Πάνω από 1 εκατομμύριο τόνους τροφίμων πετούν κάθε χρόνο τα νοικοκυριά στην Ελλάδα, ενώ τα μισά από αυτά τα τρόφιμα θα μπορούσαν με ασφάλεια να καταναλωθούν και να καταλήξουν στο στομάχι μας και όχι στα σκουπίδια. Στο συμπέρασμα αυτό καταλήγει μεταξύ άλλων η 18μηνο έρευνα που διενήργησε η ΑΒ Βασιλόπουλος σε συνεργασία με το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο. Η αλυσίδα σούπερ μάρκετ σε συνεργασία με το WWF Ελλάς προχωρά σε σειρά δράσεων για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων τόσο στην ίδια την επιχείρηση όσο και στα νοικοκυριά. Άλλωστε ο οικιακός τομέας είναι ο κύριος υπεύθυνος για τη σπατάλη τροφίμων, αφού η συμβολή του στο φαινόμενο υπερβαίνει το 50%.
Κάθε πολίτης στην Ελλάδα, μικρός ή μεγάλος, πετά κάθε χρόνο 98,2 κιλά τροφίμων από το νοικοκυριό του. Για μια τετραμελή οικογένεια, η σπατάλη ανέρχεται στα 392,8 κιλά τροφίμων ετησίως. Από αυτές τις ποσότητες, σχεδόν οι μισές θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί δηλαδή να καταναλωθούν και να μην πεταχτούν στα σκουπίδια.
Τι πετάμε
Αυτό που κυρίως πετάμε στα σκουπίδια είναι λαχανικά και φρούτα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την έρευνα κάθε χρόνο μια τετραμελής οικογένεια πετά κατά μέσο όρο: 35,6 κιλά σε λαχανικά, 24,8 κιλά σε φρούτα, 22 κιλά σε αρτοσκευάσματα, 20 κιλά σε γαλακτοκομικά, 12,4 κιλά σε ζυμαρικά και ρύζι, 10,8 κιλά σε πατάτες, 10,4 κιλά σε κρέας και ψάρι, 4,4 κιλά σε αβγά. Πέρα από τη σπατάλη σε χρήματα για τρόφιμα που πετάμε τη στιγμή που ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού υποσιτίζεται, η σπατάλη τροφίμων σημαίνει ταυτόχρονα και σπατάλη φυσικών πόρων αλλά και πεαριτέρω επιβάρυνση του φυσικού περιβάλλοντος. Για παράδειγμα, αν πετάξουμε 1 κιλό βοδινού κρέατος είναι σαν να πετάξαμε επίσης 15.500 λίτρα νερού που απαιτήθηκαν για την παραγωγή του και να εκλύσαμε χωρίς κανένα λόγο 30,4 κιλά διοξειδίου του άνθρακα.
Η εικόνα στην Ευρωπαϊκη Ένωση
Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συνολικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση υπολογίζεται ότι καταλήγουν στα σκουπίδια 88 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων με το σχετιζόμενο κόστος από αυτό το φαινόμενο να υπολογίζεται σε 143 δισ. ευρώ, ενώ την ίδια ώρα 33 εκατ. άνθρωπο στην περιοχή βιώνουν επισιτιστική ανασφάλεια. Επιπλέον το 6% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου εκτιμάται ότι οφείλονται στη σπατάλη τροφίμων.
Για ποιο λόγο, όμως, τα νοικοκυριά πετούν τρόφιμα; Ένας σημαντικός λόγος είναι η σύγχυση που επικρατεί στο καταναλωτικό κοινό σχετικά με τη σήμανση «ημερομηνία λήξης» και «ανάλωση κατά προτίμηση έως». Σύμφωνα με έρευνα της Κομισιόν το 2018 πάνω από το 10% της ετήσιας σπατάλης τροφίμων στην ΕΕ είναι συνδεδεμένο με τις ετικέτες αυτές και τη δυσκολία των καταναλωτών να τις ερμηνεύσουν. Αυτός είναι ο λόγος που η ΕΕ μέχρι το τέλος του 2022 θα προτείνει νέους τρόπους σήμανσης των προϊόντων διατροφής.
Από έρευνες που έχει πραγματοποιήσει το Εργαστήριο Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Αγροτικού Χώρου του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων Αγροτικών Προϊόντων και Τροφίμων στο Πανεπιστήμιο Πατρών προκύπτει ότι ένα 28,4% των καταναλωτών είναι λίγο ή καθόλου εξοικειωμένοι με τη διαφορά ανάμεσα στην ημερομηνίας λήξης και στην προτεινόμενη ημερομηνία ανάλωσης.
Ρόλο, επίσης, παίζει το γεγονός ότι αρκετοί καταναλωτές δεν ελέγχουν την ημερομηνία λήξης όταν αγοράζουν ένα προϊόν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αγοράζονται τρόφιμα που σύντομα λήγουν και αν δεν έχει υπάρχει ο σωστός προγραμματισμός για να καταναλωθούν εγκαίρως, τελικά απορρίπτονται στα σκουπίδια και αυξάνεται η σπατάλη τροφίμων.
