Σε κομβικό σημείο σε ό,τι αφορά το lockdown και τις επιπτώσεις του στα εργασιακά βρίσκονται χιλιάδες εργαζόμενοι και επιχειρήσεις.
Τη στιγμή που όλα δείχνουν ότι το μέτρο του lockdown θα λάβει παράταση, προκύπτει πλήθος ερωτημάτων σε ό,τι αφορά τις αναστολές συμβάσεων εργασίας, το Δώρο Χριστουγέννων και την κανονική άδεια.
Σύμφωνα με πληροφορίες, παρότι ακόμα δεν έχει ανακοινωθεί επίσημα, το οικονομικό επιτελείο εξετάζει την επέκταση του μέτρου των αναστολών συμβάσεων εργασίας -και για τις πληττόμενες επιχειρήσεις- και τον Δεκέμβριο.
Ο δικηγόρος – εργατολόγος Γιάννης Καρούζος απαντά, μέσω του iefimerida.gr, στα 7 βασικά ερωτήματα για τις αναστολές συμβάσεων εργασίας, το επίδομα των 800 ευρώ, το Δώρο Χριστουγέννων και την κανονική άδεια.
Τα 7 «SOS» για τα εργασιακά
Ακολουθούν οι απαντήσεις του εργατολόγου Γιάννη Καρούζου για τα 7 ερωτήματα – «SOS»:
1) Εργάζομαι σε δυο εργοδότες. Και οι δυο με έθεσαν σε αναστολή. Δικαιούμαι για τον Νοέμβριο τα 800 ευρώ;
Ο εργαζόμενος αυτής της κατηγορίας, θα λάβει την αποζημίωση ειδικού σκοπού ύψους 800 ευρώ (που αντιστοιχεί σε 30 ημέρες). Αν έχει τεθεί σε αναστολή διαφορετικά χρονικά διαστήματα από τους δύο εργοδότες του, πχ 5-15 Νοεμβρίου από τον έναν και 16-25 Νοεμβρίου από τον άλλο θα λάβει αποζημίωση αθροιστικά. Στο παράδειγμα μας δηλαδή θα λάβει 26,66 ευρώ (αναλογία των 800 ευρώ ανά ημέρα) Χ 21 ημέρες.
Ο δικηγόρος – εργατολόγος Γιάννης Καρούζος
Στην αντίθετη περίπτωση, που τα διαστήματα αναστολής από τους δύο εργοδότες συμπίπτουν, πχ 5-25 Νοεμβρίου, ο εργαζόμενος δεν θα λάβει εις διπλούν και αθροιστικά αποζημίωση για τις ίδιες ημέρες αναστολής. Επομένως, στο πρακτικό παράδειγμα που θέσαμε, ο εργαζόμενος θα λάβει 26,66 ευρώ Χ 21 ημέρες.
2) Εργάζομαι σε δυο εργοδότες. Μόνο ο ένας με έθεσε σε αναστολή. Θα λάβω τα 800 ευρώ;
Σε αυτή την περίπτωση, ο εργαζόμενος δεν θα λάβει την αποζημίωση ειδικού σκοπού. Δυστυχώς, δεν επαναλήφθηκε η προηγούμενη νομοθετική πρόβλεψη του Απριλίου, σύμφωνα με την οποία, ο εργαζόμενος αυτής της κατηγορίας θα λάμβανε και την κρατική αποζημίωση, εφόσον η δεύτερη απασχόλησή του είναι μερική και δεν ξεπερνά το 30% της συνολικής απασχόλησης στην πρώτη επιχείρηση, από την οποία τέθηκε και σε αναστολή.
Ωστόσο, κάτι αντίστοιχο δεν προβλέφθηκε για την περίπτωση των αναστολών του Νοεμβρίου, καταλήγοντας σε άδικο αποτέλεσμα.
3) Επιχείρηση που έχει προσλάβει εργαζόμενους μέσω του προγράμματος των 100.000 θέσεων εργασίας, μπορεί να τους θέσει σε αναστολή; Τι θα γίνει με την επιδότηση του μη μισθολογικού τους κόστους;
Εξαιτίας της φύσης της σύμβασης εργασίας εκείνων που προσλήφθηκαν με το πρόγραμμα των 100.000 θέσεων εργασίας, η οποία είναι επιδοτούμενη, καθώς καλύπτονται και καταβάλλονται από το κράτος για έξι μήνες το σύνολο των ασφαλιστικών εισφορών, ορθότερη είναι η άποψη ότι εκείνοι δεν δύναται να τεθούν σε αναστολή της σύμβασης εργασίας.
Κατ’ εξαίρεση, εκείνοι μπορούν να τεθούν σε αναστολή μόνο στην περίπτωση, που η επιχείρηση στην οποία εργάζονται έχει αναστείλει υποχρεωτικά τη λειτουργία της καθώς και στην παρόμοια περίπτωση που η επιχείρηση στην οποία απασχολούνται είναι μεν πληττόμενη πλην όμως έχει θέσει το 100% των εργαζομένων της σε αναστολή.
Στις ανωτέρω εξαιρετικές περιπτώσεις, η σύμβαση των εργαζόμενων αυτών αναστέλλεται για όσο χρονικό διάστημα διαρκέσει η αναστολή της σύμβασης εργασίας τους. Ως εκ τούτου αν ένας εργαζόμενος, που έχει τεθεί για ένα μήνα σε αναστολή και έχει προσληφθεί με το πρόγραμμα των 100.000 θέσεων εργασίας κατά την 1η Νοέμβριου, η σύμβαση του, θα διαρκέσει έως τον Μάιο και όχι μέχρι τον Απρίλιο.
4) Οι εργαζόμενοι κοινωφελούς εργασίας μπορούν να τεθούν σε αναστολή και να λάβουν τα 800 ευρώ;
Παρομοίως, οι εργαζόμενοι αυτής της κατηγορίας, δεν μπορούν να τεθούν σε αναστολή, με εξαίρεση την περίπτωση που η επιχείρηση στην οποία εργάζονται έχει αναστείλει υποχρεωτικά με απόφαση του κράτους τη λειτουργία της.
Είναι αναγκαίο να διευκρινιστεί ότι στην ανωτέρω περίπτωση οι εργαζόμενοι κατ’ εξαίρεση θα τεθούν σε αναστολή, αλλά το μοναδικό ευεργέτημα που θα αποκομίσουν από αυτή είναι η παράταση των συμβάσεων τους για ισόχρονο διάστημα. Δυστυχώς δεν θα καταφέρουν να λάβουν αποζημίωση ειδικού σκοπού, εξαιτίας της νομικής σχέσης με την οποία απασχολούνται και συνδέονται με την επιχείρηση, η οποία δεν είναι εξαρτημένη, και της ήδη μισθολογικής τους επιδότησης από τον κρατικό μηχανισμό.
5) Υπάρχει προστασία απέναντι στις απολύσεις;
Για την απάντηση αυτού του ερωτήματος πρέπει να διακρίνουμε σε δύο είδη επιχειρήσεων: α) στις επιχειρήσεις που έχουν αναστείλει υποχρεωτικά τη λειτουργία τους και β) σε πληττόμενες βάσει ΚΑΔ επιχειρήσεις.
Στην πρώτη κατηγορία, οι εργαζόμενοι προστατεύονται κατά απόλυτο βαθμό από την καταγγελία της σύμβασης εργασίας τους για όσο χρονικό διάστημα η επιχείρηση παραμείνει κλειστή με απόφαση του κράτους. Ωστόσο, στην περίπτωση, που η επιχείρηση αρχίσει να επαναλειτουργεί, τότε οι απολύσεις απελευθερώνονται και δεν υφίσταται σχετική υποχρέωση και δέσμευση του εργοδότη, ο οποίος δύναται να προβεί σε καταγγελία συμβάσεων εργασίας κατ’ αρχήν νόμιμα.
Στη δεύτερη κατηγορία, οι εργαζόμενοι προστατεύονται αρχικά για όσο χρονικό διάστημα γίνεται χρήση του μέτρου της αναστολής. Και μεταγενέστερα αυτής όμως, ο εργοδότης υποχρεούται σε τήρηση ίδιου αριθμού θέσεων εργασίας και με το ίδιο είδος σύμβασης για ισόχρονο διάστημα με εκείνο της αναστολή. Πρέπει να διευκρινιστεί ότι ο νομοθέτης δεν επαναλαμβάνει τις εκφράσεις «μείωση προσωπικού» και «καταγγελία των συμβάσεων εργασίας», όπως γίνεται για το διάστημα της αναστολής. Αμφιβολίες εγείρει η χρήση των φράσεων «ίδιος αριθμός και ίδιο είδος σύμβασης», ενώ αρκετοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι θα είναι δυνατή η απόλυση και πρόσληψη νεών εργαζόμενων, με το ίδιο είδος σύμβασης των απολυθέντων. Ωστόσο, αν λάβουμε υπόψη τον προστατευτικό σκοπό του νόμου αλλά και με εργαλείο τη συστηματική ερμηνεία, συμπεραίνουμε ότι η ορθότερη θέση είναι εκείνη που συγκλείνει στην προσωποποιημένη προστασία και επομένως στην απαγόρευση απολύσεων των εργαζομένων που είχαν τεθεί σε αναστολή και για ισόχρονο διάστημα μετά από αυτή.
6) Ημουν έξι μήνες σε αναστολή και παραμένω και το μήνα Νοέμβριο. Δεν έχω προλάβει να λάβω την κανονική μου άδεια. Μπορεί να μεταφερθεί στο επόμενο έτος;
Σύμφωνα με την πρόσφατη νομοθετική πρόβλεψη, ορίστηκε ότι το σύνολο ή υπόλοιπο της κανονικής άδειας, που δεν πρόλαβε να λάβει ο εργαζόμενος μπορεί να μεταφερθεί στο επόμενο έτος και συγκεκριμένα έως 30-06-2021.
Επισημαίνεται ότι η μεταφορά της άδειας αναψυχής αποτελεί εργοδοτικό δικαίωμα και δεν απαιτείται η συναίνεση του εργαζόμενου. Στην περίπτωση μεταφοράς των δικαιούμενων ημερών αδείας, ο εργοδότης δεν θα καταβάλλει αποζημίωση μη ληφθείσης αδείας. Το δε επίδομα αδείας προκαταβάλλεται την πρώτη ημέρα λήψης της άδειας αναψυχής.
7) Με βάση ποιο μισθό υπολογίζεται το Δώρο Χριστουγέννων; Από ποιον θα πληρωθεί;
Το δώρο Χριστουγέννων θα καταβληθεί κατά ένα ποσοστό από τον εργοδότη και κατά ένα άλλο από τον κρατικό μηχανισμό, στην περίπτωση που εργαζόμενος έχει τεθεί σε αναστολή της σύμβασης εργασίας. Ο εργοδότης υποχρεούται να καταβάλλει το δικό του μέρος στις 21-12-2020 σύμφωνα με τις διατάξεις του κοινού εργατικού δικαίου, καθώς διαφορετικά θα βρεθεί αντιμέτωπος με ποινικές και αστικές κυρώσεις.
Το μέρος του θα καταβληθεί από τον κρατικό μηχανισμό θα αντιστοιχεί για τα διαστήματα της αναστολής και θα υπολογιστεί επί των ποσών της κρατικής αποζημίωσης (534 ευρώ και 800 ευρώ).
Αντιθέτως το μέρος που θα καταβληθεί από τον εργοδότη, θα αντιστοιχεί στο διάστημα που ο εργαζόμενος παρείχε υπηρεσίες. Το δώρο Χριστουγέννων υπολογίζεται σύμφωνα με το εργατικό δίκαιο, επί του μισθού που ο εργαζόμενος λάμβανε κατά τη 10η ημέρα του Δεκεμβρίου. Στην περίπτωση που η εργασιακή σχέση είχε λυθεί, ο υπολογισμός ανάγονταν στην τελευταία ημέρα απασχόλησής προ της αποχώρησης ή απόλυσης του εργαζόμενου.
Εν προκειμένω, αναμένεται να δημιουργηθεί μεγάλο πρακτικό πρόβλημα και σύγχυση με τους εργαζόμενους που κατά τη 10η Δεκεμβρίου θα παραμείνουν σε αναστολή (αν εξακολουθήσει το μέτρο της αναστολής και για τον Δεκέμβριο), καθώς οι αποδοχές τους δεν ανέρχονται επί του ονομαστικού και συμβατικού μισθού τους αλλά στο ύψος της κρατικής αποζημίωσης (800 ή 534 ευρώ). Προκειμένου να αποφευχθούν φαινόμενα απομείωσης του μέρους του δώρου Χριστουγέννων που θα καταβληθεί από τον εργοδότη, είναι αναγκαίο να διευκρινιστεί από το οικείο Υπουργείο, ότι ο υπολογισμός σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να συντελεστεί με βάσει τις αποδοχές που λάμβανε ο εργαζόμενος την τελευταία εργάσιμη ημέρα πριν τεθεί σε αναστολή.
*Ο Γιάννης Κ. Καρούζος είναι δικηγόρος – εργατολόγος με έδρα την Αθήνα
iefimerida.gr
