Η ελληνική οικονομία νόσησε βαρύτατα το 2020, μπήκε στον “αναπνευστήρα”, αλλά τελικά απέφυγε τα χειρότερα. Αν και η πανδημία και τα lockdown έριξαν σε «κώμα» τον τουρισμό, έναν από τους ισχυρότερους πυλώνες για το ελληνικό ΑΕΠ, και κατέβασαν ξανά τα ρολά στα καταστήματα, τα μέτρα στήριξης και σε έναν βαθμό το ηλεκτρονικό εμπόριο πέτυχαν να δώσουν κάποιες ανάσες. Έτσι η ύφεση περιορίστηκε στο 8,2% από 10,5% που υπολόγιζε η ελληνική κυβέρνηση.
Εάν το σενάριο της ύφεσης 10,5% είχε γίνει πραγματικότητα, το ΑΕΠ θα είχε συρρικνωθεί στα 162,77 δισ. ευρώ και το δημόσιο χρέος θα είχε «φουσκώσει» στα 208,9% του ΑΕΠ. Τελικά ο «πόνος» περιορίστηκε σε πτώση του ΑΕΠ στα 165,83 δισ. ευρώ και σε αύξηση του χρέους στο 203,8% του ΑΕΠ.
Το οικονομικό επιτελείο δεν κρύβει την ικανοποίησή του, σημειώνοντας μάλιστα ότι το τέταρτο τρίμηνο η επίδοση της ελληνικής οικονομίας (σε τριμηνιαία βάση) ήταν η καλύτερη στην Ευρώπη. Ωστόσο σπεύδει παράλληλα να επισημάνει ότι τα στοιχεία ήταν προκαταρκτικά, ενώ αναγνωρίζει ότι το τοπίο για φέτος παραμένει θολό, αφού κανείς δεν μπορεί να πει εάν τελικά θα σωθεί η καλοκαιρινή τουριστική σεζόν.
Τα χθεσινά στοιχεία πάντως γενννούν μία προσδοκία: ότι η κατανάλωση θα παρουσιάσει δυναμική ανάκαμψη όταν τα επιδημιολογικά δεδομένα επιτρέψουν το άνοιγμα του λιανεμπορίου. Και τούτο γιατί το τέταρτο τρίμηνο και ενώ το λιανεμπόριο είχε και πάλι κατεβάσει ρολά από τον Νοέμβριο η πτώση στη συνολική τελική καταναλωτική δαπάνη σε σχέση με έναν χρόνο νωρίτερα (4ο τρίμηνο του 2019) περιορίστηκε στο 2,2%. Η πτώση θα ήταν σαφώς μεγαλύτερη εάν οι καταναλωτικές δεν είχαν καταφύγει στις ηλεκτρονικές αγορές. Βεβαίως το ψηφιακό χάσμα μεταξύ μικρών και μεγάλων του εμπορίου παραμένει μεγάλο, κάτι που σημαίνει ότι από την τάση αυτή ευνοούνται κυρίως οι δεύτεροι.
Σε κάθε περίπτωση το μικρότερο των αρχικών εκτιμήσεων πλήγμα στην κατανάλωση τους τελευταίους μήνες του 2020 γεννά ελπίδες για την επόμενη ημέρα. Αυτές έρχονται βέβαια και με έναν αστερίσκο. Οι καταθέσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς έχουν αυξηθεί αισθητά κατά την πανδημία, εν μέσω αβεβαιότητας, αλλά το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι εάν με την άρση των μέτρων τα νοικοκυριά θα τις κατευθύνουν σε αγορές ή θα επιλέξουν να αποπληρώσουν χρέη.
Πέρα από την κατανάλωση είναι σημαντικό να πούμε ότι άντεξαν και οι επενδύσεις. Συγκεκριμένα το τέταρτο τρίμηνο οι επενδύσεις αυξήθηκαν κατά 1% σε σχέση με το τρίτο τρίμηνο, αλλά και κατά 1,6% σε σχέση με το τελευταίο τρίμηνο του 2019.
Αισιόδοξο μήνυμα εκπέμπει και η πορεία των εξαγωγών, οι οποίες αυξήθηκαν το τέταρτο τρίμηνο 2020 κατά 31,8% συγκριτικά με το τρίτο. Μάλιστα οι εξαγωγές αγαθών έκαναν «άλμα» 13,6% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2019.
