Η αγορά συναλλάγματος επιβεβαιώνει σήμερα ένα ζοφερό μήνυμα για τον Ταγίπ Ερντογάν.
Η τουρκική λίρα, η οποία είχε επιδείξει αξιοσημείωτη – και για αρκετούς, αξιοπερίεργη – ισορροπία το τελευταίο δίμηνο σε σχέση με το δολάριο, πιέζεται και πάλι προσεγγίζοντας και πάλι αρνητικά επίπεδα ρεκόρ.
Η σχέση ανταλλαγής του τουρκικού νομίσματος με το δολάριο υποχωρεί προς το 7 – στο 6,9827.
Κάτι έσπασε το «δεσμό ασφαλείας» που κρατούσε φαινομενικά «κλειδωμένη» την ισοτιμία του τουρκικού νομίσματος με το δολάριο στο 6,85 (6,85 τουρκικές λίρες για ένα δολάριο).
Η σταθερότητα, που επήλθε μετά τη συμφωνία του Ερντογάν με το Κατάρ, ακολούθησε μήνες διολίσθησης. Η αυξανόμενη έντασή της το Μάϊο πυροδότησε βάσιμες υποψίες για κατάρρευση του τουρκικού νομίσματος και μαζί της τουρκικής οικονομίας.
Γιατί η ισοτιμία είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα του Ερντογάν
Η ισοτιμία της τουρκικής λίρας είναι η κλωστή που κρατά το αφήγημα της υπερθερμασμένης τουρκικής οικονομίας ζωντανό. Αν υποχωρήσει πέρα από τα χαμηλά που είδε στη μεγάλη συναλλαγματική κρίση του 2018 (7,2685) η βίαιη κατάρρευση του τουρκικού αξιόχρεου θα είναι σχεδόν μονόδρομος, την ώρα που τα ελλείμματα φουσκώνουν.
Ο Ερντογάν είναι… υπερβολικά ακριβός για την τουρκική οικονομία
Η Τουρκική οικονομία έχει περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια δολάρια εξωτερικού χρέους που ωριμάζει το επόμενο δωδεκάμηνο και η εξυπηρέτηση του θα είναι απαγορευτική αν η λίρα υποχωρήσει περαιτέρω, βάζοντας την προοπτική της χρεοκοπίας βίαια στο φάσμα των προοπτικών της οικονομίας των 80 και πλέον εκατομμυρίων κατοίκων. Την ίδια ώρα διογκώνεται και το κρατικό χρέος.
Επιπλεόν το καθεστώς έχει κάψει πάνω από 100 δισ. δολάρια από τις αρχές του περασμένου έτους σύμφωνα με υπολογισμούς του Bloomberg στην προσπάθεια του να φρενάρει την υποτίμηση της λίρας, πουλώντας δολάρια έναντι λιρών στην αγορά συναλλάγματος.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τα αποθεματικά του τουρκικού κράτους σε συνάλλαγμα να έχουν εξαφανιστεί. Παρά τη δημιουργική λογιστική, τα απαγορευτικά μέτρα στις διεθνείς συναλλαγές αλλά και την «απαλλοτρίωση» των δολαριακών καταθέσεων των εμπορικών τραπεζών από τον Τούρκο ηγέτη, η προσπάθεια ήταν χωρίς αποτέλεσμα.
Παρά το τεράστιο κόστος, η κατρακύλα της λίρας δεν ανακόπηκε, ενώ και οι ξένες διεθνείς τράπεζες έκλεισαν την πόρτα στην τουρκική κεντρική τράπεζα αρνούμενες να της χορηγήσουν συνάλλαγμα, καθώς πλέον είναι κοινό μυστικό ότι η ΤτΤ δε λειτουργεί με βάση τις ενδείξεις της αγοράς αλλά με μπούσουλα τις προσωπικές φιλοδοξίες του ισχυρόυ άνδρα της Τουρκίας.
Το… Μνημόνιο της Τουρκίας
Το μόνο σύντομο διάλλειμμα σταθερότητας έλαβε χώρα το τελευταίο δίμηνο.
Χωρίς δολάρια στο σεντούκι, και – λόγω Covid – χωρίς προοπτικές να συγκεντρώσει αρκετά για να γλιτώσει το αδιέξοδο στο εγγύς μέλλον, και με το ΔΝΤ να μην αποτελεί επιλογή για τον ηγέτη της Τουρκίας, στράφηκε στο δοκιμασμένο σύμμαχό του τον Εμίρη του Κατάρ για να βρει δολάρια.
Η συμφωνία λειτούργησε στην αγορά συναλλάγματος ως «πακέτο διάσωσης». Το «ιππικό» με την μορφή των καταριανών δολαρίων απέτρεψε τις πιέσεις στο τουρκικό νόμισμα, «κλειδώνοντας» την ισοτιμία του στο 6,85.
Η ηρεμία κράτησε μέχρι την τρέχουσα εβδομάδα. Πιέσεις εκδηλώθηκαν την Δευτέρα, για να εκτονωθούν στη συνέχεια. Συνεχίστηκαν πιο επίμονα την Τρίτη, και πλέον σήμερα εγκαταστάθηκαν για τα καλά στην αγορά συναλλάγματος.
Κάθε λεπτό που περνάει η αμφισβήτιση για την τουρκική λίρα αυξάνεται, απειλώντας να πυροδοτήσει μια νέα συναλλαγματική κρίση σαν αυτή του 2018 που έφερε την τουρκική οικονομία στο χείλος της αβύσσου.
Εν τω μεταξύ, την ώρα που οι διεθνείς αγορές έχουν πάψει να ασχολούνται με τη λίρα και οι εναπομείναντες επενδυτές φεύγουν τρέχοντας, στο εσωτερικό οι Τούρκοι έχουν ήδη γυρίσει την πλάτη στο νόμισμά τους, καθώς σπεύδουν να αλλάξουν τις λίρες σε δολάρια.
Είναι αυτά τα δολάρια, μεταξύ άλλων, που καταλήγουν ως ιδιωτικές καταθέσεις στις τουρκικές τράπεζες και εν συνεχεία, με διαταγή Ερντογάν, «παρκάρονται» στην κεντρική τράπεζα όπου προσμετρώνται στα… εθνικά συναλλαγματικά διαθέσιμα.
Ο τυχοδιωκτισμός των επιλογών του Ερντογάν στην Τουρκία έχει δημιουργήσει ένα κουβάρι το οποίο απειλεί να γίνει χειροβομβίδα με αφορμή μια κρίση.
Είναι πολύ πιθανό η κρίση να έρθει από την περαιτέρω υποχώρηση της τουρκικής λίρας. Τα ντόμινο της καταστροφής έχουν ήδη στηθεί. Ένα μικρό άγγιγμα, αρκεί για να την προκαλέσει.
www.newmoney.gr
