Αισιοδοξία και ελπίδα για καλύτερη προοπτική στον κόσμο της εργασίας φαίνεται ότι επικρατεί σύμφωνα με τα αποτελέσματα της πρώτης έκδοσης της έρευνας Workmonitor της Randstad για το 2021, ένα χρόνο μετά την κούραση και την ανησυχία που επέφερε η πανδημία.
Η έρευνα Workmonitor της Randstad, διενεργήθηκε το πρώτο μισό του 2021, παρουσιάζοντας για ακόμη μια χρονιά τις στάσεις των εργαζομένων, τη σχέση ανάμεσα στην επαγγελματική και προσωπική ζωή, την εργασιακή ικανοποίηση και τον δείκτη κινητικότητας.
Η αποδοχή του υβριδικού μοντέλου εργασίας, η έντονη επιθυμία για επιστροφή στην πρότερη εργασιακή κανονικότητα όπως και η βεβαιότητα για περισσότερες ευκαιρίες εύρεσης εργασίας αναδεικνύονται ανάμεσα στα κύρια ευρήματα της έρευνας. Από την άλλη, επισημαίνονται και οι περιπτώσεις όπου ο τύπος της εργασίας καθιστά αναγκαστική την παρουσία των εργαζομένων (61%) με αδυναμία εφαρμογής της ευέλικτης εργασίας, με το 54% να δηλώνει ότι η παρουσία στους χώρους εργασίας απαιτείται από τον εργοδότη παρά τις πιθανές αρνητικές συνέπειες. Αξίζει να σημειωθεί, ότι η Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται στις πέντε πρώτες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης, αναφορικά με την προθυμία των εργαζομένων να επιστρέψουν πλήρως ή μερικώς στον χώρο εργασίας.
Ένας στους δύο Έλληνες εργαζομένους ανησυχεί για την υγεία του
Το 68% των ερωτηθέντων δηλώνει πρόθυμο να εμβολιαστεί εφόσον κρίνεται απαραίτητο για την εκτέλεση της εργασίας του, το 49% πιστεύει ότι θα έχει περισσότερες ευκαιρίες εργασίας εάν εμβολιαστεί, ενώ το 39% δηλώνει ότι ενθαρρύνεται από τον εργοδότη του, προσδοκώντας την ομαλή επιστροφή των επιχειρήσεων σε κατάσταση προ πανδημίας.
Ανησυχία για την υγεία του εκφράζει το 49% των Ελλήνων εργαζομένων, το οποίο αναμένει τον εμβολιασμό των συνεργατών γύρω του για να νιώσει ασφάλεια, και το 45% εκφράζει την προτίμησή του να συνεχίσει να εργάζεται από το σπίτι μέχρι την ολοκλήρωση της ευρείας διάθεσης του εμβολίου, τη στιγμή μάλιστα που το 44% αυτών μπορεί ανεμπόδιστα να εργαστεί είτε πλήρως είτε μερικώς από το σπίτι.
Δυσκολεύτηκε να εργαστεί εξ αποστάσεως το 18% των εργαζομένων
Για όσους εργάζονται εξ αποστάσεως, μεγαλύτερη πρόκληση αναδύεται η έλλειψη αλληλεπίδρασης με συναδέλφους, για να ακολουθήσει η δυσκολία στη διατήρηση ισορροπίας ανάμεσα στην επαγγελματική και προσωπική ζωή.
Εξετάζοντας την παραγωγικότητα των Ελλήνων εργαζομένων υπό το πρίσμα της τηλεργασίας, το 45% δηλώνει ότι παρέμεινε ανεπηρέαστο από την έναρξη της πανδημίας.
Αντιθέτως, το 18% δηλώνει ότι δυσκολεύτηκε να εργαστεί εξ αποστάσεως, με το 20% να αποδίδει την περιορισμένη αποδοτικότητά του στην αρνητική επίδραση της τηλεργασίας και το 26% να δηλώνει ότι αναγκάστηκε να εργαστεί κάτω από διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες.
Πάντως παρά τα οφέλη της απομακρυσμένης εργασίας, όπως το ευέλικτο ωράριο και η εξάλειψη των μετακινήσεων, αυτό ο τύπος εργασίας δεν δύναται να ικανοποιήσει τη θεμελιώδη ανάγκη των εργαζομένων για προσωπικές αλληλεπιδράσεις. 
Υβριδικό μοντέλο εργασίας
Το 23% των Ελλήνων εργαζομένων δηλώνει ότι η εξ αποστάσεως εργασία συνέβαλε στην αύξηση της παραγωγικότητάς του, αποδίδοντάς το μάλιστα (10%) στη φυσική απουσία των συναδέλφων. Για το 21% των ερωτηθέντων το άγχος ήταν αισθητά λιγότερο. Μάλιστα, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό της τάξης του 61%, σημειώνει ότι έμεινε ανεπηρέαστο σε ότι αφορά την παραγωγικότητά του. Ενώ πολλοί είναι εκείνοι που θέλουν να περάσουν μέρος της εβδομάδας τους στον χώρο εργασίας, οι περισσότεροι επιθυμούν ένα υβριδικό μοντέλο εργασίας, καθώς οι εργαζόμενοι που το προτιμούν έχουν καταφέρει να προσαρμοστούν καλά, βελτιώνοντας ακόμη και την παραγωγικότητά τους κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Εργασία στο γραφείο
Για το 72% των Ελλήνων ερωτηθέντων, η διαρκής χρήση μάσκας καθιστά δύσκολη την εκτέλεση της εργασίας του και το 49% αισθάνεται ότι βρίσκεται συνεχώς εκτεθειμένο στον κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό.
Το 21% δήλωσε ότι είχε αυξημένο φόρτο εργασίας επειδή πολλοί από τους συναδέλφους αρρώστησαν ή τέθηκαν σε καθεστώς καραντίνας.
Το 10% των ερωτηθέντων συνάντησε δυσκολία στην διευθέτηση της οργάνωσης φύλαξης των παιδιών.
Τέλος, στη λίστα των προκλήσεων της εργασίας από το γραφείο κατά τη διάρκεια της πανδημίας, περιλαμβάνεται και η εξισορρόπηση της επαγγελματικής και προσωπικής ζωής όπως διακρίνει το 30% των ερωτηθέντων καθώς και η ανάγκη να αποδείξει με τη χρήση εγγράφων ότι μπορεί να πραγματοποιεί μετακινήσεις εκτός σπιτιού.
Πόσο υποστήριξαν οι εργοδότες τους εργαζόμενους
Το 61% των Ελλήνων εργαζομένων δηλώνει ότι ο εργοδότης του παρείχε αυστηρά πρωτόκολλα για την εφαρμογή τηλεργασίας και εργασίας στο γραφείο. Μόνο 1 στους 4 υποστηρίζει ότι ο εργοδότης του υιοθέτησε πολιτικές για να υποστηρίξει την εξισορρόπηση ανάμεσα στην επαγγελματική και προσωπική ζωή. Ακόμη, το 10% δήλωσε ότι ο εργοδότης του πραγματοποίησε τακτικές έρευνες στους εργαζομένους σχετικά με την ευημερία και την αντίληψή τους για την εταιρεία.
Το 12% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι ο εργοδότης του παρείχε γραμμή υποστήριξης για θέματα ψυχικής και σωματικής υγείας, το 5% πραγματοποίησε μαθήματα γιόγκα, το 6% δήλωσε ότι ο εργοδότης του προσέφερε πρόγραμμα υποστήριξης για τη βελτίωση των δεξιοτήτων ή για την προσαρμογή του στο νέο εργασιακό περιβάλλον και ένα 5% έλαβε περισσότερη εκπαίδευση σε θέματα συμπερίληψης και ένταξης ανθρώπινου δυναμικού χωρίς αποκλεισμούς.
Στο πλαίσιο των παροχών και δράσεων από τους εργοδότες για την αντιμετώπιση της πανδημίας και τη στήριξη του ανθρώπινου δυναμικού τους, οι ίδιοι παρείχαν περισσότερη εκπαίδευση σε θέματα τεχνολογίας (12%) και ευκαιρίες επανακατάρτισης (5%). Το 4% των εργαζομένων που δαπάνησαν χρήματα για τη φροντίδα παιδιών ή άλλες οικογενειακές υποχρεώσεις έλαβε οικονομική ενίσχυση, ενώ μόνο το 1% έλαβε επίδομα για την εξ αποστάσεως εργασία. Το 14% δήλωσε ότι τους παρείχε επιπλέον τεχνολογικό εξοπλισμό και είδη γραφείου για την υποστήριξη της εξ αποστάσεως εργασίας και στο 13% προσφέρθηκε επιπλέον λογισμικό για την απομακρυσμένη εργασία.
Εμπειρία εργοδότη κατά την πανδημία
Το 62% των Ελλήνων εργαζομένων δηλώνει ότι θα συνεχίσει να εργάζεται για μεγάλο χρονικό διάστημα δίπλα στον σημερινό εργοδότη του με βάση την εμπειρία που αποκόμισε κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Μάλιστα, το 23% θα εργαζόταν περισσότερο, ένα 6% των ερωτηθέντων θα μοιραζόταν τις θέσεις εργασίας της εταιρείας με το δίκτυό του, όπως και το 12% δηλώνει ότι θα έγραφε μια θετική κριτική για την εμπειρία εργασίας.
Από την άλλη, ένα 23% των ερωτηθέντων στην έρευνα δηλώνει ότι θα ζητούσε αύξηση ή άλλες αποζημίωσης, θα ζητούσε παροχές reskilling & upskilling (16%), θα αναζητούσε άλλες ευκαιρίες στον κλάδο (17%) αλλά και σε άλλο (16%), ενώ τέλος το 5% σημειώνει ότι θα έγραφε μια αρνητική κριτική.
Σε σταθερά επίπεδα η εργασιακή ικανοποίηση
Σύμφωνα με τα τρέχοντα ευρήματα της έρευνας, στην Ελλάδα, η εργασιακή ικανοποίηση αγγίζει το 70%, ποσοστό αυξημένο κατά 5 μονάδες σε σχέση με το 2019.
Μάλιστα, το ποσοστό παραμένει σταθερό τα τελευταία δύο δύσκολα χρόνια, όποτε και η πανδημία έκανε την εμφάνισή της.
Σε ότι αφορά την επιθυμία για αλλαγή της εργασίας, επανέρχεται στα επίπεδα του 2019 για τους Έλληνες συμμετέχοντες στην έρευνα, αγγίζοντας το 30%.
Αυτό δικαιολογείται τόσο από τη διασφάλιση της ομαλότητας μέσω των μαζικών εμβολιασμών, όσο και από την αναμενόμενη ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας.
Καταγράφεται μείωση στην κινητικότητα
Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι το 14% των εργαζομένων μετακινήθηκε το πρώτο μισό του 2021, ποσοστό μειωμένο κατά δύο μονάδες σε σχέση με το 2020.
Είναι η πρώτη φορά στις τελευταίες τέσσερις έρευνες που το ποσοστό κινητικότητας μειώνεται.
Ωστόσο, είναι ενδιαφέρον ότι, το ποσοστό αυτό είναι συγκριτικά μικρό δεδομένης της ανασφάλειας που επικρατεί με την πανδημία, υποδηλώνοντας ότι όταν προκύψουν ευκαιρίες, οι εργαζόμενοι θα εξακολουθούν να επιθυμούν να αλλάξουν εργασία.
Ανησυχία για την απώλεια θέσης εργασίας
Το 18% των Ελλήνων εργαζομένων άλλαξε την εργασία του λόγω της δυναμικής του κλάδου, εννοώντας πως η επιχείρηση στην οποία απασχολούνταν είτε ανέστειλε τη λειτουργία της, είτε έκλεισε.
Το 26% εκφράζει φόβο για την απώλεια της εργασίας του επειδή έχει υπογράψει συμβόλαιο ορισμένου χρόνου.
Επιπλέον, ο φόβος της ανεργίας ενισχύεται και από το γεγονός ότι η κρατική επιχορήγηση στον εργοδότη σύντομα θα διακοπεί, όπως εκφράζει το 31% των Ελλήνων εργαζομένων.
Έτσι δικαιολογείται και η ποσοστιαία αύξηση τριών μονάδων που καταγράφεται για το πρώτο μισό του 2021 σε σχέση το δεύτερο μισό του 2020 (2021 H1 – 30% vs 2020 H2 – 26.7%) αναφορικά με τον φόβο των εργαζομένων για την απώλεια της θέσης εργασίας τους.
Υβριδικό μοντέλο
Σε δήλωσή της η Διευθύνουσα Σύμβουλος της Randstad στην Ελλάδα κα Leigh Ostergard, επεσήμανε « Αυτό που διαπιστώνουμε είναι πως οι αλλαγές στον κόσμο της εργασίας επιμένουν, και παρά την προθυμία των εργαζομένων να επιστρέψουν στους χώρους εργασίας, υπάρχουν αρκετές προκλήσεις μέχρι την οριστική επάνοδο στην προ Covid19 εποχή. Και μέχρι αυτό να καταστεί εφικτό, οι εργοδότες και οι διοικήσεις των τμημάτων HR χρειάζεται να επενδύσουν σε περισσότερες παροχές που είναι κατά κύριο λόγο διαφανείς και ουσιαστικές.
Για να συμβεί όμως αυτό, οι ίδιοι είναι απαραίτητο να χαρτογραφήσουν το περιβάλλον και τις συνθήκες της εργασίας για να προσφέρουν μηχανισμούς υποστήριξης προς το ανθρώπινο δυναμικό τους. Είναι ενθαρρυντικό, ότι η αισιοδοξία έχει επιστρέψει.
Μέχρι το τέλος του έτους, και την ολοκλήρωση της έρευνας, θα έχουμε περισσότερα εργαλεία στα χέρια μας για να διασφαλίσουμε την απελευθέρωση των δυνατοτήτων των εργαζομένων, σε αυτό το μεταβαλλόμενο περιβάλλον εργασίας.
Πάντως, ακόμη και μετά την ομαλοποίηση της κατάστασης, είναι βέβαιο πως το υβριδικό μοντέλο εργασίας θα συνεχίσει να βρίσκεται υψηλά στην ατζέντα των διοικήσεων καθότι φαίνεται ότι το επιθυμούν τόσο εργαζόμενοι όσο και εργοδότες. Ιδιαίτερα σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να εκτιμήσουν και οι ίδιες πως αυτός ο τρόπος απασχόλησης έχει διαφορετικές απαιτήσεις και προκλήσεις για τους εργαζόμενούς τους αλλά και για την ίδια τη λειτουργία της εταιρείας.»
Η ταυτότητα της έρευνας Randstad Workmonitor
Η έρευνα Workmonitor της Randstad υλοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2003 στην Ολλανδία και καλύπτει πλέον 34 χώρες σε όλον τον κόσμο, οι οποίες ανήκουν κατά κύριο λόγο στην Ευρώπη, την Ασία και την Αμερική. Η έρευνα δημοσιεύεται 2 φορές το χρόνο, αναδεικνύοντας τις τάσεις κινητικότητας που παρατηρούνται τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο σε βάθος χρόνου. Με τον τρόπο αυτό, παρέχει μια ουσιαστική κατανόηση των συνθηκών που διαμορφώνονται στην αγορά εργασίας και των τάσεων που διαμορφώνονται από τους εργαζομένους. Το 2020, πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις εξαμήνου.
Ο Δείκτης Κινητικότητας της έρευνας Workmonitor καταγράφει την αυτοπεποίθηση των εργαζομένων και την προσδοκία για την πιθανότητα μετακίνησής τους σε διαφορετικούς εργοδότες μέσα σε ένα εξαμηνιαίο χρονικό πλαίσιο. Πέρα από τις εργασιακές μετακινήσεις, τμήματα της έρευνας αποτυπώνουν την εργασιακή ικανοποίηση και τα προσωπικά κίνητρα των εργαζομένων, καθώς και ένα περιστρεφόμενο αριθμό θεματικών ερωτήσεων.
Η έρευνα διεξήχθη μέσω online ερωτηματολογίου σε πληθυσμό ηλικίας 18-65 ετών, που εργάζεται τουλάχιστον 24 ώρες την εβδομάδα σε αμειβόμενη εργασία (δηλαδή, όχι αυτοαπασχολούμενοι). Το μέγεθος του δείγματος στην Ελλάδα αποτελείται από 800 συνεντεύξεις. Η πρώτη έρευνα για το 2021 πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα το διάστημα 15 Φεβρουαρίου έως 8 Μαρτίου.
