Δόθηκαν στη δημοσιότητα τα πρακτικά της 10ης συνεδρίασης της Συντονιστικής Επιτροπής για την κατάρτιση και υλοποίηση του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΣΔΑΜ), η οποία πραγματοποιήθηκε -μέσω τηλεδιάσκεψης- την Δευτέρα 23 Νοεμβρίου, υπό την προεδρία του Κωστή Μουσουρούλη.
Ακολουθεί το κείμενο των πρακτικών της εν λόγω συνεδρίασης:
Στη συνεδρίαση συμμετείχαν ο Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής κ. Μουσουρούλης, ο γ.γ. κ. Τριαντόπουλος, η γ.γ. κα Σδούκου, o Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας κ. Κασαπίδης, ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου κ. Νίκας, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ Α.E κ. Στάσσης, ο Διοικητής του ΟΑΕΔ κ. Πρωτοψάλτης, η ΕΓ Διαχείρισης EKT κα Δανδόλου, o ΕΓ Διαχείρισης ΕΤΠΑ ΤΣ κ. Ζερβός, η Διευθύνουσα Σύμβουλος της ΕΕΣΥΠ κα Αικατερινάρη.
Κατόπιν της έγκρισης της ημερήσιας διάταξης της συνεδρίασης, ο Πρόεδρος της Επιτροπής ενημέρωσε πως επίκειται τροποποίηση της ΠΥΣ της 23.12.2019 για αλλαγή της σύνθεσης στην Κυβερνητική και στη Συντονιστική Επιτροπή ΣΔΑΜ, ώστε να καλύπτεται πλέον και η θεματική για την απανθρακοποίηση των νησιών.
Προκειμένου να υπάρξει μια ενιαία προσέγγιση σε ζητήματα που ανακύπτουν κατά καιρούς τόσο σε τεχνικό, όσο και σε πολιτικό επίπεδο αναφορικά με το ΣΔΑΜ, ο κ. Μουσουρούλης αναφέρθηκε σε υιοθέτηση των ακόλουθων κειμένων εργασίας:
- Κείμενο αναφορικά με την απολιγνιτοποίηση,
- Πλαίσιο εθνικού στρατηγικού σχεδιασμού,
- Ευρωπαϊκό πλαίσιο στρατηγικού σχεδιασμού,
- Σύμφωνο Εταιρικής Σχέσης – Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης,
- Εδαφικά Σχέδια Δίκαιης Μετάβασης,
- Διαβούλευση Εδαφικών Σχεδίων και Επιχειρησιακού Προγράμματος,
- Χρηματοδότηση Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης,
- Ιδιωτικές Επενδύσεις,
- Χωροθέτηση Ιδιωτικών Επενδύσεων, και
κάλεσε όλα τα μέλη της Επιτροπής να αποστείλουν εντός 10 ημερών τις παρατηρήσεις τους επ’ αυτών. Ειδικά, ο κ. Μουσουρούλης ανέφερε σχετικά ότι α) στο 2 θα ενσωματωθούν τα σχόλια της Δημόσιας Διαβούλευσης για το Master Plan που αξιολογήθηκαν ως κατάλληλα και το οποίο αποτελεί εθνική επιλογή, β) σχετικά με το 3 ότι το ευρωπαϊκό πλαίσιο δεν έχει υιοθετηθεί ακόμα οπότε και δεν υφίσταται οριστική νομική βάση, και γ) αναφορικά με το 4 ότι υπάρχουν συγκεκριμένες ημερομηνίες για την υιοθέτηση των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων της επόμενης περιόδου.
Αναφορικά με αίτημα προς την Ελληνική Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας για περαιτέρω υποστήριξη των εργασιών της Συντονιστικής Επιτροπής ΣΔΑΜ, ο κ. Μουσουρούλης σημείωσε πως εκλήθη από το Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας (ΕΕΣΥΠ), παρουσίασε συνοπτικά τις εργασίες της Επιτροπής, και στην πορεία ενημερώθηκε από την κα. Αικατερινάρη ότι εγκρίθηκε η ανάθεση της υποστήριξης του Τεχνικού Συμβούλου για επιπλέον χρονικό διάστημα.
Αναφορικά με τη συνεργασία με τον όμιλο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, ο κ. Μουσουρούλης ζήτησε την εξουσιοδότηση της Επιτροπής για την συνέχιση συζητήσεων σε τεχνικό επίπεδο με σκοπό την ολοκλήρωση Μνημονίου Κατανόησης και Συνεργασίας.
Ο κ. Μουσουρούλης, αφού αναφέρθηκε σε αιτήματα από την Καστοριά, τα Γρεβενά και όμορους δήμους του Δήμου Μεγαλοπόλεως για την ένταξή τους στο Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, κάλεσε τους τους περιφερειάρχες και τα λοιπά μέλη της Επιτροπής να γνωστοποιήσουν τους προβληματισμούς και τις προτάσεις τους αναφορικά με το θέμα της αναγνώριση και του προσδιορισμού των εδαφών που επηρεάζονται αρνητικά, έχοντας υπόψη ότι τα Εδαφικά Σχέδια που θα τα προσδιορίζουν θα πρέπει να αιτιολογούν τον χαρακτηρισμό «περισσότερο αρνητικά επηρεαζόμενα εδάφη», υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις που περιλαμβάνονται στην Πρόταση Κανονισμού για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης.
Σχετικά με την αναγνώριση και τον προσδιορισμό των μελών εταιρικής σχέσης, ο κ. Μουσουρούλης κάλεσε τους περιφερειάρχες Δυτικής Μακεδονίας και Πελοποννήσου να υποβάλλουν εντός 10ημέρου τις προτάσεις τους αναφορικά με την αναγνώριση των μελών που θα συγκροτήσουν και θα λειτουργήσουν την εταιρική σχέση.
Ο κ. Μουσουρούλης ενημέρωσε τα μέλη της Επιτροπής ότι στην επικείμενη συνεδρίαση της Κυβερνητικής Επιτροπής τα θέματα που θα συζητηθούν είναι α) ενσωμάτωση σχολίων της διαβούλευσης στο Master Plan, β) κοινωνικό πακέτο και γ) μηχανισμοί διακυβέρνησης. Ειδικά για το κοινωνικό πακέτο, ο κ. Μουσουρούλης ανέφερε ότι σε συνέχεια τηλεδιάσκεψης στην οποία μετείχαν ο πρόεδρος της Κυβερνητικής Επιτροπής, ο υπουργός και ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ο γενικός γραμματέας Επενδύσεων και ΕΣΠΑ, οι ειδικοί γραμματείς Διαχείρισης ΕΤΠΑ και ΕΚΤ, ο πρόεδρος του ΟΑΕΔ και ο πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής, επιβεβαιώθηκε η σκοπιμότητα υλοποίησης προληπτικών παρεμβάσεων άμεσης προτεραιότητας.
Στη συνέχεια ο τεχνικός σύμβουλος κ. Πρόντζας παρουσίασε τις εξής τρεις ενότητες στις οποίες δομούνται τα Εδαφικά Σχέδια σύμφωνα με τις Κανονιστικές απαιτήσεις της Ε.Ε., α) περιγραφή της διαδικασίας μετάβασης και προσδιορισμός των εδαφών που επηρεάζονται αρνητικά σε μεγαλύτερο βαθμό, β) αξιολόγηση των προκλήσεων της μετάβασης για τα εδάφη και γ) μηχανισμοί διακυβέρνησης.
Προχωρώντας παρουσίασε πρόταση διαδικασίας μετάβασης και των επιμέρους βήματα που την συνθέτουν α) περάτωση λειτουργίας λιγνιτικών μονάδων, β) διευθέτηση φορέα αποκατάστασης γαιών, ορυχείων και μονάδων, γ) διαδικασία αποκατάστασης γαιών, ορυχείων και μονάδων, δ) χωρικός σχεδιασμός και διαδικασίες αδειοδότησης και ε) λοιπές απαιτούμενες δράσεις και υλοποίηση επενδύσεων.
Τον λόγο έλαβε ο κ. Μουσουρούλης επισημαίνοντας τα κάτωθι σημεία για τα βήματα β), γ) και δ).
Οσον αφορά τη θεσμοθέτηση των ζωνών απολιγνιτοποίησης, των ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων και των διαδικασιών ανάθεσης αυτών των σχεδίων, υπάρχει νομοθετική ρύθμιση που θα κατατεθεί στο χωροταξικό ν/σ από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Ως προς τη διευθέτηση του φορέα αποκατάστασης γαιών είναι σε εξέλιξη οι συζητήσεις με την ομάδα των νομικών εμπειρογνωμόνων και με τη ΔΕΗ και κάλεσε τους κκ. Στάσση και Χατζημιχαήλ να οργανώσουν από κοινού μία συζήτηση επί των απαιτούμενων λεπτομερειών για το SPV και επί της χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης των εργασιών αποκατάστασης των γαιών. Επιπλέον δεσμεύθηκε πως μετά την ψήφιση του πολεοδομικού ν/σ θα διεξαχθεί ειδική Συντονιστική Επιτροπή ώστε να συζητηθούν περαιτέρω τα ζητήματα.
Ο Τεχνικός Σύμβουλος συνέχισε την παρουσίαση του με το χρονοδιάγραμμα της διαδικασίας μετάβασης, όπου αναδείχθηκε πως το έτος 2021 είναι ιδιαίτερα σημαντικό ως προς την εξέλιξη των σταδίων. Στην αρχή του έτους 2021, θα προσδιοριστούν τα ζητήματα αναφορικά με το SPV, την αποκατάσταση και τον χωρικό σχεδιασμό, ώστε ακολούθως να προχωρήσουν τα ζητήματα που αφορούν τα επενδυτικά κίνητρα. Βασικός στόχος είναι η εκκίνηση των πρώτων επενδύσεων στις αρχές του έτους 2022. Όσον αφορά στον χαρακτηρισμό των πλέον επηρεαζόμενων περιοχών, τόνισε πως για κάθε μία περιοχή ακολουθεί ανάλυση σε οικονομικό επίπεδο, σε επίπεδο απασχόλησης και σε επίπεδο ενεργειακού εφοδιασμού.
Αναφορικά με τα είδη των προς χρηματοδότηση πράξεων, ο κ. Πρόντζας ανέφερε πως οι προτεινόμενες αναλύθηκαν σε επίπεδο στρατηγικής, βασικών χαρακτηριστικών (προσδοκώμενα αποτελέσματα, τελικοί δικαιούχοι, επιλέξιμες δαπάνες) και χρηματοδότησης (είδος στήριξης, Ευρωπαϊκό Ταμείο από όπου θα ληφθεί η χρηματοδότηση, δείκτες εκροών και αποτελεσμάτων). Ακολούθως παρουσίασε τις 9 κατηγορίες πράξεων για την Δυτική Μακεδονία που έχουν ήδη αποσταλεί στην Τεχνική Γραμματεία ΣΔΑΜ, ενώ τις επόμενες μέρες αναμένεται να αποσταλεί ο κατάλογος και για την περιοχή της Μεγαλόπολης.Οι πράξεις προέκυψαν βάσει των 5 πυλώνων του Master Plan και εκτιμάται ότι από τα ανωτέρω 9 είδη πράξεων θα δημιουργηθούν 5.000 θέσεις εργασίας.
Ο Τεχνικός Σύμβουλος, κ. Ζαμπέλας, συνέχισε την παρουσίαση με σχεδίου «Πλάνου Διακυβέρνησης», το οποίο δομήθηκε σε συνεργασία του κ. Μουσουρούλη και του ίδιου. Ο κ. Ζαμπέλας ανέφερε πως το Πλαίσιο Διακυβέρνησης της ΔΑΜ ορίζεται από 3 άξονες, α) την οργανωτική δομή, β) την λήψη αποφάσεων και γ) την παρακολούθηση της προόδου και συντονισμό του έργου. Δεδομένης της πληθώρας των εμπλεκομένων φορέων και της πληθώρας των χρηματοδοτικών εργαλείων κρίθηκε απαραίτητο να υπάρξει ένα ισχυρό πλαίσιο διακυβέρνησης. Προτάθηκε η άμεση σύσταση Πρόδρομης Δομής ΕΣΠΑ ΔΑΜ, λόγω του ότι ολοκληρώνεται το Ε.Π. ΣΔΑΜ για το οποίο δεν υπάρχει κάποια υπηρεσία διαχείρισης και αυτό δύναται να επιφέρει προβλήματα. Η νέα αυτή δομή θα απαντήσει στα ζητήματα καθυστέρησης που μπορεί να προκύψουν, ενώ στην πορεία προβλέπεται να μετεξελιχθεί σε Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης (ΕΥΔ) του προγράμματος. Ο κ. Μουσουρούλης πρόσθεσε πως στόχος αυτής της οργανωτικής παρέμβασης είναι να αξιοποιηθεί ο χρόνος που μεσολαβεί από τώρα έως την έγκριση του Προγράμματος, ώστε να οργανωθεί ορθά η υπηρεσία που θα το διαχειριστεί. Το συγκεκριμένο μεταβατικό διάστημα είναι ιδιαίτερα κρίσιμο ώστε όλα τα Προγράμματα να ξεκινήσουν από την ίδια αφετηρία.
Ο κ. Ζαμπέλας συνέχισε παρουσιάζοντας το οργανόγραμμα της ΔΑΜ που καλύπτει τόσο τις λιγνιτικές περιοχές όσο και τις νήσους. Υφίσταται η Κυβερνητική και η Συντονιστική Επιτροπή ΔΑΜ, όπως προβλέπεται στην υφιστάμενη ΠΥΣ, η Τεχνική Γραμματεία, η Τεχνική Επιτροπή ΔΑΜ εμπλουτίζεται με την Task Force που δομήθηκε από το Enterprise Greece για την υποδοχή και την υποστήριξη των επενδυτών και δημιουργείται Παρατηρητήριο ΔΑΜ για την παρακολούθηση του έργου και την υποστήριξη της Συντονιστικής Επιτροπής. Ενημέρωσε ακόμα για τη διοργάνωση ενός workshop που θα διεξαχθεί όπου θα δοθούν οι κατευθύνσεις προς την Enterprise Greece. Στο σχήμα περιλαμβάνεται η προτεινόμενη Δομή ΔΑΜ (με ορίζοντα μετεξέλιξης σε ΕΥΔ ΔΑΜ) και βασικός δικαιούχος της θα είναι η νεοσυσταθείσα θυγατρική της Εγνατίας Οδός Α.Ε., η Μετάβαση Α.Ε.. Υπό την Επιτροπή Παρακολούθησης ΕΠ ΔΑΜ προβλέφθηκε η ύπαρξη 3 Υποεπιτροπών Παρακολούθησης Εδαφικών Σχεδίων για τη Δυτική Μακεδονία, τη Μεγαλόπολη και τις νήσους.
Ο κ. Μουσουρούλης ανέπτυξε τις βασικές αποφάσεις για την ολοκλήρωση της οργανωτικής δομής, αναφέροντας πως τροποποιείται η ΠΥΣ της 23.12.2019, και πλέον διευρύνεται η Κυβερνητική Επιτροπή με συμμετοχή των Υπουργών Ναυτιλίας και Αιγαίου και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και η Συντονιστική Επιτροπή με τη συμμετοχή των Ε.Γ. Διαχείρισης ΕΤΠΑ, ΕΚΤ και ΓΓ Νησιωτικής Πολιτικής. Με την υποστήριξη της ΔΕΗ είχε ανατεθεί στο ΙΟΒΕ μία μελέτη για τον εντοπισμό των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων της μετάβασης στις λιγνιτικές περιοχές. Η συνεργασία με το ΙΟΒΕ συνεχίζεται ώστε να συσταθεί το Παρατηρητήριο ΔΑΜ. Η Τεχνική Γραμματεία ΔΑΜ επεξεργάστηκε πρόταση σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την κατάρτιση ενός Τεχνικού Δελτίου Έργου για τη χρηματοδότηση του Παρατηρητηρίου ΔΑΜ. Επίσης, η Enterprise Greece συμμετέχει εξαρχής στην Τεχνική Επιτροπή, διοργάνωσε ένα φόρουμ επιχειρηματικότητας για τις επιχειρήσεις της Δυτ. Μακεδονίας και του Δ. Μεγαλουπόλεως και συστάθηκε η ειδική ομάδα (Task Force) για την υποδοχή και υποστήριξη των επενδυτών. Πλέον οποιαδήποτε επαφή με τους επενδυτές θα μεταφέρεται στην Enterprise Greece.
Ο κ. Μουσουρούλης ανακοίνωσε πως βάσει της Απόφασης 1009/19-11-2020 της Εγνατίας Οδού Α.Ε., αποφασίστηκε ομόφωνα η ίδρυση θυγατρικής εταιρίας, της Μετάβασης Α.Ε., σε συνέχεια εμπιστευτικής επιστολής από τον Πρόεδρο της Επιτροπής και τον Πρόεδρο της Εγνατίας Οδού Α.Ε., κ. Γ. Κωνσταντόπουλο, προς τους Υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Υποδομών και Μεταφορών. Αναγνώστηκε απόσπασμα της απόφασης του Λιγνιτικού Συμβουλίου: «η θυγατρική εταιρία θα έχει ως αποκλειστικό σκοπός της την υλοποίηση του ΣΔΑΜ και του Ε.Π.. Η πλέον κατάλληλη και αποτελεσματική επωνυμία είναι η Μετάβαση Α.Ε.. Η Μετάβαση Α.Ε. θα αποτελέσει τον κύριο δικαιούχο πράξεων για την υλοποίηση των απαιτούμενων παρεμβάσεων στο πλαίσιο των προγραμματικών περιόδων 2014-2020 και 2021-2027, σύμφωνα με το σύστημα διαχείρισης και ελέγχου των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων».
Ο κ. Ζαμπέλας συνέχισε και αναφέρθηκε στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, η οποία αναπτύχθηκε σε 5 στάδια: α) σχεδιασμός και προγραμματισμός, β) διαχείριση, γ) χρηματοδότηση, δ) υλοποίηση και ε) επικοινωνία, ενώ παράλληλα ορίστηκαν οι βασικές απαραίτητες δράσεις.
Ο κ. Μουσουρούλης τόνισε πως μέχρι στιγμής έχουν ολοκληρωθεί σχέδια Εδαφικών Σχεδίων, αποκλειστικά βάσει των κανονιστικών απαιτήσεων, και οι κοινωνικοί εταίροι που θα υποδειχθούν από τους Περιφερειάρχες θα κληθούν να συζητήσουν και να συν-διαμορφώσουν με την Επιτροπή τα τελικά Εδαφικά Σχέδια, στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης, αυστηρά εντός των Κανονισμών της Ε,Ε,. Για τα εδάφη που κατόπιν της διαπραγμάτευσης με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν θα ενταχθούν στην κάλυψη του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης, θα υπάρξει άλλου είδους διαχείριση.
Ο κ. Ζαμπέλας ανέφερε πως για την αποσαφήνιση του τρόπου λήψης αποφάσεων μεταξύ των φορέων και των επιτροπών χρησιμοποιήθηκε η μεθοδολογία RACI (Responsible, Accountable, Consultive, Informed). Αναφορικά με την παρακολούθηση και τον συντονισμό της προόδου υλοποίησης, αυτή σχετίζεται με το Παρατηρητήριο ΔΑΜ, επομένως η σύσταση του κρίνεται απαραίτητη. Αναφορικά με τον ορισμό των Δεικτών Μέτρησης Αποδοτικότητας (KPI), ορίστηκαν 2 είδη δεικτών, οι Δείκτες του Επιχειρησιακού Προγράμματος, που όμως καλύπτουν και τομείς του μη συγχρηματοδοτούμενου, και οι Δείκτες Διακυβέρνησης για την παρακολούθηση της λειτουργίας του μοντέλου διακυβέρνησης ΔΑΜ.
Ο κ. Μουσουρούλης αποσαφήνισε για μια ακόμη φορά πως όλη η διαδικασία έχει διαμορφωθεί αποκλειστικά βάσει των απαιτήσεων του Κανονισμού κοινών διατάξεων και του Κανονισμού Δίκαιης Μετάβασης και των Εδαφικών Σχεδίων και δεν έχει προστεθεί κανένα επιπλέον στοιχείο.
Ο κ. Αντωνιάδης πρόσθεσε πως δεδομένων των εμπλεκομένων φορέων και των σημαντικών προς λήψη αποφάσεων, θεωρείται πως το πλαίσιο διακυβέρνησης, λήψης αποφάσεων και οι επιλεγμένοι δείκτες καθιστούν το πρόγραμμα λειτουργικό.
Τον λόγο έλαβε ο κ. Κασαπίδης επισημαίνοντας πως το ζητούμενο είναι το 2023 να υφίστανται λειτουργικές επενδύσεις και η δομή που παρουσιάστηκε δείχνει αρκετά τεχνική, δεδομένου μάλιστα πως μέχρι στιγμής δεν έχει ξεκινήσει τίποτα στη Δυτική Μακεδονία ενώ εν αντιθέσει έχουν ήδη χαθεί 2.000 θέσεις εργασίας, έχοντας υπόψιν και τα δεδομένα κενά διαχείρισης του παρελθόντος.
Ο κ. Μουσουρούλης επισήμανε πως ο Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης είναι νέος με πόρους 5 δισ. ευρώ και η διαδικασία που περιγράφηκε είναι απαραίτητη για την αποδέσμευσή τους. Η διαδικασία βασίζεται σε χρονοδιάγραμμα για την υποβολή και έγκριση των προγραμμάτων και είναι εκτός ελέγχου της Επιτροπής ΣΔΑΜ. Ωστόσο, στόχος είναι η διαδικασία να κινηθεί άμεσα ώστε να εκταμιευθούν οι πόροι το συντομότερο δυνατόν, ενώ παράλληλα αποφασίστηκε και το Ειδικό Μεταβατικό και έχει κινητοποιηθεί κάθε αναγκαίος μηχανισμός από την Κυβέρνηση. Μεγάλο πρόβλημα αποτέλεσε η απώλεια θέσεων εργασίας τα περασμένα έτη για τις οποίες θα γίνει προσπάθεια να αποτυπωθούν με τη βοήθεια του Τεχνικού Συμβούλου του Ειδικού Μεταβατικού.
Ο κ. Κασαπίδης αναφέρθηκε στις πιέσεις που ασκούνται για επέκταση της απολιγνιτοποίησης έως το 2038 (όπως στη Γερμανία) ή το 2050, επιλογή που έχει απορριφθεί κυβερνητικά. Κάλεσε επίσης τη ΔΕΗ να ενημερώσει και τον ευρύ πληθυσμό στη Δυτική Μακεδονία για το ότι μία τέτοια δυνατότητα είναι μη εφικτή οικονομοτεχνικά.
Ο κ. Μουσουρούλης ανέφερε πως ζητούμενο είναι να εξηγηθούν οι λόγοι της δραματικής πτώσης της λιγνιτικής δραστηριότητας τα τελευταία έτη. Ο κ. Κασαπίδης συμφώνησε, ωστόσο τόνισε την αναγκαιότητα διευκρίνησης αυτού από τεχνοκράτες της ΔΕΗ, ώστε η ενημέρωση να είναι ευρεία.
Το λόγο έλαβε ο κ. Στάσσης και αναφέρθηκε πως από την πλευρά της ΔΕΗ τα συγκεκριμένα ζητήματα τονίζονται διαρκώς. Ο κ. Κασαπίδης ζήτησε να ενημερωθούν και οι εργαζόμενοι της ΔΕΗ, παρατήρηση την οποία σημείωσε ο κ. Στάσσης.
Ο κ. Χατζημιχαήλ ανέφερε πως η αγορά προκρίνει τις φθηνότερες μονάδες, τη στιγμή που οι λιγνιτικές είναι πλέον οι πιο ακριβές. Υπάρχουν μέρες που δεν μπορούν να λειτουργήσουν οι λιγνιτικές μονάδες, πχ. λόγω χαμηλής ζήτησης, και για την κάλυψη των αναγκών, δίνεται υψηλή τιμή στο φυσικό αέριο προκειμένου να λειτουργήσουν οι λιγνιτικές μονάδες για την τηλεθέρμανση, με σαφές οικονομικό αντίκτυπο για τη ΔΕΗ. Επομένως, το θέμα είναι πολύ ξεκάθαρο από τεχνικής και οικονομικής άποψης.
Ο κ. Ζαμπέλας συνέχισε την παρουσίασή του με τα στοιχεία που προέκυψαν από τη δημόσια διαβούλευση του Master Plan. Η δημόσια διαβούλευση διήρκησε 40 ημέρες, κατατέθηκαν και αξιολογήθηκαν 97 σχόλια στα επίσημα κανάλια επικοινωνίας, ήτοι opengov.gr και e-mails της ομάδας ΣΔΑΜ. Ο κ. Μουσουρούλης τόνισε πως η αξιολόγηση των σχολίων έγινε βάσει των κριτηρίων που συμφωνήθηκαν στην Συντονιστική Επιτροπή ΣΔΑΜ.
Ο κ. Ζαμπέλας ανέπτυξε τα εν λόγω κριτήρια και ακολούθως ανέφερε πως τα σχόλια κατηγοριοποιήθηκαν με βάση το περιεχόμενό και με βάση τις ενότητες αναφοράς του Master Plan (αν αφορούν επενδύσεις, κίνητρα, χρηματοδότηση, εδαφικά σχέδια, χωρικό σχεδιασμό, θέσεις εργασίας ή άλλο). Τα συμπεράσματα που προέκυψαν είναι πως τα 77 σχόλια αφορούσαν προτάσεις, το 55% ήταν από ιδιώτες και το μεγαλύτερο μέρος τους αφορούσε προτάσεις για νέες επενδύσεις. Το 60% των σχολίων αφορούσαν την περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας, ενώ το 20% στη Μεγαλόπολη.
Ακολούθως, ο Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής έδωσε τον λόγο στους περιφερειάρχες για σχόλια.
Ο κ. Νίκας τοποθετήθηκε επί τριών θεμάτων:
- Η ΔΕΗ οφείλει από το λιγνιτόσημο το ποσό των 15M€, τα οποία χρήματα θα χρησιμοποιηθούν για έργα υποδομής στην περιοχή που πλήτεται. Ζήτησε την τοποθέτηση του κ. Στάση.
- Σχετικά με το κρίσιμο θέμα της ΒΙ.ΠΕ του Δ. Μεγαλόπολης, ενημέρωσε ότι έχει πάρει έγκριση από το Πράσινο Ταμείο και το θέμα πρέπει να μπει στην Οικονομική Επιτροπή για τη σχετική απόφαση.
- Σχετικά με τα θέματα 4. και 5. της εισήγησης του κ. Μουσουρούλη, θα κληθεί ο Δ. Μεγαλόπολης να δώσει μία λίστα με σχετικά ονόματα που θα κληθούν να εργαστούν στα έγγραφα εργασίας.
Ο κ. Κασαπίδης επεσήμανε ότι:
- είναι πολύ ευχάριστο και πολύ σημαντικό που αναλαμβάνει η ΕΓΝΑΤΙΑ μέσω της θυγατρικής ΜΕΤΑΒΑΣΗ Α.Ε προκειμένου να ξεκινήσουν γρήγορα οι διαδικασίες μετάβασης και να υλοποιηθούν τα έργα.
- είναι πολύ ευχάριστη η συνεργασία με την ENTERPRISE GREECE κάτι το οποίο θα βοηθήσει και την ψυχολογία του κόσμου και θα σηματοδοτήσει την έναρξη υλοποίησης επενδύσεων στην περιοχή.
Στη συνέχεια αναφέρθηκε στο περιφερειακό πλαίσιο χωροταξικού σχεδιασμού, η αναθεώρηση του οποίου αναμένεται να εγκριθεί από το ΥΠΕΝ και ως εκ τούτου αναφέρθηκε στη ΔΕΗ και στο δικό της χωροταξικό πλαίσιο που εκπονεί, το οποίο θα πρέπει να το κοινοποιήσει. Θα πρέπει η ΔΕΗ κατά τον κ. Κασαπίδη να ανακοινώσει ποια εδάφη σχεδιάζει να εκχωρήσει, κάτι που θα βοηθήσει στην υλοποίηση του ΣΔΑΜ.
Ο κ. Μουσουρούλης πήρε τον λόγο και αναφέρθηκε στην προτεινόμενη νομοθετική ρύθμιση, με βάση την οποία θα επιτευχθεί το βέλτιστο σχήμα για τη μεταβίβαση από τη ΔΕΗ στο κράτος των εκτάσεων που δε θα χρησιμοποιήσει η ΔΕΗ για τις επιχειρηματικές της δραστηριότητες. Αναμένοντας την ψήφιση του σχετικού νόμου επανέλαβε ότι το συγκεκριμένο θέμα είναι αντικείμενο συζήτησης επόμενης συντονιστικής επιτροπής.
Και ο κος Στάσης σε αυτό το σημείο συμφώνησε με τον κ. Μουσουρούλη. Ανέφερε ότι η ΔΕΗ προτίθεται να κρατήσει εδάφη για ενεργειακή χρήση και για τις υπόλοιπες εκτάσεις γίνονται συζητήσεις να μεταβιβαστούν στο κράτος μέσω SPV. Σχετικά με τον λιγνιτικό πόρο ανέφερε ότι από πέρσι που ανέλαβαν προσπαθούν για ρευστότητα και μείωση του χρέους και ότι στις αρχές του 2020 κατέβαλαν 130M€ για λιγνιτικό πόρο τα οποία ακόμη δεν έχουν απορροφηθεί. Εννοείται ότι θα καταβάλλουν και τα υπόλοιπα.
Επ’ αυτού οκ. Μουσουρούλης ανέφερε ότι θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε τον λιγνιτικό πόρο και να τον σκεφτούμε ως συμπληρωματική χρηματοδότηση για την υλοποίηση του Ε.Π. ΔΑΜ. Ακριβώς λόγω της βαρύτητας του συγκεκριμένου προγράμματος θα πρέπει να ενεργοποιηθούν και όλοι οι δυνατοί μηχανισμοί χρηματοδότησης και να αναπτυχθούν συνέργειες.
Στη συνέχεια τον λόγο πήρε η κ. Δανδόλου η οποία ζήτησε το σύστημα διακυβέρνησης και οι μηχανισμοί υλοποίησης του ΣΔΑΜ να πατήσουν κυρίως σε υφιστάμενα πλαίσια και να υπάρχει ένα όσο το δυνατό πιο απλό πλαίσιο επικοινωνίας των φορέων διακυβέρνησης και συνοδευτικών επιτροπών στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ. Αναφέρθηκε επίσης στο υφιστάμενο Παρατηρητήριο Ανεργίας.
Ο κ. Μουσουρούλης συμφώνησε ότι πρέπει να πατάμε σε υφιστάμενα πλαίσια για αυτό τον λόγο αποφασίστηκε η συνεργασία με ΕΓΝΑΤΙΑ, ENTERPRISE GREECE και ΟΑΕΔ. Όσον αφορά στο Παρατηρητήριο είναι παρατηρητήριο απολιγνιτοποίησης και δεν αφορά μόνο στην ανεργία. Θα παρακολουθούνται 200.000 στρ. γης εφ’ όλης της ύλης θεμάτων απολιγνιτοποίησης. Για παράδειγμα δεν υπάρχουν στοιχεία παρακολούθησης δεικτών σε επίπεδο Δήμου, κάτι το οποίο είναι αναγκαίο για τον Δήμο Μεγαλόπολης.
Στο Παρατηρητήριο Δίκαιης Μετάβασης συνηγόρησε και ο κ. Κασαπίδης και θεωρεί ότι θα είναι πολύ σημαντική η μέτρηση δεικτών κατά τη διάρκεια τόσο της μετάβασης όσο και μετά την απολιγνιτοποίηση.
Αναφερόμενος στην ΠΔΜ είπε ότι στόχος τους είναι να γίνει η πρώτη πράσινη περιφέρεια και η πρώτη ψηφιακή περιφέρεια σε όλη την Ευρώπη.
Στη συνέχεια ο κος Πρωτοψάλτης, πήρε τον λόγο και αναφέρθηκε στο ενισχυμένο κοινωνικό πακέτο το οποίο ανταποκρίνεται στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και μέσω αυτού θα επιτευχθεί άμεση ανακούφιση. Ο ΟΑΕΔ θα κινηθεί πολύ γρήγορα, θα πρέπει να γίνει επαναπροσδιορισμός των αλλαγών και των αναγκαιοτήτων στις υπό απολιγνιτοποίηση περιοχές και απαιτείται στήριξη και συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση. Είναι μία δυναμική συνεργασία και ευχαρίστησε όλους για το κοινωνικό πακέτο και τις διαδικασίες επίσπευσης.
Τέλος ο κ. Ευγενικός αναφέρθηκε στο σύστημα διακυβέρνησης το οποίο παρακολούθησε με μεγάλο ενδιαφέρον και θα ήθελε περισσότερες λεπτομέρειες προκειμένου να διερευνήσουν την αναγκαιότητα ενσωμάτωσής τους στην επανυποβολή του αναθεωρημένου σχεδίου ΕΣΠΑ 2021-2027.
Επίσης αναφερόμενος στην τελευταία έκδοση του Κανονισμού Κοινών Διατάξεων, επεσήμανε ότι το ΤΔΜ εξαιρείται από την εφαρμογή του σχετικού παραρτήματος για τους θεματικούς αναγκαίους όρους, όπως επίσης εξαιρούνται και οι πόροι ΕΤΠΑ και ΕΚΤ+ που μεταφέρονται στο ΤΔΜ, ενώ αντιθέτως το ΤΔΜ δεν εξαιρείται από την εφαρμογή των 4 οριζόντιων αναγκαίων όρων. Τέλος ανέφερε ότι το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης έχει πενταετή διάρκεια. Λόγω παρέλευσης του χρόνου συνεδρίασης της Συντονιστικής Επιτροπής συμφωνήθηκε να στείλει με mail, γραπτώς τις παρατηρήσεις του στον πρόεδρο της Συντονιστικής Επιτροπής.
Κατόπιν των ανωτέρω, η Συντονιστική Επιτροπή αποφάσισε:
– την εξουσιοδότηση του κ. Μουσουρούλη για την εισήγησή του στην Κυβερνητική Επιτροπή
– την εξουσιοδότηση του κ. Μουσουρούλη για τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων
– όλα τα μέλη της Επιτροπής να αποστείλουν εντός 10 ημερών τις παρατηρήσεις τους επί των κειμένων εργασίας
– όλα τα μέλη της Επιτροπής και ειδικά οι Περιφερειάρχες Δυτικής Μακεδονίας και Πελοποννήσου να υποβάλλουν εντός 10ημέρου τις προτάσεις τους αναφορικά με την αναγνώριση των μελών που θα συγκροτήσουν και θα λειτουργήσουν την εταιρική σχέση και την αντιμετώπιση των εδαφών που δεν θα χαρακτηρισθούν ως «περισσότερο αρνητικά επηρεαζόμενα εδάφη».
