Έρχεται στην Ελλάδα το σύστημα «πληρώνω όσο πετάω». Οι δημότες όλης της χώρας θα κληθούν να εξοικειωθούν με ένα σύστημα το οποίο ουσιαστικά θα συνδέει το ύψος των δημοτικών τελών με το ποσοστό των σκουπιδιών που θα ανακυκλώνονται. Όσο μεγαλύτερα τα ποσοστά ανακύκλωσης, τόσο το καλύτερο για την τσέπη και όσο μικρότερα, τόσο το χειρότερο για την τσέπη των δημοτών.
Το νομοσχέδιο που θα ανοίξει τον δρόμο προς αυτή την κατεύθυνση θα έρθει άμεσα προς ψήφιση στη Βουλή καθώς η εισαγωγή του «τέλους υγειονομικής ταφής» είναι ένα από τα πρώτα προαπαιτούμενα του Ταμείου Ανάκαμψης. Δηλαδή, για να εκταμιεύσουμε στο τέλος του χρόνου την πρώτη δόση του Ταμείου Ανάκαμψης -συνολικά 3,5 δις. ευρώ που είναι 1,7 δις. ευρώ δάνεια και 1,8 δις. ευρώ επιδοτήσεις- ένα από τα 14 μέτρα που θα πρέπει να υλοποιήσουμε, θα είναι και αυτό: η εισαγωγή του φόρου ταφής απορριμμάτων. Μάλιστα, στο τελικό κείμενο του ΕΛΛΑΔΑ 2.0 που εγκρίθηκε χθες από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρεται ότι αυτός ο πράσινος φόρος θα εισαχθεί από το 2022 και θα αυξάνεται συνεχώς μέχρι και το 2024 οπότε και θα λάβει τη μέγιστη τιμή του.
Στο υπουργείο Περιβάλλοντος έχουν ήδη κάνει την προεργασία για την εισαγωγή του φόρου υγειονομικής ταφής ο οποίος θα εισαχθεί από το 2022. Τον φόρο θα πληρώνουν οι δήμοι. Το ποσό θα αυξάνεται συνεχώς και το 2024 θα φτάσει να είναι υπερδιπλάσιο σε σχέση με αυτό το 2022 προκειμένου οι δήμοι να πιεστούν να περιορίσουν τις ποσότητες που θα στέλνουν στους χώρους υγειονομικής ταφής. Η διαφορετική λύση που θα έχουν θα είναι να αυξήσουν τα δημοτικά τέλη. Το μέτρο μπορεί να λειτουργήσει και ανάποδα: να επιβραβευτούν με χαμηλά δημοτικά τέλη όσοι δημότες πειστούν να ανακυκλώσουν βάζοντας ολοένα και περισσότερες ποσότητες στους μπλε και καφέ κάδους.
Αργά ή γρήγορα, θα έρθουν επομένως και σε όλους τους δήμους της χώρας τα συστήματα «πληρώνω όσο πετάω» προκειμένου οι δημότες να έχουν ισχυρό κίνητρο ανακύκλωσης.
Το σύστημα χρέωσης «Πληρώνω Όσο Πετάω» – ΠΟΠ- (επίσης γνωστό και ως μεταβλητή τιμολόγηση, μοναδιαία χρέωση ή διαφοροποιημένο σύστημα τιμολόγησης) στη διαχείριση αποβλήτων εφαρμόζει στην ουσία την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» με ένα δίκαιο τρόπο, χρεώνοντας τους πολίτες σύμφωνα με την ποσότητα των αποβλήτων που πραγματικά παράγουν.
Στην Ευρώπη, το κόστος της διαχείρισης των αποβλήτων στα παραδοσιακά προγράμματα διαχείρισης καλύπτεται από δημοτικά τέλη ή από εισφορές που καταβάλουν οι πολίτες μέσα σε λογαριασμούς άλλων υπηρεσιών όπως η ηλεκτροδότηση, ανεξάρτητα από την ποσότητα των αποβλήτων που παράγουν. Το κόστος συνήθως υπολογίζεται βάση του εμβαδού κατοικίας ή του αριθμού μελών ανά νοικοκυριό. Αυτός ο τρόπος χρηματοδότησης της διαχείρισης απορριμμάτων αδικεί τους πολίτες που παράγουν λίγα απορρίμματα, είτε επειδή κάνουν ανακύκλωση – κομποστοποίηση, είτε επειδή δεν υπερκαταναλώνουν. Επίσης, επιτρέπει στους πολίτες να μην νοιάζονται ιδιαιτέρως για το πόσο καταναλώνουν, την ποσότητα σκουπιδιών που παράγουν και τις επιπτώσεις που προκαλούν στο περιβάλλον με τη συμπεριφορά τους.
Το σύστημα ΠΟΠ αντιμετωπίζει τις υπηρεσίες που σχετίζονται με τη διαχείριση αποβλήτων ακριβώς όπως αντιμετωπίζονται όλες οι άλλες υπηρεσίες, π.χ. η ηλεκτροδότηση, η ύδρευση και η τηλεπικοινωνία. Στα προγράμματα ΠΟΠ τα νοικοκυριά πληρώνουν ένα μεταβλητό χρηματικό ποσό ανάλογα με την ποσότητα αποβλήτων που παράγουν και τις αντίστοιχες παρεχόμενες υπηρεσίες που απαιτούνται για τη διαχείρισή τους.
Με δεδομένο ότι συστήματα ΠΟΠ έχουν ήδη εφαρμοστεί σε ποικίλες εκδοχές, σε διάφορες χώρες, οι βασικοί στόχοι της μεταβλητής χρέωσης των αποβλήτων μπορούν να συνοψιστούν στα εξής σημεία:
- Μείωση των αποβλήτων που οδηγούνται στους Χ.Υ.Τ.Υ. χωρίς να αυξηθούν οι ανάγκες διαχείρισης πέρα από την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση.
- Μείωση της χρήσης πρώτων υλών, εξοικονομώντας φυσικούς πόρους μέσω της ανακύκλωσης – κομποστοποίησης.
- Δίκαιη χρέωση των πολιτών, όσον αφορά στη διαχείριση αποβλήτων.
- Βελτίωση της ενημέρωσης και ενεργοποίησης των πολιτών στα θέματα της προστασίας του περιβάλλοντος.
Πρωταρχικοί οδηγοί για την εισαγωγή ενός συστήματος ΠΟΠ είναι η ανάπτυξη στον τομέα της διαχείρισης των αποβλήτων από τις τοπικές αρχές. Ένα σύστημα ΠΟΠ μπορεί να εισαχθεί εύκολα σε ένα Δήμο αν υπάρχουν ήδη ολοκληρωμένες και λειτουργικές υποδομές για την ανακύκλωση. Επιπλέον, εάν εφαρμόζεται συμπληρωματικά η κομποστοποίηση, οι πολίτες αποδέχονται ευκολότερα τα συστήματα ΠΟΠ. Σημαντικό όμως είναι να ληφθεί υπόψη ο παράγοντας περιβάλλον και ταυτόχρονα η ισότητα στη μεταχείριση σε συνδυασμό με δίκαιες χρεώσεις στους πολίτες.
Το μοντέλο της Γερμανίας
Στη Γερμανία τα σπίτια δεν πληρώνουν δημοτικά τέλη μέσω του λογαριασμού ρεύματος, καθώς έχουν ένα διαφορετικό σύστημα.
Κάθε σπίτι, είτε μονοκατοικία είτε πολυκατοικία, έχει τρεις κάδους αποκλειστικής χρήσης που τους νοικιάζει απευθείας από τον Δήμο και το κόστος προσαρμόζεται ανάλογα με το μέγεθος και τη συχνότητα αποκομιδής που θα επιλέξει η κάθε κατοικία.
Πώς λειτουργεί το σύστημα «Πληρώνω όσο πετάω»;
Το σύστημα περιλαμβάνει έναν γκρι κάδο για τα κοινά απορρίμματα, έναν μπλε για το χαρτί και έναν καφέ κάδο για τα υπολείμματα τροφών και τα πράσινα.
- Ο γκρι κάδος είναι για τα υλικά που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν, όπως πάνες, λερωμένα χαρτιά, μαγειρεμένα φαγητά κα. Συνήθως τα απόβλητα αυτά οδηγούνται για καύση (ενεργειακή αξιοποίηση). Ένας τέτοιος κάδος 120lt με αποκομιδή κάθε 15 ημέρες κοστίζει στην κάθε κατοικία 140€ ετησίως.
- Ο μπλε κάδος είναι αποκλειστικά για χαρτί, όπως εφημερίδες και περιοδικά, χάρτινες σακούλες κα. Μία κατοικία τον νοικιάζει 15€ ετησίως για αποκομιδή κάθε 15 ημέρες. Δηλαδή 125€ φθηνότερα από τον γκρι κάδο.
- Ο καφές κάδος είναι για τα υπολείμματα τροφίμων και τα πράσινα απόβλητα κήπου. Τα απόβλητα αυτά οδηγούνται για κομποστοποίηση ή αναερόβια ζύμωση. Μία κατοικία τον νοικιάζει 90€ ετησίως για αποκομιδή κάθε 15 ημέρες. Με άλλα λόγια 50€ φθηνότερα από τον γκρι κάδο!
Για τις μεταλλικές, γυάλινες και πλαστικές συσκευασίες δεν υπάρχουν αποκλειστικοί οικιακοί κάδοι, αλλά αντιθέτως χρησιμοποιούνται σε ειδικά σημεία στις γειτονιές, χωρίς φυσικά κόστος αποκομιδής για τους πολίτες.
Τα ογκώδη υλικά, όπως συσκευές, χαλιά και ρούχα οδηγούνται σε ένα πράσινο σημείο που διαθέτει ο δήμος, πάλι άνευ κόστους για τον πολίτη.
Αυτό σημαίνει ότι αν θες να πληρώνεις λιγότερα στον Δήμο για την αποκομιδή των απορριμμάτων, μειώνεις τα απορρίμματά σου και αυξάνεις την ανακύκλωσή σου!
πηγή: www.fpress.gr
