Τα σχόλια είναι περιττά όταν κανείς αναφέρεται στη σχέση των Ελλήνων με τον χρυσό και πιο ειδικά με τη χρυσή λίρα. Πρόκειται για «παθολογική αγάπη» η οποία φθάνει σε απροσμέτρητες κορυφές σε περιόδους οικονομικής και κοινωνικής κρίσης. Τότε είναι που ενεργοποιείται αυτόματα το κατοχικό σύνδρομο, με το περιβόητο «Βάστα, Ρόμελ»… Βεβαίως, ο βίος και η πολιτεία του στρατάρχη του Χίτλερ στην έρημο της Βόρειας Αφρικής μπορεί να είναι σχεδόν μια «άγνωστη λεπτομέρεια» για τους νεότερους, όπως και τα κατορθώματα των πάσης φύσεως μαυραγοριτών στην Ελλάδα της Κατοχής, αλλά η λίρα ως επενδυτική επιλογή καλά κρατεί! Είναι βλέπετε που το ακριβό και κατά καιρούς περιζήτητο νόμισμα με τη μορφή της βασίλισσας Ελισάβετ αποτυπωμένη στην όψη του έχει περάσει στο DNA των συμπατριωτών μας, παλαιότερων και νεότερων, που έμαθαν να ζουν με τη λίρα Αγγλίας…
Ποιος δεν θυμάται τα αγορασμένα προικώα με τις χρυσές λίρες και τις απαιτήσεις και τα παζάρια των γαμπρών από τα πεθερικά για λίγες χρυσές λίρες. Πόσα τριάρια διαμερίσματα στην Κυψέλη ή στην Πατησίων αν είχαν φωνή θα μπορούσαν να αφηγηθούν καταπληκτικές ιστορίες από τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 για συνοικέσια, γάμους, οικογένειες και διαζύγια που στηρίχθηκαν στις προίκες των χρυσών λιρών.
Η έλευση της φονικής COVID-19 και η καραντίνα της περασμένης άνοιξης έφεραν στο προσκήνιο μνήμες όπου ο χρυσός και η λίρα Αγγλίας ως ακολούθημά του αποτελούν βασικές επενδυτικές επιλογές σε δύσκολες ώρες.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά. Κατά πρώτον, ας μιλήσουμε για τη μεγάλη εικόνα των διεθνών αγορών, για να πάμε στη συνέχεια στα δικά μας, δηλαδή το πώς «βιώθηκε» η εκτόξευση της τιμής του χρυσού στη χώρα μας.
Επενδυτικό καταφύγιο
Ζήτησα από τον Βασίλη Κοσμά, της Hellenic Asset Management, έναν portfolio strategist, δηλαδή έναν ειδικό που συμβάλλει στη διαμόρφωση επενδυτικής στρατηγικής στα χαρτοφυλάκια πελατών, να μου γράψει το σχόλιό του για όλα αυτά. Ανταποκρίθηκε και το κείμενο που ακολουθεί είναι δικό του: «Ο χρυσός έχει αναδειχθεί το 2020 ως μία από τις επικερδέστερες επενδυτικές τοποθετήσεις σημειώνοντας άνοδο ~25% σε όρους USD (~20% σε όρους EUR) και καταγράφοντας νέο ιστορικό υψηλό στις 6 Αυγούστου, φθάνοντας τα 2.063 USD ανά ουγκιά. Οι παράγοντες που διαχρονικά επηρεάζουν την τιμή του χρυσού συνδέονται με την προσφορά και τη ζήτηση (επενδυτική, καταναλωτική, βιομηχανική), τις μεταβολές αποθεμάτων των κεντρικών τραπεζών, τις ροές κεφαλαίων στα ETFs που έχουν σημειωεθί μεταξύ των μεγαλύτερων ιδιωτών κατόχων χρυσού παγκοσμίως, τις πληθωριστικές ανησυχίες, τη διάθεση (ή την αποστροφή) των επενδυτών για επενδυτικό ρίσκο, την πορεία των πραγματικών επιτοκίων και τη νομισματική πολιτική των μεγαλύτερων κεντρικών τραπεζών.
Για το 2020 φαίνεται ότι οι τελευταίοι κυρίως παράγοντες ήταν οι επικρατέστεροι. Παρότι στην έναρξη της μεγάλης πτώσης των χρηματιστηρίων που προκάλεσε η κλιμάκωση της πανδημίας ο χρυσός (όπως και τα υπόλοιπα πολύτιμα μέταλλα) προσωρινά απέτυχε να αποτελέσει ασφαλές καταφύγιο (υποχωρώντας από τα $1.660 στις 24/2 στα $1514 στις 16/3), στη συνέχεια προσέλκυσε σημαντικές τοποθετήσεις που ώθησαν την τιμή του σε επίπεδα νέου ιστορικού ρεκόρ. Στην πρώτη αυτή περίοδο, η γενικευμένη πτώση των πολύτιμων μετάλλων ερμηνεύθηκε από πολλούς ως αποτέλεσμα μετατόπισης κεφαλαίων για την (προσωρινή τουλάχιστον) χρηματοδότηση «προβληματικών», πιθανώς μοχλευμένων τοποθετήσεων ή στην αναζήτηση ευκαιριών που ανέδειξε η κατακρήμνιση άλλων αξιών. 
Στο διάστημα που είχαν πλέον παρέμβει οι κεντρικές τράπεζες με άνευ προηγουμένου χορήγηση ρευστότητας, ο χρυσός κινήθηκε ισχυρά ανοδικά, ανακτώντας ξανά τον ρόλο του «ασφαλούς καταφυγίου» εντός του οποίου οι επενδυτές αναζητούν προστασία από πιθανά μελλοντικά πληθωριστικά επεισόδια και από τη δυσμενή προοπτική «απαξίωσης» των μετρητών τους στο μέλλον. Διαπιστώνοντας ότι τα λεγόμενα «πραγματικά» επιτόκια (η διαφορά απόδοσης των μακροχρόνιων κυβερνητικών ομολόγων μείον τον πληθωρισμό) υποχωρούσαν σε όλο και πιο αρνητικό έδαφος, οι επενδυτές στράφηκαν στον χρυσό αναζητώντας ένα μέσο διασφάλισης της αγοραστικής δύναμης των χρημάτων τους. Συμπερασματικά, απλουστεύοντας, το 2020 ο χρυσός ωφελήθηκε σημαντικά από την επενδυτική συγκυρία, όχι τόσο λόγω της «μη συσχέτισής» του με άλλες επενδύσεις όσο λόγω των νομισματικών πολιτικών που πολύ επιθετικά εφάρμοσαν οι μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες. Η προσήλωση των επενδυτών στον χρυσό αναμένεται να διατηρηθεί, ειδικά εάν οι κυβερνήσεις διαδεχθούν τις κεντρικές τράπεζες, με συγκρίσιμα επεκτατικές δημοσιονομικές πολιτικές.
Στην Ελλάδα, όπου ο μέσος επενδυτής είναι λιγότερο εξοικειωμένος με τις τοποθετήσεις σε χρυσό μέσω χρηματιστηρίων και περισσότερο εξοικειωμένος με τις τοποθετήσεις απευθείας σε φυσική μορφή, η δραστηριότητα ήταν περισσότερο επικεντρωμένη στις χρυσές λίρες».
Οδηγός τιμών
Στην Ελλάδα τα πράγματα είναι από απλά έως πολύ απλά… Οδηγός το Δελτίο Τιμών Χρυσού και Χρυσών Νομισμάτων που εκδίδεται από την Τράπεζα της Ελλάδος και αφορά συναλλαγές της Τράπεζας της Ελλάδος με ιδιώτες έναντι ευρώ (ΠΔ 2456/00) και έως το ισόποσο των 10.000 ευρώ. Σε αυτό το Δελτίο αναφέρονται τιμές που αφορούν τις εξής κατηγορίες: Χρυσός, Λίρα Αγγλίας τίτλου 0,9166 (γραμ. 7,940-7,988), Λίρα Αγγλίας λιποβαρής ή διαφορετικού τίτλου και Νομίσματα.
Για παράδειγμα, στις 16 Οκτωβρίου 2020 η τιμή αγοράς της λίρας Αγγλίας από την Τράπεζα της Ελλάδος ήταν 370,39 ευρώ, ενώ η τιμή πώλησής της 446,49 ευρώ. Την ίδια ημερομηνία έναν χρόνο νωρίτερα (16/10/2020) οι τιμές ήταν σημαντικά κατώτερες. Η Τράπεζα της Ελλάδος αγόραζε από ιδιώτες τη λίρα στα 306,08 ευρώ και την πωλούσε στους ενδιαφερομένους στα 369,11 ευρώ. Φέτος, η λίρα «γλείφει» τα 400 ευρώ στις αρχές Αυγούστου. Πιο συγκεκριμένα, στο Δελτίο της 6ης Αυγούστου 2020 αναφέρεται ότι η Τράπεζα της Ελλάδος αγόραζε τη λίρα στα 391,84 ευρώ και την πωλούσε στα 472,29 ευρώ. Μέχρις στιγμής -υπολογισμένο και το 3ο τρίμηνο του 2020 – έχουν αγοραστεί από την Τράπεζα της Ελλάδος 74.280 λίρες έναντι 99.744 λιρών για ολόκληρο το 2019.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ
