ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Το θετικό παράδειγμα της Ισπανίας και ο ρόλος των Περιφερειών στην αναζωογόνηση της υπαίθρου
Η απόφαση για την αναστολή λειτουργίας 37 σχολικών μονάδων στην Πελοπόννησο (15 Δημοτικών και 22 Νηπιαγωγείων), όπως δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ Β΄ 4589/22-08-2025, δεν είναι μια απλή διοικητική πράξη. Είναι η πιο σκληρή απόδειξη της εγκατάλειψης της υπαίθρου από την Πολιτεία. Και η εικόνα γίνεται ακόμη πιο δραματική όταν δει κανείς τον κατάλογο: χωριά που άλλοτε έσφυζαν από ζωή, κεφαλοχώρια και κωμοπόλεις, να μένουν πια χωρίς μαθητές.
Βεβαίως, το φαινόμενο δεν έπεσε ως «κεραυνός εν αιθρία». Όσοι ζούμε στην πελοποννησιακή ύπαιθρο έχουμε διαπιστώσει ιδίοις όμμασι τη δραματική μείωση του πληθυσμού, αλλά και τη σταδιακή αποψίλωση των υπηρεσιών του κράτους. Σχολεία κλείνουν, κέντρα υγείας και αγροτικά ιατρεία υπολειτουργούν, δημόσιες υπηρεσίες απομακρύνονται. Σαν να εγκαταλείπει το κράτος σταδιακά την ύπαιθρο.
Την ίδια στιγμή, τα χωράφια μένουν ακαλλιέργητα, οι εργάτες γης σπανίζουν, το μέλλον της πρωτογενούς παραγωγής παραμένει αβέβαιο και οι λιγοστές μικρομεσαίες επιχειρήσεις φυτοζωούν. Τα νέα ζευγάρια προτιμούν τις πόλεις, καθώς στην ύπαιθρο δεν υπάρχουν πλέον οι βασικές υποδομές εκπαίδευσης και υγείας, ούτε και η στήριξη στον αγροτικό τομέα που θα τους εξασφάλιζε ένα επαρκές οικογενειακό εισόδημα. Η συνολική απουσία πολιτικής για την ύπαιθρο μετατρέπει την Πελοπόννησο σε τόπο γερόντων και εγκατάλειψης, ενώ η ανεργία στην Περιφέρεια Πελοποννήσου αντί να μειώνεται (όπως στις άλλες Περιφέρειες), αυξάνει.
Η εμπειρία της Ισπανίας αποδεικνύει ότι η ερήμωση δεν είναι μονόδρομος, αλλά το αποτέλεσμα – ή η ανατροπή – συγκεκριμένων πολιτικών. Με το Plan 130, που περιλαμβάνει 130 στοχευμένα μέτρα, η Ισπανία έδωσε γενναία κίνητρα σε οικογένειες και μικρές επιχειρήσεις, στήριξε την αγροτική παραγωγή, επένδυσε σε αναγκαίες υποδομές και διασφάλισε την πρόσβαση σε σχολεία και υπηρεσίες υγείας ακόμη και στα πιο απομακρυσμένα χωριά. Περιφέρειες όπως η Αραγωνία και η Καστίλλη-Λα Μάντσα θεσμοθέτησαν ειδικά πλαίσια για να κρατήσουν ζωντανή την ύπαιθρο. Αυτά δείχνουν ότι όπου υπάρχει πολιτική βούληση, η ύπαιθρος μπορεί να αναγεννηθεί. Στην Πελοπόννησο, αντίθετα, βλέπουμε εγκατάλειψη και αδιαφορία.
Είναι αναγκαία μια γενναία πολιτική αντιστροφής αυτής της πορείας. Η Πολιτεία οφείλει να θεσπίσει ισχυρά κίνητρα παραμονής και εγκατάστασης νέων οικογενειών στην ύπαιθρο, με επενδύσεις σε παιδεία, υγεία, πρωτογενή παραγωγή και μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, ώστε να ξαναβρεί ζωή η περιφέρεια.
Ως «Πρώτα η Πελοπόννησος»
1.Καταγγέλλουμε τη χρονίζουσα πολιτική εγκατάλειψης της υπαίθρου:
2.Διεκδικούμε ειδικά κίνητρα για τις οικογένειες που επιλέγουν να ζήσουν και να δημιουργήσουν στην ύπαιθρο.
3.Ζητάμε συγκεκριμένο σχέδιο από την Περιφέρεια, ώστε να σταματήσει η συρρίκνωση της ζωής στην Πελοπόννησο.
Η ερήμωση δεν είναι «μοίρα». Είναι το αποτέλεσμα συγκεκριμένων πολιτικών. Και αυτές οι πολιτικές μπορούν και πρέπει να αλλάξουν.
Χωρίς σχολεία, δεν υπάρχει ύπαιθρος.
Χωρίς ύπαιθρο, δεν υπάρχει Πελοπόννησος.
Μανώλης Μάκαρης
Επικεφαλής της περιφερειακής παράταξης «Πρώτα η Πελοπόννησος»
