Η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική και τα όσα θα επιφέρει στην αγροτική παραγωγή το επόμενο διάστημα, αναλύθηκαν για πρώτη φορά στο δημόσιο διάλογο στη συνεδρία που διοργάνωσε το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας-Παράρτημα Πελοποννήσου & Δυτικής Στερεάς Ελλάδας την Τετάρτη 30 Απριλίου 2025 στην Πάτρα με θέμα «Η Ελλάδα στη νέα διαπραγμάτευση για την ΚΑΠ μετά το 2027: Μειώσεις πόρων, προτεραιότητες και προκλήσεις».
Τη συνεδρία συντόνισε ο εκδότης του «Σύμβουλου Επιχειρήσεων» Παναγιώτης Γιαλένιος, επισημαίνοντας ότι η συζήτηση διεξάγεται σε μια καίρια χρονική στιγμή καθώς τώρα είναι η ώρα των αποφάσεων. Χαιρετισμό απήθυνε ο Παναγιώτης Βασιλείου, Β’ Αντιπρόεδρος του Επιμελητηρίου Αχαΐας που επεσήμανε πόσο σημαντική είναι η συμβολή του αγροτικού τομέα στην Οικονομία γενικότερα και σημείωσε ότι τα όσα ακούγονται και κατατίθενται από τους άμεσα εμπλεκόμενους φορείς «θα πρέπει να λάβουν σάρκα και οστά». Η Ηρώ Τσιμπρή, Γενική Δ/ντρια ΑΧΑΪΑ-ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ Α.Ε. – Συντονίστρια Τ.Π.CLLD/LEADER, Μέλος Συντονιστικής Επιτροπής Ελληνικού Δικτύου ΟΤΔ LEADER και Αντιπρόεδρος ELARD, αναφέρθηκε από την πλευρά της στο πρόγραμμα Leader, το οποίο έχει βοηθήσει σημαντικά τους παραγωγούς, όμως υπάρχει ο κίνδυνος κατάργησής τους και γι΄αυτό γίνεται μια κοινή προσπάθεια μέσω μιας πανευρωπαϊκής καμπάνιας για την διατήρησή του και ήδη είναι σε εξέλιξη διαδικασία συλλογής υπογραφών. «Δεν έχουμε περιθώρια να μείνουμε πίσω και η ύπαιθρος είναι εκείνη που έδωσε λύσεις στις κρίσεις, τόσο στον covid όσο και σε άλλες περιόδους» ανέφερε χαρακτηριστικά η κ. Τσιμπρή θέλοντας να καταδείξει την σπουδαιότητα της πρωτογενούς παραγωγής. Χαιρετισμό επίσης απηύθυνε η Ολυμπία Λόη, Πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Αχαΐας σημειώνοντας ότι το ενδεχόμενο μείωσης των πόρων για τον πρωτογενή τομέα θα έχει σοβαρές επιπτώσεις.
Aναστάσιος Τσάκωνας, Πρόεδρος ΓΕΩΤ.Ε.Ε. / Παραρτήματος Πελοποννήσου & Δυτικής Στερεάς Ελλάδας
«Κίνδυνος απώλειας ενισχύσεων λόγω αμυντικής πολιτικής»
Ο Aναστάσιος Τσάκωνας, Πρόεδρος ΓΕΩΤ.Ε.Ε. / Παραρτήματος Πελοποννήσου & Δυτικής Στερεάς Ελλάδας τόνισε εισαγωγικά ότι το ΓΕΩΤ.Ε.Ε. είναι ένας σημαντικός σύμβουλος της Πολιτείας, όμως οι παρατηρήσεις του δυστυχώς δεν λαμβάνονται υπόψιν.
Και έφερε ως παράδειγμα τις πλημμύρες στη Λάρισα, που ήταν ένα φαινόμενο για το οποίο η φύση είχε προειδοποιήσει. Συγκεκριμένα είχαν σημειωθεί εκτεταμένες πλημμύρες στο 1/5 της τελευταίας καταστροφής, τρία χρόνια πριν αυτή εκδηλωθεί και εκείνες οι επισημάνσεις των γεωτεχνικών δεν είχαν εισακουστεί με καταστροφικές συνέπειες στην πορεία.
«Η ΚΑΠ είναι η μοναδική πολιτική της Ευρώπης. Ακόμα και στην οικονομία υπάρχουν διαφορετικές προσεγγίσεις. Η πιο σημαντική απόφαση που έχει ληφθεί είναι η «πράσινη συμφωνία», δηλαδή οι καταναλωτές να μην καταναλώνουν προϊόντα που είναι επιβαρυμένα με φυτοφάρμακα.
Αυτό όμως έγινε με βίαιη προσαρμογή και εμάς ως Ευρώπη, μας ανάγκασαν μέχρι το 2030 να αποσύρουμε το 50% των δραστικών ουσιών των φυτοπροστατευτικών προϊόντων, ενώ την ίδια στιγμή μπορούμε να εισάγουμε προϊόντα από ξένες χώρες και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι άγνωστα ποια από αυτά τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα χρησιμοποιούνται από αυτές», τόνισε ο κ. Τσάκωνας.
Επεσήμανε επίσης ότι μετά από δεκαετίες, ολοκληρώνεται η διαπραγμάτευση για μία συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με τις χώρες της Λατινικής Αμερικής, γνωστή ως Mercosur, που προβλέπει την εισαγωγή φθηνών αγροτικών προϊόντων και σε αντιστάθμισμα οι χώρες της Ευρώπης θα εξάγουν βιομηχανικά προϊόντα μαζί όμως με… φυτοπροστατευτικά προϊόντα που οι ευρωπαϊκές χώρες δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν. «Αυτοί δεν θα είναι υποχρεωμένοι να τα χρησιμοποιούν και εμείς θα εισάγουμε τα τρόφιμα αυτά» ανέφερε και σημείωσε την αντίφαση που επικρατεί, καθώς δεν θα είναι δυνατός ο έλεγχος της παραγωγής.
Το ότι η ΚΑΠ του 2023-2027 κινήθηκε σε λάθος κατεύθυνση, το κατέδειξαν οι περσινές κινητοποιήσεις στην Ευρώπη και εκεί το ευρωπαϊκό οικοδόμημα αντιλήφθηκε ότι κάτι δεν πάει καλά, όπως επίσης και ποια λάθη έγιναν.
Τόνισε ακόμη ότι η νέα αμυντική πολιτική της Ευρώπης απαιτεί επιπλέον πολλά δισεκατομμύρια και από κάπου θα πρέπει να βρεθούν τα χρήματα αυτά.
«Πολλοί φοβόμαστε ότι θα φύγουν από την Κοινή Αγροτική Πολιτική και είναι προφανώς ο εύκολος στόχος και μεγάλο το ποσοστό των χρημάτων που έχει στον προϋπολογισμό της Ένωσης», ανέφερε.
Πρόσθεσε ότι η ΚΑΠ πρέπει να στοχεύει στο να παράγει προϊόντα και να έχουμε νέους στην ύπαιθρο.
Τέλος, για το μικρό κλήρο στη χώρα, τόνισε ότι αποτελεί πλεονέκτημα και αυτό φάνηκε στην υγειονομική και ενεργειακή κρίση που προηγήθηκαν, καθώς διαπιστώθηκε στην πράξη ότι οι μικρές εκμεταλλεύσεις είναι εκείνες που μπορούν να παραγάγουν προϊόντα και μόνο.
Ανδρέας Κατσανιώτης, Βουλευτής Αχαΐας Νέας Δημοκρατίας, πρ. Υφυπουργός Εξωτερικών
«Η Ευρώπη εφάρμοσε λάθος σχεδιασμό»
Ο Ανδρέας Κατσανιώτης, Βουλευτής Αχαΐας Νέας Δημοκρατίας, πρώην υφυπουργός Εξωτερικών ανέφερε ότι στο Στρατηγικό Σχέδιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που είναι ένα πολιτικό κείμενο, δε φαίνεται ξεκάθαρα που πρέπει να πάνε τα πράγματα. Και δε διασαφηνίζεται πώς η νέα στρατηγική θα επηρεάσει τους παραγωγούς. Ουσιαστικά πρόκειται για μια στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης που παροτρύνει τις πολιτικές που πρέπει να ακολουθηθούν.
«Αυτή η πολιτική διακήρυξη υποδηλώνει μια μεγάλη στροφή σε σχέση με την προηγούμενη στρατηγική. Δυστυχώς η Ευρώπη, όχι μόνο στην αγροτική της πολιτική αλλά και σε μια σειρά από πολιτικές, αποκόπηκε από την παραγωγική της δύναμη και τους πολίτες της» υπογράμμισε ο κ. Κατσανιώτης. Εφάρμοζε σχέδια που δεν εξυπηρετούσαν τους ανθρώπους της παραγωγής αλλά ιδεολογήματα και όχι ιδέες.
«Χωρίς τους ανθρώπους της υπαίθρου δεν θα έχουμε ανάπτυξη και δεν θα έχουμε και περιφερειακή ανάπτυξη που βασίζεται στον πρωτογενή τομέα» είπε ο κ. Κατσανιώτης. Υπογράμμισε την ανάγκη στήριξης της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας και τόνισε ότι το δημογραφικό πρόβλημα στην ύπαιθρο και στους ανθρώπους που ασχολούνται με την αγροτική παραγωγή είναι πολύ μεγαλύτερο από άλλες περιοχές. καυτηρίασε τη στάση που τηρεί η ελληνική κοινωνία για τον αγροτικό τομέα, μιας και δεν αντιλαμβάνεται τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει. «Είναι σημαντικό να διεκδικήσουμε πόρους για τον πρωτογενή τομέα και το λέω με την ιδιότητα του πρώην υφυπουργού Εξωτερικών ότι οι διαπραγματεύσεις στην Ευρώπη είναι σκληρές. Θα πρέπει να δημιουργούμε συμμαχίες για να διαπραγματευόμαστε και να κερδίζουμε περισσότερα πράγματα» κατέληξε ο κ. Κατσανιώτης.
Αθανάσιος Πετρόπουλος, Τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ
«Οι ενισχύσεις με βάση τις ανάγκες και όχι τα στρέμματα»
Ο Αθανάσιος Πετρόπουλος, Τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, καυτηρίασε το γεγονός ότι ενώ βρισκόμαστε για 44 χρόνια στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορέσαμε να αξιοποιήσουμε τις πολιτικές της. «Θα πρέπει πέρα από Έλληνες να αισθανόμαστε πολίτες της Ευρώπης», σημείωσε ο κ. Πετρόπουλος. Ανέφερε επίσης ότι στη νέα Προγραμματική Περίοδο που έρχεται, η Ευρώπη μιλάει ουσιαστικά για ένα ταμείο. Όχι για ένα Ταμείο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής αλλά για ένα κοινό ταμείο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Αυτός είναι ο μεγάλος φόβος, δηλαδή η εθνικοποίηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Θα φύγουμε από τη μεγάλη οικογένεια που σχεδιάζει και βάζει ασφαλιστικές δικλείδες στην κατανομή των χρημάτων και θα πάμε στην εθνικοποίησή της» εξήγησε ο κ. Πετρόπουλος.
Ο ίδιος εξέφρασε δημόσια την απορία για το κατά πόσο με τα νέα δεδομένα θα ενισχυθεί ο πρωτογενής τομέας και εάν θα εφαρμοστεί ο Πυλώνας Ι της ΚΑΠ που προβλέπει άμεσες ενισχύσεις. Το ζητούμενο επίσης είναι πώς θα γίνει η κατανομή των χρημάτων. Μέχρι σήμερα μάλιστα η χώρα μας δεν είχε στρατηγική στον πρωτογενή τομέα και τώρα καλείται να λάβει αποφάσεις και κυρίως να καταρτίσει προϋπολογισμό.
«Το ΕΣΠΑ έχει 21 δις και η ΚΑΠ 19 δις. Πώς άραγε θα διατεθούν τα ποσά που αφορούν στην αγροτική ανάπτυξη;» διερωτήθηκε ο κ. Πετρόπουλος. Τόνισε ακόμη ότι στην περίπτωση που η Ουκρανία γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα αλλάξουν όλες οι οικονομικές ισορροπίες. Διαθέτει 450 εκατομμύρια στρέμματα γεωργικής γης, την ώρα που η Ευρώπη έχει 1,7 δις στρέμματα. «Αυτό σημαίνει ότι το 26% της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής θα πρέπει να πάει στην Ουκρανία. Δε δίνει τις επιδοτήσεις η ΚΑΠ βάσει των πραγματικών αναγκών των αγροτών ή βάσει της απόδοσης, αλλά βάσει των στρεμμάτων» εξήγησε ο κ. Πετρόπουλος.
Το ότι η ΚΑΠ εφαρμόζεται με βάση τα στρέμματα και όχι τις ανάγκες είναι κάτι που θα πρέπει άμεσα να αλλάξει, συμπλήρωσε στη συνέχεια.
«Εάν μπει η Ουκρανία και απορροφήσει το 26% της ΚΑΠ τότε θα πρέπει να αφαιρεθούν και πόροι από την χώρα μας. Είμαστε άραγε έτοιμοι να το δεχτούμε;», κατέληξε ο κ. Πετρόπουλος.
Το ερώτημα που τίθεται για την ΚΑΠ επίσης είναι η εξωτερική σύγκλιση, δηλαδή όλες οι χώρες να λαμβάνουν την ίδια επιδότηση ανά στρέμμα. Στη χώρα μας η στρεμματική ενίσχυση είναι 48 ευρώ ανά στρέμμα, στην Ευρώπη όμως είναι 26,1 ευρώ το στρέμμα. Εάν οδηγηθούμε στα 26 ευρώ αυτό σημαίνει ότι οι ενισχύσεις από 1,9 δις τον χρόνο για την χώρα μας θα είναι μειωμένες κατά 835 εκατομμύρια ευρώ. Είναι ξεκάθαρο πλέον ότι θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ένα άλλο μοντέλο για τον τρόπο που θα δίνονται οι επιδοτήσεις.
Σταύρος Αραχωβίτης, Συντονιστής Τμήματος Αγροτικής Πολιτικής ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης
«Η αρχαιότερη κοινή πολιτική της Ευρώπης κινδυνεύει»
Ο Σταύρος Αραχωβίτης, Συντονιστής Τμήματος Αγροτικής Πολιτικής ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων τόνισε από την πλευρά του ότι θα πρέπει να ξεχωρίσουμε την ΚΑΠ από το τρόφιμο και την περιφερειακή συνοχή και να δούμε την εικόνα σφαιρικά.
«Τα προβλήματα των αγροτών κατά 80% είναι κοινά είτε στο βορρά είτε στο νότο. Θα διαπιστώσουμε επίσης ότι οι δασμοί που επιβάλλει ο Τραμπ προς την Ευρώπη και τις άλλες χώρες πλήττουν όλους τους αγρότες και παραγωγούς τροφής.
Η Mercosur είναι μια συμφωνία που πλήττει τους αγρότες της Ευρώπης και τους κτηνοτρόφους σε ένα εξίσου μεγάλο βαθμό ομοειδώς» ανέφερε ο κ. Αραχωβίτης.
Ακολούθως εξήγησε ότι το επόμενο διάστημα θα απαιτηθεί αλλαγή πολιτικής από τους αγρότες για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της έλλειψης νερού.
Αυτό που θα αντιμετωπίσουν οι αγρότες και παραγωγοί τροφής είναι η πολιτική REARM Εurope που σημαίνει ότι 800 δις θα κατευθυνθούν σε αμυντικές δαπάνες που θα λείψουν από την περιφερειακή συνοχή και από την ερχόμενη Κοινή Αγροτική Πολιτική.
«Θα διατεθούν 800 δις για έναν εχθρό αόρατο καθώς δεν έχουμε πειστεί ποιος είναι ο εχθρός» υπογράμμισε ο κ. Αραχωβίτης.
Σε σχέση με την ΚΑΠ τόνισε ότι τα ποσά που διατίθενται πλέον είναι πολύ λιγότερα σε σχέση με την προηγούμενη συμφωνία.
«Η ΚΑΠ απέτυχε, δεν κατάφερε να ενσωματώσει τις κρίσεις της εποχής και η γραφειοκρατία των Βρυξελλών αλλά και της ελληνικής πολιτεία δεν κατάφερε να ενσωματώσει τις απειλές και τις αλλαγές των πολέμων, της πανδημίας και του κόστους παραγωγής γενικότερα», είπε ο κ. Αραχωβίτης.
Εξήγησε ότι το ίδιο λάθος πάει να γίνει και στην επόμενη ΚΑΠ.
Εκτός από τον πληθωρισμό αλλάζει και η αρχιτεκτονική καθώς οδηγούμαστε σε ένα ενιαίο Ταμείο που θα ενσωματώνει το ΕΣΠΑ, την ΚΑΠ και άλλα προγράμματα και η διαχείριση θα γίνεται από τις εθνικές κυβερνήσεις. Πλέον θα είναι στη βούληση των εθνικών κυβερνήσεων και χωρίς ενιαία στρατηγική θα γίνεται η διανομή των πόρων.
«Η αρχαιότερη κοινή πολιτική που είναι η αγροτική κινδυνεύει να διαλυθεί, γιατί δεν θα υπάρχει κοινός στόχος και αντιμετώπιση των κοινών προβλημάτων» ανέφερε ο κ. Αραχωβίτης. Κάλεσε τις πολιτικές δυνάμεις σε σύμπραξη προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που ακολουθούν.
Νίκος Καραθανασόπουλος, Βουλευτής Αχαΐας, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος ΚΚΕ
«Αναγκαία η θέσπιση εγγυημένων τιμών παραγωγής»
Ο Νίκος Καραθανασόπουλος, Βουλευτής Αχαΐας, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος ΚΚΕ, ξεκίνησε με τη διαπίστωση ότι υπάρχει μια συρρίκνωση της παραγωγικής δραστηριότητας.
Ο λόγος είναι ότι οι αγρότες πρέπει να αντιμετωπίσουν μια πληθώρα προβλημάτων σε ετήσια βάση για να επιβιώσουν.
Κατά τον κ. Καραθανασόπουλο, το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι οι αγρότες αναγκάζονται να δραστηριοποιούνται ανάμεσα σε «δύο μυλόπετρες» που τους συνθλίβουν. «Αυτές είναι οι πολυεθνικές-προμηθευτές τους που αυξάνουν το κόστος παραγωγής και έχουμε μια συνεχή αύξηση. Και από την άλλη, οι αγρότες υποχρεώνονται να πουλήσουν την παραγωγή στους εμπόρους και μεταποιητικές, δηλαδή σε μεγάλες επιχειρήσεις ή πολυεθνικές που θεωρούν την αγροτική παραγωγή ως πρώτη ύλη και θέλουν να συμπιέσουν το κόστος για να αυξήσουν τα κέρδη τους» τόνισε ο κ. Καραθανασόπουλος. Όλο αυτό οφείλεται στην καπιταλιστική αγορά και τους κανόνες λειτουργίας που αυτή έχει θέσει.
«Ο βασικός εχθρός του αγρότη είναι η καπιταλιστική αγορά και το κράτος γιατί δεν θέλει να προχωρήσει σε μια θεσμοθέτηση του βασικού αιτήματος, δηλαδή τις εγγυημένες τιμές των προϊόντων που να καλύπτουν το κόστος παραγωγής» πρόσθεσε ο κ. Καραθανασόπουλος. Από την άλλη υπάρχουν προϊόντα όπου το κράτος καθορίζει τις τιμές, όπως η «πράσινη ενέργεια», δηλαδή τα φωτοβολταϊκά, τις ανεμογεννήτριες κλπ.
Πρόσθεσε ακόμη ότι η ευρωπαϊκή πολιτική είναι εχθρική για τους αγρότες και αυτό γιατί στόχος της είναι η συγκέντρωση της γης σε όλο και λιγότερα χέρια.
Η Συνεδρία ολοκληρώθηκε με ερωτήσεις από τους παρευρισκόμενους και απαντήσεις-δευτερολογία από τους εισηγητές.
Εκτός από τη Συνεδρία για την ΚΑΠ μετά το 2027 που διοργάνωσε το Παράρτημα Πελοποννήσου του ΓΕΩΤ.Ε.Ε., το παρόν έδωσε και σε άλλες Θεματικές Ενότητες του Forum Αγροτικής Ανάπτυξης 2025. Πιο συγκεκριμένα:
Στη Θεματική Ενότητα «Καινοτομία και ερευνητικά προϊόντα στον πρωτογενή τομέα, στο Πανεπιστήμιο Πατρών» με διοργανωτή το Πανεπιστήμιο Πατρών, συμμετείχε και απηύθυνε χαιρετισμό ο Αντιπρόεδρος του Παραρτήματος κ. Νίκος Νιφόρας.
Στη Θεματική Ενότητα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας «Επιχειρηματικότητα, Καινοτομία & Εξαγωγές στον Αγροδιατροφικό Τομέα: Από την Παραγωγή στην Παγκόσμια Αγορά» παρευρέθηκαν ο Πρόεδρος και το Μέλος του Παραρτήματος κ.κ. Αναστάσιος Τσάκωνας και Αθανάσιος Πετρόπουλος, με τον Πρόεδρο να κάνει μια σύντομη τοποθέτηση μετά τις εισηγήσεις των ομιλητών και στο κλείσιμο της Συνεδρίας.
