Σοβαρό προβληματισμό στους κατασκευαστικούς Ομίλους – σε ευρωπαϊκό επίπεδο – έχει προκαλέσει η αύξηση των πρώτων υλών, όπου ήδη 4 στις 10 εταιρείες έχουν αναγκαστεί να ακυρώσουν ή να σταματήσουν τα έργα τους καθώς το κόστος τους έχει εκτοξευθεί πάνω από 22%.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που επικαλείται η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Κατασκευών (FIEC) και με βάση έρευνα που έγινε από την Εθνική Συνομοσπονδία Κατασκευών της Ισπανίας (CNC), η εκρηκτική άνοδο των πρώτων υλών, έχει αναγκάσει 4 στις 10 εταιρείες (ποσοστό 39,5%) να σταματήσουν τα έργα που εκτελούν, ενώ προτρέπει την κυβέρνηση να λάβει μέτρα για να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα των εν εξελίξει έργων και έτσι να αποφύγει κύμα ακυρώσεων ή παύσης λειτουργίας των εργοταξίων.
Σύμφωνα με την έρευνα η αύξηση της τιμής των πρώτων υλών απειλεί τη βιωσιμότητα πολλών μεγάλων έργων καθώς έχει αυξήσει το συνολικό κόστος τους κατά 22,2%.
Μάλιστα όπως αναφέρεται στην έρευνα, τα υλικά που έχουν γίνει πιο ακριβά τους τελευταίους τρεις μήνες είναι το ξύλο (125%), η πέτρα (68%) και ο χαλκός (63%).
Το 75,6% των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της κατασκευής αναφέρουν σημαντικές ελλείψεις ή καθυστερήσεις τους τελευταίους τρεις μήνες στην παράδοση βασικών υλικών όπως ξύλο, χάλυβα ή αλουμίνιο.
Η μελέτη δείχνει ότι η έλλειψη υλικών κατά τη διάρκεια των εργασιών έχει προκαλέσει σε περισσότερες από τις μισές περιπτώσεις, καθυστέρηση στην υλοποίηση των έργων χωρίς να επηρεαστεί η προθεσμία. Ποσοστό 21,8% των εταιρειών της έρευνας έχει επιλέξει τη διακοπή των εργασιών, ενώ 12,3% έχει καθυστερήσει μεταξύ άλλων τις προθεσμίες ολοκλήρωσης του έργου.
Η κατασκευαστική ένωση τάσσεται υπέρ της δημιουργίας ενός συστήματος αυτόματης εξισορρόπησης που καθιστά δυνατή την αντιμετώπιση του επιπλέον κόστους λαμβάνοντας υπόψη τις αλλαγές τιμών μετά το άνοιγμα των προσφορών, τόσο προς τα πάνω όσο και προς τα κάτω, επιδιώκοντας να παρέχει σταθερότητα στη σύμβαση.
Η CNC έχει εξετάσει διάφορα μοντέλα που διευκολύνουν την υποβολή αξιώσεων από τους κατασκευαστές προς το Δημόσιο ή τον φορέα υλοποίησης του έργου. Έτσι η κάθε εταιρεία που επηρεάζεται από την μεγάλη αύξηση της τιμής των πρώτων υλών μπορεί να ζητήσει την παράταση της διάρκειας, την τροποποίηση της σύμβασης ή την αποζημίωση για αθέτηση της συμβατικής οικονομικής υποχρέωσης.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Συνομοσπονδίας (CNC), Pedro Fernández Alén, η αύξηση των πρώτων υλών είναι μία από τις κύριες απειλές για την υλοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων. Υπάρχει κίνδυνος απορρόφησης, καθώς η καθυστέρηση στη διαχείριση και εκτέλεσή των έργων, μαζί με αυτή την αύξηση των τιμών και την έλλειψη εργατικού δυναμικού, θα προκαλέσουν σοβαρό πρόβλημα, που μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης.
Στην Ελλάδα το θέμα της αύξησης των οικοδομικών απασχολεί πλέον το σύνολο των εταιρειών του κατασκευαστικού κλάδου αλλά και των μεγάλων εταιρειών real estate. Λόγω της ανόδου των τιμών υλικών το κόστος κατασκευής έχει αυξηθεί κατά 20% με 30% που μεταφράζεται σε επιπλέον επιβάρυνση 200 με 300 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, Αυτό σημαίνει ότι ένα διαμέρισμα των 1000 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο με τις τελευταίες ανατιμήσεις η τιμή πώλησης ανά τ.μ. θα ανέλθει στα 1300 ευρώ το τ.μ.
Αλλά και στην περίπτωση ενός γραφειακού χώρου με πιστοποίηση Leed το κόστος έχει εκτιναχθεί στα 1.500 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, όταν πριν τις αυξήσεις το κόστος έφτανε τα 1.150 ευρώ το τετραγωνικό.
Στο θέμα των αυξήσεων στα υλικά αναφέθηκε προ ημερών και ο Πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, ο οποίος έθεσε ευθέως και επισήμως το θέμα της αναθεώρησης των προϋπολογισμών των νέων και εν εξελίξει έργων αναφέροντας ότι: “Πρέπει να λύσουμε άμεσα ένα θέμα που ήδη έχουμε μπροστά μας και είναι επικίνδυνο. Με τη συσσώρευση των αυξήσεων στα υλικά έχει αλλάξει το κοστολόγιο των έργων. Ας μην μπω σε ποσοστιαία παραδείγματα ανά υλικό, γνωρίζουμε τι γίνεται…. Πρέπει τώρα να δώσουμε λύσεις. Να προχωρήσει άμεσα η Πολιτεία σε αναθεώρηση των τιμών των υλικών με βάση το οποίο υπολογίζει τον προϋπολογισμό στα έργα, και στο τέλος της ημέρας πληρώνονται οι εταιρείες που κάνουν τα έργα. Όχι μόνο για τα νέα έργα… Αν δεν γίνει αυτό και για τα υφιστάμενα έργα, αυτά που τρέχουν ή έχουν ανατεθεί, φοβάμαι πως θα οδηγηθούν εταιρείες να κλείσουν στο τέλος, λόγω υπέρογκου κόστους που δεν αποζημιώνεται και εν τέλει τα έργα δεν θα γίνουν”.
Η κατάσταση πάντως δεν φαίνεται να εξομαλύνεται καθώς το Σεπτέμβριο οι τιμές των υλικών κατέγραψαν και νέα αύξηση 5,1%, καθώς καταγράφηκαν ανατιμήσεις σε όλες ανεξαιρέτως τις επιμέρους κατηγορίες των υλικών.
Ειδικότερα, αυξήσεις τιμών υπήρξαν σε: Πετρέλαιο κίνησης- Diesel (24,8%), Σίδηρο οπλισμού (17%), Σωλήνες χαλκού (15,7%), Αγωγούς χάλκινους (14,3%), Θερμαντικά σώματα (8,7%), Τούβλα (6,1%), Πλαστικούς σωλήνες (5,8%), Σωλήνες πλαστικούς, συνθετικούς, ινοτσιμέντου (5,2%), Κιγκλιδώματα ανοξείδωτα (5,2%), Μηχανισμούς γκαραζόπορτας (4,1%), Υαλοπίνακες ασφαλείας (3,6%), Κουφώματα αλουμινίου (3,1%), Γκαραζόπορτες (2,9%), Ντουλάπες ξύλινες (2,8%), Πόρτες εσωτερικές (2,5%), Πλαστικό, ακρυλικό, νερού (2,5%), Ξυλεία οικοδομών (2,2%), Τσιμέντο (2%), Παράθυρα ξύλινα (1,9%), Μαρμαρόπλακες (1,9%) και Έτοιμο σκυρόδεμα (1,3%).
Όπως ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ, ο γενικός δείκτης τιμών υλικών κατασκευής νέων κτηρίων κατοικιών παρουσίασε αύξηση 5,1% τον Σεπτέμβριο 2021 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Σεπτεμβρίου 2020, έναντι μείωσης 0,5% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση των αντίστοιχων δεικτών το 2020 με το 2019.
