ην επιβολή δασμών ύψους 100% της εμπορικής αξίας ευρωπαϊκών ελαιολάδων και ελιών που θα εισάγονται στις ΗΠΑ επεξεργάζεται ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. Οι επικείμενοι αυτοί δασμοί αναμένεται να έχουν καταστροφικές επιπτώσεις στην Ελλάδα, ειδικότερα σε μια περίοδο υπέρ-δεκαετούς οικονομικής, βιομηχανικής και κοινωνικής κρίσης και επομένως επιβάλλεται να αντιμετωπιστούν με μεγάλη σοβαρότητα και στα πλαίσια της εξωτερικής οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας Ελλάδας-ΗΠΑ.
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του US International Trade Commission, η αξία των εισαγόμενων ελληνικών ελαιολάδων και ελιών στις ΗΠΑ είναι της τάξης των 90 εκατ. δολαρίων σε ετήσια βάση.
Στο μάτι του κυκλώνα για εμπορικά συμφέροντα τρίτωνΗ αρχή του προβλήματος έγινε στις 6 Οκτωβρίου 2004, όταν οι ΗΠΑ προσέφυγαν στον Διεθνή Οργανισμό Εμπορίου (WTO) κατά των Γαλλίας, Γερμανίας, Ισπανίας και Αγγλίας (τώρα μέλη της ΕΕ) για ενίσχυση της αεροναυπηγικής τους βιομηχανίας σε κατάχρηση των διεθνών εμπορικών συμφωνιών «General Agreement on Tariffs and Trade 1994 (GATT 1994)» και «Agreement on Subsidies and Countervailing Measures (SCM Agreement)». Η αιτία του προβλήματος, δηλαδή, είναι η διαμάχη μεταξύ Αμερικανικών BOEING και των ευρωπαϊκών AIRBUS, όπου ουδεμία ανάμειξη ή όφελος έχει η Ελλάδα. Ο δεκαπενταετής αυτός εμπορικός πόλεμος φτάνει στο τέλος του με την τελική απόφαση του ΔΟΕ (WTO) για το ύψος των αντισταθμιστικών μέτρων (δασμοί τιμωρίας) που θα μπορούν να επιβάλουν οι ΗΠΑ στην περίπτωση που η ΕΕ δεν συμμορφωθεί αναφορικά με την αθέμιτη επιδότηση της αεροναυπηγικής εταιρείας AIRBUS. Η απόφαση αυτή αναμένεται εντός Αυγούστου 2019 –δηλαδή τώρα! Το υπουργείο Εμπορίου (USTR) των ΗΠΑ εκτιμά τη ζημιά στην αμερικανική οικονομία σε ποσό ύψους 11 δισ. δολαρίων ετησίως, ποσό που ο πρόεδρος Τραμπ προτίθεται να εισπράξει μέσω της επιβολής δασμών σε εισαγόμενα ευρωπαϊκά προϊόντα. Κατάλογο προϊόντων στα οποία θα επιβληθεί δασμός εισαγωγής ύψους από 25% μέχρι και 100% της εμπορικής τους αξίας, εξέδωσε το USTR τη 12η Απριλίου 2019 και συμπεριλαμβάνει 425 κωδικούς προϊόντων, συνολικής ετήσιας αξίας εισαγωγών στις ΗΠΑ 21 δισ. δολαρίων. Στον κατάλογο αυτό, δυστυχώς, μεταξύ άλλων ελληνικών προϊόντων εθνικής σημασίας, συμπεριλαμβάνεται και το ελαιόλαδο (HTC 1509.10.20). Σε διαβούλευση επί του ανωτέρω καταλόγου, που έληξε στις 28 Μαΐου 2019, κατατέθηκαν 648 τεκμηριωμένες παρεμβάσεις και, ως αναμενόμενο, καμία από την Ελλάδα. Σε συνέχεια, το USTR, την 1η Ιουλίου, 2019 εξέδωσε Συμπληρωματικό Κατάλογο που περιλαμβάνει 89 επιπλέον προϊόντα συνολικής αξίας ετησίων εισαγωγών στις ΗΠΑ 4 δισ. δολαρίων, ανεβάζοντας την αξία των εν δυνάμει μέτρων στα $25 δις δολάρια. Μεταξύ άλλων αγροτικών προϊόντων, στον συμπληρωματικό κατάλογο είναι και οι πράσινες ελιές σε άλμη (HTC code 2005.70.120). Συζήτηση αναφορικά με τον νέο κατάλογο προϊόντων διαχειρίζεται ειδική επιτροπή «Section 301 Committee» του USTR, μέχρι τις 12 Αυγούστου 2019. |
Αστάθεια, κίνδυνος και προβληματισμός
Η αστάθεια που δημιουργεί η προβληματική και αβέβαιη κατάσταση οδηγεί τους Αμερικανούς εισαγωγείς και τις ελληνικές εταιρείες που εξάγουν τυποποιημένο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, να «βάλουν containers στη θάλασσα» με προορισμό τις ΗΠΑ, ώστε να «γλιτώσουν» το πρώτο κύμα εν δυνάμει δασμών, εφόσον η επιβολή δασμών δεν αφορά προϊόντα που είναι εν πλω.
Με την επιβολή δασμών 100% επί της αξίας των εμπορευμάτων, ένα container τυποποιημένου ελαιολάδου αξίας 80.000 δολαρίων θα δασμολογηθεί με επιπλέον 80.000 δολάρια κατά την εισαγωγή του στις ΗΠΑ, αυξάνοντας το συνολικό κόστος εμπορεύματος σε 160.000 δολάρια!
Για τον λόγο αυτόν, στον σύνδεσμο εισαγωγέων ελαιολάδου στις ΗΠΑ (North American Olive Oil Association – NAOOA), στον οποίο δεσπόζουσα θέση έχουν ιταλικές και ισπανικές επιχειρήσεις και με μοναδικό μέλος από Ελλάδα την ΑΓΡΟΒΙΜ ΑΕ, έχει σημάνει συναγερμός.
Με συντονισμένες ενέργειες δημοσιότητας, ο ΝΑΟΟΑ στοχεύει στην κινητοποίηση μελών του Αμερικανικού Κογκρέσου, καταναλωτών και οργανώσεων καταναλωτών, αλλά και επιχειρήσεων HORECA (Hotel, Restaurant and Catering) όπως μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ, να εναντιωθούν στην επιβολή δασμών στο ελαιόλαδο. Για το σκοπό αυτό ο ΝΑΟΟΑ έχει προσλάβει γνωστό δικηγορικό γραφείο με δυναμικό 900 δικηγόρων και εξειδικευμένων συμβούλων, ενώ υπέβαλε τεκμηριωμένη ένσταση έναντι της επιβολής δασμών στο ελαιόλαδο προς τον USTR στις 28 Μαΐου, 2019.
Με μια τελική και μεθοδική προσπάθεια, ο ΝΑΟΟΑ συγκεντρώνει υπογραφές και παροτρύνει όλους τους εξαγωγείς ελαιολάδου προς τις ΗΠΑ να ζητήσουν από τους Αμερικανούς πελάτες τους να παρέμβουν και κινητοποιήσουν μέλη του Αμερικανικού Κογκρέσου στα οποία έχουν πρόσβαση. Σήμερα μαθαίνουμε πως έχει ήδη επικυρωθεί η υποστήριξη δύο γερουσιαστών υπέρ του ευρωπαϊκού ελαιολάδου, του Δημοκρατικού Bill Pascrell (NJ) και του Ρεπουμπλικανού Jodey Arrington (TX), οι οποίοι και συντάσσουν επιστολή προς το USTR υπέρ της εξαίρεσης του ελαιολάδου.
Μεταξύ των άλλων, βασικό επιχείρημα του ΝΑΟΟΑ είναι πως «ακόμα και στην περίπτωση που όλο το εκτός Ευρώπης παραγόμενο ελαιόλαδο διοχετευόταν στις ΗΠΑ (δίχως να καταναλώνεται σταγόνα στη χώρα παραγωγής), πάλι θα υπήρχε κενό προσφοράς 100.000 τόνων μιας εξαιρετικά υγιεινής επιλογής διατροφής των Αμερικανών πολιτών».
Μεταφέρει, λοιπόν, το πρόβλημα στο εσωτερικό της χώρας και αναδεικνύει τις αρνητικές επιπτώσεις στον Αμερικανό πολίτη καταναλωτή ελαιολάδου. Δεδομένου πως στις ΗΠΑ παράγονται λιγότερο από 10.000 τόνοι ελαιόλαδο κατ’ έτος, ενώ η κατανάλωση ανέρχεται σε 300.000 τόνους, ψάχνουν για συμμάχους εντός ΗΠΑ που να υποστηρίξουν την εξαίρεση του ελαιολάδου.
Ήδη, σε μια ανεξάρτητη κίνηση, ο Doug LaMalfa, μέλος του Αμερικανικού Κογκρέσου από την Καλιφόρνια (CA), ζήτησε με επιστολή του προς το USTR να εξαιρεθούν τα μη παρθένα ελαιόλαδα (HC 1509.90.40) που χρησιμοποιούνται από βιομηχανίες παραγωγής.
Επιπλέον, μέσω στοχευμένης δημοσιογραφικής προβολής του θέματος εντός ΗΠΑ, με ενδεικτική αναφορά τη δημοσιότητα που έδωσε στο θέμα το CBS NY, επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην αγορά του ελαιολάδου, αλλά και ομάδες καταναλωτών που προσέχουν την υγεία τους, προβάλλουν τον κίνδυνο τριπλασιασμού τις τιμής έξτρα παρθένου ελαιολάδου στις ΗΠΑ εφόσον επιβληθούν οι αναμενόμενοι δασμοί.
Στην ίδια γραμμή, σχετικό άρθρο των GREEK REPORTERS αναφέρει ασύμμετρα τα μέτρα εναντίον της Ελλάδος, μιας χώρας που ουδεμία ανάμειξη έχει με την εμπορική διαφωνία ΕΕ και ΗΠΑ, ενώ έχει επενδύσει υπέρογκα κονδύλια και δυναμικό για την έστω και μικρή παρουσία ελληνικών ελαιολάδων (ύψους 3% των συνολικά 300.000 τόνων ετησίως εισαγωγών στις ΗΠΑ) στην αμερικανική αγορά.
Παγκόσμιος εμπορικός και οικονομικός πόλεμος
Πιστεύω πως ο Ντόναλντ Τραμπ θα προβεί στην επιβολή δασμών και δεν θα ακυρώσει έναν 15ετή επίμονο αγώνα υποστήριξης της αεροναυπηγικής βιομηχανίας των ΗΠΑ. Σημαντικό, δε, ερέθισμα που ενισχύει αυτήν τη θέση, αποτελεί και ο μεγάλος αριθμός παραγγελιών της AIRBUS (ύψους 43 δισ. δολαρίων) έναντι της BOEING (ύψους 32 δισ. δολαρίων) στην πρόσφατη έκθεση RARIS AIR SHOW τον Ιούνιο 2019.
Προς την κατεύθυνση αυτή, οι Ιταλοί εξαγωγείς ανησυχούν σφόδρα για πιθανή απώλεια 200 εκατ. δολαρίων σε ετήσια βάση, ενώ οι Ισπανοί ήδη βιώνουν κατακόρυφη πτώση 34% σε πωλήσεις και απώλεια 28.4 εκατ. δολαρίων από την επιβολή αμερικανικών δασμών στις μαύρες ελιές τον Αύγουστο 2018.
Το μόνο σίγουρο είναι πως βιώνουμε περίοδο ανοικτού οικονομικού πολέμου που θα πρέπει η χώρα να αντιμετωπίσει με σοβαρότητα και αμεσότητα.
Ο εμπορικός και οικονομικός πόλεμος μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ συνεχίζεται και σε άλλους κλάδους, με επιβολή δασμών ύψους 25% στις εισαγωγές χάλυβα και 10% σε εισαγόμενο αλουμίνιο από την ΕΕ, τον Ιούνιο 2019. Η ΕΕ άμεσα ανταποκρίθηκε με δασμούς αξίας περίπου 2,8 δισεκατομμυρίων ευρώ στον αμερικανικό χάλυβα, γεωργικών και άλλων προϊόντων, από μηχανές Harley Davidson έως χυμούς πορτοκαλιού.
Στην ίδια γραμμή πλεύσης, στη βουλή της Γαλλίας ψηφίστηκαν, την περασμένη εβδομάδα, μέτρα για την μεμονωμένη επιβολή «ψηφιακού φόρου» έως και 5% επί του τζίρου γεγονός που πλήττει τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας των ΗΠΑ. Ο φόρος αυτός καλείται ως «GAFA tax» από τα αρχικά των Google, Apple, Facebook και Amazon. Ο πρόεδρος Τραμπ ξεκίνησε ήδη έρευνα για αντίμετρα, ενώ ευρύτατα στην Ουάσινγκτον συζητείται η επιβολή δασμών στο γαλλικό κρασί και το τυρί.
Τι κάνει η Ελλάδα για να υποστηρίξει το ελαιόλαδο στις ΗΠΑ
Ο ΣΕΒΙΤΕΛ (Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποιήσεως Ελαιολάδου), έγκαιρα ενεργοποιήθηκε και προκάλεσε σχετική σύσκεψη στο ΥΠΑΑΤ στις 19/4/2019, με τη συμμετοχή εκπροσώπων του ΥΠΕΞ, του ΥΠΟΙΚ και επαγγελματικών Οργανώσεων που επηρεάζονται αρνητικά από την επιβολή δασμών στις ΗΠΑ.
Απόρροια της συνάντησης ήταν η κάτωθι επίσημη κρατική ανακοίνωση:
«Η προτροπή των υπηρεσιακών στελεχών των συναρμόδιων υπουργείων επικεντρώνεται στο να συνταχθούμε ως κράτος-μέλος με την ευρωπαϊκή διαπραγμάτευση, να εξοπλιστούμε με πληροφορίες, να αναμένουμε τη στρατηγική διαλόγου της ΕΕ χωρίς να ακυρώνουμε την ευρωπαϊκή διαπραγμάτευση, η οποία έχει ήδη προσδιοριστεί, προκειμένου τελικά να μην υποσκάψουμε την κοινή θέση της ΕΕ».
Παράλληλα, ο ΣΕΒΙΤΕΛ συγκάλεσε στις 24/4/19 σύσκεψη με τις εξαγωγικές επιχειρήσεις-μέλη του, συναντήθηκε (8/5/19) και έστειλε υπόμνημα (18/5/2019) προς τον Αμερικανό Εμπορικό Ακόλουθο Κιθ Σίλβερ, ενημέρωσε τον Αμερικανό Πρέσβη Τζέφρυ Πάιατ και, τέλος, έθεσε (24/7/19) το εν λόγω θέμα υπόψη και του νέου υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Μάκη Βορίδη.
Μέχρι σήμερα, ουδείς μας γνωρίζει σε τι ενέργειες έχει προβεί ο επίσημος κρατικός μας μηχανισμός. Γνωρίζω, όμως, πως νομικοί σύμβουλοι του ΝΑΟΟΑ πιστεύουν πως η ΕΕ αναμένει απόφαση από τον ΔΟΕ (WTO) για ύψος ετησίων δασμών 7 δισ. δολαρίων, και πως η ΕΕ δεν επιδεικνύει πολιτική βούληση για επίλυση του προβλήματος.
Επομένως, πρέπει όλοι όσοι επηρεάζονται από την επιβολή δασμών στα προϊόντα των δυο καταλόγων που προανέφερα, να ενεργοποιηθούν άμεσα.
Ειδικότερα, προτείνονται ενέργειες όπως:
1Σύνδεσμοι, συνεταιρισμοί, και εν γένει οργανώσεις που αντιπροσωπεύουν προϊόντα που θίγονται (κρασί, τυρί, λάδι, ελιές, κ.λπ.), και επιθυμούν να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητά τους στην αγορά των ΗΠΑ, να ενημερώσουν τα μέλη τους, επιμελητήρια, περιφέρεια, υπουργείο κ.λπ. και να προβούν άμεσα σε σειρά ενεργειών όπως ο ΝΑΟΟΑ για το ελαιόλαδο.
2Έλληνες εξαγωγείς να επικοινωνήσουν άμεσα και ενημερώσουν πελάτες τους στις ΗΠΑ, ώστε αυτοί με τη σειρά τους να προβούν σε αντίστοιχες ενέργειες, όπως η ενημέρωση των καταναλωτών, η νομική αντιπροσώπευση, η παρουσία σε μέσα μαζικής ενημέρωσης και, ειδικότερα, η άσκηση επιρροής σε μέλη του Κογκρέσου της περιοχής τους ώστε να υποστηρίξουν τα εν λόγω ελληνικά προϊόντα που προμηθεύονται.
3Ειδικότερα για το ελαιόλαδο, οι προαναφερθέντες θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την επιστολή Perscrell-Arrington, μέσω της ενεργοποίησης και προσυπογραφής της από επιπλέον μέλη του Κογκρέσου. Ήδη οι Josh Gottheimer (NJ), Anthony Brindisi (NY) και Dutch Ruppersberger (MD) υποστηρίζουν την πρωτοβουλία αυτή.
4Με δεδομένο πως η αντίδραση εκ των έσω (δηλαδή μέσα από τις ΗΠΑ) είναι πιο αποτελεσματική, οι εξαγωγείς μας καλό θα ήταν να προτρέψουν πελάτες τους να ασκήσουν κριτική έναντι της επιβολής δασμών μέσω της διαδικασίας ανοιχτής διαβούλευσης του USTR, που λήγει στις 12 Αυγούστου 2019.
Καλή μας δύναμη στον αγώνα διατήρησης μιας πολύ σημαντικής αγοράς για τα ελληνικά προϊόντα.
πηγή: www.ypaithros.gr
