Πίσω στο 2015, λίγο πριν κλείσει τα 30 του, ο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν, χρισμένος πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας έλαβε ένα «δώρο» που έμελλε να ξεκλειδώσει το μέλλον της χώρας του: τα «κλειδιά» δηλαδή την πλήρη εποπτεία του Ταμείου Δημοσίων Επενδύσεων (PIF).
Το Ταμείο ιδρύθηκε το 1971. Από τότε κύλησε πολύ νερό στα αυλάκι και πλέον μετασχηματίστηκε από ένα δυσκίνητο κρατικό οργανισμό σε έναν επενδυτικό κολοσσό με παγκόσμια παρουσία.
Αποστολή του PIF, που σήμερα διοικείται από τον Γιασίρ Αλ Ρουμαγιάν, είναι να επενδύει σε περιουσιακά στοιχεία υψηλού προφίλ παγκοσμίως για να συμβάλει στο μετασχηματισμό της οικονομίας, που εξαρτάται από το πετρέλαιο. Αποτελεί βασικό εργαλείο του φιλόδοξου προγράμματος Όραμα 2030 του πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.
Όπως αναφέρει εκτενές δημοσίευμα του Business Insider εξαρτάται εν μέρει από το πόσο επιτυχημένο είναι το PIF στη δημιουργία αποδόσεων από τα μεγάλα στοιχήματα στο εξωτερικό και τη μόχλευση αυτών των στοιχημάτων για να οικοδομήσει δυνατές επιχειρήσεις στο εσωτερικό του βασιλείου.
Το Όραμα 2030
Το βασίλειο έχει ανακοινώσει την Εθνική Επενδυτική Στρατηγική (NIS), τον βασικό άξονα για την επίτευξη του Οράματος 2030. Ανάμεσα στους στόχους του φιλόδοξου προγράμματος που θα αλλάξει τη φυσιογνωμία της εξαρτώμενης από το πετρέλαιο οικονομίας είναι οι ακόλουθοι: η αύξηση της συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα στο ΑΕΠ στο 65%, η αύξηση της συνεισφοράς των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων (ΑΞΕ) στο ΑΕΠ στο 5,7%, η αύξηση της συμβολής των εξαγωγών εκτός πετρελαίου στο ΑΕΠ από 16% σε 50%, μείωση του ποσοστού ανεργίας στο 7% και την κατάκτηση μια θέση στη δεκάδα των κορυφαίων οικονομιών στον Παγκόσμιο Δείκτη Ανταγωνιστικότητας έως το 2030.
«Η προσωπική φιλοδοξία του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν είναι σε μεγάλο βαθμό να καταστήσει τη Σαουδική Αραβία μια ιδιαίτερα ορατή και διεθνώς σεβαστή οικονομία μετά το πετρέλαιο» εξηγεί στο Business Insider ο Steffen Hertog, αναπληρωτής καθηγητής στο London School of Economics. «Το PIF είναι μακράν το σημαντικότερο όχημά του σε αυτή την προσπάθεια».
Το χαρτοφυλάκιο του PIF
Αλλά καθώς το PIF επεκτείνεται γίνεται όλο και πιο ασαφές το πόσο επιτυχημένο θα είναι πέρα από τον Κόλπο. Στο χαρτοφυλάκιο βρίσκονται μερικά από τα πιο παραγωγικά ονόματα των παγκόσμιων επιχειρήσεων.
Στον τομέα της τεχνολογίας, έχει διοχετεύσει 3,5 δισ. δολάρια στην Uber, έχει επενδύσει 45 δισ. δολάρια στο Vision Fund της SoftBank, έχει αποκτήσει μερίδιο 60% στον ανταγωνιστή της Tesla, τη Lucid, και έχει γίνει o κύριος ιδιοκτήτης της νεοφυούς εταιρείας επαυξημένης πραγματικότητας Magic Leap.
Πέρα από αυτό, έχει τοποθετήσει δισεκατομμύρια δολάρια στη LIV Golf, ηγήθηκε της εξαγοράς της Newcastle United για 415 εκατ. δολάρια, στήριξε το ταμείο υποδομών της Blackstone με 20 δισ. δολάρια και επένδυσε στην Carnival, τη μεγαλύτερη εταιρεία κρουαζιέρας στον κόσμο. Τον Ιούνιο, το PIF επέκτεινε τη συμμετοχή του στο αεροδρόμιο Heathrow του Λονδίνου.
Τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν τον Ιούλιο από την GlobalSWF, εταιρεία δεδομένων που παρακολουθεί τη δραστηριότητα των κρατικών επενδυτικών κεφαλαίων, διαπίστωσαν ότι η PIF διέθεσε περισσότερα κεφάλαια κατά το πρώτο εξάμηνο του 2024 από όλους τους άλλους κρατικούς επενδυτές, οι οποίοι συνολικά επένδυσαν σχεδόν 100 δισ. δολάρια κατά το εξάμηνο.
Σύμφωνα με τον Hertog του LSE, η προτίμηση του PIF σε μάρκες υψηλού προφίλ δεν έχει να κάνει μόνο με το να γίνει η χώρα πιο ορατή στη Δύση. «Πρόκειται, ως επί το πλείστον, για εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε τομείς τους οποίους θεωρεί ως βασικούς για την εγχώρια οικονομική διαφοροποίηση της Σαουδικής Αραβίας».
Οι δημόσιες σχέσεις
Για να πραγματοποιηθούν αυτές οι συμφωνίες η Σαουδική Αραβία αναπτύσσει τις δεξιότητες του στις δημόσιες σχέσεις.
Στόχος τα υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία ύψους 2 τρισ. δολαρίων μέχρι το τέλος της δεκαετίας
Τον Φεβρουάριο, υποστήριξε το διήμερο συνέδριο στο Μαϊάμι, όπου ομιλητές ήταν ο ηγέτης της Blackstone Stephen Schwarzman και ο γαμπρός του Ντόναλντ Τραμπ Jared Kushner. Τον Οκτώβριο, το βασίλειο θα προετοιμαστεί να δεχθεί την παγκόσμια ελίτ που θα κατέβει στην πρωτεύουσα Ριάντ για το επενδυτικό συνέδριο «Νταβός στην έρημο».
Η εκδήλωση, η οποία έχει προσελκύσει στο παρελθόν τους διευθύνοντες συμβούλους της JP Morgan και της BlackRock, Jamie Dimon και Larry Fink, έχει αποδειχθεί αμφιλεγόμενη στο παρελθόν. Ο υποτιθέμενος ρόλος του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν στη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι το 2018, στην οποία αρνείται ότι είχε ανάμειξη, έβαλε σε σκέψεις ορισμένους διαπραγματευτές.
Για τις παγκόσμιες εταιρείες, τους διαχειριστές κεφαλαίων και τους τραπεζίτες, ο πλούτος της Σαουδικής Αραβίας αποτελεί μεγάλο πόλο έλξης σε μια κρίσιμη στιγμή. Ενώ άλλοι επενδυτές έχουν επιδείξει επιφυλακτικότητα μπροστά σε ένα περιβάλλον υψηλότερων επιτοκίων, το βασίλειο συνέχισε τη ροή των χρημάτων του.
Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι έχει θέσει ως στόχο τα υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία ύψους 2 τρισ. δολαρίων μέχρι το τέλος της δεκαετίας και τρέχει ενάντια στον χρόνο για να προλάβει την προθεσμία για το φιλόδοξο πρόγραμμά του «Όραμα 2030».
Η Σαουδική Αραβία βρίσκεται επίσης εγκλωβισμένη σε έναν έντονο ανταγωνισμό με άλλες οικονομικές δυνάμεις της περιοχής, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπου ταμεία όπως η Mubadala και η G42 έχουν απασχοληθεί με την εξασφάλιση των δικών τους μεγάλων διεθνών συμφωνιών.
Πηγη in.gr