«Ο κομμουνισμός είναι αντίπαλο κοινωνικοοικονομικό σύστημα του καπιταλισμού. Ο ναζισμός κι ο φασισμός παραμένουν εκδοχές του». Με τέτοια βαρύγδουπα επιχειρήματα η απανταχού Αριστερά επιχειρεί να αποδομήσει την εκτίμηση της Ευρώπης πως κομμουνισμός και ναζισμός, λόγω κυρίως του Συμφώνου Στάλιν και Χίτλερ, προκάλεσαν από κοινού τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αν και δεν συμφωνώ με την άποψη αυτή (οι Σοβιετικοί συμμάχησαν έντρομοι με τους Ναζί για να αποτρέψουν εισβολή στα εδάφη τους – βλ. και Roger Moorhouse, The Devil’s Alliance: Hitler’s Pact with Stalin, 1939 – 1941, 2016), εντούτοις ο Στάλιν δεν δίστασε να εκμεταλλευθεί τη συγκυρία για να εισβάλει στην Πολωνία, να εκτελέσει αθώους και να εξολοθρεύσει την αφρόκρεμα των πολωνών αξιωματικών στο δάσος του Κατίν (βλ. και την ομώνυμη ταινία του Αντρέι Βάιντα).
Το ζήτημα, όμως, δεν βρίσκεται στις ευθύνες για την έκρηξη του Πολέμου. Είναι περισσότερο κοντά στη μεταβαλλόμενη στάση των κομμουνιστών απέναντι στον ναζισμό. Πριν καταρρεύσει το Σύμφωνο Μολότοφ – Ρίμπεντροπ η Αριστερά – και στην Ελλάδα – κατήγγειλε τον πόλεμο της καπιταλιστικής Δύσης κατά του Χίτλερ σαν πρωτοβουλίες των πολεμοκάπηλων μεγαλοκαρχαριών του διεθνούς κεφαλαίου που θυσίαζαν τους λαούς. Οταν τελικά οι Ναζί εισέβαλαν στην ΕΣΣΔ ο πόλεμος έγινε πατριωτικός κι ο Χίτλερ βαφτίστηκε τέρας. Για όλα αυτά η Αριστερά ποτέ δεν έδωσε επαρκείς εξηγήσεις. Στη Μόσχα μάλιστα ακόμη κυκλοφορούν θεωρίες συνωμοσίας κι έχουν εκδοθεί και βιβλία, για τους λόγους που οδήγησαν τον Χίτλερ να στραφεί εναντίον και να «προδώσει» τον Στάλιν!
Είναι όμως ο ναζισμός και ο φασισμός εκδοχές του καπιταλισμού, όπως τα παρουσιάζει η αριστερή αστική μυθολογία; Ή μήπως προσεγγίζουν περισσότερο στην αντίπερα ιδεολογική όχθη; Στις σελ. 69-84 («Ο σοσιαλισμός του φασισμού κι ο φασισμός του σοσιαλισμού») του βιβλίου μου «Νεοφιλελευθερισμός για αρχάριους», αναλύω διεξοδικότερα το θέμα. Αρκούν εδώ κάποιες σύντομες αναφορές.
Ο καπιταλισμός στηρίζεται στην ελεύθερη επιλογή. Είναι δυνατόν η Γκεστάπο, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και η «τελική λύση» να είναι προϊόντα ελεύθερης επιλογής; Η ελεύθερη επιχείρηση αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της καπιταλιστικής οικονομίας. Ομως τα εποπτικά συμβούλια ελέγχου της επιχειρηματικής δράσης του σοσιαλισμού είναι ταυτόσημα με την «καθοδηγούμενη επιχείρηση» του ναζισμού (Αλμπερτ Σπέερ) και το Ινστιτούτο Βιομηχανικής Ανασυγκρότησης (IRI) του Φασισμού.
Μια σύντομη ματιά μόνο στις προγραμματικές θέσεις του κόμματος του Χίτλερ αλλά και στις καθημερινές οδηγίες στους συνεργάτες του (βλ. H. T. Trevor-Roper, Hitler’s Table Talk, 1973 και Η. Rausching, Hitler Speaks, 1939) θα κάνει πολλούς στην Αριστερά να αναρωτιούνται αν ανήκουν σε ιδεολογικό αντίπαλο τα λόγια που διαβάζουν.
Μόνο λοιπόν εκδοχές του καπιταλισμού δεν είναι ο ναζισμός κι ο φασισμός. Ο κομμουνισμός της Κίνας, στο καθαρά οικονομικό του σκέλος, θα μπορούσε να διεκδικήσει τη σχετική ιδιότητα. Αλλως, ο κομμουνισμός είναι πολύ κοντύτερα στον ολοκληρωτισμό της αντίπερα όχθης – φασισμό και ναζισμό.
Πράγματι, λοιπόν, κάποια πράγματα που ξέρετε – όπως σχολίαζε κάποιος – πρέπει να τα ξεχάσετε. Γιατί απλούστατα, είναι λαθεμένα…
