Ήταν μια από τις ευχάριστες εκπλήξεις με τις οποίες ήρθε αντιμέτωπο το οικονομικό επιτελείο με το που ολοκληρώθηκε η φετινή διαδικασία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων. Τα δηλωθέντα εισοδήματα του 2021 (αυτά δηλαδή που αποκτήθηκαν μέσα στο 2020) δεν παρουσίασαν την μείωση που αναμενόταν λόγω πανδημίας και σύμφωνα με πληροφορίες, κινήθηκαν πάνω από τα επίπεδα των 75-76 δισ. ευρώ.
Παρά τις εκατοντάδες χιλιάδες αναστολές συμβάσεων εργασίας και τα υποχρεωτικά «λουκέτα» που μπήκαν στα μαγαζιά λόγω lockdown, κατάρρευση εισοδημάτων (και κατά συνέπεια φορολογικών εσόδων δεν υπήρξε). Στο οικονομικό επιτελείο μελετούν τα επιμέρους στοιχεία για να εξηγήσουν το φαινόμενο το οποίο αποτυπώνεται θετικά πλέον και σε δημοσιονομικό επίπεδο.
Πρώτον διότι εν μέσω πανδημίας, βεβαιώθηκαν τελικώς φόροι ύψους 2,75 δισ. ευρώ στα φυσικά πρόσωπα και 3,2 δισ. ευρώ στα νομικά πρόσωπα και δεύτερον διότι ο αριθμός των νέων δικαιούχων κοινωνικών επιδομάτων ήταν τελικώς μικρότερος σε σχέση με ότι αναμενόταν.
Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των αναστολών
Πώς όμως περιορίστηκαν τελικώς οι απώλειες στα φορολογικά έσοδα και πώς αποφεύχθηκε η μείωση των εισοδημάτων; Η απάντηση, αναζητείται στα «ποιοτικά» χαρακτηριστικά των αναστολών συμβάσεων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Οι περισσότερες αναστολές το 2020, σημειώθηκαν είτε στο λιανεμπόριο, είτε στην εστίαση και στα τουριστικά καταλύματα. Εκεί, είτε οι μισθοί είναι πολύ κοντά στο αφορολόγητο, είτε η εργασία είναι για συγκεκριμένους μήνες τον χρόνο οπότε ούτως ή άλλως οι ετήσιες αποδοχές διαμορφώνονται κάτω από το αφορολόγητο όριο.
Αυτό σημαίνει ότι η αναστολή πολλών εκατοντάδων χιλιάδων δεν «κόστισε» τελικώς σε απώλειες φόρων. Να σημειωθεί ότι ήταν αναμενόμενο φέτος ότι τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος θα μειωθούν εξαιτίας και της ενεργοποίησης της νέας φορολογικής κλίμακας με τον χαμηλό συντελεστή του 9% για τα πρώτα 10.000 ευρώ εισοδήματος.
Είναι προφανές ότι οι αναστολές επηρέασαν τα δηλωθέντα εισοδήματα των φορολογουμένων. Ωστόσο, δεδομένου ότι αυτοί που μπήκαν σε αναστολή ήταν κατά κύριο λόγο χαμηλόμισθοι, η επίπτωση δεν ήταν μεγάλη. Επίσης, τα κλεισίματα των καταστημάτων, δεν έκαναν μεγάλη ζημιά καθώς οι ατομικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα ούτως ή άλλως δεν δηλώνουν πολλά κέρδη. Από την άλλη, υπήρξε η αύξηση εισοδημάτων των συνταξιούχων λόγω αναδρομικών αλλά και το γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος των φορολογουμένων (οι δημόσιοι υπάλληλοι) δεν υπέστησαν μείωση εισοδημάτων.
