Ένας από τους παλαιότερους θεούς των Ρωμαίων, ο θεός των ενάρξεων και των μεταβάσεων, ήταν ο διπρόσωπος Ιανός, από τον οποίο ονομάστηκε η κακοκαιρία που ετοιμάζεται να πλήξει τη χώρα.
Όπως διαβάζουμε, ως θεός των νέων εκκινήσεων, ο Ιανός απαντάται συχνά σε διαβάσεις, σε θύρες, πύλες και γέφυρες για να προϋπαντήσει αυτούς που επιστρέφουν στην πόλη, αλλά και να προστατεύει όσους την εγκαταλείπουν. Φυσικά στην περίπτωση της κακοκαιρίας «Ιανός», όπως έχει αναφερθεί, η ονοματοδοσία γίνεται κυκλικά με βάση την αλφάβητο και δεν έχει κάποια άλλη εννοιολογική σύνδεση με το πρόσωπο, μυθικό ή ιστορικό.
To πρώτο κύμα κακοκαιρίας με όνομα, πίσω στο 2017, ήταν η «Αριάδνη». Εκτοτε κάθε κακοκαιρία αποκτά το δικό της όνομα, το οποίο προέρχεται κυρίως από την ελληνική ιστορία και τη μυθολογία. Πρέπει να σημειωθεί ωστόσο ότι η επιλογή του ονόματος είναι τυχαία και δεν συνδέεται με πρόσωπα ή καταστάσεις. Απλά ακολουθείται αλφαβητική σειρά.
Τον Γενάρη του 2019 για παράδειγμα η κακοκαιρία ονομάστηκε «Τηλέμαχος», ενώ το νέο κύμα κακοκαιρίας που ακολούθησε πήρε το όνομα «Υπατία», από το γράμμα «Υ» που ακολουθούσε.
Ιανός, ο θεός που έδωσε το όνομά του στον πρώτο μήνα του έτους
Ο Θεός Ιανός κατονομαζόταν πάντα πρώτος στον κατάλογο των θεοτήτων, ενώ σε εκείνον αφιερωνόταν το πρώτο μέρος κάθε προσφοράς – θυσίας στους θεούς κατά την ρωμαϊκή παράδοση.
Ο διπρόσωπος Ιανός απεικονιζόταν συχνά ως νέος ξυρισμένος και γέρος με γενειάδα
Έτσι και η πρώτη ημέρα του έτους, η έναρξη της νέας χρονιάς ήταν αφιερωμένη στη θεότητα αυτή των Ρωμαίων. Από τον Ιανό πήρε το όνομά του ο μήνας Ιανουάριος, που χρησιμοποιούν οι περισσότερες χώρες και σήμερα στο σύγχρονο ημερολόγιο.
Συχνά, ο Ιανός απεικονιζόταν με δύο πρόσωπα, ενώ στις πρώτες απεικονίσεις σε ναούς της Ρώμης, το ένα πρόσωπο ήταν γενειοφόρο και το άλλο ξυρισμένο. Για πολλούς αυτή η αντίστιξη σηματοδοτούσε τα ζεύγη αντιθέτων, τον ήλιο και τη σελήνη ή το γήρας και τη νιότη.
Ιανός, ο φύλακας των Εισόδων και των Εξόδων
Το όνομα του θεού των Ρωμαίων συνδέεται με την ετρουσκική λέξη Janua, που σημαίνει θύρα, κάτι που καταδεικνύει τη σημασία που είχε ο Ιανός ως φύλακας σε εισόδους και εξόδους ναών, κτιρίων, ακόμη και ολόκληρων πόλεων. Ήταν παρών στη γέννηση, το γάμο και στο θάνατο, σε όλες δηλαδή τις μεταβάσεις της ανθρώπινης ζωής. Η λέξη έναρξη ούτως ή άλλως υπονοεί και τη μετάβαση από μια πρότερη κατάσταση ύπαρξης.
Οι ναοί του Ιανού στη Ρώμη ήταν πολυάριθμοι και ο σημαντικότερος ανάμεσά τους ήταν ο Ianus Geminus, ένα διαμπερές οικοδόμημα με δύο αντικριστές πύλες, εκ των οποίων η μία έβλεπε προς την Ανατολή και η άλλη στη Δύση.
Βρισκόταν στη Ρωμαϊκή Αγορά μέσω του οποίου βάδιζε ο ρωμαϊκός στρατός για τη μάχη. Αυτός ο ιδιαίτερος ναός είχε μια συμβολική λειτουργία. Όταν οι πύλες του έκλειναν, αυτό σήμαινε ότι υπήρχε ειρήνη στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία. Όταν οι πύλες του άνοιγαν, όλοι γνώριζαν πως οι Ρωμαίοι ήταν σε πόλεμο.
Πηγή: iefimerida.gr
