«Γέφυρα» πρόσβασης σε φθηνή ρευστότητα αναζητεί η χώρα από τον ερχόμενο Μάρτιο που λήγει το έκτακτο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (PEPP) της ΕΚΤ και μέχρι η Ελλάδα να φτάσει στο πολυπόθητο «investment grade». Ο κίνδυνος είναι να καταστεί η μόνη χώρα της Ευρωζώνης χωρίς επενδυτική βαθμίδα, χωρίς αυξημένη εποπτεία και -για αυτούς τους λόγους – χωρίς να μπορεί να συμμετέχει πια στην «κλασική» ποσοτική χαλάρωση (QE).
Πρόσφατο δημοσίευμα των Financial Times αναδεικνύει τις ζυμώσεις και συγκρούσεις κορυφής που έχουν ξεκινήσει, προκειμένου να μη διακοπεί η παροχή ρευστότητος στην Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, λόγω της απόσυρσης των εκτάκτων μέτρων οικονομικής στήριξης από την ΕΚΤ.
Στο «μίξερ» των διαπραγματεύσεων μπαίνει και η παράταση, για λίγους ακόμα μήνες, της Αυξημένης Εποπτείας η οποία -θεωρητικά τουλάχιστον- θα έπρεπε να λήγει τον Ιούνιο του 2022.
«Μεγάλο παζάρι»
Κυβέρνηση και Τράπεζα της Ελλάδος αναζητούν συμμαχίες και ισορροπίες που θα αποτρέψουν τον κίνδυνο. Όπως αποκάλυψε πριν 3 μήνες το newmoney.gr, η μεγάλη μάχη θα δοθεί τον Δεκέμβριο.
Τα πάντα θα παίξουν τον ρόλο τους: η αύξηση των εμβολιασμών, η αλματώδης οικονομική ανάκαμψη, η πρόοδος των μεταρρυθμίσεων είναι τα μεγάλα όπλα της Αθήνας, για να πείσει ότι δεν πρέπει να της βάλουν οι ευρωπαίοι εταίροι εμπόδια στην ανάκαψη.
Και όλα αυτά, προκειμένου να εξασφαλίσει η Ελλάδα μια «γέφυρα» χρηματοδότησης:
· για μετά τον Μάρτιο του 2022 που λήγει το έκτακτο πρόγραμμα ρευστότητας της ΕΚΤ (πλην ίσως μόνον αν ανακύψει ξαφνική επιδείνωση της πανδημίας)
· από τον Ιούνιο που (λόγω διακοπής της ενισχυμένης Εποπτείας) η ΕΚΤ δε θα μπορεί να αποδέχεται “κατ’εξαίρεσιν” τα ελληνικά ομόλογα
· για λίγους μήνες μέχρι η Ελλάδα να «πατήσει» ξανά μετά από μια δεκαετία στην επενδυτική βαθμίδα (τέλη του 2022 πιθανότατα) από την οποία την χωρίζουν πια μόλις ένας ή δύο “γύροι” αναβαθμίσεων από τους Οίκους αξιολόγησης.
Οι κίνδυνοι
Ωστόσο τα «γεράκια» της ΕΚΤ θέλουν να κοπεί «μια και έξω» το έκτακτο πρόγραμμα επαναγοράς τον Μάρτιο. Ως πρόσχημα χρησιμοποιούν την ανησυχία για το άλμα του πληθωρισμού διεθνώς.
Έτσι όμως θα αποκλειστεί η Ελλάδα, καθώς τα ομόλογά της δε θα θεωρούνται επιλέξιμα για να αντληθούν από την ΕΚΤ.
Για να αποτραπεί μια τέτοια εξέλιξη, η ελληνική πλευρά θα προσπαθήσει να πείσει ότι, κατ’ εξαίρεσιν, μπορούν και πρέπει να γίνουν αποδεκτά τα ελληνικά ομόλογα.
Στην Τράπεζα της Ελλάδος θεωρούν αδιανόητο να επιστρέψει η “κανονική” ποσοτική χαλάρωση (APP) όταν λήξει το “πανδημικό” πρόγραμμα της ΕΚΤ, χωρίς να ενταχθεί σε αυτό και η Ελλάδα! Αντιθέτως, μέχρι να έρθει η αναβάθμιση σε επενδυτική βαθμίδα , χρειάζεται πάση θυσία να μην εξαιρεθούν τα ελληνικά ομόλογα από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Και τούτο διότι:
· διεθνώς, όχι μόνο στην ευρωζώνη αλλά και στην Αμερική, εγκαταλείπουν τις πολιτικές «χαλάρωσης» και στρέφονται σε «σφίξιμο» της οικονομίας μετά την πανδημία
· αναμένονται μεγάλες αναταράξεις στις αγορές χρήματος και κεφαλαίων έως ότου επανέλθει ισορροπία μετά την πανδημία
· παρατηρείται ήδη αύξηση στα επιτόκια διεθνώς –και στους ελληνικούς τίτλους- και τυχόν διακοπή της παροχής ρευστότητας θα είχε πολύ αρνητική επίπτωση στην ελληνική οικονομία και τις επιχειρήσεις. Μέσα σε 2 μήνες (20 Αυγούστου – 20 Οκτωβρίου), οι αποδόσεις στη δευτερογενή αγορά ανέβηκαν έως 50% ή και 80%, από 0,70% σε 1,06% για ελληνικό ομόλογο 20ετούς διάρκειας, από 0,661% σε 1,082% στο 15ετές, στο 10ετές από 0,559% σε 1,003% ενώ το 5ετές “γύρισε” από αρνητικό -0,191% σε +0,281%!
Ο ρόλος Στουρνάρα
Η Κριστίν Λαγκάρντ κάνει σχέδια για μεταβατική φάση που θα περιλαμβάνει την Ελλάδα. Αλλά μένει να φανεί εάν και τότε πάλι –στην τελευταία του εμφάνιση ως διοικητής της γερμανικής Bundesbank- ο Γενς Βάιντμαν θα ηγηθεί των «σκληρών» της ΕΚΤ που πιέζουν την Λαγκάρντ να τερματίσει οριστικά τον Μάρτιο την “πανδημικό” πρόγραμμα αγορών ομολόγων (PEPP).
Τα «γεράκια» της ΕΚT, όπως ο διοικητής της Τράπεζας της Σλοβενίας Μπόστιαν Βάσλε ή του Βελγίου Πιέρ Βουνς, προτάσσουν τις ανησυχίες για ένα νέο και πιο μεγάλο άλμα του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη. Στο ίδιο μήκος κύματος εκπέμπουν επίσης και άλλοι, όπως η Γερμανίδα οικονομολόγος και εκτελεστικό μέλος της ΕΚΤ Ιζαμπέλ Σνάμπελ κλπ.
Ενόψει όλων αυτών, ο Γιάννης Στουρνάρας θα κληθεί να πείσει την ΕΚΤ πως, όταν όλες οι άλλες χώρες θα έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, δεν μπορεί να εξαιρέσει μια χώρα επειδή δεν είναι στην επενδυτική βαθμίδα.
«Θα ήταν παράλογο να αυξηθεί ξαφνικά το κόστος δανεισμού της χώρας» σε μια περίοδο που ζητούμενο όλων είναι η ανάκαμψη και, όπως τονίζει ο διοικητής της ΤτΕ σε δηλώσεις του (Bloomberg, Politico) αν δεν είχε μεσολαβήσει η πανδημία, η Ελλάδα θα βρισκόταν ήδη στην επενδυτική βαθμίδα.
Όπως αναφέρουν συνομιλητές του, ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος θα τονίσει ότι η χώρα είναι πλέον πολύ κοντά και στον στόχο αυτόν – μόλις ένα χρόνο από σήμερα ως τα τέλη του 2022 όπως εκτιμούν στην ΤτΕ ή ως τις αρχές του 2023 που είναι η πιο “συντηρητική” πρόβλεψη του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα.
«Γέφυρα» πρόσβασης σε φθηνή ρευστότητα αναζητεί η χώρα από τον ερχόμενο Μάρτιο που λήγει το έκτακτο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (PEPP) της ΕΚΤ και μέχρι η Ελλάδα να φτάσει στο πολυπόθητο «investment grade». Ο κίνδυνος είναι να καταστεί η μόνη χώρα της Ευρωζώνης χωρίς επενδυτική βαθμίδα, χωρίς αυξημένη εποπτεία και -για αυτούς τους λόγους – χωρίς να μπορεί να συμμετέχει πια στην «κλασική» ποσοτική χαλάρωση (QE).
Πρόσφατο δημοσίευμα των Financial Times αναδεικνύει τις ζυμώσεις και συγκρούσεις κορυφής που έχουν ξεκινήσει, προκειμένου να μη διακοπεί η παροχή ρευστότητος στην Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, λόγω της απόσυρσης των εκτάκτων μέτρων οικονομικής στήριξης από την ΕΚΤ.
Στο «μίξερ» των διαπραγματεύσεων μπαίνει και η παράταση, για λίγους ακόμα μήνες, της Αυξημένης Εποπτείας η οποία -θεωρητικά τουλάχιστον- θα έπρεπε να λήγει τον Ιούνιο του 2022.
«Μεγάλο παζάρι»
Κυβέρνηση και Τράπεζα της Ελλάδος αναζητούν συμμαχίες και ισορροπίες που θα αποτρέψουν τον κίνδυνο. Όπως αποκάλυψε πριν 3 μήνες το newmoney.gr, η μεγάλη μάχη θα δοθεί τον Δεκέμβριο.
Τα πάντα θα παίξουν τον ρόλο τους: η αύξηση των εμβολιασμών, η αλματώδης οικονομική ανάκαμψη, η πρόοδος των μεταρρυθμίσεων είναι τα μεγάλα όπλα της Αθήνας, για να πείσει ότι δεν πρέπει να της βάλουν οι ευρωπαίοι εταίροι εμπόδια στην ανάκαψη.
Και όλα αυτά, προκειμένου να εξασφαλίσει η Ελλάδα μια «γέφυρα» χρηματοδότησης:
· για μετά τον Μάρτιο του 2022 που λήγει το έκτακτο πρόγραμμα ρευστότητας της ΕΚΤ (πλην ίσως μόνον αν ανακύψει ξαφνική επιδείνωση της πανδημίας)
· από τον Ιούνιο που (λόγω διακοπής της ενισχυμένης Εποπτείας) η ΕΚΤ δε θα μπορεί να αποδέχεται “κατ’εξαίρεσιν” τα ελληνικά ομόλογα
· για λίγους μήνες μέχρι η Ελλάδα να «πατήσει» ξανά μετά από μια δεκαετία στην επενδυτική βαθμίδα (τέλη του 2022 πιθανότατα) από την οποία την χωρίζουν πια μόλις ένας ή δύο “γύροι” αναβαθμίσεων από τους Οίκους αξιολόγησης.
Οι κίνδυνοι
Ωστόσο τα «γεράκια» της ΕΚΤ θέλουν να κοπεί «μια και έξω» το έκτακτο πρόγραμμα επαναγοράς τον Μάρτιο. Ως πρόσχημα χρησιμοποιούν την ανησυχία για το άλμα του πληθωρισμού διεθνώς.
Έτσι όμως θα αποκλειστεί η Ελλάδα, καθώς τα ομόλογά της δε θα θεωρούνται επιλέξιμα για να αντληθούν από την ΕΚΤ.
Για να αποτραπεί μια τέτοια εξέλιξη, η ελληνική πλευρά θα προσπαθήσει να πείσει ότι, κατ’ εξαίρεσιν, μπορούν και πρέπει να γίνουν αποδεκτά τα ελληνικά ομόλογα.
Στην Τράπεζα της Ελλάδος θεωρούν αδιανόητο να επιστρέψει η “κανονική” ποσοτική χαλάρωση (APP) όταν λήξει το “πανδημικό” πρόγραμμα της ΕΚΤ, χωρίς να ενταχθεί σε αυτό και η Ελλάδα! Αντιθέτως, μέχρι να έρθει η αναβάθμιση σε επενδυτική βαθμίδα , χρειάζεται πάση θυσία να μην εξαιρεθούν τα ελληνικά ομόλογα από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Και τούτο διότι:
· διεθνώς, όχι μόνο στην ευρωζώνη αλλά και στην Αμερική, εγκαταλείπουν τις πολιτικές «χαλάρωσης» και στρέφονται σε «σφίξιμο» της οικονομίας μετά την πανδημία
· αναμένονται μεγάλες αναταράξεις στις αγορές χρήματος και κεφαλαίων έως ότου επανέλθει ισορροπία μετά την πανδημία
· παρατηρείται ήδη αύξηση στα επιτόκια διεθνώς –και στους ελληνικούς τίτλους- και τυχόν διακοπή της παροχής ρευστότητας θα είχε πολύ αρνητική επίπτωση στην ελληνική οικονομία και τις επιχειρήσεις. Μέσα σε 2 μήνες (20 Αυγούστου – 20 Οκτωβρίου), οι αποδόσεις στη δευτερογενή αγορά ανέβηκαν έως 50% ή και 80%, από 0,70% σε 1,06% για ελληνικό ομόλογο 20ετούς διάρκειας, από 0,661% σε 1,082% στο 15ετές, στο 10ετές από 0,559% σε 1,003% ενώ το 5ετές “γύρισε” από αρνητικό -0,191% σε +0,281%!
Ο ρόλος Στουρνάρα
Η Κριστίν Λαγκάρντ κάνει σχέδια για μεταβατική φάση που θα περιλαμβάνει την Ελλάδα. Αλλά μένει να φανεί εάν και τότε πάλι –στην τελευταία του εμφάνιση ως διοικητής της γερμανικής Bundesbank- ο Γενς Βάιντμαν θα ηγηθεί των «σκληρών» της ΕΚΤ που πιέζουν την Λαγκάρντ να τερματίσει οριστικά τον Μάρτιο την “πανδημικό” πρόγραμμα αγορών ομολόγων (PEPP).
Τα «γεράκια» της ΕΚT, όπως ο διοικητής της Τράπεζας της Σλοβενίας Μπόστιαν Βάσλε ή του Βελγίου Πιέρ Βουνς, προτάσσουν τις ανησυχίες για ένα νέο και πιο μεγάλο άλμα του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη. Στο ίδιο μήκος κύματος εκπέμπουν επίσης και άλλοι, όπως η Γερμανίδα οικονομολόγος και εκτελεστικό μέλος της ΕΚΤ Ιζαμπέλ Σνάμπελ κλπ.
Ενόψει όλων αυτών, ο Γιάννης Στουρνάρας θα κληθεί να πείσει την ΕΚΤ πως, όταν όλες οι άλλες χώρες θα έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, δεν μπορεί να εξαιρέσει μια χώρα επειδή δεν είναι στην επενδυτική βαθμίδα.
«Θα ήταν παράλογο να αυξηθεί ξαφνικά το κόστος δανεισμού της χώρας» σε μια περίοδο που ζητούμενο όλων είναι η ανάκαμψη και, όπως τονίζει ο διοικητής της ΤτΕ σε δηλώσεις του (Bloomberg, Politico) αν δεν είχε μεσολαβήσει η πανδημία, η Ελλάδα θα βρισκόταν ήδη στην επενδυτική βαθμίδα.
Όπως αναφέρουν συνομιλητές του, ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος θα τονίσει ότι η χώρα είναι πλέον πολύ κοντά και στον στόχο αυτόν – μόλις ένα χρόνο από σήμερα ως τα τέλη του 2022 όπως εκτιμούν στην ΤτΕ ή ως τις αρχές του 2023 που είναι η πιο “συντηρητική” πρόβλεψη του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα.
