Ένα πρώτο μεταρρυθμιστικό βήμα για να έρθει η αυτοδιοίκηση πιο κοντά στην κοινωνία και η κοινωνία πιο κοντά στην αυτοδιοίκηση χαρακτήρισε το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο «Κλεισθένης 1» του Υπουργείου Εσωτερικών ο επικεφαλής της «Πελοπόννησος Πρώτα» Νίκος Πατσαρίνος, παρουσιάζοντάς το την Τετάρτη το βράδυ στην Τρίπολη, σε μέλη και φίλους του ΣΥΡΙΖΑ από την Πελοπόννησο.
Ιδιαίτερα στάθηκε στην απλή αναλογική, στην οποία, όπως είπε, εναντιώνονται δήμαρχοι και περιφερειάρχες, επειδή «σπάει» το προσωποπαγές σημερινό σύστημα. Επισήμανε ότι πρόκειται για απλή αναλογική χωρίς περιορισμούς όπου οι έδρες που λαμβάνει κάθε συνδυασμός είναι ακριβώς ανάλογες του ποσοστού που πήρε στην πρώτη εκλογική αναμέτρηση. Εάν ο πρώτος σε εκλογική δύναμη δεν έχει το 50% αναμετράται με τον δεύτερο την επόμενη Κυριακή. Όποιος επιλεγεί από την κοινωνία αυτός θα είναι ο νέος δήμαρχος. Οι έδρες όμως θα έχουν κατανεμηθεί από την πρώτη Κυριακή.
Ο χρόνος θητείας μειώνεται από 5 σε 4 χρόνια και γίνεται υποχρεωτική η συμμετοχή κάθε φύλου στα ψηφοδέλτια σε ποσοστό τουλάχιστον 40%.
Ο αριθμός των υποψηφίων θα είναι ανάλογος με τις θέσεις που έχει το κάθε όργανο συν 10% αλλά όχι συν 50%. Και αυτό γιατί υπάρχει δυσκολία, ιδίως σε μικρούς δήμους, να συμπληρωθούν υποψηφιότητες.
Το νέο νομοσχέδιο διαμορφώνει κοινότητες στους Δήμους και θέτει το όριο των 500 ατόμων. Οι κοινότητες άνω των 500 κατοίκων θα έχουν διοικητικά συμβούλια, ενώ αυτές με πληθυσμό μικρότερο των 500 ατόμων θα έχουν μόνο πρόεδρο, ο οποίος θα εκλέγεται με ενιαίο ψηφοδέλτιο. «Για να βγαίνουν οι καλύτεροι και να ενωθούν οι τοπικές κοινωνίες» παρατήρησε ο Νίκος Πατσαρίνος κάνοντας λόγο για ιδιαίτερα θετικό σημείο.
Ορισμός αντιδημάρχων – αντιπεριφερειαρχών: Θα γίνεται από Δήμαρχο και Περιφερειάρχη. Ειδικότερα στις Περιφέρειες, μέχρι σήμερα οι χωρικοί αντιπεριφερειάρχες έβγαιναν ξεχωριστά χωρίς να παίρνουν σταυρό και είχαν οριστεί από την αρχή. Τώρα θα επιλέγονται από τον Περιφερειάρχη. Υπάρχει ωστόσο μια πρόταση να παίρνουν σταυρό και έτσι να ορίζονται τελικά από την κοινωνία.
Το νομοσχέδιο προβλέπει τη διατήρηση επιτροπών όπως οι Οικονομικές και Ποιότητας Ζωής, ενώ ενισχύει το ρόλο άλλων όπως η Επιτροπή Διαβούλευσης σε Δήμους άνω των 5.000 κατοίκων, αλλά και το Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών και Προσφύγων.
Η Λευκή ψήφος, δεν θα προσμετράται στα υπέρ ή τα κατά, αλλά θα μετρά σαν παρουσία για να διευκολύνει στη λήψη αποφάσεων.
Μεγάλο βάρος δίνεται στη σύνταξη του Τεχνικού Προγράμματος και του Προϋπολογισμού όπου η διαδικασία γίνεται πιο συμμετοχική και δίνεται η δυνατότητα όπου υπάρχει διαφωνία να ψηφίζεται ανά έργο ή και ανά ενότητα.
Στις εκλογές της Περιφέρειας ο ψηφοφόρος θα μπορεί να βάλει και έναν σταυρό σε άλλη περιφερειακή ενότητα εκτός από τη δική του. Έτσι ενισχύεται η φιλοσοφία της περιφερειακής συνείδησης.
Καθιερώνονται τα Δημοτικά και Περιφερειακά Δημοψηφίσματα, για θέματα που αφορούν τις τοπικές κοινωνίες, με αποφασιστικό η συμβουλευτικό ρόλο. Αρκεί να το ζητήσουν τα 2/3 του Δημοτικού ή Περιφερειακού Συμβουλίου ή το 10% των εγγεγραμμένων πολιτών.
Αρμοδιότητες: «Η πολιτεία δεν είναι έτοιμη να ξεχωρίσει τις αρμοδιότητες μεταξύ Α΄ και Β΄ βαθμού της αυτοδιοίκησης και του κράτους. Θα το ήθελε, αλλά αυτό έχει να κάνει και με συνταγματικές αλλαγές» παρατήρησε ο κ. Πατσαρίνος. Σημείωσε ωστόσο ότι ο «Κλεισθένης 1» λύνει κάποια θέματα, όπως π.χ. αυτό των ρεμάτων, όπου ξεκαθαρίζεται ότι αρμόδιες είναι οι περιφέρειες. Επίσης, απαλλάσσει τα ακίνητα από τέλη όταν δεν έχουν ρεύμα.
Ακόμη, δημιουργούνται μεικτές διυπουργικές επιτροπές όπου συμμετέχει η ΕΝΠΕ και η ΚΕΔΕ, μέσα από τις οποίες θα γίνει δουλειά στα υπουργεία ώστε να διαπιστωθεί πού υπάρχει αλληλοκάλυψη αρμοδιοτήτων.
Δημιουργείται και Μόνιμη Επιτροπή Ελέγχου Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όπου θα μετέχουν ΕΝΠΕ και ΚΕΔΕ. Οποιοδήποτε νομοσχέδιο πηγαίνει στη Βουλή θα περνάει από αυτήν την επιτροπή.
Άλλα σημεία από το νομοσχέδιο που παρουσίασε ο επικεφαλής της «Πελοπόννησος Πρώτα»:
Αντιμετωπίζονται πολλά ζητήματα στα αναπτυξιακά και τα οικονομικά δήμων και περιφερειών, αναβαθμίζονται τα επιχειρησιακά προγράμματα και οι ευκαιρίες συμμετοχής τους σε αυτά, αντιμετωπίζεται η ανεπάρκεια στελεχιακού δυναμικού στους δήμους, καθώς τους δίνεται η δυνατότητα για συνεργασίες με εταιρείες μέσω προγραμματικών συμβάσεων ή δημιουργία συνδέσμων μεταξύ τους για την υλοποίηση έργων, μελετών κ.λπ.
Δημιουργούνται Υπηρεσίες Δόμησης στους δήμους, αντίστοιχες των Πολεοδομιών.
Ανοίγονται νέα πεδία ανάπτυξης για δράσεις από δήμους στην Ενέργεια και την Κοινή Ωφέλεια (ανανεώσιμες πηγές, ηλεκτρικά αυτοκίνητα, κ.ά).
Πάγιο αίτημα των δημάρχων ήταν να ενταχθεί στα δημοτικά τέλη, εκτός από την καθαριότητα και τον ηλεκτροφωτισμό, και το πράσινο. Αυτό έγινε δεκτό.
Οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι κατανέμονται ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες και όχι με κύριο κριτήριο μόνο τον πληθυσμό.
Για πρώτη φορά επιβάλλεται η ηλεκτρονική καταγραφή της ακίνητης περιουσίας δήμων και περιφερειών.
Παρέχεται η δυνατότητα αξιοποίησης δημοτικών εκτάσεων με ποικίλες δραστηριότητες.
Δίνονται περιθώρια για λήψη δανείων από δήμους ή περιφέρειες στον τομέα της ενεργειακής αποδοτικότητας.
Διαμορφώνεται λογαριασμός οικονομικής ενίσχυσης των ΟΤΑ μέσα από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.
Αναβαθμίζεται το Παρατηρητήριο της οικονομικής αυτοτέλειας των ΟΤΑ, με συμμετοχή της ΕΝΠΕ και της ΚΕΔΕ.
Έλεγχος νομιμότητας: Περνά μόνο στο Υπουργείο Εσωτερικών που διαμορφώνει τις υπηρεσίες του Επόπτη. Εποπτεύονται πράξεις και πρόσωπα. Ο Επόπτης και όλοι όσοι θα ασχοληθούν (κυρίως νομικοί) ορίζονται με αντικειμενικά κριτήρια, σε 7 περιοχές όπου υπάρχουν οι αντίστοιχες Αποκεντρωμένες. Σχετικά γραφεία θα λειτουργήσουν και σε κάθε νομό. Διαμορφώνεται επίσης Επιτροπή Συντονισμού και Ελέγχου της εποπτείας των ΟΤΑ στο Υπουργείο Εσωτερικών.
Τα ποσά προμηθειών, έργων, μελετών άνω των 120.000 ευρώ θα περνούν όλα από τον Επόπτη, ωστόσο δεν έχει ξεκαθαριστεί τι θα γίνεται για ποσά κάτω των 120.000. Στον Επόπτη πλέον θα μπορούν να προσφεύγουν, πέρα από τους αιρετούς, φορείς και συνδικαλιστικές οργανώσεις.
Καταργείται ο Συμπαραστάτης του Πολίτη, στη θέση του οποίου θα λειτουργήσει ο Διαμεσολαβητής, μαζί με γραφείο υποστήριξης, με σκοπό να φέρει πιο κοντά τη Διοίκηση στους πολίτες για να λύνουν προβλήματά τους. Θα υπάρχει σε 13 Περιφέρειες και 58 Δήμους, με 5ετή θητεία.
Οι δήμοι κατατάσσονται σε 6 κατηγορίες ανάλογα με τον πληθυσμό, τον γεωγραφικό χώρο, τα προβλήματά τους και αυτό θα αξιοποιηθεί για τις αναγκαίες βοήθειες προς αυτούς, την ένταξή τους σε προγράμματα για τους ΚΑΠ, την παροχή αρμοδιοτήτων και άλλα.
ΦΟΔΣΑ: Το νομοσχέδιο λύνει ζητήματα των ΦΟΔΣΑ (το συλλογικό όργανο των Δήμων που διαχειρίζεται σε επίπεδο Περιφερειών τα απορρίμματα). Δίνει τη δυνατότητα σε κάθε Περιφέρεια να υπάρχουν από ένας έως τρεις ΦΟΔΣΑ, είτε με μορφή Ανώνυμης Εταιρείας είτε με μορφή Συνδέσμου εάν πρόκειται για περισσότερους από έναν, τους ενισχύει, τους καθορίζει τιμολογιακή πολιτική, τους πόρους, την οικονομική διαχείριση, τις εισφορές, το προσωπικό και τα όργανα διοίκησής τους.
Ιθαγένεια – Πολιτογράφηση: Περνούν από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση στο Υπουργείο Εσωτερικών, με 7 υπηρεσίες εκεί όπου βρίσκονται σήμερα οι Αποκεντρωμένες.
Στις λοιπές διατάξεις, στο κομμάτι που αναφέρεται στον Ενταφιασμό ενσωματώνεται και η διαδικασία της Αποτέφρωσης, η οποία κατοχυρώνεται.
Η διαβούλευση, όπως ενημέρωσε ο Νίκος Πατσαρίνος, λήγει στα μέσα Ιουνίου. Και παρά τον επιπλέον χρόνο που δόθηκε τελικά από το Υπουργείο Εσωτερικών ως παράταση για συζήτηση, η ΚΕΔΕ και η ΕΝΠΕ δεν ανέβαλαν το Συνέδριό τους (στις 11/5/2018) με θέμα το νομοσχέδιο, δείχνοντας ότι αυτό που τους ενδιαφέρει πρώτιστα δεν είναι να κάνουν ουσιαστικό διάλογο και να λυθούν ζητήματα αλλά να αντιπολιτευθούν την Κυβέρνηση.
Η συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στην Τρίπολη έκλεισε με ενδιαφέρουσα συζήτηση όπου οι συμμετέχοντες εξέφρασαν σκέψεις πάνω σε άρθρα του νομοσχεδίου, ενώ ζητήθηκε, στο πλαίσιο της συνέχειας του διάλογου, να κατατεθούν προτάσεις γιατί εκτιμάται ότι μπορούν και πρέπει αρκετά από τα αναφερόμενα να αλλάξουν.
Νίκος Πατσαρίνος
Επικεφαλής Πελοπόννησος Πρώτα
