Λιγότερες σχολές θα μπορούν να επιλέξουν οι υποψήφιοι των Πανελλαδικών Εξετάσεων του 2021, όταν θα συμπληρώσουν το μηχανογραφικό τους δελτίο για την εισαγωγή στα ΑΕΙ. Με το μέτρο αυτό, η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας στοχεύει να περιορίσει τη «σωρηδόν» δήλωση σχολών από τους υποψηφίους, όπως συμβαίνει έως τώρα. Αντίθετα, ο περιορισμός των επιλογών θα μπορούσε να ωθήσει σε πιο συνειδητοποιημένη επιλογή σχολών. Το μέτρο θα συνδυαστεί με ενίσχυση της επαγγελματικής εκπαίδευσης. Το υπουργείο, μέσω νομοσχεδίου που θα κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή, στοχεύει να βελτιώσει το περιεχόμενο σπουδών της επαγγελματικής εκπαίδευσης, και να δημιουργήσει νέες ειδικότητες στον τομέα της κατάρτισης, τις οποίες θα χρειάζονται η οικονομία και η αγορά εργασίας. Αλλωστε, στον σχεδιασμό των ειδικοτήτων θα εμπλακούν οι επαγγελματικοί φορείς κάθε Περιφέρειας.
Ειδικότερα, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ», στις επόμενες Πανελλαδικές θα περιοριστεί ο αριθμός των σχολών που θα μπορεί να δηλώνει κάθε υποψήφιος στο μηχανογραφικό δελτίο. Ενδεικτικά, το 2017 ένας υποψήφιος μπορούσε να δηλώσει έως και 348 σχολές, καθώς είχε να επιλέξει μεταξύ δύο επιστημονικών πεδίων. Μετά την αλλαγή του συστήματος, στις Πανελλαδικές Εξετάσεις του περασμένου Ιουνίου, οι υποψήφιοι μπορούσαν να δηλώσουν –ανάλογα με το πεδίο που θα επέλεγαν– από 148 τμήματα (στο πεδίο των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών) έως και 246 τμήματα (στο πεδίο θετικών και τεχνολογικών επιστημών). Ομως και μόνο με ένα επιστημονικό πεδίο θεωρείται ότι υπάρχει στρέβλωση. Και αυτό διότι στο ίδιο επιστημονικό πεδίο περιλαμβάνονται τμήματα με διαφορετικό επιστημονικό και επαγγελματικό προσανατολισμό. Για παράδειγμα, στο 1ο πεδίο συνυπάρχουν το τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας, το τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και Θρησκειολογίας και το Δημόσιας Διοίκησης. Αλλο παράδειγμα: Στο 2ο πεδίο συνυπάρχουν το τμήμα Ζωικής Παραγωγής, Αλιείας και Υδατοκαλλιεργειών, το Μαθηματικών, το Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης και το Θεάτρου.
«Εχει παρατηρηθεί ότι πολλοί υποψήφιοι δηλώνουν τμήματα μόνο και μόνο για να εισαχθούν σε κάποιο ΑΕΙ. Ωστόσο, επειδή δεν ενδιαφέρονται για το αντικείμενο σπουδών στη σχολή όπου εισάγονται, είτε παρατούν τις σπουδές είτε καθυστερούν πολύ μέχρι την αποφοίτηση», λέει στην «Κ» υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Παιδείας, συνεργάτης της Νίκης Κεραμέως. Μάλιστα, εκτιμάται ότι ο αριθμός των επιλογών που θα έχουν από το 2021, δηλαδή οι φετινοί μαθητές της Γ΄ Λυκείου και οι απόφοιτοι που θα συμμετάσχουν στις Πανελλαδικές Εξετάσεις, θα μειωθεί έως και κατά το ήμισυ σε σχέση με το 2020.
Πάντως, το μέτρο θα περιορίσει τις επιλογές των υποψηφίων, και κυρίως εκείνων με χαμηλές βαθμολογίες. Για τον λόγο αυτό, το υπουργείο προχωρά σε αναδιάταξη της επαγγελματικής εκπαίδευσης, κατάρτισης και διά βίου μάθησης, με στόχο να γίνει ελκυστική, καθώς θα προσφέρει επαγγελματικές προοπτικές. Στην Ελλάδα η επαγγελματική εκπαίδευση είναι «ο φτωχός συγγενής» του εκπαιδευτικού συστήματος, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στην Ευρώπη. Ενδεικτικά, στη χώρα μας το 30% των αποφοίτων γυμνασίου επιλέγει επαγγελματικά λύκεια (ΕΠΑΛ), ενώ το 70% των αποφοίτων γυμνασίου επιλέγει γενικά λύκεια (ΓΕΛ) με στόχο να εισαχθεί, μέσω των Πανελλαδικών Εξετάσεων, στα πανεπιστήμια. Ενδεικτικό επίσης είναι ότι, σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, oι εγγεγραμμένοι μαθητές στα επαγγελματικά λύκεια και σχολές παρουσίασαν αύξηση από 97.452 το σχολικό έτος 2017-2018 σε 103.440 το 2018-2019, αλλά οι αποφοιτήσαντες μείωση από 26.610 το 2017-2018 σε 23.007 το 2018-2019.
Βάση του νέου συστήματος θα είναι η αναδιοργάνωση σχολών επαγγελματικής κατάρτισης, οι οποίες για πρώτη φορά θα ενταχθούν στο Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων, το οποίο θεσμοθετείται. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του υπ. Παιδείας, τα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) θα ενισχυθούν στη βάση συμβουλίων σύνδεσης με την αγορά εργασίας, όπως θα ονομαστούν. Θα θεσμοθετηθούν ένα Κεντρικό Συμβούλιο για όλη τη χώρα και ένα σε καθεμιά από τις 13 Περιφέρειες, στα οποία θα μετέχουν εκπρόσωποι της τοπικής αγοράς και οικονομίας μαζί με στελέχη του υπουργείου, ώστε να αποφασίζουν και να σχεδιάζουν τις ειδικότητες που θα διδάσκονται στα ΙΕΚ. Ειδικότητες που θα χρειάζεται η αγορά εργασίας, ώστε οι πτυχιούχοι να έχουν επαγγελματική αποκατάσταση. Επίσης, εάν πιστοποιηθούν οι απόφοιτοι των ΙΕΚ θα μπορούν να διεκδικήσουν, μέσω εξετάσεων, θέση σε τμήμα ΑΕΙ συναφές με το αντικείμενο των σπουδών τους. Σύμφωνα με τα στοιχεία την περίοδο 2019-2020 το σύνολο των καταρτιζόμενων στα δημόσια ΙΕΚ ήταν 30.539 και στα ιδιωτικά φοίτησαν 36.643. Στα ΙΕΚ προσφέρονται περίπου εκατό ειδικότητες.
Σημαντικές αλλαγές, επίσης, θα είναι η δημιουργία Πρότυπων Επαγγελματικών Λυκείων και η ίδρυση Πειραματικών και Θεματικών ΙΕΚ. Οπως δήλωσε στην «Κ» ο συνεργάτης της κ. Κεραμέως, «στόχος μας είναι να δημιουργηθεί ένα σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης που θα δίνει επιλογές στους νέους και θα συνδεθεί με την αναγκαία αλλαγή παραγωγικού μοντέλου της χώρας».
Τα προβλήματα
Το σχέδιο του υπουργείου Παιδείας για μείωση των επιλογών των υποψηφίων στο μηχανογραφικό τους δελτίο εκτιμάται ότι θα προκαλέσει αντιδράσεις. «Δεν λύνει κάποιο από τα υφιστάμενα προβλήματα των Πανελλαδικών Εξετάσεων, ενώ δημιουργεί καινούργια. Χαρακτηριστικά, μπορεί δύο υποψήφιοι με τις ίδιες μονάδες, που έχουν εξεταστεί στα ίδια μαθήματα, να έχουν τελείως διαφορετική τύχη: ο ένας να διεκδικήσει τμήμα σε ομάδα χαμηλής ζήτησης και να εισαχθεί, ενώ ο άλλος να διεκδικήσει θέση σε τμήμα υψηλής ζήτησης και να μείνει εκτός», λέει στην «Κ» ο μαθηματικός – αναλυτής Στράτος Στρατηγάκης. «Για να αντεπεξέλθει σ’ αυτό το πρόβλημα, ο υποψήφιος πρέπει να συνυπολογίσει τη ζήτηση που έχει κάθε ομάδα σχολών για να δει πού έχει αυξημένες πιθανότητες να εισαχθεί και πού κινδυνεύει να μείνει εκτός τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η ορθή συμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου μετατρέπεται έτσι σε επιστημονική διαδικασία, αφού θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη εκτιμήσεις για τη διαμόρφωση των βάσεων ανάλογα με τη ζήτηση», προσθέτει ο ίδιος. Επίσης, ενώ θέτει περιορισμό στους υποψηφίους, η μείωση του αριθμού των επιλογών στο μηχανογραφικό δελτίο από το 2021 δεν λύνει κάποιο υπάρχον πρόβλημα. Ενδεικτικά, οι υποψήφιοι θα συνεχίσουν να κρίνονται με κριτήρια για την εισαγωγή σε σχολές, τα οποία είναι τελείως άσχετα με τις απαιτήσεις σπουδών στη σχολή. Για παράδειγμα, για την εισαγωγή στα τμήματα Μαθηματικών αποτελεί κριτήριο εισαγωγής ο βαθμός της εξέτασης στη Χημεία.
Τα προβλήματα
Το σχέδιο του υπουργείου Παιδείας για μείωση των επιλογών των υποψηφίων στο μηχανογραφικό τους δελτίο εκτιμάται ότι θα προκαλέσει αντιδράσεις. «Δεν λύνει κάποιο από τα υφιστάμενα προβλήματα των Πανελλαδικών Εξετάσεων, ενώ δημιουργεί καινούργια. Χαρακτηριστικά, μπορεί δύο υποψήφιοι με τις ίδιες μονάδες, που έχουν εξεταστεί στα ίδια μαθήματα, να έχουν τελείως διαφορετική τύχη: ο ένας να διεκδικήσει τμήμα σε ομάδα χαμηλής ζήτησης και να εισαχθεί, ενώ ο άλλος να διεκδικήσει θέση σε τμήμα υψηλής ζήτησης και να μείνει εκτός», λέει στην «Κ» ο μαθηματικός – αναλυτής Στράτος Στρατηγάκης. «Για να αντεπεξέλθει σ’ αυτό το πρόβλημα, ο υποψήφιος πρέπει να συνυπολογίσει τη ζήτηση που έχει κάθε ομάδα σχολών για να δει πού έχει αυξημένες πιθανότητες να εισαχθεί και πού κινδυνεύει να μείνει εκτός τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η ορθή συμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου μετατρέπεται έτσι σε επιστημονική διαδικασία, αφού θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη εκτιμήσεις για τη διαμόρφωση των βάσεων ανάλογα με τη ζήτηση», προσθέτει ο ίδιος. Επίσης, ενώ θέτει περιορισμό στους υποψηφίους, η μείωση του αριθμού των επιλογών στο μηχανογραφικό δελτίο από το 2021 δεν λύνει κάποιο υπάρχον πρόβλημα. Ενδεικτικά, οι υποψήφιοι θα συνεχίσουν να κρίνονται με κριτήρια για την εισαγωγή σε σχολές, τα οποία είναι τελείως άσχετα με τις απαιτήσεις σπουδών στη σχολή. Για παράδειγμα, για την εισαγωγή στα τμήματα Μαθηματικών αποτελεί κριτήριο εισαγωγής ο βαθμός της εξέτασης στη Χημεία.
www,kathimerini.gr
