ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
«Π. Μαντάς ενόψει ΔΕΘ: αναπροσαρμογή τεκμαρτής φορολόγησης επαγγελματιών –επιστροφή ΦΠΑ στην εστίαση στο 13%»
Την ανάγκη στήριξης της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας μέσα από την αναμόρφωση της τεκμαρτής φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών, ώστε να λαμβάνονται υπόψη περισσότερα κριτήρια, και την εξομοίωση του ΦΠΑ στο 13% για καφέ, αναψυκτικά και ροφήματα ανεξάρτητα από τον τρόπο διάθεσης τους, ζήτησε ο βουλευτής Μεσσηνίας Περικλής Μαντάς με κοινοβουλευτική του ερώτηση προς τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκο Πιερρακάκη.
Όπως επισημαίνει ο κ. Μαντάς, η τεκμαρτή φορολόγηση παρότι ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικό μέτρο για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής, ωστόσο λόγω του οριζόντιου και ανελαστικού χαρακτήρα της δέχεται έντονη αμφισβήτηση, καθώς συχνά δεν αποτυπώνει με ακρίβεια την πραγματική εισοδηματική κατάσταση, προκαλώντας έντονη δυσαρέσκεια στους επαγγελματίες, καθώς δημιουργείται η αίσθηση μιας διοικητικά επιβαλλόμενης και ουσιαστικά αδικαιολόγητης οικονομικής πίεσης. Η αδυναμία του σημερινού συστήματος να λάβει υπόψη κρίσιμες παραμέτρους, όπως είναι τα οικογενειακά εισοδήματα, τα έσοδα από ενοίκια, η εποχικότητα, οι τοπικές ιδιαιτερότητες και άλλοι αστάθμητοι παράγοντες, οδηγεί σε άδικες φορολογικές επιβαρύνσεις, ιδιαίτερα σε μικρούς και μεσαίους επαγγελματίες που αδυνατούν να τεκμηριώσουν τη διαφοροποίηση της πραγματικής τους κατάστασης.
Ο βουλευτής υπογραμμίζει ότι ενώ είναι απολύτως αναγκαία η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και η επίτευξη φορολογικής δικαιοσύνης, αυτά ωστόσο δεν μπορεί να βασίζονται σε γενικευμένα και ανελαστικά τεκμήρια. Αντίθετα είναι κρίσιμο να υπάρξει περαιτέρω ενίσχυση της ψηφιοποίησης, ταυτόχρονα με τη βελτίωση των διασταυρώσεων και τη στοχευμένη διενέργεια ελέγχων, ώστε να επιτυγχάνεται η ακριβέστερη απεικόνιση της φοροδοτικής ικανότητας κάθε πολίτη.
Παράλληλα, ο κ. Μαντάς εστιάζει στην ανάγκη εξορθολογισμού της φορολογικής μεταχείρισης των προϊόντων καφέ, αναψυκτικών και ροφημάτων, επισημαίνοντας το παράδοξο της διαφορετικής φορολόγησης ανάλογα με τον τρόπο διάθεσης. Συγκεκριμένα, ενώ τα προϊόντα αυτά διατίθενται με ΦΠΑ 13% μέσω delivery ή takeaway, η κατανάλωσή τους εντός καταστήματος επιβαρύνεται με ΦΠΑ 24%, στοιχείο που είναι δύσκολο να δικαιολογηθεί και προκαλεί αίσθημα αδικίας τόσο στους καταναλωτές όσο και στους επαγγελματίες της εστίασης. Ο βουλευτής σημειώνει ότι η διαφοροποίηση αυτή επηρεάζει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων, ειδικά σε τουριστικές και αστικές περιοχές, και επιβαρύνει υπέρμετρα τους καταναλωτές σε μια περίοδο που η αγοραστική δύναμη δέχεται σοβαρές πιέσεις.
Ολοκληρώνοντας την παρέμβασή του, ο κ. Μαντάς ζητά από την κυβέρνηση:
- Να εξετάσει την τροποποίηση του τρόπου υπολογισμού του τεκμαρτού εισοδήματος, με συνυπολογισμό του οικογενειακού εισοδήματος και άλλων παραμέτρων,
- Να προχωρήσει σε αναθεώρηση του συστήματος τεκμαρτής φορολόγησης με βάση πιο δίκαιους, ευέλικτους και τεχνολογικά σύγχρονους ελέγχους,
- Να προχωρήσει σε μείωση και εξομοίωση του ΦΠΑ σε καφέ, αναψυκτικά και ροφήματα στο 13%, ανεξαρτήτως τρόπου διάθεσης,
- Και να δρομολογήσει βήματα για τη σταδιακή μείωση της εξάρτησης από οριζόντιους, έμμεσους φόρους όπως ο ΦΠΑ και την ορθότερη αποτύπωση των πραγματικών εισοδημάτων.
Κλείνοντας, ο βουλευτής Μεσσηνίας τονίζει ότι η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης αποτελεί ένα καίριο ορόσημο για την ανανέωση των κυβερνητικών πολιτικών, και ότι η ανάδειξη αυτών των ζητημάτων αποτελεί ευκαιρία για ουσιαστικές παρεμβάσεις υπέρ της φορολογικής δικαιοσύνης και της ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Επισυνάπτεται το πλήρες κείμενο της Ερώτησης:
Αθήνα, 05/08/2025
ΕΡΩΤΗΣΗ
| Προς: | Υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κ. Κυριάκο Πιερρακάκη
|
Θέμα: «Αναπροσαρμογή τεκμαρτής φορολόγησης ελεύθερων επαγγελματιών –
μείωση ΦΠΑ σε καφέ-αναψυκτικά-ροφήματα»
Αξιότιμε κύριε υπουργέ,
Η φορολογική πολιτική οφείλει να αντανακλά τη δίκαιη και αναλογική κατανομή των βαρών, ώστε να μην αδικεί κοινωνικές και επαγγελματικές ομάδες που δρουν με συνέπεια και διαφάνεια στο πλαίσιο της οικονομικής ζωής. Δυστυχώς, μια σειρά από ζητήματα που μέχρι σήμερα δεν έχουν προσεγγιστεί με πλήρη και ολοκληρωμένο τρόπο, προκαλούν αντιδράσεις και συνεχώς αυξανόμενη δυσαρέσκεια σε μεγάλο αριθμό επαγγελματιών και πολιτών. Δύο από τα σημαντικότερα ζητήματα αυτής της κατηγορίας αφορούν αφενός την εφαρμογή της τεκμαρτής φορολόγησης στους ελεύθερους επαγγελματίες, αφετέρου την επιβάρυνση των προϊόντων καφέ και αναψυκτικών με υψηλό και άνισα εφαρμοζόμενο ΦΠΑ.
Α. Αναμόρφωση τεκμαρτής φορολόγησης ελεύθερων επαγγελματιών
Όσον αφορά στο πρώτο σκέλος, η τεκμαρτή φορολόγηση των ελευθέρων επαγγελματιών αποτελεί ένα σημαντικό πεδίο ηχηρής και έντονης αμφισβήτησης των μηχανισμών της φορολογικής πολιτικής. Παρά τα μεγάλα και σημαντικά μεταρρυθμιστικά βήματα που έχουν επιτευχθεί στο μέτωπο της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής, η αδυναμία μέχρι σήμερα του συστήματος να αποτυπώσει με πληρότητα και ακρίβεια την πραγματική εισοδηματική εικόνα όλων των επαγγελματιών έχει προκαλέσει δυσφορία και εύλογες αντιδράσεις, καθώς αντιμετωπίζεται σε έναν βαθμό ως μια ανελαστική και μη αντιπροσωπευτική μέθοδος υπολογισμού της φορολογητέας ύλης.
Ο προσδιορισμός του εισοδήματος χωρίς να λαμβάνονται υπόψη το οικογενειακό εισόδημα και τυχόν εισοδήματα από ενοίκια, αλλά και λόγω άλλων εξωγενών παραμέτρων που δεν αντανακλούν τη ροή της καθημερινής εργασίας, τις φυσικές αυξομειώσεις του κύκλου εργασιών, τις εποχικότητες, τις τοπικές ιδιαιτερότητες ή και άλλους αστάθμητους και δύσκολα προσδιοριζόμενους παράγοντες, καθιστά την τεκμαρτή φορολόγηση ως μια μέθοδο με σημαντικές ελλείψεις όσον αφορά στην ακριβή και δίκαιη φορολόγηση σε ευρεία βάση. Επιπλέον, η αδυναμία πολλών επαγγελματιών να τεκμηριώσουν και να ανατρέψουν το τεκμαρτό εισόδημα που τους αποδίδεται για πολλούς και σύνθετους λόγους που δεν σχετίζονται με τη φοροδιαφυγή, οδηγεί σε φορολογική επιβάρυνση χωρίς ουσιαστικό έρεισμα, με συνέπεια την αίσθηση μιας διοικητικά επιβαλλόμενης και ουσιαστικά αδικαιολόγητης οικονομικής πίεσης με άμεσο αποτύπωμα στο οικογενειακό επίπεδο διαβίωσης.
Παρότι αναγνωρίζεται ασφαλώς η ανάγκη αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής και είναι σαφές ότι η τεκμαρτή προσέγγιση, σε κάποιο βαθμό, λειτουργεί όχι μόνο αποτρεπτικά, αλλά και επανορθωτικά προς αυτή την κατεύθυνση, ωστόσο, η χρήση οριζόντιων εργαλείων που λειτουργούν χωρίς την αναγκαία ευελιξία και χωρίς την απαραίτητη διαφοροποίηση, δεν μπορεί να αποτελεί ένα από τα κύρια μέσα καταπολέμησης της παραβατικότητας. Αντίθετα, ο δρόμος προς μια πιο δίκαιη και αποτελεσματική φορολόγηση περνά μέσα από την περαιτέρω ενίσχυση της ψηφιοποίησης, τη συστηματικότερη διασταύρωση οικονομικών δεδομένων και τη στοχευμένη διενέργεια ελέγχων, αξιοποιώντας όλα τα διαθέσιμα τεχνολογικά εργαλεία, ώστε να επιτυγχάνεται η ακριβέστερη δυνατή απεικόνιση της φοροδοτικής ικανότητας του καθενός, χωρίς να επιστρατεύονται γενικευμένα σχήματα που αδικούν όσους προσπαθούν να λειτουργούν σύννομα.
Β. Εξομοίωση ΦΠΑ σε καφέ-αναψυκτικά-ροφήματα στο 13%
Την ίδια στιγμή, σοβαρά ερωτήματα εγείρει και η υφιστάμενη φορολογική μεταχείριση των προϊόντων καφέ, αναψυκτικών, χυμών, ροφημάτων και αφεψημάτων. Παρότι ο ΦΠΑ αποτελεί έναν από τους βασικούς μηχανισμούς είσπραξης δημοσίων εσόδων και επίτευξης της απολύτως αναγκαίας δημοσιονομικής ισορροπίας που αποτελεί προϋπόθεση για μια ευημερούσα κοινωνία, είναι γενικά αποδεκτό ότι πρόκειται για έναν κατ’ εξοχήν έμμεσο και, άρα, εγγενώς άνισο φόρο, που επιβάλλεται αδιακρίτως στο σύνολο των καταναλωτών, ανεξαρτήτως εισοδηματικής κατάστασης.
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι δύσκολο να δικαιολογηθεί η διαφοροποίηση του συντελεστή ΦΠΑ ανάλογα με τον τρόπο διάθεσης των ίδιων προϊόντων: ο καφές και τα λοιπά αναψυκτικά και ροφήματα, όταν καταναλώνονται εντός καταστήματος επιβαρύνονται με ΦΠΑ 24%, ενώ όταν διατίθενται μέσω delivery ή takeaway ο ΦΠΑ ανέρχεται σε 13%. Η άνιση αυτή φορολογική αντιμετώπιση δημιουργεί εύλογη σύγχυση και αίσθημα αδικίας στους καταναλωτές και τους επαγγελματίες της εστίασης, επηρεάζοντας άμεσα την ανταγωνιστικότητα των καταστημάτων, απέναντι στα αυξημένα λειτουργικά κόστη, ειδικά στις τουριστικές περιοχές και στα αστικά κέντρα, όπου η κατανάλωση εντός καταστήματος αποτελεί τη βασική επιλογή.
Την ίδια ώρα, για τον καταναλωτή το τελικό κόστος αυξάνεται χωρίς να υπάρχει σαφής αιτιολόγηση, ενώ για τις επιχειρήσεις εστίασης εντείνεται η οικονομική πίεση σε μια ήδη δύσκολη περίοδο. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες επιλέγονται ενιαίοι και μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ στα είδη εστίασης, ακριβώς για να στηριχθεί ο κλάδος και να ενισχυθεί η κατανάλωση με κοινωνικά δίκαιο τρόπο.
Η εξομοίωση του ΦΠΑ στον καφέ, τα αναψυκτικά και τα λοιπά ροφήματα στο 13%, ανεξαρτήτως τρόπου διάθεσης, αποτελεί άλλωστε προεκλογική δέσμευση της κυβέρνησης και κρίνεται επιβεβλημένη τόσο για λόγους φορολογικής ισονομίας, όσο και για την ουσιαστική ενίσχυση του κλάδου της εστίασης, κρίσιμου τομέα της οικονομικής δραστηριότητας και απασχόλησης. Παράλληλα, θα αποτελέσει μια ουσιαστική ελάφρυνση για τους καταναλωτές, ιδιαίτερα ενόψει των πληγμάτων που δέχεται η αγοραστική τους δύναμη λόγω των πληθωριστικών πιέσεων.
Συνοψίζοντας, τα παραπάνω δύο ζητήματα περί «τεκμαρτής φορολόγησης» και «ΦΠΑ σε καφέ-αναψυκτικά-ροφήματα» αγγίζουν μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων και επαγγελματιών και είναι σημαντικό να αντιμετωπιστούν με αποτελεσματικότητα, με στόχο τη διαμόρφωση ενός αναλογικότερου και δικαιότερου φορολογικού περιβάλλοντος. Παραδοσιακά η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης αποτελεί σημείο πολιτικής ανανέωσης και επανεκκίνησης για κάθε κυβέρνηση και σε αυτό το πλαίσιο θα ήταν αναγκαία η εξαγγελία κυβερνητικών λύσεων για τα θέματα αυτά.
Κατόπιν των ανωτέρω, ερωτάσθε:
- Εξετάζει η κυβέρνηση το ενδεχόμενο κατά τον προσδιορισμό του τεκμαρτού εισοδήματος, να λαμβάνεται υπόψη το οικογενειακό εισόδημα, καθώς και τυχόν εισοδήματα από ενοίκια, με στόχο την ακριβέστερη αποτύπωση των οικονομικών δεδομένων κάθε οικογένειας;
- Προτίθεται η κυβέρνηση να προχωρήσει σε αναθεώρηση του σημερινού συστήματος τεκμαρτού υπολογισμού εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες και τη θέσπιση πιο ευέλικτων, δίκαιων και τεχνολογικά εξελιγμένων τρόπων προσδιορισμού των πραγματικών εισοδημάτων, μέσω διασταυρώσεων, ελέγχων και ψηφιακών δεδομένων;
- Προτίθεται το υπουργείο σας να προχωρήσει σε μείωση και εξομοίωση του ΦΠΑ στα προϊόντα καφέ, ροφημάτων και αναψυκτικών στο 13%, ανεξαρτήτως τρόπου διάθεσης, με σκοπό αφενός την αποκατάσταση της φορολογικής ισονομίας, αφετέρου τη στήριξη του κλάδου της εστίασης;
- Με ποιους άλλους τρόπους σχεδιάζει η κυβέρνηση να επιτευχθεί μείωση της δημοσιονομικής εξάρτησης από έμμεσους οριζόντιους φόρους, όπως ο ΦΠΑ, με αντίστοιχη αύξηση της διαφάνειας και βελτιωμένο εντοπισμό των πραγματικών εισοδημάτων;
| Ο ερωτών βουλευτής | |
| Περικλής Π. Μαντάς
Βουλευτής Μεσσηνίας |
