Την ανάγκη ενεργοποίησης ενός ολοκληρωµένου µηχανισµού πρόωρης συνταξιοδότησης αγροτών (πριµ εξόδου), έρχονται να υπογραµµίσουν οι παρατηρήσεις της Κοµισιόν στο έγγραφο µε τίτλο «Προτάσεις για το Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ στην Ελλάδα». Όπως αναφέρεται στο σηµείο 2.7 «Προσέλκυση νέων γεωργών και διευκόλυνση της ανάπτυξης των επιχειρήσεων σε αγροτικές περιοχές» η γη που έρχεται στην κατοχή των νέων αγροτών στην Ελλάδα προέρχεται στο µεγαλύτερο µέρος της από περιπτώσεις συνταξιοδοτήσεων.
Ως εκ τούτου, η Κοµισιόν καλεί τις εγχώριες αρχές να βρουν τρόπους, να επιταχύνουν αυτή την κινητικότητα γης. Το ζήτηµα εδώ είναι να αποφευχθούν οι παθογένειες που εµφάνισε το Μέτρο 113 «Πρόωρη Συνταξιοδότηση» και πρέπει να εξεταστεί µία νέα φόρµουλα, αναφέρουν οι έχοντες γνώση των πραγµάτων στην Agrenda. ∆ηλαδή, να ενεργοποιηθεί ένας µηχανισµός που δεν θα διοχετεύει ενισχύσεις σε αγρότες που ούτως ή άλλως θα συνταξιοδοτούνταν, οπότε θα χρειαστεί προσοχή στα όρια ηλικίας. Άλλωστε, το µοντέλο που επιτρέπουν τα νοµικά κείµενα της ΚΑΠ κάνει λόγο για «συνεργασία µεταξύ νέου και παλαιού αγρότη στα πλαίσια της κληρονοµικής διαδοχής». Οπότε, θα πρέπει να παραµένει στο επάγγελµα για κάποια χρόνια πριν µεταβιβάσει την εκµετάλλευση ο γηραιότερος ως κάποιου είδους «µέντορας» για τον νέο, κάτι που εφαρµόζεται στη Γαλλία αλλά και στη Νέα Ζηλανδία.
Εφάπαξ πριµ εξόδου αγροτών ίσο µε τις άµεσες ενισχύσεις 5ετίας
Ο πρώτος διαθέσιµος πιλότος για ένα «Μέτρο εξόδου» για τους αγρότες έρχεται από την Μεγάλη Βρετανία, η οποία παρά το γεγονός ότι έχει ήδη διαβεί το κατώφλι εξόδου της ΕΕ, στο πλαίσιο της οµαλής µετάβασης διατηρεί το θεσµικό πλαίσιο της ΚΑΠ µέχρι το 2027, χρηµατοδοτώντας τις παρεµβάσεις µε εθνικούς πόρους.
Έχει ανακοινωθεί επίσηµα και στόχος του είναι να επιτρέψει από το 2022 σε όσους θέλουν να εγκαταλείψουν την παραγωγή να συνταξιοδοτηθούν, προσφέροντάς τους µία εφάπαξ ενίσχυση. Υπενθυµίζεται ότι ανάλογο πλάνο σκιαγραφείται και στον υπό διαµόρφωση ελληνικό φάκελο, σύµφωνα µε πρόσφατο ρεπορτάζ της Agrenda.
Το πλάνο που δηµοσίευσε η βρετανική βουλή για το πώς η αγροτική της παραγωγή θα αποσυνδεθεί σταδιακά από την ΚΑΠ λόγω Brexit αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Για να επιτραπεί στους αγρότες να εγκαταλείψουν τον τοµέα, ένα καθεστώς εξόδου που θα συνοδεύεται µε εφάπαξ ενίσχυση θα επιτρέψει σε ορισµένους να συνταξιοδοτηθούν. Το ποσό αυτό θα δοθεί έναντι των άµεσων πληρωµών (είτε στο πλαίσιο της βασικής ενίσχυσης ή οποιασδήποτε αποσυνδεδεµένης πληρωµής) που θα είχαν το δικαίωµα να λάβουν κατά το υπόλοιπο της µετάβασης της γεωργίας εκτός ΚΑΠ. Θα πρέπει να πληρούν τις σχετικές προϋποθέσεις, συµπεριλαµβανοµένης της εγκατάλειψης του τοµέα. Η τρέχουσα πρόθεσή µας είναι να προσφέρουµε εφάπαξ πληρωµές εξόδου το 2022».
Η πρωτοβουλία αυτή γίνεται λόγω Brexit, αλλά δείχνει κατά κάποιο τρόπο το δρόµο και στα κράτη-µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ενεργοποιηση Μετρου εξοδου
Να γίνει νωρίς η ενηµέρωση
Οποιοδήποτε µέτρο περί πριµ εξόδου θα ενεργοποιηθεί από το 2023 και µετά, δηλαδή από την ερχόµενη ΚΑΠ. Ωστόσο είναι σηµαντικό να γνωρίζουν οι αγρότες καιρό πριν πώς θα σχεδιαστεί αυτό το πρόγραµµα. Ενδεικτικό είναι το µήνυµα ενός αγρότη στην Agrenda που αναφέρει: «Είµαι αγρότης, κατοικώ στο χωριό Πτελεόν του νοµού Μαγνησίας. Καλλιεργώ ελιές κι όπως ξέρουµε στην ελιά µετά από µια καλή καρποφορία ακολουθεί ακαρπία (φαινόµενο παρενιαυτοφορίας).
Για τον λόγο αυτό είναι σηµαντική η πληροφορία στην αρχή του νέου έτους για το αν θα βγει πρόγραµµα εξόδου αγροτών στη διάρκεια της χρονιάς. Αρκετοί παραγωγοί όπως εγώ µισθώνουµε κτήµατα. Για να γίνω πιο σαφής, κτήµατα που είχαν παραγωγή ίσως δεν πρέπει να ενοικιαστούν αφού θεωρητικά τη µεθεπόµενη χρονιά που θα είναι έτοιµα
για παραγωγή, λόγω του προγράµµατος υπάρχει πιθανότητα ο αγρότης να έχει αποσυρθεί και να µην µπορεί ούτε δήλωση καλλιέργειας να κάνει ούτε τιµολόγια να κόψει και γενικά να µην µπορεί να συγκοµίσει την παραγωγή και τελοσπάντων να δηµιουργηθούν προβλήµατα µεταξύ ιδιοκτητών και ενοικιαστών. Για τους αγρότες, όπως εγώ που τα 3/4 των στρεµµάτων είναι νοικιασµένα, η πληροφορία αυτή είναι σηµαντική.».
agronews.gr
