Τα «κορωνο-χρέη» 3 δισ. ευρω ξεκλειδώνουν νέα ρύθμιση πολλών δόσεων – Το ενδεχόμενο νέας αναστολής πληρωμών και η πρόταση για κούρεμα της Επιστρεπτέας Προκαταβολής 1-3.
Αναστολή πληρωμών -ίσως και για όλο το 2021- των χρεών της πανδημίας, ρύθμιση οφειλών με πολλές δόσεις και με εκπτώσεις για τους συνεπείς, «δώρο» μέχρι 1,5 δισ. σε όσους πήραν Επιστρεπτέα προκαταβολή 1-3, παράταση του μειωμένου ΦΠΑ για την εστίαση και τον τουρισμό, στήριξη των επιχειρήσεων με επιδοτήσεις και νέα κρατικά δάνεια, αλλά και φορο-ελαφρύνσεις για τα νοικοκυριά που επλήγησαν από την πανδημία, περιλαμβάνονται στο «σχέδιο-ανασα» για την οικονομία, που θα παρουσιάσει σήμερα η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών στους επικεφαλής των θεσμών.
Σήμερα ξεκινάει μέσω τηλεδιάσκεψης και θα ολοκληρωθεί αύριο η 9η αξιολόγηση της οικονομίας στο πλαίσιο της αυξημένης εποπτείας από Κομισιόν. Στον νέο γύρο συζητήσεων με τους επικεφαλής των δανειστών, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης θα παρουσιάσει τα πρώτα στοιχεία για το κλείσιμο της οικονομίας το 2020, μαζί με τις προοπτικές και τα μέτρα στήριξης για το 2021.
Ουσιαστικά, στο τραπέζι των συζητήσεων θα βρεθούν το πρωτογενές έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού που ξεπερνά το 18 δισ. ευρώ, τα χρέη άνω των 3 δισ. ευρω που προκάλεσε η πανδημία, η εκτίμηση για την ύφεση του 2020 (που ίσως διαμορφωθεί ελαφρά κάτω απο την πρόβλεψη του -10,5%) και την ανάπτυξη του 2021 (γύρω στο 4,8%). Πάνω σε αυτές τις βάσεις θα συζητηθεί ο νέος κύκλος παροχών που σχεδιάζει η κυβέρνηση.
Ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας προσανατολίζεται στο να προτείνει στοχευμένα μέτρα, σε μια προσπάθεια να ξεπεράσει τις αντιδρασεις των δανειστών που θα ζητήσουν συγκράτηση του δημοσιονομικού εκτροχιασμού και διατήρησης της κουλτούρας πληρωμών.
Ειδικότερα, στα μέτρα που σχεδιάζεται να συζητηθούν, εναλλακτικά ή σε συνδυασμούς μεταξύ τους, περιλαμβάνονται και τα εξής:
- Αναστολή «κορωνο-χρεών»: Στο υπουργείο Οικονομικών βρίσκονται σε ετοιμότητα για νέα αναστολή πληρωμών έως 6 ή 8 μήνες επιπλέον, για τα χρέη που προκάλεσε η πανδημία. Θα εξαρτηθεί από την κατάσταση που θα βρεθεί τον Μάρτιο.
Πρακτικά, αν δεν τεθεί σε πλήρη επαναλειτουργία η αγορά, μπορεί οι πληττόμενοι να πληρώσουν ελάχιστα ή και τίποτα μέσα στο 2021, από τα συνολικά 2,5-3 δισ. ευρώ των οφειλών. Αν όμως τα πράγματα εξελιχθούν κατ’ ευχήν χωρίς προβλήματα, μπορεί και να χρειαστεί μικρότερη ή καθόλου παράταση, για τα χρέη που θα πρέπει να πληρωθούν έως τις 30 Απριλίου φέτος. - Επιστρεπτέα Προκαταβολή 1-3: Η κυβέρνηση προσανατολίζεται σε κούρεμα… a la cart των κρατικών δάνειων που διατέθηκαν μέσω των πρώτων τριών κύκλων της επιστρεπτέας προκαταβολής, καθώς οι δανειστές απορρίπτουν την πρόταση για οριζόντιο «ψαλίδισμα».
Η λύση που φαίνεται να περνάει τον «σκόπελο» των θεσμών προβλέπει περικοπές ανα περίπτωση, που θα λαμβάνουν υπόψιν τόσο τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε δικαιούχου, όσο και το πλήγμα που δέχτηκε στην οικονομική του δραστηριότητα λόγω των lockdown.
Αντί, δηλαδή, να παγώσει -οριζόντια- η επιστροφή του 50% όλων των κρατικών δανείων (όπως ισχύει στην 4η και 5η επιστρεπτέα προκαταβολή), το υπουργείο Οικονομικών θα κουρεύει τα κρατικά δάνεια των πρώτων τριών κύκλων με κριτήρια τον τζίρο, τα τυχόν κέρδη, την απασχόληση – μισθοδοσία, ενώ είναι πιθανό να λαμβάνονται υπόψιν και άλλες παράμετροι, όπως εάν υπάρχει ιδιόκτητο κτήριο ή αδιάθετο εμπόρευμα (stock) κ.ά.
Τα κριτήρια αυτά θα συνθέτουν έναν «αλγόριθμο», από τον οποίο θα καθορίζεται το ύψος του κουρέματος των πρώτων κρατικών δανείων, λαμβάνοντας υπόψιν ότι ήδη υπάρχει πρόβλεψη για μη επιστροφή μέρους των κρατικών δανείων από του πρώτους τρεις κύκλους. Επί της ουσίας, θα προταθεί η αναδρομική μείωση των ποσών κατά 30% ή έως και 50% στις επιχειρήσεις που μετείχαν στους πρώτους κύκλους επιδότησης.
Αυτό σημαίνει «ανάσα» περί τα 600 εκατ. ή έως και 1,5 δισ. ευρώ για πάνω από 200.000 επιχειρήσεις, συνολικά από το 2021 ως το 2025. Το μέτρο έχει αυξημένες πιθανότητες συμφωνίας με τους θεσμούς, ιδιαίτερα μετά και το δεύτερο lockdown που επεβλήθη στην αγορά.
Παράλληλα, στο πλαίσιο αυτό θα ενεργοποιηθούν τα κονδύλια από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, τα εγγυοδοτοτικά προγράμματα από την ΕΤΕπ και το ειδικό ταμείο για τον Covid-19 για χρηματοδότηση δαπανών και επενδύσεων από επιχειρήσεις σε νευραλγικούς κλάδους της οικονομίας. - Νέα ρύθμιση οφειλών: Δεν έχει τεθεί στην ατζέντα, αλλά άτυπα εξετάζεται ήδη η ανάγκη μιας έκτακτης ρύθμισης χρεών, με πάνω από 100 ή 120 και έως 240 δόσεις, αντί της «μόνιμης» ρύθμισης των 12 έως 24 που ισχύει παγίως. Ο αριθμός των δόσεων «τρομάζει» και η «χρυσή τομή» μπορεί να βρεθεί αρκετά χαμηλότερα, ενδεχομένως πριν το Πάσχα, π.χ. με 80-100 δόσεις, αναλόγως πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση.
Η βάση της ρύθμισης θα κινείται πάνω στο μέτρο που έχει ήδη ψηφιστεί. Θα προβλέπει δηλαδή τη δυνατότητα ρύθμισης χρεών με 12 άτοκες δόσεις ή 24 με ένα χαμηλό επιτόκιο 2,5% (είναι χαμηλότερο από το επιτόκιο της πάγιας ρύθμισης των 24 ή 48 δόσεων). Οι δόσεις ενδεχομένως θα φτάνουν και τις 120 ή τις 240 για περιπτώσεις φυσικών και νομικών προσώπων που έχουν πληγεί υπέρμετρα από την πανδημία. Όσο όμως αυξάνεται ο αριθμός των δόσεων, θα αυξάνεται και το επιτόκιο.
Όσο μικρότερος είναι ο αριθμός των δόσεων, τόσο μικρότερη θα είναι η επιβάρυνση της ρυθμισμένης οφειλής. Για την εξόφληση των οφειλών σε περισσότερες από 24 δόσεις θα τεθούν εισοδηματικά και άλλα κριτήρια. Θα προβλέπεται επιβράβευση όσων πληρώνουν με συνέπεια τις δόσεις τους. Θα καθορίζεται εξαρχής ένα κούρεμα (υπάρχει σενάριο για μεσοσταθμικη μείωση 20%) και το ποσό της μείωσης θα αφαιρείται από τις τελευταίες δόσεις της ρύθμισης. Οι θεσμοί απεχθάνονται τέτοιες λύσεις, συζητείται όμως να εφαρμοστεί επιλεκτικά και για εξαιρετικές μόνο περιπτώσεις, εφόσον αποδεδειγμένα έχει επέλθει αδυναμία πληρωμής λόγω των εκτάκτων συνθηκών που προκάλεσε η πανδημία το 2020. - «Γέφυρα 2»: Επιδότηση δόσεων επιχειρηματικών και επαγγελματικών δανείων, στα πρότυπα της αντίστοιχη επιδότησης για δάνεια με υποθήκη κύριας κατοικίας. Σχεδιάζεται να διατεθούν περί τα 300 εκατ. ευρώ, για επιδότηση έως 9 μήνες και μέχρι 90% κατ’ανώτατο όριο. Το maximum της επιδότησης θα αφορά «πράσινα» δάνεια από συνεπείς δανειολήπτες που τα εξυπηρετούσαν μέχρι που ξέσπασε η πανδημία. Οι θεσμοί αντιπροτείνουν επιδότηση επιτοκίου και όχι κάλυψη της δόσης από το κράτος.
- ΦΠΑ Εστίαση – Τουρισμός: Το βασικό σενάριο που είναι πάνω στο τραπέζι προβλέπει στήριξη των 100.000 περίπου επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον επισιτιστικό κλάδο μέσω της παράτασης του μειωμένου ΦΠΑ 13% έως το τέλος του έτους.
- Φοροαπαλλαγές: Ψηλά στην κυβερνητική ατζέντα βρίσκονται το «κούρεμα» ή και η πλήρης κατάργηση της προκαταβολής φόρου για τις επιχειρήσεις, η απενεργοποίηση των τεκμηρίων διαβίωσης για ένα έτος (εισοδήματα που αποκτήθηκαν το 2020) λόγω της μεγάλης καθίζησης των εισοδημάτων, η ακύρωση ή μείωση του πέναλτι του 22% για τους φορολογούμενους που δεν συγκέντρωσαν ηλεκτρονικές αποδείξεις που αντιστοιχούν στο 30% του εισοδήματός τους και η μεσοσταθμική μείωση στον ΕΝΦΙΑ του 2021 κατά 8-10%.
