινα, ασημένια και χρυσά. Δεν υπήρξε αγγείο από πηλό, κάτι πολύ συνηθισμένο σε όλες τις κοινωνίες. Ούτε καν τα κύπελλα. Ακόμα και αυτά, ήταν χρυσά.
Μπρούτζινος ήταν και ένας καθρέφτης που εντοπίστηκε δίπλα του, και όπως είπε ο δρ Ντέιβις φαίνεται πως οι πολεμιστές χρησιμοποιούσαν ανάλογους καθρέφτες για τελετουργικό χτένισμα πριν από τη μάχη. Στην υπόθεση αυτή συνηγορεί και το ότι βρέθηκαν χτένες, μερικές από τις οποίες ήταν καμωμένες από ελεφαντόδοντο.
Επάνω στον νεκρό βρέθηκαν επίσης πολλά κοσμήματα, ανάμεσα στα οποία μια μοναδικής τέχνης και αξίας χρυσή αλυσίδα. Πρόκειται για την πιο εντυπωσιακή περίπτωση επίδειξης προϊστορικού πλούτου σε ταφικά μνημεία της Ηπειρωτικής Ελλάδας, που έχει έρθει στο φως τα τελευταία 65 χρόνια.
Ο λακκοειδής τάφος εντοπίστηκε πλησίον του μυκηναϊκού ανακτόρου του Νέστορος, στον Άνω Εγκλιανό, στη Χώρα του Δήμου Πύλου- Νέστορος. Δίπλα στον πολεμιστή είχαν εναποτεθεί: χάλκινο σπαθί με επιχρυσωμένη ελεφαντοστέινη λαβή, χρυσά σφραγιστικά δακτυλίδια και κύπελλα, σπάνια χρυσή αλυσίδα, ασημένια κύπελλα -ορισμένα με χρυσά χείλη-, χάλκινα αγγεία και κύπελλα, χάλκινος αμφορέας, χάλκινες πρόχοι, καθώς και χάλκινες λεκανίδες, περισσότεροι από πενήντα σφραγιδόλιθοι τεμάχια ελεφαντοστού με εγχάρακτες παραστάσεις και περισσότερες από χίλιες ψηφίδες από πολύτιμους λίθους. Πολλά από αυτά τα αντικείμενα είναι έργα μινωικής τεχνοτροπίας.
Σύμφωνα με τους ανασκαφείς, οι οποίοι εργάζονται πάνω από 25 χρόνια στην περιοχή της Πυλίας, η υψηλή ποιότητα των αντικειμένων αποδεικνύει ότι η Πύλος, όπως και οι Μυκήνες στη ΒΑ Πελοπόννησο, είχε έντονα επηρεαστεί από τη μινωική τέχνη γύρω στο 1.500 π.Χ.
Το ανάκτορο του Νέστορος στο λόφο του Άνω Εγκλιανού, το οποίο καταστράφηκε από πυρκαγιά περίπου το 1200 π.Χ., ανακαλύφθηκε το 1939 από τον Κωνσταντίνο Κουρουνιώτη, Διευθυντή του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, και ανασκάφηκε από τον Καρλ Μπλέγκεν, καθηγητή του Πανεπιστημίου του Σινσιανάτι. Ο Davis και η Stocker ξεκίνησαν εκ νέου την ανασκαφή στον Άνω Εγκλιανό το Μάιο του 2015 και βρήκαν τη μία από τις τέσσερις πλευρές του τάφου την πρώτη μέρα της ανασκαφής.
Στο δάπεδο του τάφου, που είχε διαστάσεις 2,44 μ. μήκος, 1,52 μ. βάθος και 1,22 μ. πλάτος, βρέθηκε σε στάση εκτάδην ο σκελετός ενός ενήλικα άνδρα, τοποθετημένου σε ξύλινο φέρετρο. Όπλα βρέθηκαν στην αριστερή πλευρά του και στο ύψος των ποδιών, κοσμήματα στην δεξιά πλευρά, ενώ, κοντά στο λαιμό, μια μοναδική και θαυμάσια διατηρημένη χρυσή αλυσίδα και χρυσά κύπελλα είχαν αποτεθεί επάνω στο στήθος και στο στομάχι του νεκρού.
Στη δεξιά πλευρά του σκελετού και γύρω από το κεφάλι, βρέθηκαν πάνω από 1000 ψήφοι από ημιπολύτιμους λίθους —κορναλίνη, αμέθυστος, αχάτης και χρυσός, περισσότεροι από πενήντα σφραγιδόλιθοι στην επιφάνεια των οποίων απεικονίζονται θεές, ταύροι με ακροβάτες πιασμένους από τα κέρατά τους (ταυροκαθάψια) καθώς και άλλες δυσερμήνευτες σκηνές.
Επίσης, τέσσερα χρυσά σφραγιστικά δακτυλίδια, προσωπικά αντικείμενα κύρους, με εγχάρακτες μινωικές παραστάσεις. Στα πόδια του νεκρού, βρέθηκε ελεφαντοστέινο πλακίδιο με απεικόνιση φτερωτού γρύπα και δίπλα του χάλκινος καθρέπτης με ελεφαντοστέινη λαβή.
Κτερίσματα που αρχικά είχαν τοποθετηθεί πάνω στο φέρετρο, διασκορπίστηκαν μετά τη διάλυσή του και θρυμματίστηκαν πάνω στον σκελετό, δυσκολεύοντας έτσι την ανασκαφική εργασία. Στα κτερίσματα που είχαν τοποθετηθεί επάνω από το φέρετρο περιλαμβάνονται: χάλκινες πρόχοι, μεγάλη χάλκινη λεκάνη, λεπτές λωρίδες χαλκού προερχόμενες ενδεχομένως από την πανοπλία του πολεμιστή και διάτρητοι χαυλιόδοντες αγριόχοιρου από το κράνος του πολεμιστή.
Ο νεκρός πολεμιστής ήταν προφανώς μια εξέχουσα προσωπικότητα της εποχής του, δηλαδή της πρώιμης μυκηναϊκής περιόδου, περίοδο που οι λακκοειδείς τάφοι των Μυκηνών χρησιμοποιούνταν για τον ενταφιασμό της μυκηναϊκής αριστοκρατίας.
Της Αγγελικής Κώττη – liberal.gr
