Εκθεση – σοκ για τα πτυχία στην Ελλάδα – Θλιβερή πρωτιά στους άνεργους πτυχιούχους

Το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας πτυχιούχων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (ετών 25-39) μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, εξακολουθεί να εμφανίζει η Ελλάδα, όπως προκύπτει από τα συμπεράσματα της φετινής έκθεσης των Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ), που κατατέθηκε στην Βουλή. Η χώρα μας εμφανίζει ποσοστό ανεργίας σ αυτές τις ηλικίες 17% και το δεύτερο μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας του ενεργού πληθυσμού (14,7%).

Κατά τα άλλα, η έκθεση της ΕΘΑΑΕ όπως και τις προηγούμενες χρονιές, δεν εμβαθύνει στην εικόνα και τα προβλήματα της ανώτατης εκπαίδευσης της χώρας μας, αλλά στο μεγαλύτερο μέρος της παρουσιάζει απλά στατιστικά στοιχεία ευρωπαϊκών ή άλλων ερευνών περί της γενικής εικόνας των ΑΕΙ σε επίπεδο ΕΕ και ΟΟΣΑ.

Έτσι, όπως αναφέρει η έκθεση, σε ορισμένες χώρες, οι νέοι πτυχιούχοι δυσκολεύονται περισσότερο στην εξεύρεση εργασίας και αυτό παρατηρείται, για παράδειγμα, εκτός από την Ελλάδα, και στη Σερβία (11,1% ανεργία στον συνολικό πληθυσμό, 12,2% ανεργία στους πτυχιούχους 25-39), και τη Δανία (5,1% ανεργία στον συνολικό πληθυσμό, 5,5% ανεργία στους πτυχιούχους 25-39).

Βέβαια, την τελευταία πενταετία (2017 – 2021), το ποσοστό ανεργίας των νέων πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ηλικίας 25-39 ετών, στις χώρες της ΕΕ ελαττώνεται. Η Ελλάδα εμφανίζει τη μεγαλύτερη μείωση από όλες τις χώρες της ΕΕ (-4,9%) αλλά το συνολικό ποσοστό ανέργων πτυχιούχων παραμένει ιδιαίτερα υψηλό. 

Παράλληλα, από τα στοιχεία του ΟΟΣΑ και της Eurostat προκύπτει, όπως αναφέρει η έκθεση, ότι το επίπεδο εκπαίδευσης του πληθυσμού, διεθνώς, εμφανίζει διαχρονικά ανοδική τάση, τόσο στις ηλικίες 25-34 όσο και στις ηλικίες 25-64. Στο σύνολο των χωρών του ΟΟΣΑ, τα άτομα ηλικίας 25-34 διαθέτουν κατά μέσο όρο υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης απ’ ό,τι τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.

Αναφορικά με το φύλο, οι γυναίκες απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης υπερτερούν αριθμητικά των ανδρών και συγκεκριμένα στην Ελλάδα υπερτερούν κατά 14,38%.

Στην Ελλάδα, το ποσοστό των κατόχων πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στις ηλικίες 25-34 βρίσκεται κοντά στον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ, δηλαδή 43,69% έναντι 45,48% στον ΟΟΣΑ. Αντίθετα, στις ηλικίες 25-64 το ποσοστό των κατόχων πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης υπολείπεται σημαντικά: 32,74% έναντι 40% στον ΟΟΣΑ.

Η απασχόληση των αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ηλικίας 25-34 ετών στην Ελλάδα κυμαίνεται διαχρονικά σε επίπεδα κάτω από τον μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ. Το ποσοστό απασχόλησης αποφοίτων ΑΕΙ ηλικίας 25-34 στην Ελλάδα μειώνεται από το 2010 (77%) ως το 2013 (62,1%) και κατόπιν αυξάνεται κατ’ έτος ως το 2019 (72,8%). Το 2020 υποχωρεί στο 70,3%, ποσοστό αρκετά μικρότερο από το 77% του 2010.  

Στις χώρες μέλη του ΟΟΣΑ, το 2020, η μέση απασχόληση των νέων πτυχιούχων ανερχόταν σε 82,98%, έχοντας καταγράψει μικρή επιδείνωση σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Τα υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης στους πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ηλικίας 25-34 εμφανίζουν η Ολλανδία (91,6%), το Ηνωμένο Βασίλειο (90,6%), η Λιθουανία (90,4%) και η Ελβετία (90,1%).

Τη χαμηλότερη επίδοση μεταξύ των χωρών μελών του ΟΟΣΑ εμφανίζει η Ιταλία με ποσοστό απασχόλησης μόλις 66,7%. Ακολουθεί η Ελλάδα με ποσοστό απασχόλησης 70,3%, κάτω από την Κορέα (75,2%) και την Τσεχία (76,4%)

Σημαντική μείωση στην απασχόληση των νέων πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης εμφανίζουν η Κολομβία (-7,9%), η Κόστα Ρίκα (-7,5%), η Ισλανδία (-6,4%), η Αυστραλία (-5,2%) και η Βραζιλία (-5,4%). Αντίθετα, με εξαίρεση τη μεγάλη αύξηση στη Νότια Αφρική (+29,9%), οριακά θετική μεταβολή κάτω του 1% καταγράφεται στη Σλοβενία, τη Φινλανδία, την Αυστρία, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ελβετία και την Ολλανδία.

Μέσα στις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης στους πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (25-64) συγκαταλέγονται ακόμη η Σλοβενία (90,4%), η Λιθουανία (89,9%), η Ολλανδία (89,5%), η Σουηδία (89,3%), η Νορβηγία (89,2%) και η Πολωνία (89,1%).

Η Ελλάδα, με ποσοστό 75,4%, κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις των χωρών του ΟΟΣΑ, πάνω από την Τουρκία (73,6%) και τη Σαουδική Αραβία (74%), οριακά κάτω από την Κορέα 77% και αρκετά χαμηλότερα από τη Γαλλία 85% και την Ιταλία 80,8%.

Τα υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης κατόχων πτυχίου ανώτατης εκπαίδευσης καταγράφονται στη Νορβηγία (90,46%), τη Λιθουανία και τη Σλοβενία (89,15%), τη Σουηδία (89,08%), την Ιαπωνία (88,77%), την Ελβετία (88,58%), την Ολλανδία (88,21%) και τη Ρωσία (88,17%).