Με μεγάλη θλίψη το τελευταίο αντίο στην Πότα Κακκαβά

Η Κεντρική Επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, οι οργανώσεις του Κόμματος  της Πελοποννήσου και της Μεσσηνίας, οι κομμουνιστές της Καλαμάτας, οι Κνίτες, όλοι μας, αποχαιρετούμε τη σ. Πότα Κακκαβά, μία πεισματάρα και μαχητική Ταϋγέτια, που υπήρξε, από νωρίς, αγωνίστρια του ΚΚΕ, στέλεχός του και μέλος του μέχρι την ώρα που έκλεισε τα μάτια, επιλέγοντας να ναι με τη μεριά των αβράκωτων, όπως και η ίδια είχε πει.

Έφυγε πλήρης ημερών, αλλά, ημερών, και χρόνων και δεκαετιών πολυτάραχων, εξαιρετικά πυκνών σε εξελίξεις, μεγάλων γεγονότων, πολύ διδακτικών και χρήσιμων για το παρόν και για το μέλλον. Αυτά τα μεγάλα γεγονότα έκαναν τότε να συναντηθεί η Πότα, όπως, άλλωστε, και μεγάλα τμήματα της νεολαίας μας και του λαού μας, με την πρωτοπόρα δράση και οργάνωση του ΚΚΕ και να συγκροτηθεί μεγάλο πλειοψηφικό ρεύμα, πού παραλίγο να νικήσει.

Ήταν ο Δεύτερος Παγκόσμιος Ιμπεριαλιστικός Πόλεμος, η κατάκτηση της χώρας και της Καλαμάτας από τους χιτλερικούς, η διάσπαση της ελληνικής αστικής τάξης, και η κατάπτυστη διαγωγή και συμπεριφορά της απέναντι στο λαό (άλλοι συνεργάτες του κατακτητή, άλλoi στ’ αυγά τους και άλλοι στο εξωτερικό) τα δεινά του λαού, αλλά ήταν και η μεγάλη πρωτοβουλία του ΚΚΕ να γίνει ο κύριος αιμοδότης, ο νους, η ψυχή και ο καθοδηγητής της ΕΑΜικής αντίστασης, με “το λαό ν’ ακολουθεί πιστά” – όλα αυτά, δεν άφησαν και αυτή την οικογένεια ασυγκίνητη, και ας ήταν βασιλόφρονες και συντηρητικοί, είναι μεγάλη η δύναμη και η επίδραση του Κόμματος και του λαϊκού κινήματος. Έτσι, ιδιαίτερα οι φοβερές μαζικές εκτελέσεις, έργο των φασιστών και των ταγματασφαλιτών συνεργατών τους, συγκλόνισαν ιδιαίτερα τη μικρή Πότα, πιο πολύ αυτές που έγιναν στην πόλη της Καλαμάτας, αλλά και αυτή της Παλιόχουνης Αρκαδίας, στην οποία εκτελέστηκε και ένα από τα αδέρφια της.

Τα γεγονότα που ακολούθησαν το επαναστατικό απελευθερωτικό ‘44, η έκβαση της αναμέτρησης του Δεκέμβρη στην Αθήνα και η Βάρκιζα, το τρομοκρατικό όργιο που εξαπέλυσε η ελληνική αστική τάξη, μαζί με τους διεθνείς συμμάχους της, για ν’ ανατρέψουν με τη βία (αλλά και με προσπάθειες ενσωμάτωσης) τον διαμορφωθέντα, κατά την Κατοχή, συσχετισμό, δεν πτόησαν την Πότα και τους άλλους αγωνιστές μας, που είχαν ψηλά το σύνθημά μας “όταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας, διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα”. Και αυτό, σε μία πόλη και σε μία περιοχή, όπου το αστικό τρομοκρατικό όργιο ήταν ιδιαίτερα ισχυρό και δολοφονικό, και όπου η αντίπαλοί μας επέπεσαν με πρωτάκουστη εκδικητική μανία στο λαό και τους πρωτοπόρους του, γιατί τόλμησαν να σηκώσουν κεφάλι και να ονειρευτούν μία νέα ζωή, και, μάλιστα, σ’ έναν τόπο που η αστική τάξη τον θεωρούσε κάστρο και τσιφλίκι της.

Έτσι, με το νέο κάλεσμα του Κόμματος, με τη συγκρότηση του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, η Πότα, μαθήτρια ακόμα, συμμετέχει αποτελεσματικά, μαζί με άλλες γυναίκες και άλλα στελέχη, σε μία πολύ κρίσιμη και εξαιρετική δουλειά στα μετόπισθεν, αλλά με τεράστιους κινδύνους, στην λειτουργία και δράση της παράνομης οργάνωσης του ΚΚΕ στην Καλαμάτα, για την παντοειδή υλική και ηθική στήριξη των ανταρτών μας. Αυτό το μεγάλο παράνομο δίκτυο, μαζί με πολλά άλλα, ήταν που έκανε τους αντιπάλους μας να αποδώσουν στην πόλη αυτήν, τον χαρακτηρισμό “σοβαρωτέρα κομμουνιστική εστία της Πελοποννήσου”. Έχει, λοιπόν, και η Πότα συμβολή για αυτό το παράσημο. Η Πότα και άλλα στελέχη συλλαμβάνονται και παραπέμπονται στο Έκτακτο Στρατοδικείο της Τρίπολης, όπου καταδικάζεται εις θάνατον (τέτοια ήταν η αδίστακτη ταξική προσήλωση των αντιπάλων μας, μπροστά στον πιο μεγάλο κίνδυνο που γνώρισε το αστικό καθεστώς).

Και αφού, με οικογενειακή παρέμβαση, κατορθώνεται να αποφευχθεί η εκτέλεση της, αρχίζει, γι’ αυτήν, ο δρόμος της εξορίας και της φυλακής. Χίος, Τρίκερι, Μακρόνησος, ξανά Τρίκερι, και φυλακές Αβέρωφ. Τόποι μαρτυρίου για πλήθος γυναικών του κινήματος, όλων των ηλικιών, με πιέσεις, ξύλο και βασανιστήρια, αλλά και τόποι που φάνηκε το μεγαλείο τους, συμπυκνωμένο στην κουβέντα της γρια-Μπλαζάκαινας (“δε δουλώνω, δεν απογράφω”). Η Πότα ήταν περήφανη που έμενε στην ίδια σκηνή με την σπουδαία ηθοποιό μας Αλέκα Παΐζη.

Και μετά την αποφυλάκιση, νέο ξεκίνημα για όλα, επαγγελματικό (αφού, χωρίς πιστοποιητικό υγιών κοινωνικών φρονημάτων δουλειά δεν έβρισκες), αλλά και πολιτικό-κομματικό, σε νέες, δύσκολες συνθήκες, παρανομίας και διώξεων, κυριαρχίας του ζόφου και της απογοήτευσης της ήττας, όπου, όμως, η ηρωική στάση και η προσπάθεια συγκρότησης οργανώσεων επιτρέπουν στο ΚΚΕ να διατηρήσει ζωντανούς τους δεσμούς του με τα εργατικά λαϊκά στρώματα. Ταυτόχρονα, η δεξιά οπορτουνιστική στροφή στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα, επιδρά καταλυτικά και στο ΚΚΕ, με την Πότα να διηγείται γλαφυρά το ειδικό προσωπικό ραντεβού που της δόθηκε, τότε, με όλους τους συνωμοτικούς κανόνες, όπου της ανακοινώθηκε η απαράδεκτη απόφαση για τη διάλυση των παράνομων ΚΟ. Κατόπιν τούτου, συνέχισε τη δράση μέσα από τις γραμμές της ΕΔΑ, για τα λαϊκά συμφέροντα.

Στις 21 Απριλίου’ 67 συλλαμβάνεται από τη Χούντα, και πάει εξορία στη Γυάρο, όπου γνωρίζει από κοντά και το μεγάλο μας ποιητή Γιάννη Ρίτσο. Και κατά τη διάσπαση του Κόμματος, το ‘68, έχει και αυτή τα αντανακλαστικά που διέθετε το ΚΚΕ, έτσι ώστε να μην ενσωματωθεί στον τότε ανερχόμενο “ευρωκομμουνισμό” και να ανοίξει πολύχρονο μέτωπο εναντίον του, στη βάση υπεράσπισης των γενικών αρχών του μαρξισμού – λενισμού. Και αυτή, όπως και άλλοι κομμουνιστές- αγωνιστές της ΕΔΑ, σατίριζε, μετέπειτα, τις καθησυχαστικές απαντήσεις που έδιναν ορισμένοι οπορτουνιστές καθοδηγητές, πριν τη Χούντα, στις ανησυχίες των συντρόφων ότι επίκειται χουντικό πραξικόπημα.

Αμέσως μετά την αστική μεταπολίτευση του ‘74, μαζί με άλλους συντρόφους, πρωτοστατεί στην de facto νομιμοποίηση του Κόμματος, στο άνοιγμα κομματικών γραφείων σε ένα από τα πιο κεντρικά σημεία της πόλης, με σημαία κόκκινη στο μπαλκόνι και με δημιουργία της απαραίτητης τεχνικής υποδομής, και ακόμα στην ανασυγκρότηση των οργανώσεων του κόμματος από παλιότερους και πολύ νεότερους αγωνιστές.

Κατά την περίοδο της ανατροπής του σοσιαλισμού στην ΕΣΣΔ, και της κρίσης και διάσπασης του ΚΚΕ το ‘89- ‘91, τάχθηκε κατά της διάλυσης του κόμματος και υπέρ της συνέχειας του, με τα σύμβολά του, την ιδεολογία του και τις αρχές του. Πάντοτε, τόνιζε τη σημασία της σταθερότητας γύρω από το Κόμμα και τους σκοπούς του, και ότι αυτή η επιλογή δεν είναι να την αλλάζεις σαν τα πουκάμισα.

Η Πότα συνέβαλε σοβαρά στη διάσωση και μετάδοση της ιστορικής μνήμης, όχι μόνο μέσω των αφηγήσεων και διηγήσεών της, αλλά και μέσω σοβαρών υλικών προσπαθειών, για την αποκάλυψη όλης της αλήθειας για τις εκτελέσεις και για την ανέγερση μνημείων που να θυμίζουν τα φασιστικά εγκλήματα και τις εκατόμβες των θυσιών του λαού μας, για να διδάσκονται οι νεότερες γενιές και να αποκρούεται η δηλητηριώδης προπαγάνδα που εξισώνει θύματα και θύτες, και που επιχειρεί να γράψει την ιστορία απ’ την ανάποδη για λογαριασμό των εκμεταλλευτών. Και, βεβαίως, εκτός από μέλος της ΝΕ του Κόμματος, υπήρξε και δραστήριο μέλος της ΠΕΑΕΑ και της ΠΕΚΑΜ.

Είχε έγνοια και βοηθούσε για την οικονομική ενίσχυση του Κόμματος, για την περίθαλψη αντιστασιακών και ηλικιωμένων αγωνιστών, αλλά και απλών ανθρώπων που βρίσκονταν σε ανάγκη.

Τη σ.Πότα, όπως και όλους τους άλλους μας συντρόφους και αγωνιστές αυτής της γενιάς, τους θυμόμαστε και συνεχίζουν να ζουν ανάμεσά μας, ιδιαίτερα τώρα, στις μέρες μας και στη συνέχεια, όπου είναι όσο ποτέ αναγκαία η αλληλεγγύη στους λαούς που βρίσκονται στο μάτι του κυκλώνα των ιμπεριαλιστικών επεμβάσεων και πολέμων, όπου αυξάνεται η αισιοδοξία μας ότι οι λαοί θα βγουν πιο αποφασιστικά μπροστά και θα σφραγίσουν τις εξελίξεις ανοίγοντας έναν άλλον δρόμο, όπου το δίκιο μας αρχίζει να κορφιάζει σαν το λάδι και δυναμώνει η συμπόρευση ευρύτερου κόσμου με το ΚΚΕ. ‘Ολα λένε ότι έρχονται τα μεγάλα γεγονότα για τα οποία μιλούσαμε. Θα ανταποκριθούμε σε αυτά με όπλο το Πρόγραμμά μας, σ’ αυτό βρίσκεται η ελπίδα, έτσι ώστε να θερίσει η νέα γενιά αυτά που έσπειραν οι παλιότερες και, αυτή τη φορά, ο λαός μας όχι μόνο να φτάσει στη βρύση, αλλά να πιεί και νερό.

Εκφράζουμε τα θερμά μας συλλυπητήρια και στους συγγενείς της συντρόφισσας και ευχαριστούμε τον ευρύτερο κόσμο, που με σεβασμό, παρά τις διαφορετικές προσεγγίσεις, εκδήλωσε, αυτές τις μέρες, τη θλίψη του για το φευγιό της.

Καλό ταξίδι σ. Πότα.

Δημήτρης Τζαβάρας,

μέλος της Γραμματείας της ΚΕ