Σε τι υποχώρησε η Αθήνα για να αποτρέψει την κρίση στην Κάσο

Η παρέμβαση των πέντε τουρκικών πολεμικών πλοίων, που υποχρέωσαν το ιταλικό επιστημονικό σκάφος να εγκαταλείψει τις εργασίες του, δεν είναι τίποτα περισσότερο από την έμπρακτη επιβολή του δόγματος της “Γαλάζιας Πατρίδας”. Όπως είναι γνωστό, η Άγκυρα ισχυρίζεται (κόντρα στο διεθνές δίκαιο) ότι τα νησιά διαθέτουν μόνο χωρικά ύδατα έξι μιλίων, όχι υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Και σαν να μην έφθανε αυτό, οι Τούρκοι μας κάνουν και πλάκα: Μας ευχαρίστησαν δημοσίως επειδή αποδεχθήκαμε την δικαιοδοσία τους ανοικτά της Κάσου και έτσι απετράπη η κρίση! Με άλλα λόγια, προσέθεσαν και την πολιτική γελοιοποίηση, αποκαλύπτοντας όσα η Αθήνα επιχειρεί να υποβαθμίσει.

Η άτακτη υποχώρηση της κυβέρνησης Μητσοτάκη, όμως, δεν κρύβεται. Τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα από το μακράς διάρκειας επεισόδιο το καλοκαίρι του 2020, όταν το τουρκικό ερευνητικό σκάφος Oruc Reis πραγματοποιούσε σεισμικές έρευνες νοτίως του Καστελλορίζου. Η περιοχή εκείνη είναι δυνητικά ελληνική ΑΟΖ (με βάση την αρχή της μέσης γραμμής), ενώ στην τωρινή περίπτωση η θαλάσσια περιοχή ανοικτά της Κάσου είναι οριοθετημένη ελληνική ΑΟΖ. Για να υπογράψουμε, μάλιστα τη σχετική συμφωνία μερικής οριοθέτησης με την Αίγυπτο, η Ελλάδα είχε κάνει μεγάλη έκπτωση από την αρχή της μέσης γραμμής.

Η ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία μερικής οριοθέτησης έρχεται σε σύγκρουση με το τουρκολιβυκό μνημόνιο και υπεγράφη ακριβώς για να το ακυρώσει στην πράξη. Μπορεί η πρώτη να είναι σύμφωνη με το διεθνές δίκαιο και το δεύτερο να παραβιάζει κατάφωρα τους κανόνες του, αλλά αυτό που έχει σημασία είναι τι εφαρμόζεται στην πράξη. Και λόγω της ελληνικής υποχωρητικότητας, αυτό που εφαρμόζεται στην πράξη είναι το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Εξ’ ου και η αποχώρηση του ιταλικού επιστημονικού σκάφους από την ΑΟΖ της Κάσου. Όπως προανέφερα, όχι αδικαιολόγητα η Άγκυρα έσπευσε να μιλήσει δημοσίως για ελληνική αναγνώριση της τουρκικής δικαιοδοσίας, δηλαδή του τουρκολιβυκού μνημονίου.

Η Αθήνα, χωρίς να διαψεύσει ρητά τα περί αναγνώρισης της τουρκικής δικαιοδοσίας, δηλώνει “ουδέν πρόβλημα”, ότι το ιταλικό σκάφος ολοκλήρωσε τις εργασίες του. Σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες, τα τουρκικά πολεμικά του επέτρεψαν να ολοκληρώσει το τμήμα των εργασιών που είχε αρχίσει μόνο όταν ζήτησε άδεια από τις αρμόδιες τουρκικές αρχές. Δεν είναι σαφές με ποια μορφή έγινε αυτό, αλλά είναι σαφές ότι έγινε.

Αποτροπή κρίσης με υποχώρηση

Όλα δείχνουν, λοιπόν, ότι η Αθήνα δεν αντιστάθηκε στην προσπάθεια της Άγκυρας να δηλώσει με την παρουσία πολεμικών πλοίων πως έξω από ελληνικά χωρικά ύδατα στα ανατολικά της Κρήτης-Κάσου-Καρπάθου είναι τουρκική υφαλοκρηπίδα και άρα για να μπορεί να κάνει εργασίες ανίχνευσης του βυθού το ιταλικό σκάφος έπρεπε να πάρει άδεια από τις τουρκικές κι όχι από τις ελληνικές αρχές. Η Άγκυρα, άλλωστε, έχει δείξει ότι κάθε φορά κάνει ένα βήμα, ώστε αφενός να εθίζει το διεθνές σύστημα στην αυθαιρεσία της, αφετέρου να υποχρεώνει την Αθήνα να αποδέχεται τα τετελεσμένα.