Ηδυναμική άνοδος του ηλεκτρονικού εμπορίου στην περίοδο της πανδημίας είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθούν, αναλογικά πάντα, και τα δημόσια έσοδα. Το γεγονός ότι φέτος τον Μάρτιο, σε σχέση με τον περασμένο αντίστοιχο μήνα του 2020, οι εισπράξεις από ΦΠΑ βελτιώθηκαν δείχνει δύο πράγματα: Το ένα έχει να κάνει με τη μείωση φαινομένων φοροδιαφυγής, αφού ό,τι φεύγει από το κατάστημα συνοδεύεται από φορολογικό παραστατικό, και το άλλο με τη σημαντική αύξηση πωλήσεων από το συγκεκριμένο κανάλι, το ηλεκτρονικό εμπόριο.
Είναι χαρακτηριστικό ότι τον περασμένο μήνα οι εισπράξεις του ΦΠΑ, με την αγορά σε lockdown, εμφανίζονται αυξημένες σε ποσοστό 7% σε σχέση με τον περασμένο Μάρτιο, που για ένα μέρος του η αγορά λειτουργούσε κανονικά.
Το ηλεκτρονικό εμπόριο κερδίζει έδαφος
Το ηλεκτρονικό εμπόριο κερδίζει αργά αλλά σταθερά πελάτες στην Ελλάδα. Οι ρυθμοί πέρυσι ήταν χαμηλότεροι σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά η τάση ήταν ανοδική και συμβαδίζει με τον ψηφιακό εκσυγχρονισμό της χώρας.
Το 2020, εκτιμάται ότι περίπου 6 στους 10 Eλληνες χρήστες του διαδικτύου πραγματοποίησαν αγορές μέσω ηλεκτρονικού εμπορίου, ενώ η αντίστοιχη αναλογία πριν από την εμφάνιση της πανδημίας και την επιβολή των περιοριστικών μέτρων (2019) ήταν 5 στους 10.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής («E-commerce statistics for individuals», January 2021), το 2020 οι πιο δημοφιλείς αγορές μέσω διαδικτύου, στην Ευρωζώνη, ήταν τα διαρκή καταναλωτικά αγαθά, όπως ενδύματα, υποδήματα και αξεσουάρ, έπιπλα και είδη οικιακής χρήσης, είδη καλλωπισμού, βιβλία αλλά και διάφορες υπηρεσίες, όπως οι κατ’ οίκον παραδόσεις από εστιατόρια και αλυσίδες γρήγορου φαγητού.
Το ηλεκτρονικό εμπόριο στην Ελλάδα έχει γνωρίσει δύο περιόδους έξαρσης. Η πρώτη ήταν το 2015 με την επιβολή των capital controls. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την απότομη αύξηση των ηλεκτρονικών αγορών, μεταξύ των χρηστών του διαδικτύου. Εν συνεχεία η τάση περιορίστηκε, τη διετία 2016-2017.
Η δεύτερη περίοδος ήταν στις αρχές του 2020, όταν επιβλήθηκαν περιορισμοί στις μετακινήσεις και βέβαια ακολούθησε το κλείσιμο των φυσικών καταστημάτων. Σύμφωνα με εκτιμήσεις των ειδικών, αυτή τη φορά δεν θα έχουμε το πισωγύρισμα του 2015, ακόμη και όταν πάψουν οι περιορισμοί και επιστρέψει η κανονικότητα -και αυτό λόγω της αναβάθμισης των ψηφιακών μέσων παγκοσμίως.
Η πανδημία δημιούργησε νέες ανάγκες
Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών της ΕΣΕΕ, η οποία διεξήχθη στα μέσα Νοεμβρίου 2020 σε 500 επιχειρήσεις του κλάδου, αυξήθηκαν οι εναλλακτικοί τρόποι πώλησης, καθώς το 6% δήλωσε ότι δημιούργησε e-shop κατά τη διάρκεια της πανδημίας, το 25% ότι ξεκίνησε να κάνει πωλήσεις μέσω τηλεφωνικών παραγγελιών, στο ίδιο χρονικό διάστημα, και το 12%, αντίστοιχα, μέσω των κοινωνικών δικτύων.
Το πλέον αξιοσημείωτο στοιχείο είναι ότι ένα ποσοστό που αγγίζει το 70%, χωρίς να περιλαμβάνονται σε αυτό επιχειρήσεις από τον κλάδο των τροφίμων, δήλωσαν ότι η πανδημία τις ώθησε, σε μικρό ή μεγάλο βαθμό, να επενδύσουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό τους.
Τέλος, η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα, άνω του 60%, και είχαν τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουν πωλήσεις εκτός φυσικού καταστήματος, το 2020, κατέγραψαν αύξηση των εν λόγω πωλήσεων, σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, αν και ήπια στην πλειονότητα των περιπτώσεων, εξαιτίας των πιέσεων που δημιουργήθηκαν στα εισοδήματα.
