Τους βασικούς άξονες, έναν συγκεκριμένο οδικό χάρτη, μέσω του οποίου θα επιτευχθεί η μετάβαση από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση, ανέλυσε στην κεντρική ομιλία του στο θεματικό συνέδριο της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας, που άρχισε σήμερα στην Πάτρα, ο Πρόεδρος της ΕΝΠΕ, Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολος Τζιτζικώστας.
Ο κ. Τζιτζικώστας αναφέρθηκε σε 11 βήματα για να επιτευχθεί ο συγκεκριμένος στόχος, ενώ υπογράμμισε τη σημασία των δυο ενοτήτων του θεματικού συνεδρίου, που είναι η Θεσμική Θωράκιση των Περιφερειών και η Αγροτική Ανάπτυξη, καταθέτοντας τις προτάσεις των Περιφερειαρχών όλης της χώρας.
Αρχικά στην ομιλία του ο κ. Τζιτζικώστας επισήμανε τους δυο πυλώνες της κεντρικής φιλοσοφίας της ΕΝΠΕ τα τελευταία χρόνια: “Το συνέδριο αποτυπώνει την κεντρική φιλοσοφία μας εδώ και πέντε χρόνια, την οποία θέλουμε να συνεχίσουμε με ακόμα μεγαλύτερη ένταση και αποτελεσματικότητα στην νέα θητεία. Και αυτή η φιλοσοφία έχει στον πυρήνα της δύο βασικούς πυλώνες: Πρώτον, τη διαρκή παρουσία μας σε κάθε γωνιά της Ελλάδας. Δεύτερον, η Ένωση Περιφερειών Ελλάδας να δίνει απαντήσεις στις μεγάλες προκλήσεις του σήμερα. Αυτός είναι στόχος μας και αυτό κάνουμε. Θέλουμε πάντα να είμαστε ένα βήμα μπροστά από τις εξελίξεις, να μην τις ακολουθούμε, αλλά να τις διαμορφώνουμε. Κοιτώντας τη μεγάλη εικόνα, όπως τη βιώσαμε όλοι μας τα τελευταία χρόνια, και όπως είναι βέβαιο ότι θα την αντιμετωπίσουμε και τα χρόνια που έρχονται, ζούμε πλέον σε ένα κόσμο που αλλάζει με ραγδαίες ταχύτητες και δεν επιτρέπει οποιοδήποτε εφησυχασμό. Και είναι επίσης βέβαιο, ότι η χώρα μας, όπως και η γειτονιά μας, η Ευρώπη, τα επόμενα χρόνια θα βρεθούν μπροστά σε μεγάλες προκλήσεις, που προκαλούνται είτε από την επανάσταση στις νέες τεχνολογίες, είτε από τα νέα μοντέλα ανάπτυξης με επίκεντρο τη βιωσιμότητα, είτε από γεωστρατηγικές εξελίξεις και περιφερειακές αναταράξεις. Όλες αυτές τις προκλήσεις πρέπει να τις δούμε μέσα από ένα ευρύτερο πλαίσιο, μέσα από ένα σύγχρονο πλαίσιο για την ανάπτυξη και τη δημόσια διοίκηση”.
Αναφερόμενος στον σύγχρονο ρόλο των Περιφερειών, στη νέα εποχή των μεγάλων προκλήσεων, ο κ. Τζιτζικώστας επισήμανε ότι, “οι Περιφέρειες μπορούν και πρέπει να έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο. Όχι γιατί έτσι το θέλουμε ή γιατί έτσι το απαιτούμε, αλλά γιατί στην πράξη ο ρόλος των Περιφερειών είναι κομβικός. Κι αυτό δεν είναι θεωρητικό. Τεκμηριώνεται από συγκεκριμένα στοιχεία: Το 60% των δημόσιων επενδύσεων, το 30% των δημόσιων δαπανών, το 90% των δράσεων για το περιβάλλον και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και συνολικά το 60% του προϋπολογισμού και το 70% των δράσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πραγματοποιούνται από τις Περιφέρειες και τους Δήμους της Ευρώπης. Αλλά πέρα από το ευρωπαϊκό επίπεδο, ας κοιτάξουμε και εδώ, στη χώρα μας, όπου αποδείξαμε, σε αλλεπάλληλες διαδοχικές κρίσεις, ότι όταν οι κοινωνίες κλυδωνίζονται οι Περιφέρειες είναι αυτές που καλούνται πρώτες για να κρατήσουν την κοινωνική συνοχή, να επουλώσουν πληγές, να χαράξουν το μονοπάτι για το ξέφωτο και την ανάκαμψη. Και πέρα από αυτό, τα Περιφερειακά Προγράμματα του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027 είναι τα μεγαλύτερα Περιφερειακά Προγράμματα που έχουν εγκριθεί ποτέ για τις 13 Περιφέρειες της χώρας, περιλαμβάνοντας το ένα τρίτο των συνολικών πόρων του νέου ΕΣΠΑ. Κι αυτό είναι κάτι που δεν μας χαρίστηκε, αλλά το διεκδικήσαμε και το πετύχαμε μέσα από τη δουλειά μας, μέσα από τη συνέπεια και την αποτελεσματικότητά μας, μέσα από την υλοποίηση μικρών και μεγάλων έργων, σε κάθε γωνιά της πατρίδας μας. Αλλά και μέσα από την πολλή καλή και εποικοδομητική συνεργασία με την Κυβέρνηση και τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος έχει αποδείξει στην πράξη ότι γνωρίζει τη σημασία της αυτοδιοίκησης και είναι στο πλευρό μας. Όπως επίσης, οφείλω να τονίσω για ακόμα μία φορά, ότι η συνεργασία της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας με την Κυβέρνηση, με το Υπουργείο Εσωτερικών, με όλα τα Υπουργεία, είναι σε εξαιρετικό επίπεδο. Πλέον όλοι έχουμε την ωριμότητα να αντιληφθούμε ότι με την Κυβέρνηση, την εκάστοτε Κυβέρνηση, μάς ενώνει ένας κοινός στόχος: η βελτίωση της ποιότητας ζωής και της καθημερινότητας των πολιτών και η βιώσιμη ανάπτυξη που δημιουργεί έσοδα, εισόδημα και θέσεις εργασίας”.
Για την πρώτη ενότητα του θεματικού συνεδρίου, που αφορά στη Θεσμική Θωράκιση των Περιφερειών, ο Πρόεδρος της ΕΝΠΕ, κατέθεσε την πρόταση για τη σταδιακή μετάβαση από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση. Έναν οδικό χάρτη, που περιλαμβάνει 11 συγκεκριμένα βήματα.
Μεταξύ άλλων ο κ. Τζιτζικώστας τόνισε ότι “για να είμαστε αποτελεσματικοί για τον τόπο και τους συμπολίτες μας πρέπει να εξελίξουμε, να ενισχύσουμε και να θωρακίσουμε το θεσμό των Αιρετών Περιφερειών. Ο Νεκτάριος Φαρμάκης και η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδας έχουν προετοιμάσει και καταθέσει μία ολοκληρωμένη εισήγηση για αποτελεσματική και βιώσιμη μεταρρύθμιση στις Αιρετές Περιφέρειες. Ουσιαστικά είναι ένα οδικός χάρτης γι’ αυτό στο οποίο έχω πολλές φορές αναφερθεί: Τη μετάβαση από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση στην Περιφερειακή Διακυβέρνηση.
-Με πλήρη θωράκιση της οικονομικής ανεξαρτησίας και της θεσμικής αυτοτέλειας των Περιφερειών.
-Με μεσοπρόθεσμη αύξηση των πόρων του κρατικού προϋπολογισμού, για να συγκλίνουμε στον ευρωπαϊκό μέσο όρο που είναι στο 13%, αλλά και άμεση επαναφορά της χρηματοδότησης των Περιφερειών στα επίπεδα που ήταν προ των περικοπών, γιατί με αυτούς τους πόρους χρηματοδοτούμε τις λειτουργικές παρεμβάσεις που μας έχουν μεταφερθεί από την κεντρική πολιτεία.
-Με φορολογική αποκέντρωση, ώστε να έχουμε απ’ ευθείας τα δικά μας έσοδα, όπως γίνεται σε όλη την Ευρώπη με το μέσο όρο να κυμαίνεται στο 15%.
-Με πλήρη απόδοση των ΚΑΠ στις Περιφέρειες.
-Με επανακαθορισμό των αρμοδιοτήτων ώστε να μην υπάρχουν επικαλύψεις και κάθε επίπεδο διακυβέρνησης να γνωρίζει ξεκάθαρα ποιες και πόσες ευθύνες έχει.
-Με μεταφορά αρμοδιοτήτων προς τις Περιφέρειες από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις.
-Με απλούστερους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, ώστε να γίνονται με ενιαίο τρόπο για το σύνολο της χώρας.
-Με ενίσχυση του πολιτικού ρόλου των Περιφερειών και εμπέδωση της καταστατικής θέσης των Αιρετών.
-Με επαναπροσδιορισμό και εκλογίκευση των αδιανόητα πολλαπλών ελέγχων, όπου κανείς δεν ζητάει να μην ελέγχονται οι Περιφέρειες, αντίθετα θέλουμε τον έλεγχο και μάλιστα τον αυστηρό έλεγχο, αλλά από μία αρχή που θα ασκεί έλεγχο νομιμότητας και όχι σκοπιμότητας. Ουσιαστικά αναφέρομαι σε μια υπηρεσία ‘μίας στάσης’ για τον έλεγχο των Περιφερειών.
-Με εφαρμογή στην πράξη της Μητροπολιτικής Διοίκησης, που μας δίνει τη δυνατότητα να αντιμετωπίζουμε μεγάλα και υπερτοπικά ζητήματα με ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό τρόπο.
-Με άμεση ενίσχυση του έργου μας με στελεχιακό δυναμικό, καθώς οι Περιφέρειες και οι εργαζόμενοι, έχουμε ξεπεράσει προ πολλού τα όρια και τις δυνάμεις μας”.
Ο Πρόεδρος της ΕΝΠΕ υπογράμμισε ότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικά βήματα και εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι θα γίνουν ακόμα περισσότερα, ενώ δήλωσε τη συμφωνία των Περιφερειών με το σχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών για την πολυεπίπεδη διακυβέρνηση. “Από την πλευρά μας ζητάμε ακόμα πιο γρήγορα, ακόμα πιο μεγάλα βήματα, γιατί οι Περιφέρειες είναι ο θεσμός, που βρίσκεται πιο κοντά στις τοπικές κοινωνίες, που λογοδοτεί απευθείας στους πολίτες, που ξέρει καλύτερα τις ανάγκες και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε περιοχής, που απέδειξε στις κρίσεις ότι είναι πυλώνας σταθερότητας και αποτελεσματικότητας”, σημείωσε.
Για τη δεύτερη ενότητα του θεματικού συνεδρίου, που αφορά στην Αγροτική Ανάπτυξη, ο κ. Τζιτζικώστας επισήμανε πως “οι πρόσφατες αγροτικές κινητοποιήσεις σε όλη την Ευρώπη ανέδειξαν ένα μεγάλο και υπαρκτό πρόβλημα. Η πράσινη μετάβαση δεν μπορεί να είναι ούτε αλόγιστη, ούτε βεβιασμένη, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις τρέχουσες και βασικές ανάγκες του αγροτικού τομέα. Η πράσινη μετάβαση πρέπει να είναι λελογισμένη και να γίνει βήμα-βήμα, μαζί με τους αγρότες. Οι 13 Περιφέρειες της χώρας στηρίξαμε και στηρίζουμε με όλες μας τις δυνάμεις τους αγρότες μας, τους παραγωγούς, τις τοπικές επιχειρήσεις, γιατί γνωρίζουμε καλά τη σημασία που έχει για τη χώρα ο αγροτικός τομέας. Και αυτό σας το λέει ένας άνθρωπος που γνωρίζει από πρώτο χέρι, που προέρχεται από την Κεντρική Μακεδονία, στην οποία παράγεται το 26% του Αγροτικού ΑΕΠ της Ελλάδας, και είναι πρώτη σε εξαγωγές αγροτικών προϊόντων και τροφίμων. Στηρίξαμε όλα αυτά τα χρόνια τον αγροτικό τομέα. Και όταν μιλάμε για στήριξη δεν εννοώ μόνο τις χρηματοδοτήσεις για νέες γεωργικές και αγροτικές επενδύσεις, για την ενίσχυση των νέων αγροτών και γεωργών, για τα σχέδια βελτίωσης, για τα leader, για την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, για την εισαγωγή της καινοτομίας και των νέων τεχνολογιών, σε όλα τα στάδια από την παραγωγή και την τυποποίηση, μέχρι το προϊόν να φτάσει στο ράφι. Εννοώ επίσης, τη συντονισμένη προσπάθεια που κάνουν και οι 13 Περιφέρειες της χώρας για την προβολή των αγροτικών προϊόντων σε όλο τον κόσμο, συμμετέχοντας σε όλες τις μεγάλες ελληνικές και διεθνείς αγροδιατροφικές εκθέσεις, μαζί με τις τοπικές επιχειρήσεις. Στην Ελλάδα ευτυχώς η Κυβέρνηση αντιλαμβάνεται και υποστηρίζει τους αγρότες και αντέδρασε άμεσα και με συνέπεια στα λογικά αιτήματά τους, θέτοντας από την πρώτη στιγμή τα ζητήματα στις Βρυξέλλες. Και ήδη πετύχαμε μια πρώτη νίκη, καθώς και η Ευρώπη έχει πλέον αντιληφθεί ότι πρέπει να προχωρήσουμε με πιο απλές, πιο ήπιες, πιο λογικές κινήσεις, στα αγροτικά ζητήματα. Γιατί αυτό είναι το συμφέρον της Ευρώπης: Το συμφέρον της είναι όχι να αποδυναμώσει, αλλά να ενισχύσει στην πράξη τους αγρότες, γιατί μόνο έτσι θα διασφαλίσουμε, την επισιτιστική επάρκεια για τα επόμενα χρόνια. Και τώρα, το μεγάλο στοίχημα είναι η αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, όπου οι Περιφέρειες της χώρας βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της συζήτησης, καταθέτοντας θέσεις και προτάσεις. Κι εμείς ως Περιφέρειες θα παραμείνουμε σταθερά δίπλα στους αγρότες μας για να δημιουργήσουμε μαζί ένα σύγχρονο και ισχυρό αγροτικό τομέα, που θα αντικατοπτρίζει πλήρως τις μεγάλες δυνατότητες των αγροτών μας και της πατρίδας μας”.
Ο κ. Τζιτζικώστας ολοκλήρωσε την ομιλία του στο θεματικό συνέδριο της ΕΝΠΕ στην Πάτρα, με ένα μήνυμα: “Η εποχή αλλάζει, οι μεγάλες προκλήσεις είναι μπροστά μας. Έχουμε μπροστά μας την κρίσιμη μάχη των ευρωεκλογών. Οι πολίτες θα κληθούν να αποφασίσουν για τη σταθερή ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας. Ως Περιφέρειες έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε να μετουσιώσουμε τους απρόσωπους ευρωπαϊκούς πόρους σε μετρήσιμο έργο για τους συμπολίτες μας και τον τόπο μας. Η Ευρώπη είναι παντού. Και οι Περιφέρειες της χώρας είναι εδώ για να δίνουν απαντήσεις και ουσιαστικές λύσεις, έχοντας έναν και μόνο τελικό στόχο: Στην νέα εποχή να μην μείνει κανείς εκτός, να μην μείνει κανένας μόνος, κανένας πίσω. Να είναι όλοι συμμέτοχοι στην πρόοδο και την ευημερία. Να υπάρχουν δυνατότητες και ευκαιρίες για όλους. Να είναι ο άνθρωπος πάνω από όλα. Γιατί τίποτα δεν έχει αξία αν δεν ευημερούν οι πολίτες. Αυτό τον σπουδαίο στόχο μπορούμε να τον κάνουμε πράξη. Όλοι μαζί ενωμένοι”.
