Του Θανάση Κ.
Τι θα σημάνει για την Αμερική και τον υπόλοιπο κόσμο, κυρίως, τον δυτικό, μια εκλογή Τράμπ στην Προεδρία των ΗΠΑ;
Ασφαλώς, τίποτα δεν είναι “βέβαιο”.
Όλοι συμφωνούν, ωστόσο, ότι είναι πολύ πιθανό πια.
Τι θα σημάνει κάτι τέτοιο;
Υπάρχουν κάποιοι που υποστηρίζουν ότι τα συμφέροντα των χωρών, ιδιαίτερα των μεγάλων δυνάμεων, δεν αλλάζουν όταν επέρχεται κυβερνητική αλλαγή.
Αυτό γενικά είναι σωστό, αλλά έχει και σημαντικές εξαιρέσεις. Ιδιαίτερα όταν μια «κυβερνητική αλλαγή» συνιστά σοβαρή ανατροπή υπαρχουσών συσχετισμών μέσα στη χώρα, οδηγεί σε μετατόπιση γεωπολιτικών ισορροπιών στο διεθνές σκηνικό – κι αυτά τα δύο μαζί δημιουργούν μια σοβαρή “τομή” σε σχέση με το παρελθόν…
Η Γερμανία δεν ήταν ίδια μετά τον Μπίσμαρκ, ούτε μετά την εκθρόνιση του Κάϊζερ (την επαύριο του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου),
η Γαλλία δεν ήταν η ίδια μετά τον Ντεγκώλ,
η Βρετανία δεν ήταν η ίδια μετά τη Θάτσερ,
η Αμερική δεν ήταν η ίδια μετά τον Ρέηγκαν,
η Ισπανία δεν ήταν η ίδια μετά τον Φράνκο,
η Περσία δεν ήταν η ίδια μετά τον Σάχη,
η Ρωσία δεν ήταν η ίδια μετά την αναρρίχηση του Πούτιν στην εξουσία,
η Κίνα δεν ήταν η ίδια μετά τον Μάο,
η Τουρκία δεν ήταν η ίδια μετά την επικράτηση του Ερντογάν
και η Ελλάδα δεν ήταν η ίδια μετά το 1974…
Αλλού οι μεγάλες αλλαγές έγιναν από εσωτερικές επαναστάσεις ή καθεστωτικές ανατροπές, αλλού έγιναν πιο ειρηνικά και ομαλά, όμως υπάρχουν πολλές περιπτώσεις που μικρές, μεσαίες και μεγάλες χώρες άλλαξαν ουσιωδώς και την εσωτερική του λειτουργία και την εξωτερική τους συμπεριφορά.
Και, όταν μιλάμε πλέον για «υπερδυνάμεις», μεγάλες εσωτερικές ανατροπές, συχνά σηματοδότησαν σεισμικές αλλαγές και στον υπόλοιπο κόσμο…
Κάποιες φορές προχώρησαν σε δραστικές αλλαγές συμμαχιών, κάποιες άλλες σε μετατοπίσεις ενδιαφέροντος και προτεραιοτήτων, αλλά δεν είναι σπάνιο, καθώς εξελίσσονται, ωριμάζουν, δυναμώνουν ή παρακμάζουν μεγάλες δυνάμεις να ορίζουν πολύ διαφορετικά το εθνικό τους συμφέρον – ιδιαίτερα σε σχέδη με «τρίτες χώρες»…
Και μια τέτοια αλλαγή είναι πιθανό να σηματοδοτήσει ενδεχόμενη εκλογή Τράμπ στην Αμερικανική Προεδρία…
* Πρώτον, θα πρόκειται για πολύ σπάνια εκλογή του ίδιου προσώπου για δεύτερη, ΜΗ συνεχόμενη, φορά στην Αμερικανική Προεδρία. Ο μόνος Αμερικανός Πρόεδρος μέχρι σήμερα, που εξελέγη μια φορά, ύστερα έχασε την επανεκλογή του κι ύστερα επανεξελέγη για δεύτερη φορά, ήταν ο Grover Cleveland – υπήρξε ο 22ος Πρόεδρος των ΗΠΑ (1885-89), και ο 24ος Πρόεδρος των ΗΠΑ (1893-97).
Αν το καταφέρει ο Τράμπ τώρα, θα είναι η δεύτερη φορά, σε μιαν ιστορική πορεία 225 ετών…
* Επίσης, ο Τράμπ ηγείται πλέον ενός Ρεπουμπλικανικού Κόμματος που έχει μετεξελιχθεί σε αληθινό λαϊκό Κόμμα, όχι πλέον Κόμμα “των ελίτ και των προνομιούχων”, όπως ήταν για πολλές δεκαετίες.
Τον στηρίζουν κυρίως τα μεσαία στρώματα στις ΗΠΑ, κυρίως της Αμερικανικής ενδοχώρας, έξω από τις χαώδεις μεγαλουπόλεις (Νέα Υόρκη, Λος Άντζελες, Σαν Φρανσίσκο κλπ.) της δυτικής και της ανατολικής ακτής των ΗΠΑ.
Εκφράζει όσους αντιτίθενται στην «παγκοσμιοποίηση», για την ακρίβεια όσους αντιτίθενται στη υποταγή της αμερικανικής κοινωνίας στο «όραμα» και τις ντιρεκτίβες της «παγκόσμιας διακυβέρνησης».
Στην πραγματικότητα τον Τράμπ στηρίζουν όσοι πιστεύουν σε ένα “εθνοκεντρικό” και “πολυκεντρικό” διεθνές σύστημα, κι όχι στην υποταγή σε ένα παγκόσμιο «ιερατείο» των “αφανών ισχυρών” (τύπου World Economic Forum με έδρα το Νταβός) …
Τα τελευταία χρόνια την “παγκοσμιοποίηση” την αμφισβήτησαν δύο κινήματα στη Δύση. Ένα με αριστερές καταβολές, ενάντια στον “νεοφιλελευθερισμό”, κι ένα με δεξιό πρόσημο ενάντια στην παράνομη μετανάστευση και στη woke κουλτούρα…
Στην περίπτωση του Τράμπ αυτά τα δύο συνενώθηκαν και δημιούργησαν μια δυναμική που αγκάλιασε ολόκληρη τη μεσαία τάξη απ’ άκρου εις άκρον την Αμερικανικής Ομοσπονδίας…
Κι έτσι πολλοί Ρεπουμπλικάνοι πολιτικοί του παρελθόντος συσπειρώθηκαν πλέον με την Δημοκρατική υποψήφια Κάμαλα Χάρις (όπως ο πρώην Πρόεδρος Μπους και ο υπουργός του Άμυνας Ντίκ Τσέϊνι), αλλά και πολλοί επώνυμοι Δημοκρατικοί βγήκαν ανοιχτά υπέρ του Τράμπ -όπως η Τulsi Gabbard, πρώην αντιπρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος και βουλευτής από τη Χαβάη, ο Ρόμπερτ Κέννεντυ junior, η πρώην σύμβουλος του Προέδρου Κλίντον για τα “γυναικεία ζητήματα” Naomi Woolf κλπ.
Για να μην αναφερθούμε στον δισεκατομμυριούχο επιχειρηματία Εlon Mask, ο οποίος το 2020 είχε στηρίξει πολιτικά και οικονομικά τους Δημοκρατικούς και τώρα πέρασε με τον Τράμπ…
* Τρίτον, ενώ κατά την πρώτη Προεδρική του θητεία (2017-2021) ο Τράμπ δεν έλεγχε ούτε το ίδιο το Κόμμα του (με αποτέλεσμα να υπάρξουν πολλές τριβές ακόμα και με υπουργούς του), σήμερα το ελέγχει απόλυτα.
Οι λεγόμενοι RINO’s (Republican In Name Only) δηλαδή μόνον “κατ’ όνομα Ρεπουμπλικάνοι”, έχουν πλήρως περιθωριοποιηθεί και στο Κόμμα και στη Γερουσία και στο Κογκρέσο.
Ακόμα, όχι μόνο έλεγξε το Κόμμα του εσωτερικά, αλλά κατάφερε να το δυναμώσει σε μια σειρά από “κρίσιμες” Πολιτείες, όπως η Αϊόβα, το Οχάϊο, η Φλόριντα, το Τέξας (τώρα μάλλον και η Νεβάντα) οι οποίες πέρασαν σταθερά πια στους Ρεπουμπλικάνους, ενώ το ενίσχυσε σημαντικά και σε μια σειρά από άλλες Πολιτείες που ήταν για χρόνια “προπύργια” των Δημοκρατικών και όπου η μάχη είναι πλέον αμφίρροπη (Γουισκόνσιν, Μίσιγκαν, Πενσυλβάνια – τις οποίες το 2016 τις κέρδισε οριακά ο Τράμπ, το 2020 τις έχασε οριακά και τώρα τις διεκδικεί με σοβαρές πιθανότητες).
Άρα ο Τράμπ έχει ενισχύσει την εσωτερική ενότητα αλλά και την απήχηση του Κόμματός του απ’ άκρου εις άκρον…
Το πιο σημαντικό όμως, είναι ότι αυτή τη φορά έχει και στελέχη που υποστηρίζουν την ατζέντα του, έτοιμα να στελεχώσουν τις κυβερνητικές θέσεις. Αντίθετα απ’ ό,τι συνέβη την προηγούμενη φορά, όταν τα περισσότερα στελέχη του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος που τέθηκαν στη διάθεσή του ήταν RINO’s, δηλαδή ΔΕΝ συμφωνούσαν με την “ατζέντα Τράμπ” (την οποία και ο ίδιος δεν είχε τότε απόλυτα ξεκάθαρη στο μυαλό του…)
* Ποιά είναι όμως η “ατζέντα” που εκφράζει σήμερα ο Τράμπ, αλλά συγκροτεί ένα πολύ ισχυρό “μέτωπο” μέσα στην Αμερικανική κοινωνία, με φιλοδοξίες να κυριαρχήσει στην αμερικανική πολιτική συνολικά;
— Η αντίθεση στην παράνομη μετανάστευση. Και η αποφασιστική αντιμετώπισή της…
— Η πλήρης αντίθεση προς την woke κουλτούρα.
— Η αντίθεση στην “βιαστική ενεργειακή μετάβαση” και στην εσπευσμένη κατάργηση των υδρογονανθράκων.
— Η αντίθεση στην υπερβολικά “παρεμβατική” εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, που ανοίγει μέτωπα σε όλο τον κόσμο περισσότερα απ’ όσα αντέχει η Αμερική και συνασπίζει τους αντιπάλους της Αμερικής εναντίον της…
— Η αντιμετώπιση της “δημοσιονομικής εκτροπής” που εκτοξεύει το χρέος και προεξοφλεί νέα φορολογικά βάρη και οικονομική στασιμότητα για το μέλλον…
— Η αποκατάσταση πιο “δίκαιων” σχέσεων διεθνούς εμπορίου με τις ανερχόμενες οικονομικές δυνάμεις του υπόλοιπου κόσμου και η αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας της Αμερικανικής Οικονομίας…
Η δραστική αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης συνδέεται και με το κρίσιμο ζήτημα της εσωτερικής ασφάλειας και της εγκληματικότητας. Που βρίσκεται σε έξαρση σχεδόν σε όλες τις δυτικές χώρες και που πλήττει κυρίως τις μεσαίες τάξεις και τα λαϊκά στρώματα.
Η απόρριψη της “βιαστικής πράσινης μετάβασης” φιλοδοξεί να λύσει το πρόβλημα της ενεργειακής φτώχιας, της ακρίβειας που πλήττει τα νοικοκυριά και της φθίνουσας ανταγωνιστικότητας που κλείνει τις επιχειρήσεις. Με άμεση απελευθέρωση κοιτασμάτων και αγωγών υδρογονανθράκων που είχαν απαγορευτεί επί Προεδρίας Μπάϊντεν (drill, baby, drill…)
Η αντιμετώπιση της woke κουλτούρας φιλοδοξεί να εξουδετερώσει ακρότητες που απειλούν την παραδοσιακή – “πυρηνική” – οικογένεια και διχάζουν την κοινωνία.
Η αντιμετώπιση της “δημοσιονομικής εκτροπής” ουσιαστικά σηματοδοτεί μείωση-αναδιάρθρωση δαπανών και ταυτόχρονη μείωση φόρων, ώστε και η ανταγωνιστικότητα να ενισχυθεί και η ακρίβεια να υποχωρήσει…
Τέλος η μείωση του στρατιωτικού παρεμβατισμού της Αμερικής στον υπόλοιπο κόσμο μαζί με την αποκατάσταση “δίκαιων” συνθηκών διεθνούς εμπορίου φιλοδοξεί να αποκαταστήσει τον ηγετικό ρόλο της Αμερικής με λιγότερες – και πιο στοχευμένες” δαπάνες. Και κυρίως να μην επιδοτούν οι ίδιες οι ΗΠΑ τους εμπορικούς ανταγωνιστές τους (π.χ. την Ευρώπη) και να μην χρηματοδοτούν εμμέσως οι ΗΠΑ τους ανερχόμενους αντιπάλους τους (π.χ. της Κίνα)
* Τα περισσότερα από τα στοιχεία αυτής της ατζέντας (με εξαίρεση το τελευταίο) τα υιοθετεί πλέον όλο και μεγαλύτερο πολιτικό φάσμα στον υπόλοιπο Δυτικό κόσμο:
Στην Ευρώπη δυνάμεις που συσπειρώνονται γύρω από την Μαρί Λεπέν στη Γαλλία, την Τζόρτζια Μελόνι στην Ιταλία, τον Βιμ Βίλντερς στην Ολλανδία, τον Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία, τον Pier Poilievre τον ανερχόμενο ηγέτη στον Καναδά, των Friendrich Merz στη Γερμανία και μια σειρά από κυβερνητικά κόμματα στην Ευρώπη που ήδη βρίσκονται στην εξουσία, αλλά νοιώθουν να “ασφυκτιούν” υπό το “ευρωκατεστημένο” των Βρυξελλών (Σουηδία, Φιλανδία, Σλοβακία κλπ.)
Για όλους αυτούς η αντιμετώπιση της λαθρομετανάστευσης και της woke κουλτούρας, καθώς και το φρενάρισμα της “βεβιασμένης πράσινης μετάβασης” είναι ουσιώδη στοιχεία του προγράμματός τους. Αλλά προσκρούουν στο “δυτικό κατεστημένο” των χωρών τους. Το οποίο, αν εκλεγεί ο Τράμπ στις ΗΠΑ κι εφαρμόσει την ατζέντα του, θα αποδυναμωθεί! Κι αυτό θα ενισχύσει και τις δικές τους πιθανότητες, είτε να έλθουν στην εξουσία των χωρών τους μιαν ώρα αρχύτερα, είτε να εφαρμόσουν πολιτικές που σήμερα δεν μπορούν…
Ενδεχόμενη εκλογή Τράμπ μπορεί να έχει σεισμικές επιπτώσεις και στον υπόλοιπο Δυτικό κόσμο! Και να οδηγήσει σε “ντόμινο” κυβερνητικών αλλαγών σχεδόν παντού. Πολύ περισσότερο, που σε πολλές δυτικές χώρες (όπως στον Καναδά, την Γερμανία και τη Γαλλία, για παράδειγμα) οι κυβερνήσεις τους είναι ετοιμόρροπες, είτε υφέρπει ήδη ακυβερνησία…
Μια ενδεχόμενη εκλογή Τράμπ στην Προεδρία, ιδιαίτερα αν συνοδεύεται από επικράτηση των Ρεπουμπλικανών και στη Γερουσία (που μοιάζει ιδιαίτερα πιθανή σήμερα) ή και επικράτησή τους και στη Βουλή (που μοιάζει λιγότερο πιθανή, ωστόσο) θα οδηγήσει σε νέα “μεγάλη ευθυγράμμιση” (major realingnement) στη Δύση. Αλλά και πέραν αυτής…
— Με άμεση επίπτωση στον Ρωσο-Ουκρανικό Πόλεμο, όπου η Δύση, υπό νέα ηγεσία πλέον, θα επιδιώξει μάλλον “ιστορικό συμβιβασμό” με τη Ρωσία…
— Με επιπτώσεις στη Μέση Ανατολή, επίσης, όπου η νέα Αμερικανική ηγεσία θα επιδιώξει να επαναφέρει τις “Συμφωνίες του Αβραάμ” (που είχαν ξεκινήσει επί Τράμπ) και να δημιουργήσει τη “μεγάλη συμμαχία” ανάμεσα στο Ισραήλ, τα κοσμικά Αραβικά καθεστώτα και τον Δυτικό κόσμο, ενάντια στον Ισλαμικό φονταμενταλισμό (Σουνιτικό και Σιιτικό).
— Αλλά και με απώτερες επιπτώσεις στην αντιμετώπιση της Κίνας και την επανα-προσέγγιση με την Ινδία, ώστε να αποδυναμωθεί ο “Ευρωασιατισμός” που στρέφεται όλο και περισσότερο κατά της Δύσης.
— Στην περιοχή μας, ιδιαίτερα, η εγγύτητα Τράμπ-Νετανιάχου μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα οδυνηρή για τον Ερντογάν. Ο οποίος πέρα από την οξύτατη αντιπαράθεσή του με το Ισραήλ, έχει προσχωρήσει και στον “Ευρωασιατισμό” – πράγμα που ανέχεται παθητικά η τωρινή αμερικανική ηγεσία, αλλά μάλλον ΔΕΝ θα το ανεχθεί εύκολα μια νέα διακυβέρνηση Τράμπ.
Το νεοφιλελεύθερο “δυτικό κατεστημένο” των τελευταίων ετών, έκανε τραγικά λάθη ή επέδειξε δραματικές ανεπάρκειες.
Και η ζημιά που έγινε δεν διορθώνεται εύκολα.
Όπως αποδείχθηκε, ΔΕΝ ήταν και πολύ…”φιλελεύθερο”! Στηρίχθηκε σε πρωτοφανείς προσπάθειες φίμωσης αντίθετων απόψεων (που συλλήβδην χαρακτηρίζονταν “ακροδεξιές”) και σπίλωσης πολιτικών αντιπάλων – χώρια που συχνά εναγκαλίστηκε ακραίες-woke αντιλήψεις…
[Δείτε μόνο τι κατήγγειλε πρόσφατα ο Mark Zukerberg της παγκόσμιας πλατφόρμας Facebook]
Δεν ήταν ούτε ιδιαίτερα “νέο”! Προσχώρησε σε “προ-νεωτερικές” λογικές αμφισβήτησης των εθνικών κρατών και των εθνικών συνόρων που θυμίζουν περισσότερο την “Ιερά Συμμαχία” του 19ου Αιώνα…
Σε κάθε περίπτωση ενδεχόμενη εκλογή Τράμπ θα αποτελέσει την απαρχή της ιστορικής προσαρμογής της Δύσης σε ένα κόσμο πιο “πολυκεντρικό” και πιο “εθνοκεντρικό”.
Όσοι νόμιζαν ότι βρίσκονται στη “σωστή πλευρά της Ιστορίας” μπορεί να βρεθούν μπροστά σε πολύ δυσάρεστες εκπλήξεις…
