Ένα από τα μέτρα με δύσκολη συγκυρία που προωθεί η κυβέρνηση και έχουν διπλό στόχο είναι η αναθεώρηση του ΕΝΦΙΑ που αποτελεί «στυλοβάτη» των δημοσίων εσόδων με περίπου 2,6 δισεκ, ευρώ εισροές στο κρατικό ταμείο.
Τα μέτρα αφορούν την αποκατάσταση αδικιών σε περιοχές, όπου οι αντικειμενικές αξίες είναι υψηλότερες από τις εμπορικές, αλλά και τη δημιουργία δημοσιονομικού χώρου με την ισοστάθμιση των αντικειμενικών με τις υψηλότερες εμπορικές ή την ένταξη 3.000-3.500 περίπου περιοχών στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού.
Υπενθυμίζεται ότι προεκλογική δέσμευση της Νέας Δημοκρατίας ήταν η συνολική μείωση του φόρου κατά 30%, ενώ το 2019 προηγήθηκε μείωση κατά 22% (περίπου 570 εκ. ευρώ) που συνοδεύτηκε από κάποιες αλλαγές στις αντικειμενικές. Να σημειωθεί ότι η μείωση είχε δρομολογηθεί από την προηγούμενη κυβέρνηση και έγινε πράξη από τη νυν με πιο μεγάλη ένταση.
Μιλώντας, πάντως, χτες ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας στα Παραπολιτικά Fm σημείωσε ότι ο ΕΝΦΙΑ θα μειωθεί σε κάποιες περιοχές, ενώ θα αυξηθεί σε κάποιες άλλες, όπου είναι απαραίτητο να γίνει αυτό ανάλογα με τις εισηγήσεις των εκτιμητών.
Να σημειωθεί ότι παρά τις όποιες καθυστερήσεις και δυσκολίες λόγω πανδημίας η μελέτη με τις επικαιροποιημένες τιμές ακινήτων σε όλη τη χώρα βρίσκεται στη διάθεση του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης. Επίσης το θέμα είναι στην βασική ατζέντα των θεσμών σε όλες τις τελευταίες αξιολογήσεις.
Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες, τα δεδομένα από τους εκτιμητές έχουν συγκεντρωθεί και η όλη διαδικασία που περιλαμβάνει διάφορα στάδια (εξέταση σε δεύτερο βαθμό των εισηγήσεων και οριστικοποίηση) προβλέπεται να ολοκληρωθεί έως τα μέσα του 2021.
Ουσιαστικά και εφόσον δεν υπάρχουν απρόοπτα, με βάση το σχεδιασμό, από τον Ιούλιο θα μπουν σε ισχύ οι νέες τιμές ζώνης ώστε στη συνέχεια να αναθεωρηθεί και ο ΕΝΦΙΑ αποτελώντας κι ένα από τα βασικά μέτρα οικονομικής πολιτικής. Επίσης η υιοθέτηση των νέων αντικειμενικών αξιών θα φέρει αλλαγές και στον προσδιορισμό 20 φόρων και τελών που επιβαρύνουν την ακίνητη περιουσία.
Μείωση 8%
Με βάση, λοιπόν, τις εξαγγελίες της κυβέρνησης η πρόθεση είναι να υπάρξει μείωση του ΕΝΦΙΑ μεσοσταθμικά κατά 8% (για το 2021), υπό την προϋπόθεση πάντα ότι θα υπάρχουν τα δημοσιονομικά περιθώρια.
Αυτά κυρίως θα βρεθούν από την επέκταση του αντικειμενικού συστήματος σε περίπου 2.900 περιοχές που σήμερα υποφορολογούνται αλλά και την αύξηση των αξιών σε περιοχές όπου σήμερα οι εμπορικές αξίες είναι αναντίστοιχες με τις αντικειμενικές. Ειδικά, μάλιστα, σε τουριστικές περιοχές αναμένεται να υπάρξουν μεγάλες αυξήσεις.
Τα εκτός σχεδίου
Βέβαια πρέπει να σημειωθεί ότι η αγορά λόγω των περιορισμών στην εκτός σχεδίου δόμηση αναμένεται να πάρει άλλη μορφή τα επόμενα χρόνια καθώς πολλά τεμάχια σε βάθος χρόνου θα χάσουν την αρτιότητά τους και άρα την αξία τους.
Άρα σε μια διαδικασία συνεχούς επικαιροποίησης αντικειμενικών αξιών θα πρέπει να συνυπολογιστεί και αυτή η παράμετρος, δηλαδή, της απώλειας αξίας για πολλά ακίνητα.
Μελέτες
Υπενθυμίζεται ότι στην έκθεση της Επιτροπής Πισσαρίδη προτείνεται η κατάργηση του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ, ο οποίος επιβάλλεται στους έχοντες ακίνητα αξίας άνω των 250.000 ευρώ ώστε να μπορέσουν να γίνουν περισσότερες επενδύσεις στον τομέα των ακινήτων.
Την ίδια ώρα πρόσφατη μελέτη της διαΝΕΟσις αναφέρει ότι σημαντικό πρόβλημα του ΕΝΦΙΑ είναι ότι υπολογίζεται με βάση τιμές ακινήτων οι οποίες είναι υψηλότερες των πραγματικών (τις λεγόμενες αντικειμενικές αξίες), κάτι που αποθαρρύνει επενδύσεις και προκαλεί κάποιες στρεβλώσεις στην αγορά των ακινήτων. Ακόμη, όπως, αναφέρει ο ΕΝΦΙΑ είναι ένας φόρος, ο οποίος περιέχει αντιφάσεις.
Η μελέτη αναφέρει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα:
«Ενώ για τον υπολογισμό των αντικειμενικών αξιών εφαρμόζεται ‘συντελεστής εμπορικότητας των δρόμων στα οποία βρίσκονται τα επαγγελματικά ακίνητα, για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ δεν χρησιμοποιείται τέτοιος συντελεστής.
Αλλά και οι συντελεστές παλαιότητας κτηρίου που χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ διαφέρουν από τους συντελεστές παλαιότητας που εφαρμόζονται στη μέθοδο υπολογισμού των αντικειμενικών αξιών όχι μόνο όσον αφορά το ύψος τους, αλλά και ως προς τη φιλοσοφία.
Συγκεκριμένα, στον ΕΝΦΙΑ, οι συντελεστές παλαιότητας κυμαίνονται μεταξύ 1 και 1,25, ενώ στην περίπτωση των αντικειμενικών αξιών μεταξύ 0,6 και 1. Οι διαφορές όμως δεν περιορίζονται μόνο σ’ αυτό. Ενώ στον ΕΝΦΙΑ ο συντελεστής παλαιότητας 1 εφαρμόζεται στα κτήρια ηλικίας 26 ετών και άνω και βαίνει αυξανόμενος όσο μειώνεται η ηλικία των κτηρίων, στη μέθοδο των αντικειμενικών αξιών, η οποία χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό άλλων φόρων περιουσίας (φόρος μεταβίβασης ακινήτων, φόρος κληρονομιών, κλπ.) εφαρμόζεται το αντίθετο.»
«Οι παραπάνω αντιφάσεις, η συγκυρία στην οποία θεσπίστηκε και επιβλήθηκε ο ΕΝΦΙΑ, αλλά και η πολωμένη πολιτική συζήτηση που προκάλεσε στο πιο δύσκολο σημείο της οικονομικής κρίσης της προηγούμενης δεκαετίας, είναι όλοι παράγοντες που καθιστούν τη μεταρρύθμιση του φόρου μια ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση» σημειώνει η ΔιαΝΕΟΣΙΣ .
