Την εκ νέου ρύπανση του ποταμού Άρι στο νομό Μεσσηνίας, που θυμίζει αντίστοιχα γεγονότα του 2008 και προκαλεί έντονη ανησυχία στην τοπική κοινωνία, αναδεικνύουν με ερώτησή τους οι βουλευτές Μεσσηνίας και Λακωνίας του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Χαρίτσης και Σταύρος Αραχωβίτης.
“Η διάθεση λυμάτων σε φυσικούς αποδέκτες συνιστά πρόβλημα όχι μόνο οικολογικής φύσεως, αλλά και εμπόδιο για την τουριστική ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών και τις επιχειρήσεις του αγροδιατροφικού τομέα της χώρας. Ταυτόχρονα, αποτελεί πρόσχωμα σε μια βιώσιμη, περιβαλλοντικά φιλική ανάπτυξη”, επισημαίνουν οι βουλευτές, σημειώνοντας ότι την ρύπανση του ποταμού Άρι έχουν επιβεβαιώσει και οι τοπικές αρχές, εκτιμώντας ότι προκαλείται από λύματα των ελαιουργείων της περιοχής, που καταλήγουν στον ποταμό.
Οι κκ Αλ. Χαρίτσης και Στ. Αραχωβίτης υπενθυμίζουν σχετικά πως “η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είχε επιχειρήσει να διαχειριστεί ολοκληρωμένα το μείζον αυτό πρόβλημα, τόσο με την έκδοση Κοινής Υπουργικής Απόφασης για την απλοποιημένη αδειοδότηση περιβαλλοντικών όρων και λειτουργίας για τα ελαιουργεία, όσο και με την πρόβλεψη οικονομικής ενίσχυσης των εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων, μέσω του ΕΣΠΑ 2014-2020”.
Συγκεκριμένα αναφέρουν την από του 2016 ΚΥΑ “Καθορισμός Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων”, που απέδωσε νέες δυνατότητες απλοποιημένης αδειοδότησης περιβαλλοντικών όρων και λειτουργίας για τα ελαιουργεία. Ακόμη, θυμίζουν ότι “τον Ιούλιο του 2019 η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ προχώρησε σε προδημοσίευση πρόσκλησης με τίτλο “Περιβαλλοντικές Υποδομές: Ενίσχυση Εγκαταστάσεων Διαχείρισης Αποβλήτων“, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, με συνολικό προϋπολογισμό 40 εκατ. ευρώ, που αφορούσε στη χρηματοδότηση επενδύσεων για την επεξεργασία και αξιοποίηση υγρών και στερεών αποβλήτων -μεταξύ άλλων και ελαιουργείων- προκειμένου να μπορούν να επανεισαχθούν στον κύκλο παραγωγής και να επαναχρησιμοποιηθούν ως πρώτες ύλες.
Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ζητούν να μάθουν από τους αρμόδιους υπουργούς τί θα κάνουν για “να περιοριστούν οι αιτίες και ο αντίκτυπος της περιβαλλοντικής ρύπανσης των φυσικών αποδεκτών, όπως ο ποταμός Άρις, από τα απόβλητα των ελαιουργείων”, “πώς θα εξασφαλίσουν την εφαρμογή της εν ισχύ ΚΥΑ, και με ποια επιπλέον μέτρα σκοπεύουν να εξειδικεύσουν περαιτέρω το εν λόγω πλαίσιο”, καθώς και “πώς προχωράει η έκδοση της προκήρυξης του προγράμματος του ΕΣΠΑ”, με στόχο “να ενισχυθεί μεγαλύτερος αριθμός επενδυτικών σχεδίων”.
Ακολουθεί πλήρες το κείμενο της ερώτησης:
Προς τους κκ. Υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Ανάπτυξης και Επενδύσεων
ΘΕΜΑ: Διαχείριση αποβλήτων ελαιουργείων στο Ν. Μεσσηνίας με αφορμή τη ρύπανση του ποταμού Άρι
Έντονη ανησυχία προκαλεί στους πολίτες της Καλαμάτας η εκ νέου ρύπανση του ποταμού Άρι, με την οποία βρίσκονται αντιμέτωποι τον τελευταίο μήνα. Δημοσιεύματα του τοπικού Τύπου αναδεικνύουν το θέμα, κάνοντας λόγω για την ύπαρξη πλέον νεκρών πουλιών και ψαριών. Το πρόβλημα -που θυμίζει αντίστοιχα γεγονότα του 2008- επιβεβαιώνουν και οι τοπικές αρχές, εκτιμώντας ότι άπτεται λυμάτων των ελαιουργείων της περιοχής, που καταλήγουν στον ποταμό.
Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι το 2008, όταν η ρύπανση του ποταμού είχε λάβει τραγικές διαστάσεις για το τοπικό οικοσύστημα και την τοπική κοινωνία, ο τότε νομάρχης είχε υπογράψει απόφαση που εξαιρούσε τον ποταμό Άρι από τη διάθεση υγρών αποβλήτων.
Η διάθεση λυμάτων σε φυσικούς αποδέκτες συνιστά πρόβλημα όχι μόνο οικολογικής φύσεως, αλλά και εμπόδιο για την τουριστική ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών και τις επιχειρήσεις του αγροδιατροφικού τομέα της χώρας. Ταυτόχρονα, αποτελεί πρόσχωμα σε μια βιώσιμη, περιβαλλοντικά φιλική ανάπτυξη, στη βάση της κυκλικής οικονομίας.
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είχε επιχειρήσει να διαχειριστεί ολοκληρωμένα το μείζον αυτό πρόβλημα, τόσο με την έκδοση Κοινής Υπουργικής απόφασης για την απλοποιημένη αδειοδότηση περιβαλλοντικών όρων και λειτουργίας για τα ελαιουργεία, όσο και με την πρόβλεψη οικονομικής ενίσχυσης των εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων, μέσω του ΕΣΠΑ 2014-2020.
Ειδικότερα, ανταποκρινόμενη στα αιτήματα των τοπικών αρχών και πολιτών, η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, με την ΚΥΑ “Καθορισμός Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων”, την οποία υπέγραφαν οι αρμόδιοι αναπληρωτές Υπουργοί Αλέξης Χαρίτσης, Σωκράτης Φάμελλος και Γιάννης Τσιρώνης, απέδωσε νέες δυνατότητες απλοποιημένης αδειοδότησης περιβαλλοντικών όρων και λειτουργίας για τα ελαιουργεία.
Η εν λόγω ΚΥΑ ισχύει από τον Δεκέμβριο του 2016 και προβλέπει ότι οι ελαιουργοί θα μπορούν:
α) να διαθέσουν τα απόβλητα των ελαιουργείων τους ως υδρολίπανση των ελαιώνων, που αποτελεί μια καλή περιβαλλοντική πρακτική που εφαρμόζεται εδώ και 15 χρόνια σε χώρες όπως η Ιταλία, η Πορτογαλία κ.ά..
β) να μεταφέρουν τα απόβλητα των ελαιουργείων τους, ανά περιοχή ενδιαφέροντος, σε κεντρικούς βιομηχανικούς φορείς επεξεργασίας αποβλήτων, δημιουργώντας τελικά παραγόμενα προϊόντα υψηλής ζήτησης, με μεγάλη προστιθέμενη αξία.
γ) να αποθηκεύουν τα απόβλητα των ελαιουργείων τους σε εδαφοδεξαμενές, όπου μέσω κατάλληλης διεργασίας να εξατμίζονται χωρίς άλλες περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Επιπλέον, στις 5 Ιουλίου 2019 η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ προχώρησε σε προδημοσίευση πρόσκλησης με τίτλο “Περιβαλλοντικές Υποδομές: Ενίσχυση Εγκαταστάσεων Διαχείρισης Αποβλήτων”, στο πλαίσιο του προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία 2014-2020» του ΕΣΠΑ. Η πρόσκληση -συνολικού προϋπολογισμού 40 εκατ. ευρώ- αφορούσε στη χρηματοδότηση επενδύσεων για την επεξεργασία και αξιοποίηση υγρών και στερεών αποβλήτων -μεταξύ άλλων και ελαιουργείων- προκειμένου να μπορούν να επανεισαχθούν στον κύκλο παραγωγής και να επαναχρησιμοποιηθούν ως πρώτες ύλες, υλικά ή ουσίες με σκοπό να εξυπηρετήσουν είτε την αρχική τους χρήση είτε άλλες χρήσεις.
Βάσει των ανωτέρω, ερωτώνται οι αρμόδιοι υπουργοί:
-Σε ποιες ενέργειες προτίθενται να προχωρήσουν προκειμένου να περιοριστούν οι αιτίες και ο αντίκτυπος της περιβαλλοντικής ρύπανσης των φυσικών αποδεκτών, όπως ο ποταμός Άρις, από τα απόβλητα των ελαιουργείων;
-Πώς θα εξασφαλίσουν την εφαρμογή της εν ισχύ ΚΥΑ για τη διαχείριση των αποβλήτων των ελαιουργείων, και με ποια επιπλέον μέτρα σκοπεύουν να εξειδικεύσουν περαιτέρω το εν λόγω πλαίσιο;
-Πώς προχωράει η έκδοση της προκήρυξης του προγράμματος “Περιβαλλοντικές Υποδομές: Ενίσχυση Εγκαταστάσεων Διαχείρισης Αποβλήτων”; Σκοπεύουν να ενισχύσουν τα προβλεπόμενα κονδύλια, προκειμένου να ενισχυθεί μεγαλύτερος αριθμός επενδυτικών σχεδίων;
Οι ερωτώντες Βουλευτές
Αλέξανδρος (Αλέξης) Χαρίτσης
Σταύρος Αραχωβίτης
