γράφει ο Κωνσταντίνος Γαλιώτος *
Το παρόν άρθρο επικεντρώνεται στον ακρογωνιαίο λίθο της «ολιστικής, συλλογικής» Οικονομικής Ταυτότητας της χώρας ανά έτος εκάστου κυβερνητικού κύκλου όπως αναλογικά και κάθε χωρικής ενότητας αναφοράς λ.χ. σε υπερεθνικό επίπεδο της ΕΕ, των G20, των G7, του ΟΟΣΑ, κ.λπ. ή σε υποεθνικό επίπεδο αναφοράς των Περιφερειών Προγραμματισμού, των Περιφερειών και των Περιφερειακών Ενοτήτων.
Πρόκειται για το ετήσιο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) στο οποίο αποτιμώνται, διαμέσου των Εθνικολογιστικών Λογαριασμών, η παραγωγική επίδοση, η δεινότητα και η επιτελεστικότητα ανά έτος του οικονομικού γίγνεσθαι της χώρας όπως τούτο αναλυτικά και εμβριθώς εμφανίζεται στους ετήσιους Γενικούς Κρατικούς Προϋπολογισμούς (ΓΚΠ) και τους Απολογισμούς της Ελλάδας όπως συμβαίνει σε όλα τα κ-μ της ΕΕ.
Οι ΓΚΠ και οι Απολογισμοί των κ-μ εγκρίνονται από τα επίσημα Οικονομικά Θεσμικά Όργανα της ΕΕ και γίνονται αποδεκτοί από τους Διεθνείς Οργανισμούς, τους Οίκους Αξιολόγησης του Κινδύνου και του Αξιόχρεου της χώρας, τα Διεθνή Think Tank, τα Διεθνή Fora,κ.ο.κ.
Υπενθυμίζεται ότι στο ΑΕΠ (θεωρούμενου ως μιας ετήσιας «χρηματοροής» κάθε χώρας) αντικατοπτρίζεται η «χρηματική αξία» όλων των «καταγεγραμμένων» τελικών αγαθών (προϊόντα και υπηρεσίες) τα οποία παράγονται εγχωρίως (επικράτεια) από τους συντελεστές παραγωγής οι οποίοι δραστηριοποιούνται σε όλους τους τομείς, τους κλάδους και τους υποκλάδους της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων των εισαγωγών και των εξαγωγών που αφορούν στο δούναι και λαβείν (quid pro quo) της Ελλάδας με τον υπόλοιπο κόσμο.
Στο ΑΕΠ δεν εμφανίζεται η χρηματική αξία των τελικών αγαθών τα οποία «δεν καταγράφονται εξαιτίας του εγκλήματος της παραοικονομίας και των συναφών αμαρτημάτων» που αντιμετωπίζονται με ικανοποιητικό και συνεχώς εντεινόμενο ρυθμό από το Υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης με στόχο την αποκατάσταση της Φορολογικής Ηθικής, της Φορολογικής Ευσυνειδησίας και του Φορολογικού Πολιτισμού που λείπουν από τις συναλλαγές των καθ΄ έξιν και κατ΄ επάγγελμα επιτηδείων οι οποίοι, δυστυχώς, ευδοκιμούν στον τόπο στον οποίο «ανθεί φαιδρά πορτοκαλέα, κοκκινίζει η σταφυλή και θάλλει η ελαία, ποίημα Άγγελου Βλάχου).
Είναι γνωστό τοις πάσι ότι στο πλαίσιο των οικονομικών κύκλων και των οικονομικών διακυμάνσεων η μείωση του ΑΕΠ σημαίνει ύφεση που μπορεί να καταλήξει σε κρίση.
Ενώ αντίθετα η αύξηση του ΑΕΠ είναι συνυφασμένη με την ανάρρωση, την άνθιση, την ανάκαμψη, την οικονομική μεγέθυνση και την ανάπτυξη δημιουργώντας πόρους οι οποίοι διαχέονται, διανέμονται και αναδιανέμονται από άκρου σε άκρο σε όλο το κοινωνικό γίγνεσθαι (ως ένα οιονεί κοινωνικό μέρισμα) αφού πανχρονικά, διαχρονικά και συγχρονικά ισχύει το σοφό απόφθεγμα του Δημοσθένη από τον Α΄ Ολυνθιακό «δεῖ δὲ χρημάτων, καὶ ἄνευ τούτων οὐδὲν ἔστι γενέσθαι τῶν δεόντων, (πρέπει να έχεις χρήματα, γιατί, χωρίς αυτά, δεν θα γίνει ούτε ένα απ’ όλα όσα πρέπει να γίνουν)».
Απόφθεγμα το οποίο κατά μια άλλη πολύ μεταγενέστερη εκδοχή συμπυκνώνεται στη viral φράση του Bill Clinton «It΄s the economy, stupid (Είναι η οικονομία, ανόητε» καθώς και στις Αρχές της Σχολής Οικονομικής Σκέψης του «Trickledown economics (Διάχυση των οικονομικών ωφελειών από πάνω προς τα κάτω σε πολλά επίπεδα μέσω της οικονομικής ανάπτυξης)» που διέπουν τη Φιλελεύθερη Οικονομία της σύγχρονης Παγκοσμιοποιημένης Εποχής στο πλαίσιο της 4ης Επιστημονικο-τεχνολογικής Επανάστασης.
Ενόψει των επικειμένων εθνικών εκλογών (25/6/2023) και με κριτήριο αξιολόγησης τις αυξομειώσεις (διακυμάνσεις) του ετήσιου ΑΕΠ ανά κυβερνητική περίοδο (χθες – σήμερα – αύριο), στο συνημμένο πρώτο γράφημα απεικονίζεται η Χρονολογική Σειρά των Τιμών του ΑΕΠ (απόλυτο μέγεθος τιμών αγοράς σε δισ. €) καθώς και το αντίστοιχο ποσοστό (%) της ετήσιας μεταβολής.
Το χθες (2015-2022), δηλαδή τα οικονομικά πεπραγμένα, αναφέρονται στον κυβερνητικό κύκλο της sui generis και contra naturam συγκυβέρνησης των ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με πρωθυπουργό τον κ. Αλέξη Τσίπρα και μετά στον επόμενο κυβερνητικό κύκλο της αυτοδύναμης, μονοκομματικής και ενιαίας ως παραταξιακό όλον κυβέρνησης της ΝΔ με primus inter pares τον πρόεδρο και πρωθυπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη μέχρι το κλείσιμο του οικονομικού έτους 2022 καθώς και του κλεισίματος του α΄ τριμήνου του 2023 σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ και της EUROSTAT.
Το σήμερα και το αύριο (κλείσιμο του έτους 2023 – έτος 2026), αναφέρονται στην επόμενη κυβερνητική περίοδο η οποία θα προκύψει από τις επικείμενες εθνικές εκλογές έχοντας ως προϋπόθεση βεβαιότητας των μελλούμενων καθώς και ως ικανή και αναγκαία συνθήκη για το quo vadis των υπολογισμών ότι η επομένη διακυβέρνηση της χώρας θα επιτελεσθεί (όπως είναι το πλέον πιθανό) πάλι από την αυτοδύναμη και μονοκομματική κυβέρνηση της ΝΔ με τον πρόεδρο κ. Κυριάκο Μητσοτάκη ως πρωθυπουργό για μια δεύτερη συνεχόμενη θητεία.
Ο υπολογισμός των μελλούμενων, δηλαδή της οικονομίας του αύριο, έγινε με τη μεθοδολογία των Ορθολογικών Οικονομετρικών Προσδοκιών (βραχυπρόθεσμη πρόβλεψη 2023, μεσοπρόθεσμη εκτίμηση 2024-2026) όπως αυτές έχουν τεκμηριωθεί στο Πρόγραμμα Σταθερότητας (ΠΣ) της Ελλάδας το οποίο έχει εκπονηθεί από την κυβέρνηση της ΝΔ.
Υπενθυμίζεται ότι το ΠΣ έχει ήδη αποκτήσει τη σύμφωνη «κοστολογημένη» γνώμη του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής. Έχει υποβληθεί στο ECOFIN (Συμβούλιο Οικονομικών και Δημοσιονομικών Θεμάτων της ΕΕ) και έχει εγκριθεί από αυτό.
Επί της ουσίας στο ΠΣ (2023-2026) αναλύεται ο «απόλυτα κοστολογημένος από κάθε συντρέχουσα άποψη και επί παντός του επιστητού» Πολυεπίπεδος Στρατηγικός Σχεδιασμός και ο αντίστοιχος Επιχειρησιακός Προγραμματισμός της ΝΔ οι οποίοι αποτυπώνονται mot à mot στο (στοχευμένο και κοστολογημένο) Προεκλογικό Πρόγραμμα της παράταξης.
Επίσης στο πρώτο γράφημα απεικονίζονται οι τιμές και οι ετήσιες μεταβολές (%) των δυο μορφών του ΑΕΠ, ήτοι του Ονομαστικού ΑΕΠ (τρέχουσες τιμές σε δις €) και του (αποπληθωρισμένου) Πραγματικού ΑΕΠ (δις €) με την υπολογιστική συμβολή του Αποπληθωριστή του Ονομαστικού ΑΕΠ για ολόκληρη την οικονομία και όχι στενά με κριτήριο τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) όστις περιορίζεται μόνον στο «καλάθι της νοικοκυράς».
Επειδή «απλά γαρ εστι της αλήθειας έπη (τα λόγια της αλήθειας είναι απλά), Αισχύλος», ειδικά όταν αυτά συνοδεύονται από τεκμήρια και αποδείξεις όπως είναι τα στοιχεία τα οποία απεικονίζονται στο πρώτο γράφημα, ο αναγνώστης και η αναγνώστρια σίγουρα μπορούν να εξάγουν ευνόητα συμπεράσματα κατά το «απόδοτε ουν τα Καίσαρος Καίσαρι…, (κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο)».
Είναι αξιοσημείωτο ότι οι αυξημένες επιδόσεις των δυο ΑΕΠ της Ελλάδας κατά την κυβερνητική περίοδο 2019-2022 της ΝΔ ξεπερνούν τον εθνικό χώρο και αποκτούν ευρωπαϊκή διάσταση η οποία έχει προκαλέσει μεγάλη έκπληξη στους ευρωπαίους εταίρους.
Για παράδειγμα στο συνημμένο δεύτερο γράφημα φαίνεται ότι η Ελλάδα σε ότι αφορά στο ποσοστό (%) μεταβολής του ονομαστικού ΑΕΠ το 2022 κατέλαβε την 9η θέση κατάταξης μεταξύ των 27 κ-μ της ΕΕ ξεπερνώντας τη μέση επίδοση της ΕΕ ενώ αναφορικά με το ποσοστό (%) μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ του 2022 η Ελλάδα κατέλαβε την 5η θέση κατάταξης μεταξύ των 27 κ-μ της ΕΕ ευρισκόμενη πολύ υψηλότερα από την αντίστοιχη μέση επίδοση της ΕΕ (εξαιτίας του ευνοϊκού Αποπληθωριστή του Ονομαστικού ΑΕΠ που πέτυχε η χώρα).
Και όλα αυτά λαμβάνοντας υπόψη ότι:
Πρώτον, η κυβέρνηση της ΝΔ επιτέλεσε το έργο της στο πλαίσιο αντίξοων συνθηκών εξαιτίας των εξωγενών δυσμενών επιπτώσεων που προκάλεσε και συνεχίζει να προκαλεί η Μόνιμη Πολλαπλή Διεθνής Κρίση (Permacrisis) καθώς και των απειλών κατά της Ελλάδας των προερχομένων από τον Μεταοθωμανικό Μεγαλοϊδεατισμό και τον Ρεβανσιστικό Αναθεωρητισμό της Τουρκίας, και
Δεύτερον, η μεγάλη αύξηση των δυο ΑΕΠ συνοδεύθηκε από πολυάριθμα επιτεύγματα, όπως: Μεγάλη μείωση του λόγου (%) Δημοσίου Χρέος προς ονομαστικό ΑΕΠ (βλ. άρθρο μας Βριλησσιώτικα Νέα 29/5/2023 και Αρκαδικά Νέα 1/6/2023). Διασφάλιση του Πρωτογενούς Πλεονάσματος (ως % του ονομαστικού ΑΕΠ). Διασφάλιση του απαραίτητου «δημοσιονομικού χώρου» και των «ταμειακών διαθεσίμων του κράτους (38 δισ. € σήμερα». Αύξηση των Δημοσίων και των Ιδιωτικών Επενδύσεων. Περίπου 57 δις. ευρώ Μεταβιβαστικές Πληρωμές προς τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Αύξηση των Φορολογικών Εσόδων με ταυτόχρονες Φοροελαφρύνσεις και Φοροαπαλλαγές (30 συνολικά μειώσεις Φόρων, ΦΠΑ, ΕΝΦΙΑ, τελών, κ.ο.κ) και συγχρόνως με τη σημαντική πάταξη της Παραοικονομίας και της Φοροδιαφυγής που αντανακλώνται στα αυξημένα Φορολογικά Έσοδα του κράτους. Ραγδαία αύξηση του κατώτατου μισθού και του κατώτατου ημερομισθίου (μισθωτοί 780 €, εργατοτεχνίτες 34,84€). Αποκατάσταση των συνταξιοδοτικών οφειλών του κράτους προς τους συνταξιούχους. Αύξηση των συντάξεων (7,75%). Αύξηση των καταθέσεων (185,5 δισ. €, Απρίλιος 2023). Επίδομα κάλυψης της προσωπικής διαφοράς στις συντάξεις (200-250-300€). Ενισχύσεις και επιδόματα μέσω των διαφόρων e-Pass. Νομοθέτηση είσπραξης της έκτακτης εισφοράς 90% στα κέρδη των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας (που έχει ξεκινήσει και θα ολοκληρωθεί σύντομα). Αναμονή για την ante portas απόκτηση Επενδυτικής Βαθμίδας. Δαπάνες για την Αμυντική θωράκιση της χώρας. Δαπάνες για την Προστασία από το παράτυπο μεταναστευτικό/προσφυγικό ρεύμα, κ.λπ. ων ουκ έστιν αριθμός!
8+1 ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
- Το να ζητά η μέχρι πρότινος αξιωματική αντιπολίτευση να γίνει κοστολόγηση του Προεκλογικού Προγράμματος της ΝΔ από το Γραφείο Π/Υ της Βουλής είναι άτοπο και naïf.
Και τούτο γιατί η κυβέρνηση της ΝΔ «είχε ήδη αποκτήσει την κοστολογημένη σύμφωνη γνώμη του Γραφείου Π/Υ της Βουλής» όπως επιβάλλεται από τους Ευρωπαϊκούς Θεσμούς.
Δηλαδή το Πρόγραμμα Σταθερότητας που υποβάλλεται στο ECOFIN πρέπει οπωσδήποτε να συνοδεύεται από την κοστολογημένη σύμφωνη γνώμη του Γραφείου Π/Υ της Βουλής το οποίο, ειρήσθω εν παρόδω, είναι Ανεξάρτητη Αρχή και μάλιστα «διακομματική».
- Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός που χαρακτηρίζει την ποιότητα του modus operandi των εκλογικών σχηματισμών που αντιπολιτεύονται τη ΝΔ ανακράζοντας πάσης φύσεως οικονομικές κορώνες ότι κανένας από αυτούς τους εκλογικούς σχηματισμούς δεν διατύπωσε (όπως όφειλε να είχε πράξει) κάποια «συστηματική, εμπεριστατωμένη και ολοκληρωμένη κριτική και κοστολογημένη αξιολόγηση του Προγράμματος Σταθερότητας της κυβέρνησης της ΝΔ».
Το μόνο που παρατηρήθηκε ήταν κάποιοι αποσπασματικοί και ατελείς σχολιασμοί που χρησιμοποιήθηκαν ως μέσα Εργαλειοποίησης γεγονότων με στόχο την Παραπλάνηση και την Παραπληροφόρηση της κοινής γνώμης προς άγραν ψήφων.
Κατάσταση που σημειολογικά φέρνει στο νου το «περί όνου σκιάς» των Αβδηριτών της αρχαιότητας.
- Οι τιμές του πραγματικού ΑΕΠ λ.χ. του 2022 είναι οι τιμές του ονομαστικού ΑΕΠ που αποτιμώνται σε σχέση με τις αγοραίες τιμές ενός προηγουμένου έτους λ.χ. του 2015 που λαμβάνεται ως έτος αναφοράς ή ως έτος βάσης.
Η διαφορά του Πραγματικού ΑΕΠ του 2022 σε σύγκριση με το ΑΕΠ του έτους βάσης 2015 αποκαλύπτει την πραγματική αξία των παραγομένων ποσοτήτων αφού έχει απαλειφθεί η επίδραση της μεταβολής των τιμών ένεκα Πληθωρισμού.
Αυτή η χρονολογική σειρά του υπολογισμού των τιμών αποκαλείται «αλυσωτά συνδεδεμένη σειρά όγκου με έτος αναφοράς το 2015».
- Για το ποσοστό του ρυθμού του Πληθωρισμού δεν υπάρχει ένας και μοναδικός δείκτης αποτίμησης αλλά πολλοί δείκτες ανά εξειδικευμένο πεδίο αναφοράς που διαφέρουν μεταξύ τους.
Για παράδειγμα: Εθνικός Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (εθνΔΤΚ), ευρωπαϊκά Εναρμονισμένος ΔΤΚ (ενΔΤΚ), Δείκτης Τιμών Χονδρικής, κ.λπ.
Στα Εθνικολογιστικά Συστήματα των κ-μ της ΕΕ λαμβάνεται υπόψη ο Αποπληθωριστής του Ονομαστικού ΑΕΠ ο οποίος εφαρμόζεται επί των τιμών όλων των μεταβλητών που υπεισέρχονται στη μέτρηση του ΑΕΠ.
Μόνον η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα λαμβάνει υπόψη τον ενΔΤΚ για τη χάραξη της Νομισματικής Πολιτικής της ΕΕ.
Στην ουσία ο Αποπληθωριστής είναι ένας Συνολικός Δείκτης Μεταβολής των Τιμών σε αντίθεση λ.χ. με το ΔΤΚ που αναφέρεται στενά στο «καλάθι της νοικοκυράς».
Ειδικά για τον εθνΔΤΚ και τον ενΔΤΚ μπορούν να εκτελεστούν επιμέρους υπολογισμοί για την εκτίμηση «του δομικού πληθωρισμού ή πυρήνα του πληθωρισμού».
- Και τα δυο ΑΕΠ έχουν τεράστια σημασία. Ειδικά το ονομαστικό ΑΕΠ γιατί τούτο υπεισέρχεται ως μεταβλητή στις Μαθηματικές Εξισώσεις που αφορούν στο λόγο (%) Δημόσιου Χρέους προς το ονομαστικό ΑΕΠ καθώς και στον Αλγόριθμο υπολογισμού της Δυναμικής (Βιωσιμότητας) του Δημοσίου Χρέους και των Πρωτογενών Πλεονασμάτων ως ποσοστών (%) του ονομαστικού ΑΕΠ.
- Η μεθοδολογία μέτρησης του Ονομαστικού ΑΕΠ γίνεται με τις τρεις κλασικές και ισοδύναμες μεθόδους της Μαθηματικής Ταυτότητας (ή Ταυτοισότητας) του ΑΕΠ, ήτοι: Μέθοδος Προστιθέμενης Αξίας, Μέθοδος Μέτρησης της Δαπάνης και Μέθοδος Μέτρησης του Εισοδήματος.
Επιπρόσθετα εφαρμόζονται πολυάριθμα μαθηματικά μοντέλα εκτίμησης τα οποία αφορούν στις συσχετίσεις των συνιστωσών (μεταβλητών) που συμμετέχουν στη Σύνθεση του Ονομαστικού ΑΕΠ.
- Αποτελεί καθημερινή πρακτική ρουτίνας να διαμορφώνεται ένα κλάσμα όπου στον παρανομαστή να βρίσκεται η τιμή του Ονομαστικού ΑΕΠ και στον αριθμητή κάποιο άλλο εξεταζόμενο μέγεθος με σκοπό να προσδιορίζεται ποσοτικά η ποσοστιαία σχέση (%)του εξεταζόμενου μεγέθους ως προς το ονομαστικό ΑΕΠ, λ.χ. [Δημόσιο Χρέος/ονομαστικό ΑΕΠ]%, [Δημόσιες Δαπάνες και Δημόσια Έσοδα/ ονομαστικό ΑΕΠ]%, [Δημόσιο Έλλειμμα ή Πλεόνασμα/ονομαστικό ΑΕΠ]%, [Πρωτογενές Πλεόνασμα/ονομαστικό
ΑΕΠ]%, [Αμυντικές Δαπάνες/ονομαστικό ΑΕΠ]%, [Εισαγωγές & Εξαγωγές /ονομαστικό ΑΕΠ]%, [Δημόσια και Ιδιωτική Κατανάλωση/ ονομαστικό ΑΕΠ]%, [Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) τομέα, κλάδου, υποκλάδου της οικονομίας
/ονομαστικό ΑΕΠ]%, [Ακαθάριστος Σχηματισμός Κεφαλαίου/ονομαστικό ΑΕΠ]%, κ.λπ.
- Εξίσου καθημερινή πρακτική ρουτίνας είναι οι Ερευνητικές Εμπειρικές (Μαθηματικές) Συσχετίσεις του ονομαστικού ΑΕΠ με διάφορα άλλα Μεγέθη Επιδόσεων της χώρας, όπως λ.χ. της Ανταγωνιστικότητας της Εθνικής Οικονομίας (όπως και της Περιφερειακής) με το ονομαστικό ΑΕΠ, της Παραοικονομίας ως ποσοστού (%) του ονομαστικού ΑΕΠ, των Πλεονασματικών Εισροών Ευρωπαϊκών Πόρων στην Ελλάδα ως ποσοστού (%) του ονομαστικού ΑΕΠ, κ.λπ. ενώ εξίσου πολλές είναι και οι Πολυπαραμετρικές Ερευνητικές Εμπειρικές (Μαθηματικές) Συσχετίσεις του ονομαστικού ΑΕΠ με δυο ή περισσότερες μεταβλητές.
- Με κριτήριο το ονομαστικό ΑΕΠ χαρακτηρίζεται το μέγεθος της Οικονομικής Ισχύος των κρατών του κόσμου.
Τα πιο ισχυρά από αυτά έχουν ομαδοποιηθεί σε δυο Περιφερειακούς Πόλους. Στην Ομάδα των 20 (G20) και στην Ομάδα των επτά (G7) οικονομικά κυρίαρχων κρατών.
* Πολ. Μηχαν. Ε.Μ.Π. M. Sc Περιφερειακή Πολιτική U.K.
