Το πρώτο μεγάλο ολοκληρωμένο επενδυτικό πρόγραμμα αρδευτικών έργων, δηλαδή φραγμάτων και αρδευτικών υποδομών μετά από πολλές δεκαετίες ξεκινάει στην Ελλάδα με σκοπό όχι μόνο τον εκσυγχρονισμό των παρωχημένων σε πολλές περιπτώσεις υποδομών αλλά και τη δημιουργία νέων.
Είναι χαρακτηριστικό πως για τα έργα ΣΔΙΤ του το «ΥΔΩΡ 2.0», όπως ονομάστηκε το πρόγραμμα των 21 έργων, συνολικού προϋπολογισμού κατασκευής, συντήρησης και λειτουργίας της τάξης των 4 δισεκατομμυρίων ευρώ, έχουν ήδη διατυπώσει ενδιαφέρον μεγάλες πολυεθνικές κατασκευαστικές, εταιρείες ύδρευσης και τράπεζες όπως βέβαια και ελληνικές εταιρείες.
Το ρόστερ των δυνητικών υποψηφίων περιμένω περιλαμβάνει τις γαλλικές Veolia, Egis και Vinci και, βέβαια, ελληνικές κατασκευαστικές όπως οι Άκτωρ, Άβαξ, Μυτιληναίος, ΓΕΚ Τέρνα και εταιρείες διαχείρισης υδάτων όπως η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ. Μάλιστα αμέσως μετά την ανακοίνωση του προγράμματος στις αρχές της εβδομάδας από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον υπουργό αγροτικής ανάπτυξης Σπήλιο Λιβανό, εκδηλώθηκε και σχετική γαλλική διπλωματική πρωτοβουλία.
Η κυβερνητική ομάδα υπό τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που επεξεργάσθηκε το πρόγραμμα «Ύδωρ 2.0», επιδιώκει να κινητοποιήσει, με τη μέθοδο των ΣΔΙΤ, ποσά άνω των 4 δισ. ευρώ. Συγκεκριμένα το Πρόγραμμα είναι συνολικού κόστους 1,628 δισ. ευρώ αλλά θα υπερβεί τα 4 δισ. ευρώ εφόσον συνυπολογισθεί το κόστος συντήρησης και λειτουργίας για 25 χρόνια και οι πληρωμές διαθεσιμότητας. Τα 1,628 δις συγκεντρώνονται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, του ΠΑΑ και του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Τη διαχείριση των έργων θα την έχουν για 25 χρόνια ιδιώτες. Η κυριότητά τους όμως παραμένει στο δημόσιο.
Το πρόγραμμα καλύπτει τις ανάγκες της αγροτικής παραγωγής, καθώς τα 21 έργα που θα κατασκευαστούν αφορούν σε φράγματα και δίκτυα σε ολόκληρη τη χώρα, με την ολοκλήρωση των οποίων θα αρδεύονται πλήρως περισσότερα από 1,3 εκατ. στρέμματα. Πρόκειται για το μεγαλύτερο πρόγραμμα έργων από τις δεκαετίες του ‘50 και του ’60, όταν στην Ελλάδα, επί κυβερνήσεων Κωνσταντίνου Καραμανλή, δρομολογήθηκαν τα τότε μεγάλα αρδευτικά έργα της χώρας που τελείωσαν στις αρχές της δεκαετίας του ‘70. Ωστόσο η χρήση του νερού θα γίνεται με κανόνες και όχι με τον τρόπο που γίνεται σήμερα, όπου συνεπείς αγρότες πληρώνουν αλλά πολλοί δεν καταβάλλουν τις υποχρεώσεις τους, με αποτέλεσμα να έχουν χρεοκοπήσει αρκετοί Τοπικοί Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ). Ενδεικτικά, μόνο προς τη ΔΕΗ, 36 από τους 407 ΤΟΕΒ χρωστούν 52 εκατ. ευρώ. Για το σκοπό αυτό άλλωστε το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, όπως ανακοίνωσε ο Σπ. Λιβανός προωθεί νέο νόμο για τη λειτουργία των ΤΟΕΒ.
Το πρόγραμμα «Ύδωρ 2.0» επιδιώκει πέντε βασικούς στόχους: την άρδευση ακόμα περισσότερων καλλιεργήσιμων εκτάσεων, την αύξηση της απόδοσης των καλλιεργήσιμων εκτάσεων, την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής γεωργίας, την βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της χώρας –αφού το 90% του βρόχινου ύδατος χάνεται σήμερα στη θάλασσα- και τη μείωση των παράνομων γεωτρήσεων που αποδυναμώνουν τον υδροφόρο ορίζοντα της χώρας.
Ο τρέχων σχεδιασμός μπήκε στην τελική ευθεία πριν από μερικούς μήνες με τον υπουργό αγροτικής ανάπτυξης ευρισκόμενος ενώπιον του διλήμματος είτε να αξιοποιήσει απλώς για δύο τρία μεγάλα αρδευτικά έργα τα 200 εκατ. ευρώ που είχαν προϋπολογισθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης είτε να ψάξει και άλλους πόρους, δεδομένου ότι το σύστημα άρδευσης της χώρας είναι υπό κατάρρευση επέλεξε το δεύτερο. Σε συνεχή συνεργασία με τους αναπληρωτές υπουργούς οικονομικών Θ. Σκυλακάκη και ανάπτυξης Νικ. Παπαθανάση και την αρωγή του γενικού γραμματέα Ενωσιακών Πόρων και Υποδομών του ΥπΑΑΤ Δημ. Παπαγιαννίδη, κατάφερε να σχεδιάσει και να χρηματοδοτήσει ένα ελκυστικό για τον ιδιωτικό τομέα πρόγραμμα, το «Ύδωρ 2.0».
