Επικίνδυνα χαρακτηρίζονται 7.000 σημεία στο εθνικό και επαρχιακό οδικό δίκτυο όλης της χώρας. Χαρακτηριστικά, στην Αττική υπάρχει ανάγκη μικρών και μεγάλων παρεμβάσεων για τη βελτίωση της ασφάλειας σε 673 σημεία στις εθνικές και επαρχιακές οδούς, ενώ σημαντικά προβλήματα έχουν η Χαλκιδική και η Αιτωλοακαρνανία. Οι απαραίτητες παρεμβάσεις εκτιμάται ότι κοστίζουν περί το μισό δισ. ευρώ και η πολιτεία βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για τη χρηματοδότηση του όλου εγχειρήματος.
Η Ελλάδα είναι η χώρα των θλιβερών ρεκόρ στα τροχαία. Στο πλαίσιο αυτό, η βελτίωση του επιπέδου οδικής ασφάλειας του οδικού δικτύου χαρακτηρίστηκε πριν από λίγα χρόνια «εθνικής σημασίας». Εως εδώ, τίποτα δεν προκαλεί έκπληξη. Αυτό που δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό είναι πως το 2011 ανατέθηκε στην Εγνατία Οδό Α.Ε. (η οποία έχει από το 2010 την αρμοδιότητα εκπόνησης μελετών οδικής ασφάλειας στο εθνικό και επαρχιακό οδικό δίκτυο για λογαριασμό της πολιτείας) η πραγματοποίηση ανοικτών διεθνών διαγωνισμών για τη μελέτη των προβλημάτων του εθνικού και επαρχιακού οδικού δικτύου (πλην των μεγάλων αυτοκινητοδρόμων). Το έργο, στο πλαίσιο του οποίου μελετήθηκαν 80 οδικοί άξονες (4.500 εθνικού και 10.500 χλμ. επαρχιακού οδικού δικτύου) σε όλη τη χώρα, χρηματοδοτήθηκε από το προηγούμενο ΕΣΠΑ και ολοκληρώθηκε το 2015.
Ποια ήταν τα βασικά ευρήματα; Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε στην «Κ» η Εγνατία Οδός Α.Ε.:
• Καταγράφηκαν και μελετήθηκαν 7.000 επικίνδυνα σημεία. Από αυτά, τα 5.300 βρίσκονται στην ηπειρωτική Ελλάδα και τα 1.700 στα νησιά.
• Τα περισσότερα προβλήματα καταγράφηκαν στην Κεντρική Μακεδονία (1.033 επικίνδυνα σημεία) και στις περιαστικές περιοχές της Αττικής (673 επικίνδυνα σημεία). Στην Αττική, τα προβλήματα εστιάζονται στην Ανατολική Αττική όπου σε 227,7 χλμ. εθνικού και 493,6 χλμ. επαρχιακού οδικού δικτύου καταγράφηκαν 409 προβληματικά σημεία. Ακολουθεί η νότια και νησιωτική Αττική (137 σημεία σε 226 χλμ. επαρχιακού δικτύου) και η Δυτική Αττική (127 σημεία σε 49,1 χλμ. εθνικού και 153,3 χλμ. επαρχιακού οδικού δικτύου).
• Πολλά είναι τα προβλήματα στο οδικό δίκτυο της Χαλκιδικής, όπου οι μελετητές κατέγραψαν 400 επικίνδυνα σημεία διάσπαρτα σε 196 χλμ. στις εθνικές και 397,7 χλμ. στις επαρχιακές οδούς.
• Μεγάλος αριθμός επικίνδυνων σημείων καταγράφηκε στα οδικά δίκτυα Αιτωλοακαρνανίας (219), Μεσσηνίας (146), Εβρου (144), Καρδίτσας (131), Αργολίδας (130), Δράμας (129).
Η μεθοδολογία
Οι μελετητές χρησιμοποίησαν υφιστάμενες πηγές αλλά και πρωτογενή έρευνα. «Στο σύνολο των 7.000 επικίνδυνων σημείων που καταγράφηκαν, τα 400 προέρχονται από στατιστική ανάλυση των δελτίων οδικών τροχαίων ατυχημάτων, τα 3.000 σημεία προέκυψαν με την καταγραφή και επεξεργασία στοιχείων από τις κατά τόπους αστυνομικές διευθύνσεις και τοπικούς φορείς, ενώ τα υπόλοιπα καταγράφηκαν με αναλύσεις της γεωμετρίας και επικινδυνότητας οδών», εξηγεί στην «Κ» η Μαρία Ατζέμη, υποδιευθύντρια έργων οδικής ασφάλειας στην Εγνατία Οδό.
Καθεμία από τις μελέτες που πραγματοποιήθηκαν για λογαριασμό της Εγνατίας Οδού Α.Ε. καταλήγει σε δύο κατηγοριών παρεμβάσεις για την αναβάθμιση της οδικής ασφάλειας: τις βραχυπρόθεσμες, που μπορούν να πραγματοποιηθούν εύκολα (λ.χ. με σήμανση, διαγράμμιση) και προσφέρουν σημαντική βελτίωση στον περιορισμό των τροχαίων ατυχημάτων, και τις μεσοπρόθεσμες, για τις οποίες απαιτούνται η εκπόνηση επιπρόσθετων μελετών (οδοποιίας, γεωλογίας, περιβαλλοντικές κ.λπ.) και ενδεχομένως απαλλοτριώσεις. «Επίσης, στο πλαίσιο του έργου, δημιουργήθηκε μια βάση δεδομένων (ανά νομό) στην οποία έχουν καταγραφεί (κατόπιν βιντεοσκόπησης με ταυτόχρονη χρήση GPS) αναλυτικά όλες οι ελλείψεις και τα στοιχεία εξοπλισμού της οδού», εξηγεί η κ. Ατζέμη. «Πρόκειται για ένα δυναμικό εργαλείο, το οποίο με την τακτική επικαιροποίηση των στοιχείων του μπορεί να αποτελέσει πυλώνα ενός κεντρικού συστήματος διαχείρισης οδών, προκειμένου αυτό να αξιοποιηθεί για την ανάπτυξη μητρώου οδών και τη δημιουργία μηχανισμού λήψης βέλτιστων αποφάσεων από τους αρμόδιους φορείς (περιφέρειες, δήμους), τόσο για θέματα συντήρησης όσο και βελτίωσης της οδικής ασφάλειας».
Στα νησιά
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η καταγραφή που έγινε στα νησιά, καθώς ποτέ μέχρι σήμερα δεν είχε γίνει ανάλογη συνολική μελέτη στη νησιωτική χώρα. Για παράδειγμα, η μελέτη που έγινε σε Ανδρο, Τήνο, Σύρο, Κέα, Κύθνο και Σέριφο κατέγραψε 113 επικίνδυνα σημεία σε οδικό δίκτυο 474,3 χλμ., ενώ η αντίστοιχη μελέτη σε Πάρο, Νάξο, Μήλο, Σαντορίνη, Μύκονο και Σίφνο κατέγραψε 135 επικίνδυνα σημεία σε 279,3 χλμ. οδικού δικτύου. Μεγάλος αριθμός επικίνδυνων σημείων καταγράφηκε στα νησιά του Ιονίου: 119 στην Κεφαλονιά, από 117 στην Κέρκυρα και τη Λευκάδα και 102 στη Ζάκυνθο. Αλλά και στο Βόρειο Αιγαίο: 211 στον Νομό Λέσβου, 110 στον Νομό Σάμου και 97 στη Χίο. Αντίθετα, σε όλα μαζί τα Δωδεκάνησα καταγράφηκαν συνολικά 103 επικίνδυνα σημεία.
Η χρηματοδότηση
Το δυσάρεστο σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πως η εμπλοκή του κράτους… τελειώνει στην εκπόνηση των μελετών, οι οποίες καταλήγουν σε κάποιο συρτάρι. Είναι όμως πολύ πιθανό στη συγκεκριμένη περίπτωση να ανατραπεί ο κανόνας. Κατ’ αρχάς, δύο περιφέρειες (Ιονίων Νήσων και Κρήτης) έχουν ήδη δημοπρατήσει έργα 40 εκατ. ευρώ με βάση τις μελέτες αυτές. Επιπλέον το υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης βρίσκεται σε προχωρημένες συζητήσεις με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για τη χρηματοδότηση (δανειοδότηση) ολόκληρου του εγχειρήματος (με μια πρόχειρη εκτίμηση το συνολικό κόστος βραχυπρόθεσμων και μεσοπρόθεσμων παρεμβάσεων ανέρχεται στα 500 εκατ. ευρώ).
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η ΕΤΕπ είναι θετικά διακείμενη καθώς υπάρχει ώριμο μελετητικό υπόβαθρο. Οι συζητήσεις είναι προχωρημένες και αν ευοδωθούν η συμφωνία εκτιμάται ότι μπορεί να κλείσει μέσα στο επόμενο εξάμηνο. Οσον αφορά στο μοντέλο υλοποίησης, το υπουργείο προσανατολίζεται να αναθέσει στην Εγνατία Οδό τον γενικό συντονισμό και στις περιφέρειες την επίβλεψη και δημοπράτηση των έργων. Αν τελικά η υπόθεση προχωρήσει, θα πρόκειται για το πιο εκτεταμένο πρόγραμμα βελτίωσης της οδικής ασφάλειας που έχει γίνει ποτέ στη χώρα.
kathimerini.gr
