«Σεισμός» στο πολιτικό σύστημα μετά την τραγωδία στα Τέμπη -Πόσο θα επηρεαστούν οι εκλογές

Όπως κάθε μεγάλο γεγονός, ειδικά όταν αυτό είναι και τραγικό, αναδιατάσσει το πολιτικό σκηνικό και ανατρέπει τις σταθερές που ξέραμε στην ίδια την κοινωνία.

Η τραγωδία στα Τέμπη ήρθε να δώσει μια γερή γροθιά στο «τζάμι» της πολιτικής και των κομμάτων, και μάλιστα σε μια χρονική στιγμή όπου ο χρόνος των εκλογών ήταν –ημιπεπίσημα- τόσο κοντά.

Μόνο οι φωτιές στην Ηλεία με τους δεκάδες νεκρούς, το 2007, ήταν τόσο κοντά στις εκλογές που, όμως, δεν ήταν προγραμματισμένες, αλλά τις προκήρυξε ο Κώστας Καραμανλής με αφορμή την τραγωδία.

Σε ένα παρόμοιο σκηνικό, αλλά χωρίς θύματα, βρεθήκαμε και το καλοκαίρι του 2015. Ο τότε πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, ζήτησε ανανέωση της λαϊκής ετυμηγορίας αφού είχε πάει στο δημοψήφισμα και στη συνέχεια ψήφισε το νέο μνημόνιο.

Όμως, μια τόσο βίαιη ανατροπή, με το «θυμικό» ακόμη να καθορίζει τις εξελίξεις, σε συνδυασμό με τις εκλογές που πρέπει να γίνουν το επόμενο διάστημα, ίσως να μην είχαμε ποτέ άλλοτε.

Και ίσως γι’ αυτό το λόγο στο Μαξίμου να το… σκέφτονται διπλά και τριπλά για το πότε θα στηθούν οι κάλπες, κι ενώ φαίνεται να «θολώνει» η Κυριακή 9 Απριλίου.  

Το μεγάλο ερώτημα που τίθεται είναι πόσο διαφορετικό είναι το πολιτικό τοπίο και πώς η τραγωδία των Τεμπών ανατρέπει τα πάντα.

Κυρίως τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων, τη σαφή υπεροχή της Νέας Δημοκρατίας, αλλά και τη μάχη που έδινε ο ΣΥΡΙΖΑ (βάζοντας μπροστά θεσμικά θέματα, όπως η απονομή δικαιοσύνης, το σκάνδαλο των υποκλοπών κ.λπ) για να είναι πρώτο κόμμα και να ηγηθεί μιας προοδευτικής διακυβέρνησης.

Ειδικά μετά τις μεγαλειώδεις συγκεντρώσεις, τις μεγαλύτερες ίσως από την εποχή των μνημονίων, που ανέδειξαν μια διαφορετική δυναμική των κινημάτων και ασφαλώς πιέζουν έτι περαιτέρω τα κόμματα.

Οι φήμες δίνουν και παίρνουν σχετικά με γκάλοπ που έχουν ήδη γίνει, μια εβδομάδα μετά την τραγωδία. Κάποιοι δίνουν μάλιστα και πληροφορίες για απώλειες 2-3 μονάδων για τη Νέα Δημοκρατία, αλλά και για αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ να καρπωθεί αυτή τη ζημιά.

Λένε ουσιαστικά ότι σ’ αυτό το πρώιμο στάδιο οι πολίτες γυρίζουν την πλάτη, σαφώς, στην κυβέρνηση, αλλά δεν δείχνουν έτοιμοι να μπουν στο εκλογικό σώμα που θα ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ.

Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η ψήφος των αγανακτισμένων, θυμωμένων, σοκαρισμένων από την τραγωδία πολιτών, κατευθύνεται στη δεξαμενή των αναποφάσιστων, αλλά και στα μικρότερα κόμματα.

Δεν θα απέκλειαν επίσης να δούμε ένα σκηνικό 2012, με τα δύο μεγάλα κόμματα εξουσίας να παίρνουν εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά και τα μικρότερα να αναδεικνύονται νικητές των εκλογών.

Ένα σενάριο που θα έλεγε π.χ. ότι ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ θα πάρουν στις πρώτες εκλογές αρκετά κάτω από το 30%, με ενίσχυση του ΠΑΣΟΚ, του ΚΚΕ, της Ελληνικής Λύσης και του ΜεΡΑ 25.

Αλλά και με ενίσχυση των κομματικών σχηματισμών που βρίσκονται τώρα εκτός Βουλής, όπως το ακροδεξιό κόμμα του Κασιδιάρη (αν καταφέρει να ξεπεράσει τον σκόπελο του πρόσφατου νόμου περί απαγόρευσης), κόμματα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας κ.λπ.

Και φυσικά, ως αποτέλεσμα και της απαξίωσης του πολιτικού συστήματος, θα μπορούσε να καταγραφεί μεγάλη άνοδος του ποσοστού της αποχής.

Σε γενικές γραμμές βρισκόμαστε σε μια αναδιάταξη του πολιτικού σκηνικού, και σε μια μεταβλητότητα που κανείς δεν μπορεί να ερμηνεύσει.

Τι ζητούν οι πολίτες

Οι πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η οργή του κόσμου είναι συσσωρευμένη, τα Τέμπη αποτέλεσαν τη θρυαλλίδα. Όπως έλεγαν στο in, ακόμη και το θέμα της παραίτησης του αρμόδιου υπουργού, Κώστα Καραμανλή, αντιμετωπίζεται λανθασμένα και σίγουρα υπό την επήρεια του θυμικού.

«Δεν είναι θέμα η παραίτηση του υπουργού. Σε μια κανονική χώρα δεν θα μπορούσε να τεθεί θέμα παραίτησης, αλλά να υπάρχουν μηχανισμοί και συστήματα ελέγχου που δεν θα επιτρέπουν τέτοιες τραγωδίες.

Στην Ελλάδα επικρατεί η διαπλοκή και το πελατειακό κράτος, εδώ το κράτος κάνεις business με τη διαπλοκή, κάνει τον manager, επικροτεί το πελατειακό σύστημα, επιτρέπει τη φαυλότητα».

Και συνεχίζουν: «Δηλαδή θα λυθεί το πρόβλημα με το αν θα φύγει ο Καραμανλής ή κάποιος άλλος; Δεν θέλουμε… Ιφιγένειες, αλλά ορθή λειτουργία και κανόνες που δεν θα επιτρέπουν σε κανέναν να κάνει ό,τι θέλει χωρίς λογοδοσία.

Και στο κάτω – κάτω, επιτελικό κράτος σημαίνει να έχει manual, να έχει ISO και αυτοματοποίηση. Δεν είναι μια κενή ταμπέλα το επιτελικό κράτος».

Ρωτήσαμε τη γνώμη του επικοινωνιολόγου, Γρηγόρη Τσιμογιάννη για τις ανατροπές που φέρνει η τραγωδία και τι σημαίνει αυτό για την κοινωνία και το πολιτικό σύστημα.

Όπως τονίζει: «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι είναι ένα συγκλονιστικό γεγονός με συνέπειες οι οποίες δεν μπορούν να παραγνωριστούν.

Κυρίως διότι φωτίζει με τον πιο οδυνηρό τρόπο αδυναμίες και παθογένειες του ελληνικού κράτους

Αλλά, εμπεδώνει ένα αίσθημα πεποίθησης των πολιτών ότι το κράτος σε πολλές περιπτώσεις όχι μόνο δεν τους υπηρετεί, αλλά και τους αφήνει απροστάτευτους.

Ταυτόχρονα, ενισχύει το αίσθημα απονομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος που βρίσκεται σε διαρκή αμφισβήτηση, από την είσοδό μας στα μνημόνια και μετά».

Αναφερόμενος στο αν μπορεί να αποτιμηθεί το μέγεθος της επίδρασης των Τεμπών υπογραμμίζει:

«Είναι σαφές ότι το μέγεθος δεν μπορεί να αποτιμηθεί αυτή τη στιγμή, γιατί και το θέμα των Τεμπών είναι σε εξέλιξη. Σε δεύτερο και τρίτο χρόνο μπορεί να γίνει η αποτίμηση. Η διαχρονικότητα των παθογενειών και προβλημάτων, όσο πραγματική βάση κι αν έχει δεν παύει να κρίνεται στο χρόνο που γίνεται. Από την άλλη μπορεί να ενισχύσει την αντισυστημική ψήφο και την αποχή. Πιθανολογικά δεν μπορούμε να προβλέψουμε την αντίδραση του κόσμου».

Τον ρωτήσαμε από τι εξαρτάται αυτή η αντίδραση των πολιτών και μας αναφέρει ότι θα εξαρτηθεί «από την αντίδραση της κυβέρνησης, της δικαιοσύνης, από την τιμωρία των ενόχων κλπ.»

Ο κόσμος δεν ψηφίζει μόνο με ένα κριτήριο ( π.χ. με το θυμικό). Τα κόμματα κρίνονται συνολικά σε μια πορεία και σε μια δράση.

Ακόμη κι αν ο κόσμος δεν μπορεί να τεκμηριώσει τη στάση του, συναισθηματικά το καταλαβαίνει.

Το κρίσιμο είναι να μη σταθεί κανείς στο θυμικό. Αν μείνεις σ’ αυτό είτε για να δικαιολογήσεις ή για να καταδικάσεις, ουσιαστικά δικαιολογείς την αντισυστημική ψήφο και δεν αντιμετωπίζεις τα προβλήματα».

Και μέχρι τις εκλογές τι;

Ο κ. Τσιμογιάννης αναφέρει:

«Ο ελάχιστον χρόνος που απομένει ως τις εκλογές είναι πρόβλημα. Εχει σημασία η αρχή, πώς το κάνεις. Είναι κρίσιμο εδώ να γίνει με το σωστό τρόπο.

Εχει σημασία πως θα λειτουργήσουν η κυβέρνηση, η Δικαιοσύνη, οι ανεξάρτητες αρχές αλλά και τα υπόλοιπα κόμματα».

Και η επόμενη ημέρα; Το μέλλον της χώρας;

Ο κ. Τσιμογιάννης μας απαντά με ένα ενδιαφέρον στοιχείο:

«Ακόμη κι αν κάποια κόμματα κερδίσουν πρόσκαιρα, όλη αυτή την παθογένεια θα τη βρούμε μπροστά μας.

Το είδαμε με την οικονομία, και το κόστος ήταν μεγαλύτερο.

Η αβεβαιότητα είναι βασικό στοιχείο της εποχής μας έτσι κι αλλιώς.

Η ανησυχία είναι και εύλογη και ορθολογική. Αλλά για να έχει παραγωγικό αποτέλεσμα δεν μπορεί να εκδηλώνεται μόνο όταν γίνεται ένα γεγονός μεγάλο.

Αυτό που πρέπει να γίνει είναι να σπάσει το αίσθημα της ατιμωρησίας. Κάθε θέση ευθύνης έχει σημασία. Δεν μπορείς να πετάς το μπαλάκι, ο κόσμος βλέπει και κρίνει ενώ και η παθογένεια δεν γιατρεύεται ποτέ.