Η «Ετήσια Έκθεση Ελληνικού Τουρισμού 2024» του ΙΝΣΕΤΕ αποτυπώνει με σαφήνεια τη μετάβαση του ελληνικού τουρισμού σε ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης. Παρά τη συνεχιζόμενη άνοδο σε αφίξεις και εισπράξεις, οι διανυκτερεύσεις παραμένουν χαμηλότερες σε σχέση με το 2019, επιβεβαιώνοντας την τάση για περισσότερα αλλά μικρότερης διάρκειας ταξίδια.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις (πλην κρουαζιέρας) αυξήθηκαν κατά 16,5% σε σύγκριση με το 2019 και διαμορφώθηκαν στα 20,59 δισ. ευρώ το 2024, ενώ οι αφίξεις ενισχύθηκαν κατά 14,7%, φτάνοντας τα 35,95 εκατ. ταξιδιώτες. Αντίθετα, οι διανυκτερεύσεις υποχώρησαν οριακά κατά 0,6%, λίγο πάνω από τα 231 εκατ., με τη μέση διάρκεια παραμονής να μειώνεται στις 6,4 ημέρες.
Με μεγάλο ωστόσο ενδιαφέρον είναι τα δεδομένα που προκύπτουν για την Πελοπόννησο.
545 ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
Η άμεση συμβολή του τουρισμού στο ΑΕΠ της χώρας το 2024 ήταν της τάξης του 12,7% ή € 30,2 δισ. Λόγω της προσεγγιστικής φύσης των στοιχείων του πίνακα, η εικόνα που αναδεικνύει είναι κατά κύριο λόγο ενδεικτική. Συγκεκριμένα, ελλείψει στοιχείων για την περιφερειακή κατανομή της συνολικής τουριστικής δαπάνης, η εκτίμηση της γίνεται προσεγγιστικά βάσει της κατανομής των εισπράξεων του εισερχόμενου τουρισμού, όπως αποτυπώνονται από την Έρευνα Συνόρων της Τράπεζας της Ελλάδος. Παρόλα αυτά είναι εντυπωσιακή η συνεισφορά του τουρισμού στο ΑΕΠ των Περιφερειών του Νοτίου Αιγαίου, των Ιονίων Νήσων και της Κρήτης. Τα έσοδα της Περιφέρειας Πελοποννήσου από τον τουρισμό το 2024, αντιπροσώπευαν το 2% (€ 545 εκατ.) των συνολικών εσόδων της χώρας ενώ η άμεση συμβολή του τουρισμού στο ΑΕΠ της Περιφέρειας ανήλθε σε 5%.
+14% ΟΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΕΣ ΑΦΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ ΤΟ 2024
Την περίοδο 2023-2024, οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις εμφάνισαν αύξηση κατά +8% (από 24,1 εκατ. το 2023 σε 26,1 εκατ. το 2024). Επιμέρους, όλες οι Περιφέρειες εμφάνισαν θετικό πρόσημο με την Περιφέρεια Πελοποννήσου (+14%, από 135 χιλ. το 2023 σε 153 χιλ. το 2024)
ΑΥΞΗΤΙΚΗ Η ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΤΗΣ ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑΣ
Στην κίνηση των κροουαζιερόπλοιων η Πελοπόννησος καταγράφει μια αύξηση 8%, από 258 το 2023 σε 278 το 2024, με 31% περισσότερους επιβάτες.
ΕΣΠΑΣΕ ΤΟ ΦΡΑΓΜΑ ΤΩΝ 2 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΣΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ
Από τα θετικά πως η Πελοπόννησος έσπασε το φράγμα των 2 εκατ. επισκεπτών σε αρχαιολογικούς χώρους με 2.062.381 επισκέπτες και συν 3% σε σχέση με το 2023 και ένα +6% στις εισπράξεις πάνω από τα 11,4 εκατ. €.
+3% ΑΥΞΗΣΗ ΣΤΟΝ ΕΙΣΕΡΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
Ειδικά στο +3% αποτυπώνεται η αύξηση του εισερχόμενου τουρισμού από 732 χιλ. το 2023 σε 757 χιλ. το 2024, με +38% από τη Γερμανία και +9% από τις ΗΠΑ.
Αντίθετα να σημειωθεί πάντως πως οι διανυκτερεύσεις παρουσίασαν μια μείωση της τάξης του 3%.
Από τα πολύ θετικά στοιχεία ο υψηλός δείκτης ποιότητας των ξενοδοχείων που φέρνει την Πελοπόννησο στην 4η θέση, με 88,4%. Ο Γενικός Δείκτης Ικανοποίησης (GRI) των πελατών ξενοδοχείων στην Περιφέρεια Πελοποννήσου σημείωσε οριακή βελτίωση την περίοδο 2023-2024 (από 88,3% το 2023 σε 88,4% το 2024). Αξιοσημείωτο για την Περιφέρεια Πελοποννήσου είναι ότι το 2024 καταγράφει το 4ο υψηλότερο επίπεδο ικανοποίησης σε σύγκριση με όλες τις εξεταζόμενες Περιφέρειες.
4% ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
Στα θετικά στοιχεία της όλης έρευνας η αύξηση του αριθμού των απασχολούμενων. Πιο αναλυτικά, ο αριθμός των απασχολούμενων την περίοδο 2023-2024 στο σύνολο της χώρας κατέγραψε αύξηση κατά +2% (από 4,2 εκατ. το 2023 σε 4,3 εκατ. το 2024). Επιμέρους, όλες οι Περιφέρειες σημείωσαν αύξηση απασχόλησης, με εξαίρεση τις Περιφέρειες Θεσσαλίας (-1%, από 260 χιλ. το 2023 σε 259 χιλ. το 2024) και Στερεάς Ελλάδας (-1%, από 215 χιλ. το 2023 σε 212 χιλ. το 2024). Ενδεικτικά, οι υπόλοιπες Περιφέρειες: Αττικής (+2%, από 1,6 εκατ. το 2023 σε 1,6 εκατ. το 2024), Κεντρικής Μακεδονίας (+3%, από 703 χιλ. το 2023 σε 727 χιλ. το 2024), Δυτικής Ελλάδας (+2%, από 254 χιλ. το 2023 σε 260 χιλ. το 2024), Κρήτης (+2%, από 254 χιλ. το 2023 σε 258 χιλ. το 2024), Πελοποννήσου (+4%, από 222 χιλ. το 2023 σε 230 χιλ. το 2024), Αν. Μακεδονίας & Θράκης (+1%, από 222 χιλ. το 2023 σε 226 χιλ. το 2024), Νοτίου Αιγαίου (+3%, από 132 χιλ. το 2023 σε 136 χιλ. το 2024), Ηπείρου (+2%, από 122 χιλ. το 2023 σε 125 χιλ. το 2024), Δυτικής Μακεδονίας (+5%, από 94 χιλ. το 2023 σε 99 χιλ. το 2024), Βορείου Αιγαίου (+3%, από 76 χιλ. το 2023 σε 78 χιλ. το 2024) και Ιονίων Νήσων (+3%, από 76 χιλ. το 2023 σε 78 χιλ. το 2024).
48% ΑΥΞΗΣΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΣΤΑ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΑ, ΜΕΙΩΘΗΚΕ 12% Η ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΣΤΙΑΣΗ
Οι απασχολούμενοι στην Περιφέρεια Πελοποννήσου την περίοδο 2023-2024 σημείωσαν αύξηση κατά +4% (από 222 χιλ. το 2023 σε 230 χιλ. το 2024). Επιμέρους, η εικόνα είναι θετική στους λοιπούς κλάδους (+4%, από 198 χιλ. το 2023 σε 206 χιλ. το 2024) και τα καταλύματα (+48%, από 5 χιλ. το 2023 σε 8 χιλ. το 2024) και αρνητική στην εστίαση (-12%, από 18 χιλ. το 2023 σε 16 χιλ. το 2024).
Σημαντικό το γεγονός πως η πλήρης απασχόληση σημείωσε αύξηση 6% το 2024, ενώ σε ότι αφορά τη μερική απασχόληση όλοι οι κλάδοι εμφάνισαν μείωση.
Η εικόνα με τις κλίνες παρουσιάζει και την αναγκαιότητα για τη δημιουργία περισσοτέρων συνδυαστικά με την προοπτική της μεγαλύτερης επίδρασης του τουρισμού στην Περιφέρεια.
ΣΤΟ 8% – ΑΠΟ ΤΑ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΑ ΠΟΣΟΣΤΑ- Η ΑΝΕΡΓΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ
Στην Πελοπόννησο παράλληλα καταγράφεται τένα από τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας στο 8%, από το 10% του 2023, σε μια μεταβολή από τις 24χιλ. ανέργους στις 19 χιλ., δηλαδή -20%.
ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ/ΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ
Η Πελοπόννησος αποτελεί προορισμό με σημαντικές αναπτυξιακές δυνατότητες στα προϊόντα Ήλιος & Θάλασσα, yachting, Πολιτιστικού & Θρησκευτικού τουρισμού και MICE (στην ΠΕ Μεσηνίας και κυρίως στην Καλαμάτα). Παράλληλα διαθέτει πόρους για την ανάπτυξη όλων των εναλλακτικών/συμπληρωματικών προϊόντων του Αγροτουρισμού, του Οικοτουρισμού, του Αθλητικού και Γαστρονομικού τουρισμού καθώς και του τουρισμού Πολυτελείας, τα οποία θα βοηθήσουν μαζί με την βελτίωση της αεροπορικής συνδεσιμότητας στον εμπλουτισμό/διαφοροποίηση/αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος της. Στον ακόλουθο πίνακα παρουσιάζονται τα προϊόντα που μπορούν να υποστηρίξουν την τουριστική ανάπτυξη της Πελοποννήσου και ο βαθμός ωριμότητάς τους. Η Περιφέρεια Πελοποννήσου διαθέτει όλους τους απαραίτητους τουριστικούς πόρους για να προσφέρει μια ολοκληρωμένη τουριστική εμπειρία στους επιμέρους προορισμούς της, Βορειοανατολική Πελοπόννησος και Νότια Πελοπόννησος.
Η περαιτέρω ανάπτυξη των προϊόντων του πίνακα προϋποθέτει την υλοποίηση επενδύσεων και δράσεων όπως:
– Δράσεις ενίσχυσης/αναβάθμισης λιμενικών υποδομών και μαρίνων, αγκυροβολίων και θέσεων ελλιμενισμού
– Δράσεις ενίσχυσης της αεροπορικής συνδεσιμότητας της Περιφέρειας
– Δράσεις ενίσχυσης της σιδηροδρομικής σύνδεσης της Περιφέρειας
– Δράσεις βελτιστοποίησης της πρόσβασης και της διαχείρισης του κοινού σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων
– Δράσεις ενοποίησης και διασύνδεσης των πόρων Πολιτιστικού & Θρησκευτικού τουρισμού
– Δράσεις βελτίωσης της ταξιδιωτικής εμπειρίας των επισκεπτών (ανάδειξη Κέντρου Τουριστικής Πληροφόρησης στο Ναύπλιο, κατασκευή ειδικών χώρων διημέρευσης, αναβάθμιση υποδομών πληροφόρησης, αναμονής και υγιεινής σε χώρους υποδοχής κοινού και συγκοινωνιακούς κόμβους, εφαρμογές διαχείρισης κοινού σε δημοφιλείς αρχαιολογικούς χώρους)
– Εφαρμογή καινοτόμων τεχνολογικών λύσεων που σχετίζονται με την ανάπτυξη του Ναυπλίου ως έξυπνης πόλης
– Προβολή και προώθηση των ενάλιων αρχαιολογικών χώρων του προορισμού οι οποίοι προσφέρονται για καταδυτικό τουρισμό συνεργειακά με τον τουρισμό σκαφών αναψυχής
– Δημιουργία ενιαίας διαδικτυακής τουριστικής πύλης για την Περιφέρεια και πλήρης διασύνδεσή της με τις τουριστικές πύλες που θα δημιουργηθούν για κάθε κύριο και συμπληρωματικό προϊόν με σκοπό την γρήγορη, εύκολη και ολοκληρωμένη παροχή και αναζήτηση πληροφόρησης στον επισκέπτη για όλες τις προσφερόμενες τουριστικές εμπειρίες, δραστηριότητες, παροχές και τις υπάρχουσες επιχειρήσεις με βάση συγκεκριμένα κριτήρια και εμφάνιση των αποτελεσμάτων σε μορφή λίστας και διαδραστικού χάρτη
– Εφαρμογή ολοκληρωμένης και δυναμικής στρατηγικής επικοινωνίας, προβολής και προώθησης της Περιφέρειας στο πλαίσιο ανάπτυξης του Περιφερειακού Οργανισμού Διαχείρισης Προορισμού (DMO)
Οι μεγάλες προκλήσεις της επόμενης ημέρας
Η έκθεση του ΙΝΣΕΤΕ αναδεικνύει και τις κρίσιμες προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει ο ελληνικός τουρισμός: κλιματική αλλαγή, ανάγκη για ανθεκτικές υποδομές, χαμηλή περιβαλλοντική πιστοποίηση ξενοδοχείων, έλλειμμα δεξιοτήτων, υψηλός ΦΠΑ και το Τέλος Κλιματικής Αλλαγής, καθώς και περιορισμένη πρόσβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη χρηματοδότηση. Παράλληλα, κομβικής σημασίας χαρακτηρίζονται ο ψηφιακός μετασχηματισμός, ο εμπλουτισμός του τουριστικού προϊόντος και κυρίως ο σαφής και αποτελεσματικός χωροταξικός σχεδιασμός, με στρατηγική βιώσιμης ανάπτυξης ανά προορισμό.
